PROGRAMACIÓN EDUCACIÓN MUSICAL. 6º E. Primaria CEIP ISAAC PERAL

Transcrição

1 PROGRAMACIÓN CEIP ISAAC PERAL EDUCACIÓN MUSICAL 6º E. Primaria

2 Esta programación foi elaborada segundo as directrices fixadas pola Comisión de Coordinación Pedagóxica do CEIP Isaac Peral e aplicando a lexislación vixente da LOMCE. DECRETO 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia Está baseada no esquema indicado na Resolución do 27 de xullo de 2015 (DOG 29/07/2015) no seu artigo 13, que se ben é de secundaria é a recomendación feita por parte da inspección ata que non exista unha resolución similar para primaria. 1

3 INDICE 1. Introdución e contextualización Concreción dos obxectivos Contribución ao desenvolvemento das Competencias Clave Obxectivos, contidos, criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable de:...13 Temporalización Grao mínimo de consecución para superar a materia Procedementos e instrumentos de avaliación. 6. Concreción dos elementos transversais Avaliación inicial Criterios sobrea avaliación, cualificación e promoción Metodoloxía Organización de espazos Materiais e recursos didácticos Atención á diversidade Incorporación dastic Accións de contribución ao proxecto lector docentro Accións de contribución ao proxecto lingüístico docentro Accións de contribución ao plan de convivencia do centro Actividades complementarias e extraescolares Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino da práctica docente Mecanismos de revisión e modificación da programación. Propostas mellora

4 1. INTRODUCIÓN E CONTETUALIZACIÓN O colexio Isaac Peral foi colexio de convenio entre o Ministerio de Educación e o de Defensa (R.O. 295/1988 de 25 de Marzo/ BOE do do 4 de Abril) e pasou no mes de aneiro do 2000 a pertencer á Consellería de Educación, tralo traspaso de funcións e servicios a comunidade autónoma de Galicia (Real Decreto 1763/1982 do 24 de u-llo/boe 31/7/82). Dende o 1 de xullo do as instalacións do centro foron cedidas polo Ministerio de Defensa á Consellería de Educación da unta de Galicia mediante un convenio (Resolución 121/2000 do 25 de abril. BOE 4/5/2000) que terá unha dura-ción máxima de 99 anos conforme ó disposto no artigo 126 da Lei do Patrimonio do Estado. O centro está emprazado no concello de Ferrol, no barrio de Esteiro. Esto faino colindar coa Universidade, co instituto Saturnino Montojo co que comparte porta, co pavillón polideportivo da Mariña e coa empresa Izar. Pola súa ubicación está por unha banda nun dos barrios máis antigos da cidade e por outra é tamén o de máis recente remodelación. En canto ás zonas de influencia os alumnos proceden a maioría do barrio, aínda que hai bastante alumnado que reside noutras áreas que non son as de influencia do centro, a maioría fillos de militares. O colexio está nun barrio maioritariamente novo, con vivendas de recente construción. Así a procedencia do alumnado é da clase media ou media-baixa. A incidencia do paro ben sendo escasa, aínda que empézase a notar xa problemas derivados de esta situación. No tocante ás características físicas do centro hai que sinalar que este consta de tres edificios: o edificio de educación infantil, o edificio de educación primaria e o pavillón. Entre estes edificios están situados os patios de recreo. A programación desta área vai dirixida ao alumnado de 5º de primaria pertencente a dous grupos, A e B, de 22 alumnos/as en cada un deles. A área será impartida nos dous grupos por Nuria Calvo Pérez, profesora especialista en Educación Musical. Os resultados da avaliación do curso anterior nesta área foron satisfactorios, dato a ter en conta coma punto de partida nesta programación. A lingua maioritaria entre o alumnado é o castelán aínda que moi poucos din ser descoñecedores do galego, incluso hai familias que empregan este idioma no seu ámbito familiar. A maioría dos que din descoñecer o idioma, proceden doutras comunidades e están de paso (case todos relacionados coa Armada). A área impartirase nun contexto sociocultural medio, no que, en xeral, podemos contar co apoio e cooperación das familias. A área impartirase en lingua galega pero o ambiente sociolingüístico familiar é castelá. A importancia da Educación Musical na etapa de E.P. é vital, xa que moitas veces se esquece que a música permite, a partir dunha linguaxe non verbal, o desenvol-vemento de tódalas capacidades que conforman a personalidade: Físicas: Mediante o movemento, a danza, a actividade instrumental e o canto. 3

5 Cognitivas ou intelectuais: A través do coñecemento da linguaxe musical aprenden conceptos musicais, coñecen e recoñecen cancións e obras musicais. Afectivas: Gracias ó canto de cancións con letras axeitadas á realidade infantil, ó tratamento dos valores e ás diferentes actividades colectivas, moi necesarias para desenvolver a sensibilidade e a autoestima. Comunicativas ou de relación interpersoal: Mediante as actividades grupais. 2. CONCRECIÓN DOS OBECTIVOS A educación primaria contribuirá a desenvolver nos nenos e nas nenas as capacidades que lles permitan: a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática. b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor. c) Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que lles permitan desenvolverse con autonomía no ámbito familiar e doméstico, así como nos grupos sociais cos que se relacionan. d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non discriminación de persoas con discapacidade nin por outros motivos. e) Coñecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver hábitos de lectura en ambas as linguas. f) Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica que lles permita expresar e comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacións cotiás. g) Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a realización de operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser quen de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá. h) Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura, con especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia. i) Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación, desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran. j) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais. 4

