PROGRAMACIÓN EDUCACIÓN MUSICAL. 3º E. Primaria CEIP ISAAC PERAL

Transcrição

1 PROGRAMACIÓN CEIP ISAAC PERAL EDUCACIÓN MUSICAL 3º E. Primaria 1

2 Esta programación foi elaborada segundo as directrices fixadas pola Comisión de Coordinación Pedagóxica do CEIP Isaac Peral e aplicando a lexislación vixente da LOMCE. DECRETO 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia Está baseada no esquema indicado na Resolución do 27 de xullo de 2015 (DOG 29/07/2015) no seu artigo 13, que se ben é de secundaria é a recomendación feita por parte da inspección ata que non exista unha resolución similar para primaria. 2

3 INDICE 1. Introdución e contextualización Concrecióndos obxectivos Contribución ao desenvolvemento das CompetenciasClave Obxectivos, contidos, criterios de avaliación e estándares deaprendizaxe Concreción para cada estándar de aprendizaxeavaliablede:...13 Temporalización Grao mínimo de consecución para superar a materia Procedementos e instrumentos de avaliación. 6. Concreción dos elementos transversais Avaliación inicial Criterios sobrea avaliación, cualificacióne promoción Metodoloxía Organizacióndeespazos Materiais e recursosdidácticos Atención á diversidade IncorporacióndasTIC Accións de contribución ao proxecto lector docentro Accións de contribución ao proxectolingüístico docentro Accións de contribución ao plan de convivencia do centro Actividades complementarias e extraescolares Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino daprácticadocente Mecanismos de revisión e modificación da programación. Propostas mellora

4 1. INTRODUCIÓN E CONTETUALIZACIÓN O colexio Isaac Peral foi colexio de convenio entre o Ministerio de Educación e o de Defensa (R.O. 295/1988 de 25 de Marzo/ BOE do do 4 de Abril) e pasou no mes de aneiro do 2000 a pertencer á Consellería de Educación, tralo traspaso de funcións e servicios a comunidade autónoma de Galicia (Real Decreto 1763/1982 do 24 de u-llo/boe 31/7/82). Dende o 1 de xullo do as instalacións do centro foron cedidas polo Ministerio de Defensa á Consellería de Educación da unta de Galicia mediante un convenio (Resolución 121/2000 do 25 de abril. BOE 4/5/2000) que terá unha dura-ción máxima de 99 anos conforme ó disposto no artigo 126 da Lei do Patrimonio do Estado. O centro está emprazado no concello de Ferrol, no barrio de Esteiro. Esto faino colindar coa Universidade, co instituto Saturnino Montojo co que comparte porta, co pavillón polideportivo da Mariña e coa empresa Izar. Pola súa ubicación está por unha banda nun dos barrios máis antigos da cidade e por outra é tamén o de máis recente remodelación. En canto ás zonas de influencia os alumnos proceden a maioría do barrio, aínda que hai bastante alumnado que reside noutras áreas que non son as de influencia do centro, a maioría fillos de militares O colexio está nun barrio maioritariamente novo, con vivendas de recente construción. Así a procedencia do alumnado é da clase media ou media-baixa. A incidencia do paro ben sendo escasa, aínda que empézase a notar xa problemas derivados de esta situación. No tocante ás características físicas do centro hai que sinalar que este consta de tres edificios: o edificio de educación infantil, o edificio de educación primaria e o pavillón. Entre estes edificios están situados os patios de recreo. A programación desta área vai dirixida ao alumnado de 3º de primaria pertencente a dous grupos, A e B, de 23 alumn@s cada un. Estes dous grupos proceden da reestructuración dos dous de 2º de Primaria. A área será impartida nos dous grupos por Nuria Calvo Pérez. Os resultados da avaliación do curso anterior nesta área foron moi satisfactorios, dato a ter en conta coma punto de partida nesta programación. A lingua maioritaria entre o alumnado é o castelán aínda que moi poucos din ser descoñecedores do galego, incluso hai familias que empregan este idioma no seu ámbito familiar. A maioría dos que din descoñecer o idioma, proceden doutras comunidades e están de paso (case todos relacionados coa Armada). A área impartirase nun contexto sociocultural medio, no que, en xeral, podemos contar co apoio e cooperación das familias. A área impartirase en lingua galega. A importancia da Educación Musical na etapa de E.P. é vital, xa que moitas veces se esquece que a música permite, a partir dunha linguaxe non verbal, o desenvolvemento de tódalas capacidades que conforman a personalidade: Físicas: Mediante o movemento, a danza, a actividade instrumental e o canto. Cognitivas ou intelectuais: A través do coñecemento da linguaxe musical aprenden conceptos musicais, coñecen e recoñecen cancións e obras musicais. 4

5 Afectivas: Gracias ó canto de cancións con letras axeitadas á realidade infantil, ó tratamento dos valores e ás diferentes actividades colectivas, moi necesarias para desenvolver a sensibilidade e a autoestima. Comunicativas ou de relación interpersoal: Mediante as actividades gru-pais. 2. CONCRECIÓN DOS OBECTIVOS A educación primaria contribuirá a desenvolver nos nenos e nas nenas as capacidades que lles permitan: a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática. b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor. c) Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que lles permitan desenvolverse con autonomía no ámbito familiar e doméstico, así como nos grupos sociais cos que se relacionan. d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non discriminación de persoas con discapacidade nin por outros motivos. e) Coñecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver hábitos de lectura en ambas as linguas. f) Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica que lles permita expresar e comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacións cotiás. g) Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a realización de operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser quen de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá. h) Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura, con especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia. i) Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación, desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran. j) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais. k) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar a educación física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social. 5