6 k) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar a educación física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social. l) Coñecer e valorar os animais máis próximos ao ser humano e adoptar modos de comportamento que favorezan o seu coidado. m) Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como unha actitude contraria á violencia, aos prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de discriminación por cuestións de diversidade afectivo-sexual. n) Fomentar a educación viaria e actitudes de respecto que incidan na prevención dos accidentes de tráfico. o) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, poñendo de relevancia as mulleres e homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas. Estes obxectivos están, no apartado 4, concretados e relacionados cos contidos, criterios de avaliación e cos distintos estándares de aprendizaxe desta área. OBECTIVOS EN CLAVE DE COMPETENCIAS DE ED. MUSICAL 6º PRIMARIA 1. Comentar e formular opinións achega das manifestacións musicais en diferentes contextos escoitados e visualizados no aula. (Conciencia e expresións culturais / Intelixencia musical) 2. Coñecer, explorar e identificar nunha audición as posibilidades sonoras e expresivas dos instrumentos acústicos ao servizo da interpretación musical. (Conciencia e expresións culturais / Intelixencia musical. Intelixencia visual-espacial) 3. Ler e interpretar obras e fragmentos musicais identificando os elementos básicos da linguaxe musical. (Conciencia e expresións culturais / Intelixencia musical. Intelixencia corporal-cinestésica) 4. Coñecer os elementos musicais e corporais que configuran as danzas. (Conciencia e expresións culturais / Intelixencia corporal-cinestésica) 5. Interpretar obras musicais cantando ou con instrumentos, cunha actitude de respecto e colaboración cos demais. (Competencias sociais e cívicas / Intelixencia interpersonal) 6. Coñecer e identificar os elementos musicais que fan posible transformar ou versionar unha obra, e mostrar capacidade para utilizalos e xerar creacións propias. (Aprender a aprender / Intelixencia intrapersonal) 5

7 7. Desenvolver o sentido musical mediante o control corporal, creando unha coreografía e utilizando estruturas musicais de forma diferente. (Conciencia e expresións culturais / Intelixencia musical. Intelixencia corporal-cinestésica) 8. Explorar a morfoloxía de diferentes instrumentos e utilizar a información obtida para saber como se empregan e poden identificarse, así como para crear instrumentos musicais propios (Conciencia e expresións culturais / Intelixencia musical. Intelixencia visualespacial) 9. Buscar, seleccionar e organizar información sobre o patrimonio musical distintas épocas da historia e coñecela e distinguila auditivamente (desde o Clasicismo aos nosos días). (Conciencia e expresións culturais / Intelixencia musical) 10. Definir e empregar términos específicos da linguaxe musical que mostren o carácter e o tempo dunha obra musical para improvisar ritmos sobre ela. (Aprender a aprender / Intelixencia intrapersonal) 11. Utilizar a voz e a flauta doce en fragmentos musicais para levar a cabo acciones de mellora dos propios recursos. (Aprender a aprender / Intelixencia intrapersonal) 12. Coñecer as distintas profesións que interveñen en procesos artístico-musicais levados a escena para expresar ideas, opinións e sentimentos que favorezan o equilibrio emocional. (Comunicación lingüística / Intelixencia lingüístico-verbal) 3. CONTRIBUCIÓN AO DESENVOVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE Competencia en Comunicación lingüística: Aprender un repertorio de cancións (orais e escritas) en lingua galega. Aprender vocabulario e expresións locais en galego. Utilizar a voz e o corpo como instrumentos de expresión e comunicación. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e Tecnoloxía: Traballar a preescritura musical (concepto de liña e espazo). Traballar visual e auditivamente e interpretar a proporción matemática nos musicogramas e a súa relación coa lonxitude da melodía. Traballar as figuras xeométricas nas fichas do alumno. Traballar as figuras xeométricas coas coreografías que acompañan ás cancións e danzas. Competencia dixital: Presentar os aparatos e soportes de tecnoloxía dixital e analóxica de son: radiocasetes, CD, reprodutores mp3, mp4 Utilizar métodos audiovisuais para ver e escoitar sons, instrumentos... 6

8 Empregar distintas fontes para a procura de información. Aplicar criterios éticos no uso das novas tecnoloxías. Empregar ferramentas dixitais para a construction do coñecemento. Competencias sociais e cívicas: Desenvolver habilidades de cooperación para conseguir un resultado grupal satisfactorio. Comprender a realidade da pluralidade social actual coa que convivimos e aprender a respectarnos. Ter respecto e actitude de escoita nas intervencións individuais dos compañeiros. Aceptar nas danzas e coreografías aos compañeiros/as sen discriminar a ninguén. Coñecer, valorar e gozar do contorno natural, social e cultural, fomentando a súa conservación. Participar nas actividades vocais, instrumentais e coreográficas de grupo con interese e sen inhibicións. Conciencia e expresións culturais: Percibir e comprender o mundo que os rodea cando escoitan sons da súa contorna, gozando da mesma e valorándoa. Ter curiosidade cara ás fontes sonoras dos instrumentos que manexan na escola e os que soan nas audicións de música culta. Valorar as cancións populares como expresión cultural dos pobos, enriquecendo a súa bagaxe cultural. Valorar as manifestacións culturais do folclore galego e doutras culturas. Representar sons mediante a expresión plástica. Elaborar traballos e presentacións con sentido estético. Escoitar, diferenciar e valorar os sons do medio no que viven. Coñecer os instrumentos fixándose no material de corpo vibrante e na súa procedencia (árbores, canas, pel ou vexigas de animais, metais, ). Expresar sentimentos e emocións dos códigos artísticos. Competencia para Aprender a aprender: Tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe. Aprender a ter capacidade autocrítica, reflexionando sobre o esforzo e logros acadados por medio da autoavaliación. Ter iniciativa persoal na elaboración de fichas creativas; así como nos remates plásticos das follas. Ter curiosidade e interese na aprendizaxe de conceptos musicais e interdisciplinares. Aprender e practicar estratexias lingüísticas para realizar oralmente descricións dos sons que escoitan coa axuda dun apoio visual. erar estratexias para aprender en distintos contextos. Planificar recursos necesarios e pasos a realizar no proceso de aprendizaxe. 7

9 Sentido de iniciativa e espírito emprendedor: Asumir as responsabilidades encomendadas e dar conta delas. Desenvolver a confianza en si mesmos mediante as dramatizacións con xestos grupais e as coreografías. Fomentar o espírito de superación nas actividades individuais, grazas ás gabanzas e ánimos do profesorado. Priorizar os obxectivos grupais sobre os intereses persoais. Superar as dificultades a través da constancia e do traballo diario. Coordinar as tarefas e tempos do grupo na realización de traballos. Transmitir entusiasmo para acadar obxectivos. Elaborar fichas individualmente para desenvolver hábitos de esforzo, traballo individual, iniciativa persoal, curiosidade e creatividade na aprendizaxe. Amosar iniciativa personal para promover ou iniciar novas accións. No seguinte apartado aparece a aportación que esta área fai a cada unha das competencias, relacionándolas cos distintos estándares de aprendizaxe. 8

10 4. OBECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES DE APRENDIZAE DA ÁREA DE ED. MUSICAL 6º PRIMARIA BLOQUE 1. ESCOITA OBECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAE COMPETENCIAS CLAVE j b e B1.1. Audición de música contemporánea, e investigación e valoración das posibilidades do son. B1.2. Identificación e apreciación das calidades dos sons do contexto. B1.1. Utilizar a escoita musical para indagar nas posibilidades do son, de maneira que sirvan como marco de referencia para creacións propias. EMB Identifica, clasifica e describe as calidades dos sons do contexto natural e social, utilizando un vocabulario preciso. CCL b e o B1.3. Identificación e apreciación de formas musicais sinxelas. B1.4. Identificación a través da escoita de tipos de voces (soprano, contralto, tenor e baixo), instrumentos, variacións e contrastes de velocidade. B1.5. Valoración e interese pola música de diferentes épocas e culturas, nomeadamente a galega. B1.2. Analizar a organización de obras musicais sinxelas e describir os elementos que as compoñen. EMB Distingue tipos de voces, instrumentos, variacións e contrastes de velocidade e intensidade, tras a escoita de obras musicais, con capacidade para emitir unha valoración destas. EMB Interésase por descubrir obras musicais de diferentes características, e utilízaas como marco de referencia para as creacións propias. CCL CSIEE h a d B1.6. Audición activa e comentada de música variada da nosa cultura e doutras culturas. B1.7. Actitude atenta, silenciosa e respectuosa durante a audición de música e/ou na asistencia a representacións musicais. B1.8. Indagación sobre as normas que regulan a propiedade intelectual. Valoración e presentación dos resultados. B1.3. Coñecer exemplos de obras variadas da nosa e doutras culturas, para valorar o patrimonio musical, valorando a importancia do seu mantemento e da súa difusión, e do respecto co que deben afrontar as audicións e as representacións. EMB Coñece, entende e cumpre as normas de comportamento en audicións e representacións musicais. EMB Comprende, acepta e respecta o contido das normas que regulan a propiedade intelectual canto á reprodución e a copia de obras musicais. CSC CSC 9

11 BLOQUE 2. INTERPRETACIÓN INSTRUMENTAL OBECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAE COMPETENCIAS CLAVE j e k B2.1. Exploración das posibilidades sonoras e expresivas da voz. B2.1. Entender a voz como instrumento e recurso expresivo, partindo da canción e das súas posibilidades para interpretar, crear e improvisar. EMB Recoñece e describe as calidades da voz a través de audicións diversas, e recréaas. CCL j b d/a B2.2. Interpretación de pezas con instrumentos de aula e/ou frauta doce. B2.3. Interpretación, memorización e improvisación guiada de cancións a unha ou varias voces, desenvolvendo progresivamente a dicción, a afinación e a técnica vocal. Canon. B2.4. Recoñecemento de tipos de instrumentos acústicos e electrónicos, agrupacións instrumentais e vocais, e rexistros da voz. B2.5. Utilización das grafías convencionais na lectura, na escritura e na interpretación de cancións e de pezas instrumentais sinxelas. B2.2. Interpretar composicións sinxelas que conteñan procedementos musicais de repetición, variación e contraste, en solitario ou en grupo, mediante a voz ou instrumentos, utilizando a linguaxe musical, asumindo a responsabilidade na interpretación en grupo e respectando tanto as achegas das demais persoas como a persoa que asuma a dirección. EMB Recoñece e clasifica instrumentos acústicos e electrónicos, diferentes rexistros da voz, e agrupacións vocais e instrumentais. EMB Utiliza a linguaxe musical para a interpretación de obras. EMB Traduce á linguaxe musical convencional melodías e ritmos sinxelos. EMB Interpreta pezas vocais e instrumentais de diferentes épocas, estilos e culturas para distintos agrupamentos, con e sen acompañamento B2.6. Gravación e rexistro das interpretacións para unha valoración e unha análise posteriores. B2.7. Interese pola mellora do proceso de interpretación e do resultado final. B2.8. Traballo cooperativo, asumindo as responsabilidades que lle correspondan e respectando as achegas das demais persoas do grupo. EMB Coñece e interpreta cancións de distintos lugares, épocas e estilos, e valora a súa achega ao enriquecemento persoal, social e cultural. EMB Amosa respecto polo traballo das demais persoas e responsabilidade no traballo individual e colectivo. EMB Analiza as interpretacións feitas, recoñece erros e amosa interese por traballar para corrixilos. CSC 10

12 i j B2.9. Creación de mensaxes musicais con contido expresivo, combinando elementos sonoros e corporais diversos. B2.10. Utilización dos medios de comunicación e de internet para a procura de información, en soporte impreso e dixital, sobre instrumentos, compositores/as, intérpretes e eventos musicais de interese. B2.11. Exploración das posibilidades sonoras e expresivas dos medios audiovisuais e tecnolóxicos para comunicar. Creación de cuñas radiofónicas e videoanuncios. B2.12. Utilización dos medios audiovisuais e dos recursos informáticos para a sonorización de imaxes, contos, poemas e refráns, dobraxe de películas etc., e para a creación de producións propias. B2.3. Explorar e utilizar as posibilidades sonoras e expresivas de diferentes materiais, instrumentos e dispositivos electrónicos. EMB Procura información bibliográfica, en medios de comunicación e en internet sobre instrumentos, compositores/as, intérpretes e eventos musicais. EMB Presenta e expón a información de xeito claro, ordenado e limpo en varios soportes. EMB Utiliza os medios audiovisuais e recursos informáticos para crear pezas musicais e para a sonorización de imaxes e representacións dramáticas. CD CD CCL CD 11

13 BLOQUE 3. MÚSICA, MOVEMENTO E DANZA OBECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAE COMPETENCIAS CLAVE j b h/d o B3.1. Identificación do corpo como instrumento. Indagación e valoración sobre as posibilidades expresivas e comunicativas do corpo en distintas representacións artísticas ou situacións cotiás. B3.2. Valoración e recoñecemento das danzas e a súa contribución ao noso patrimonio artístico e cultural. B3.3. Interpretación de danzas coidando a coordinación individual e colectiva. B3.4. Invención de coreografías sinxelas para cancións e pezas musicais de diferentes estilos. B3.5. Gravación e rexistro das danzas interpretadas. Análise de valoración do produto. B3.1. Adquirir capacidades expresivas e creativas que ofrecen a expresión corporal e a danza, valorar a súa achega ao patrimonio, e gozar coa súa interpretación como unha forma de interacción social. EMB Identifica o corpo como instrumento para a expresión de sentimentos e emocións, e como forma de interacción social. EMB Controla a postura e a coordinación coa música cando interpreta danzas. EMB Coñece danzas de distintas épocas e lugares, e valora a súa achega ao patrimonio artístico e cultural. EMB Reproduce e goza interpretando danzas tradicionais españolas, e entende a importancia da súa continuidade e o traslado ás xeracións futuras. EMB Inventa coreografías de grupo que corresponden coa forma interna dunha obra musical e supón unha orde espacial e temporal. CSC EMB Analiza as danzas realizadas, recoñece os erros e amosa interese por mellorar o produto. EMB Respecta o traballo en grupo e participa nel de xeito pracenteiro, amosando confianza nas propias posibilidades e nas das demais persoas. CSC EMB Amosa respecto polas demais persoas e colaboración con elas. CSC 12

14 5. TEMPORALIZACIÓN, GRAO MÍNIMO E CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN PARA CADA ESTÁNDAR DE APRENDIZAE Criterio de avaliación Estándares Grao mínimo para superar a área Indicador mínimo de logro T 1 T 2 T 3 CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN Instrumentos de avaliación / Procedementos de avaliación C.C. Bloque 1: Escoita EM-B1.1 6º-EMB Identifica, clasifica e describe as calidades dos sons do contexto natural e social, utilizando un vocabulario preciso Coñece e diferenza as calidades do son. PROCEDEMENTOS: Probas específicas. INSTRUMENTOS: Proba obxectiva. CCL CAA EM-B1.2 6º-EMB Distingue tipos de voces, instrumentos, variacións e contrastes de velocidade e intensidade, tras a escoita de obras musicais, con capacidade para emitir unha valoración destas. Distingue voces, instrumentos, variacións... e valora as pezas. PROCEDEMENTOS: Probas específicas. INSTRUMENTOS: Proba aberta. CAA CCL EM-B1.2 6º-EMB Interésase por descubrir obras musicais de diferentes características, e utilízaas como marco de referencia para as creacións propias. Baséase en distintas obras para crear outras. PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Producións musicais. CSIEE CAA EM-B1.3 6º-EMB Coñece, entende e cumpre as normas de comportamento en audicións e representacións musicais. Escoia en silencio e cumpre as normas. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala CSC de observación. EM-B1.3 6º-EMB Comprende, acepta e respecta o contido das normas que regulan a propiedade intelectual canto á reprodución e a copia de obras musicais. Coñece o que é o copyright. PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Investigacións. CSC EM-B2.1 6º-EMB Recoñece e describe as calidades da voz a través de audicións diversas, e recréaas. Distingue as voces. PROCEDEMENTOS: Cuestionarios. INSTRUMENTOS: Cuestionario pechado. CAA CCL Bloque 2: Interpretación musical EM-B2.2 6º-EMB Recoñece e clasifica instrumentos acústicos e electrónicos, diferentes rexistros da voz, e agrupacións vocais e instrumentais. Recoñece instrumentos, voces e agrupacións de cada tipo. PROCEDEMENTOS: Probas específicas. INSTRUMENTOS: Proba aberta. CAA EM-B2.2 6º-EMB Utiliza a linguaxe musical para a interpretación de obras. Sabe ler e interpretar partituras máis complexas. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. Probas específicas. INSTRUMENTOS: Escala de observación. Proba capacidade motriz. 13

15 EM-B2.2 6º-EMB Traduce á linguaxe musical convencional melodías e ritmos sinxelos. Realiza ditados rítmicomelódicos sinxelos. PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Caderno de clase. EM-B2.2 6º-EMB Interpreta pezas vocais e instrumentais de diferentes épocas, estilos e culturas para distintos agrupamentos, con e sen acompañamento Interpreta pezas con distintos instrumentos e voz. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. Gravacións e análise. INSTRUMENTOS: Escala de observación. Gravación e análise. CAA EM-B2.2 6º-EMB Coñece e interpreta cancións de distintos lugares, épocas e estilos, e valora a súa achega ao enriquecemento persoal, social e cultural. Valora o folclore musical. PROCEDEMENTOS: Intercambios orais cos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Asamblea. CAA EM-B2.2 6º-EMB Amosa respecto polo traballo das demais persoas e responsabilidade no traballo individual e colectivo. Respecta o traballoo dos demais. PROCEDEMENTOS: sistemática. Observación INSTRUMENTOS: Escala de observación. CSC EM-B2.2 6º-EMB Analiza as interpretacións feitas, recoñece erros e amosa interese por traballar para corrixilos. É autocrítico/a. PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Producións musicais. Escala de observación. CAA EM-B2.3 6º-EMB Procura información bibliográfica, en medios de comunicación e en internet sobre instrumentos, compositores/as, intérpretes e eventos musicais. Busca información útil. PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Investigacións. CAA CD EM-B2.3 6º-EMB Presenta e expón a información de xeito claro, ordenado e limpo en varios soportes. Expón o traballo. PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Traballo de aplicación e síntese. CAA CD CCL EM-B2.3 6º-EMB Utiliza os medios audiovisuais e recursos informáticos para crear pezas musicais e para a sonorización de imaxes e representacións dramáticas. Crea pezas musicais utilizando as TIC. PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Producións musicais. CD 14

16 Bloque 3: A música o movemento e a danza EM-B3.1 6º-EMB Identifica o corpo como instrumento para a expresión de sentimentos e emocións, e como forma de interacción social. Exprésase de forma corporal. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala CAA de observación. EM-B3.1 6º-EMB Controla a postura e a coordinación coa música cando interpreta danzas. Controla a postura e coordínase cos demais. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. EM-B3.1 6º-EMB Coñece danzas de distintas épocas e lugares, e valora a súa achega ao patrimonio artístico e cultural. Valora as danzas. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. Intercambios orais cos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Escala de observación. Asamblea. EM-B3.1 6º-EMB Reproduce e goza interpretando danzas tradicionais españolas, e entende a importancia da súa continuidade e o traslado ás xeracións futuras. Interpreta danzas. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala CSC de observación. EM-B3.1 6º-EMB Inventa coreografías de grupo que corresponden coa forma interna dunha obra musical e supón unha orde espacial e temporal. Inventa coreografías de ata catro partes. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala CAA de observación. EM-B3.1 6º-EMB Analiza as danzas realizadas, recoñece os erros e amosa interese por mellorar o produto. É crítico/a PROCEDEMENTOS: Gravacións e análise. INSTRUMENTOS: Gravación e análise. CAA EM-B3.1 6º-EMB Respecta o traballo en grupo e participa nel de xeito pracenteiro, amosando confianza nas propias posibilidades e nas das demais persoas. Ilusiónase realizando danzas grupais. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala CAA de CSC observación. EM-B3.1 6º-EMB Amosa respecto polas demais persoas e colaboración con elas. Respecta aos demais. PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. CSC INSTRUMENTOS: Escala de observación. 15

17 6. CONCRECIÓN DOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS En relación aos elementos transversais, o artigo 11 do Currículo establece que: Sen prexuízo do seu tratamento específico nalgunhas das disciplinas de cada curso, a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e a comunicación, o emprendemento e a educación cívica e constitucional traballaranse en todas as disciplinas ELEMENTOS Comprensión lectora. Expresión oral e escrita. Comunicación audiovisual. Tecnoloxías da Información e a Comunicación Emprendemento Educación cívica e constitucional COMO SE TRABALLA Lectura e comprensión de pequenos obstinatos rítmicos con notación non convencional e inicio á convencional. Expresión oral a través das cancións, movemento e ritmos en grupo e expresión escrita mínima a través das audicións e da linguaxe musical. Proxección de diferentes vídeos musicais. Actividades TIC: actividades integradas nas secuencias de aprendizaxe Recursos interactivos da nosa web Ligazóns de internet Centro DIGAL: Utilización do libro dixital Utilización do entorno virtual de aprendizaxe (EVA) Utilización do neetbook, ordenador e pizarra dixital Utilización de estratexias para realizar actividades de forma individual e en equipo, Manifestación de autonomía na planificación e execución de accións e tarefas. Desenvolvemento de actitudes e comportamentos cívicos e responsables na súa contorna e nas súas actividades cotiás. Cumprimento das normas xerais da aula. Respecto das quendas de intervencións dos compañeiros. Comprensión e respecto á importancia do traballo en equipo e a colaboración. Orden e colocación do seu material e das mesas. Respecto e valoración das experiencias e das achegas do resto dos compañeiros e compañeiras. Defensa dos dereitos e os deberes de cada membro da sociedade e valorar o diálogo como instrumento para solucionar os problemas de convivencia e para transmitir ideas, pensamentos e opinións, respectando xuízos e opinións alleos. Mostrar respecto e tolerancia coas persoas que o rodean, coa diversidade de culturas e formas de vida. Utilizar o corpo e o movemento como bases dun modo de comunicación entre distintas culturas. Valorar o patrimonio cultural galego. Apreciar a eficacia persoal nas actividades en grupo. Valorar e coidar os instrumentos empregados na clase. 16

18 7. AVALIACIÓN INICIAL Durante a primeira semana do curso realizaránse actividades orais que permitan valorar o nivel xeral que presenta o alumnado nesta área. Isto servirá de referencia como punto de partida para o desenvolvemento do currículo. As medidas a tomar son prestar especial reforzo ao bloque/s que presenten unha maior dificultade, así como reforzar ao alumnado que presente dificultades, tendo en conta as diferentes medidas que atención á diversidade especificadas no punto CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN Os criterios de cualificación serán fundamentais para valorar o grao de adquisición das competencias básicas, os obxectivos fixados e os estándares de aprendizaxe. No primeiro trimestre, a principio do curso, realizarase unha avaliación inicial que servirá de referencia para o desenvolvemento do currículo. Ao longo do curso realizaranse tres avaliacións, informando por escrito ao alumno e aos pais das cualificacións obtidas. Para proceder á avaliación dos estándares de aprendizaxe da área establecemos uns procedementos e instrumentos de avaliación que veñen determinados no punto 5 desta programación. Os distintos estándares de aprendizaxe repartiranse en unidades didácticas en cada un dos trimestres. Ao finalizar o trimestre teranse en conta os seguintes criterios de cualificación: Procedementos de avaliación Instrumentos de avaliación % Análise das producións dos alumnos/as Producións musicais, investigacións, caderno de clase, investigacións, traballos de aplicación e síntese. 30 Gravación e análise Gravación e análise 5 Observación sistemática Escala de observación 40 Probas específicas Probas obxectivas, abertas, de capacidade motriz. 20 Intesrcambios orais cos alumos/as Asemblea. 5 Considérase que o alumnado ten avaliación positiva: Trimestral se acada un 50 % do total. Final se aproba a terceira avaliación. Esta área non xogará un papel vinculante na decisión da promoción do alumno/a para o curso seguinte. 17

19 9. METODOLOÍA Ao incorporar as competencias básicas no currículo da educación primaria faise unha reconsideración da práctica educativa para permitirlle ao alumnado integrar as súas aprendizaxes relacionándoas con diferentes tipos de contidos (conceptos, destrezas e actitudes). Débese salientar as aprendizaxes básicas e seleccionar os contidos máis relevantes para acadar competencias coa utilidade de formar cidadás e cidadáns para moverse con adecuación, responsabilidade e liberdade no mundo actual Dotar os contidos du enfoque integrador promovendo a globalización. Centrarse na funcionalidade. Que o alumnado aprenda a aprender. Favorecer o traballo cooperativo. Fomentar habilidades para a busca de información. O proceso de ensino-aprendizaxe debe cumprir os seguintes requisitos: Partir do nivel de desenvolvemento do alumnado e das súas aprendizaxes previas. Asegurar a construción de aprendizaxes significativas a través da mobilización dos seus coñecementos previos e da memorización comprensiva. Posibilitar que os alumnos e as alumnas realicen aprendizaxes significativas por si sós. Favorecer situacións en que os alumnos e alumnas deben actualizar os seus coñecementos. Proporcionar situacións de aprendizaxe que teñen sentido para os alumnos e alumnas, co fin de que resulten motivadoras. En coherencia co exposto, os principios que orientan a práctica educativa son os seguintes: Metodoloxía activa. Supón atender a dous aspectos intimamente relacionados, referidos ao clima de participación e integración do alumnado no proceso de aprendizaxe: Integración activa dos alumnos e alumnas na dinámica xeral da aula e na adquisición e configuración das aprendizaxes. Participación no deseño e desenvolvemento do proceso de ensinanza/aprendizaxe. Motivación. É fundamental partir dos intereses, demandas, necesidades e expectativas dos alumnos e alumnas. Tamén será importante arbitrar dinámicas que fomenten o traballo en grupo. Autonomía na aprendizaxe. Como consecuencia dos dous puntos anteriores, a metodoloxía favorece a maior participación dos alumnos na calidade da súa aprendizaxe. Concrétase nos seguintes aspectos: 18

20 A utilización dunha linguaxe sinxela, clara e estruturada na presentación dos novos contidos. A gradación das actividades, cuxa xerarquización varía segundo a natureza de cada programa e que sempre aparecen en último lugar as que requiren un maior grao de habilidade e de autonomía. A énfase nos procedementos e nas técnicas de aprendizaxe, que inclúen unha reflexión sobre os contidos obxecto de estudo e unha revisión final. Programación cíclica, perfectamente integrada nos obxectivos xerais da etapa; e unha rigorosa selección dos contidos, que reforzan o aprendido nos cursos precedentes e abren o coñecemento cara a novos temas. Atención á diversidade do alumnado. A práctica educativa cos alumnos e coas alumnas debe ter como un dos seus principios básicos ter en conta os seus diferentes ritmos de aprendizaxe, así como os seus distintos intereses e motivacións. Sensibilidade pola formación en valores. O progresivo acceso a formas de conduta máis autónomas e a crecente socialización dos alumnos fai obrigada a formación en valores. Esta contémplase na presentación explícita de temas transversais e na oferta de proxectos de contido cívico, en que a solución de problemas conduce á adopción de actitudes positivas sobre o coidado do propio corpo, a conservación da natureza, a convivencia Neste apartado hai que mencionar o elevado número de alumnado co que conta cada aula o que dificulta a práctica instrumental, inda así tentarase facer as sesión de forma que haxa unha parte teórica e outra práctica (frauta ou instrumentos escolares) 10. ORGANIZACIÓN DE ESPAZOS A aula de Música A organización dos espazos da aula de Música é moi importante. O espazo da aula será adaptado segundo as actividades. No curso incorporáronse cadeiras-pá que se distribuíron arredor da aula deixando un espazo central para a realización de danzas ou a práctica instrumental. A disposición permitirá desprazarse con facilidade polos distintos espazos e os materiais estarán ao alcance dos nenos/as para que traballen de forma autónoma. Outros espazos: patio: utilizarase sobre todo para celebracións. 19

21 11. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS Empreganrase os seguintes materiais: - Libro dixital do proxecto E_DIGAL - Ordenador e neetbook do alumnado. - Pantalla dixital - Plataforma dixital EVA (Entorno Virtual de Aprendizaxe) - Fotocopias. - Instrumentos escolares de PAD e PAI. - Musicogramas e partituras musicais. - Todo tipo de audicións, vídeos e recursos de internet como complemento da actividade educativa. 12. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Terase en conta a atención á diversidade de niveis, estilos e ritmos de aprendizaxe, de intereses e capacidades dos alumnos: ADAPTACIÓN CURRICULAR (BÁSICA): Os contidos nucleares da unidade didáctica preséntanse de forma máis pautada, con maior apoio gráfico, seguindo unha secuencia de aprendizaxe que facilita a adquisición de competencias por parte dos alumnos. COMPETENCIAS e INTELIENCIAS MÚLTIPLES: Contémplase a diversidade de estilos cognitivos e de intelixencias en aprendizaxes coa lectura, co movemento, coa representación plástica, coa dramatización... PLANS INDIVIDUAIS dirixidos a alumnos que o requiren (estranxeiros, incorporación tardía, necesidades educativas especiais e superdotación), con FICHAS DE REFORZO E/OU AMPLIACIÓN ACTIVIDADES MULTINIVEL: Posibilita que os alumnos atopen, respecto ao desenvolvemento dun contido, actividades que se axustan ao seu nivel de competencia curricular, aos seus intereses, habilidades e motivacións. 13. INCORPORACIÓN DAS TIC O noso centro está integrado no proxecto experiemental de implantación de libros dixitais E- DIGAL no que a incorporación das TIC na aula e o seu obxectivo fundamental. Utilizaremos: 20

22 Entorno Virtual de Aprendizaxe (EVA) Libro Dixital Interactivo Actividades TIC Recursos interactivos da nosa web Ligazóns a Internet O EVA forma parte do Proxecto E-DIGAL Libro proxectable que incorpora elementos de interactividade: actividades, ligazóns, animacións Actividades integradas nas secuencias de aprendizaxe. Ligazóns de actividades interactivas existentes na nosa web Aproveitamento de recursos educativos en Internet: procura de imaxes, información ou curiosidades e selección e organización para transformar estes elementos en coñecemento. 14. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN LECTOR DO CENTRO Ler as diferentes lecturas do trimestre. Iniciarse na lectura musical. Traballar o vocabulario das palabras menos usuais presentes nos texto. Comprender as lecturas. 15. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROECTO LINGÜÍSTICO DO CENTRO Participarase activamente nas actividades propostas polo Equipo de Dinamización da Lingua Galega para desenvolver o Plan de Fomento do uso do galego. Así como, en todas as festividades que se celebren procurando buscar un repertorio musical tradicional galego ou con textos en galego. Dado que o libro de texto empregado é engalego, a área impartirase nesta lingua. 1. SITUACIÓN DO ALUMNADO DO 6º DE PRIMARIA O alumnado é maioritariamente castelán falante. Teñen o castelán como lingua inicial e como lingua habitual. Obsérvase que a competencia en lingua galega mellora na escrita ao finalizar a primaria, estando un pouco máis baixo o nivel que o castelán, pero na expresión oral é moito máis baixa. 2. SITUACIÓN DO PROFESORADO. A maior parte dos docentes do centro empregan o castelán en contextos informais, fóra da clase. É o idioma empregado habitualmente, aínda que moitos teñen como lingua inicial o galego pero a lingua habitual é compartida dependendo dos contextos. A competencia en galego é case do 100% por parte dos docentes. 3. LINGUA DO ENSINO Como se deriva da análise sociolingüística, atopámonos nun contorno castelán falante. Tendo en conta o noso proxecto lingüístico, a materia de educación musical de 6º de primaria realizarase en lingua galega. 21

23 16. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA DO CENTRO Os obxectivos fundamentais do noso PLAN DE CONVIVENCIA QUE SON: a. Fomentar a convivencia no centro b. Instaurar o sentimento de pertenza a un grupo, sentíndose todos os seus membros ben acollidos, respetados e seguros, todos e todas. c. Aprender estratexias de resolución pacífica de conflitos tales que nos permitan vivir de xeito pacífico tanto dentro como fora da escola d. Adquisición por parte do alumnado dsa competencias necesarias para lograr unhas relacións sans consigo, cos demais e co medio no que vive e. Dotar a comunidade educativa dos recursos necesarios para a xestión do conflito Para levar a cabo isto centramos o noso labor en tres eixes fundamentais: 1. O COIDADO DA PERSOA: a. Procuraremos acadar nos nosos alumnos o benestar emocional. b. Traballaremos a educación en valores e as habilidades sociais. Utilizaremos específicamente o programa de habilidades sociais E como? Unha guía para a convivencia. c. Prestaremos especial atención á diversidade entendendo a diferencia coma un valor. 2. O COIDADO DO ENTORNO: a. Buscamos unha escola aberta e integrada no entorno i. Procuraremos ter un entorno físico agradable: Normas de aula, recreo.. 3. O COIDADO DAS RELACIÓNS: a. Coas familias: establecemos unhas reunións informativas con todas as familias e ademais unhas entrevistas persoais con cada unha das familias. b. Entre todo o persoal do centro e, en especial entre o profesorado e o alumnado e entre todo o alumnado polo que é necesario levar a cabo: i. Un labor titorial para establecer normas, acadar cohesión de grupo 17. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E ETRAESCOLARES Como actividades complementarias e extraescolares celebraranse as conmemoracións marcadas no calendario escolar mediante a participación nas actividades musicais (cancións, interpretación instrumental de cancións, danzas etc ) e tamén se tentará participar activamente na celebración de festivais. Ademais, tentarase asistir a algunha actividade musical organizada por algunha entidade do contorno, sempre dependendo da oferta cultural do momento. 22

24 18. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE Preparación da clase e dos materiais didácticos Utilización dunha metodoloxía adecuada Regulación da práctica docente Avaliación das aprendizaxes e información que deles se lles dá aos alumnos e ás familias Utilización de medidas para a atención á diversidade INDICADORES DE LOGRO Hai coherencia entre a programación e o desenvolvemento das UD clases. Existe unha distribución temporal equilibrada. O desenvolvemento da clase adecúase ás características do grupo. Tivéronse en conta aprendizaxes significativas. Considérase a interdisciplinariedade (en actividades, tratamento dos contidos etc.). A metodoloxía fomenta a motivación e o desenvolvemento das capacidades do alumno/a. Grao de seguimento dos alumnos. Validez dos recursos utilizados na clase para as aprendizaxes. Os criterios de promoción están acordados entre os profesores. Os criterios para unha avaliación positiva atópanse vinculados aos obxectivos e aos contidos. Os instrumentos de avaliación permiten rexistrar numerosas variables da aprendizaxe. Os criterios de cualificación están axustados á tipoloxía de actividades planificadas. Os criterios de avaliación e os criterios de cualificación déronse a coñecer: Aos alumnos. Ás familias. Adóptanse medidas con antelación para coñecer as dificultades de aprendizaxe. Ofreceuse resposta ás diferentes capacidades e ritmos de APRENDIZAE APRENDIZAE aprendizaxe. As medidas e os recursos ofrecidos foron suficientes. Aplica medidas extraordinarias recomendadas polo equipo docente atendendo aos informes psicopedagóxicos. ESCALA DE VALORACIÓN Inadecuado 0 Escasa ou nula constancia. Non se acadan os mínimos aceptables e necesita unha mellora substancial Insuficiente 1 Omítense elementos fundamentais do indicador Básico 2 Cumprimento suficiente do indicador Competente 3 Excelente 4 Hai prácticas sólidas. Clara evidencia de competencia no indicador. Prácticas excepcionais. Modelo de referencia de boas prácticas 23

25 19. MECANISMOS DE REVISIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E PROCESOS DE MELLORA Esta programación será flexible, axeitada a cada curso e revisable en función do alumnado e dos resultados. Na avaliación desta programación participarán os profesores/as que impartan esta área. O seguimento da programación anual realizarase principalmente en tres momentos: ao finalizar cada unidade didáctica, trimestralmente e anualmente. Teranse en conta os seguintes indicadores: Seguimento da temporalización Consecución dos niveis mínimos de logro dos estándares de aprendizaxe traballados. Dificultades acaecidas. Resultados específicos dos procedementos e instrumentos de avaliación. Resultados trimestrais das avaliacións. Unha vez analizados estes indicadores, realizaranse modificacións na programación que poden supoñer: Unha modificación da metodoloxía empregada. Cambios nos procedementos e instrumentos de avaliación. Modificacións na temporalización. Deseño de medidas correctoras para corrixir as dificultades. Para a avaliación desta programación teranse en conta, máis concretamente, os indicadores establecidos no apartado anterior. 24