6 l) Coñecer e valorar os animais máis próximos ao ser humano e adoptar modos de comportamento que favorezan o seu coidado. m) Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como unha actitude contraria á violencia, aos prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de discriminación por cuestións de diversidade afectivo-sexual. n) Fomentar a educación viaria e actitudes de respecto que incidan na prevención dos accidentes de tráfico. o) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, poñendo de relevancia as mulleres e homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas. Este obxectivos están, no apartado 4, concretados e relacionados cos contidos, criterios de avaliación e cos distintos estándares de aprendizaxe desta área. OBECTIVOS EN CLAVE DE COMPETENCIAS DE ED. MUSICAL 3º PRIMARIA 1. Coñecer distintos usos do ritmo en situacións cotiás e aplicalos á creación de saúdos, utilizando a percusión corporal e expresando opinións, ideas e sentimentos, para favorecer o equilibrio emocional. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical. Intelixencia corporal. Intelixencia emocional) 2. Coñecer e identificar os termos específicos da linguaxe musical para o pentagrama, a clave de sol e as notas mi, sol e la, a grafía das notas no pentagrama e as liñas adicionais, os motivos rítmicos, a ordenación en escalas das notas, o compás e o tempo inicial, a grafía das indicacións de intensidade, gradaciones, tempo, ligaduras expresivas, divisorias e dobre barra. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical. Intelixencia lingüística. Intelixencia visual-espacial) 3. Practicar a interpretación e escóitaa activa de cancións para expresar ideas e sentimentos mediante a voz e a percusión corporal, co fin de favorecer o equilibrio emocional e participar nas iniciativas que xurdan do grupo referidas a creación de fragmentos musicais, coreografías ou interpretacións. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical. Intelixencia lingüística. Intelixencia visual-espacial) 4. Coñecer e distinguir visual e auditivamente a frauta doce e as partes que a compoñen, así como distintos tipos de frautas de diferentes culturas, os instrumentos que forman unha batería, os da familia vento-metal, as partes que os forman, a agrupación cuarteto de vento, os instrumentos da familia de corda fregada e a súa forma de interpretación, e ordenalos segundo a súa tesitura, a partir de escóitaa activa. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical / Intelixencia visual-espacial) 5. Utilizar a voz e a frauta doce de maneira expresiva na interpretación de cancións e exercicios de técnica instrumental, para conseguir interpretacións ben elaboradas e levar a cabo acciones de mellora dos propios recursos. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical. Intelixencia intrapersonal) 6

7 6. Coñecer e utilizar os termos específicos da linguaxe musical para completar textos referir# a: a) os instrumentos da familia de corda fregada, o pulso e o acento binario; b) as figuras e os silencios musicais, e relacionalos coa estrutura do compás de catro tempos; c) o matiz, e relacionalo coas sensacións e vivencias persoais da vida cotiá, e d) os silencios e a lectura das notas, e relacionalos coa práctica de escóitaa interior, para expresar ideas e sentimentos mediante a voz e os instrumentos e favorecer o equilibrio emocional. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical) 7. Coñecer as figuras de W. Amadeus Mozart, S. Bach, G. F. Händel, M. Ravel e G. Bizet, e comprender textos explicativos sobre a súa vida e a súa obra; interesarse por Daniel Barenboim e o seu defensa de valores como a paz e a convivencia a través da música e por Alan Menken e a súa achega ao xénero dos musicais, identificando diferentes creacións e aplicando os coñecementos adquiridos sobre os motivos musicais, o ritmo e a pulsación. (Aprender a aprender / Intelixencia musical. Intelixencia intrapersonal) 8. Clasificar as voces humanas por tesituras a partir da práctica de escóitaa activa de fragmentos musicais e utilizando o vocabulario musical específico. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical) (Comunicación lingüística / Intelixencia verbal) 9. Recoñecer o son das notas sol, la e re, aprendendo, interpretando e completando as cancións; practicar escóitaa activa e mostrar capacidade para utilizar esas notas na xeración de creacións propias. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical) (Aprender a aprender / Intelixencia intrapersonal) 10. Interpretar fragmentos musicais de estrutura binaria en compás 3/4, mostrando capacidade para aplicar os coñecementos adquiridos sobre a linguaxe musical e utilizalos na xeración de creacións propias. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical) (Aprender a aprender / Intelixencia intrapersonal) 11. Coñecer, distinguir e reelaborar unha coreografía para unha canción aplicando os coñecementos adquiridos sobre as frases musicais para interpretala en grupo. (Sentido de iniciativa e emprendimiento / Intelixencia musical. Intelixencia corporal. Intelixencia intrapersonal) 12. Coñecer e identificar os xéneros musicais música descritiva e suite, a partir da práctica de escóitaa activa e a lectura de textos explicativos sobre compositores destes dous xéneros. (Comunicación lingüística / Intelixencia musical. Intelixencia verbal) 13. Coñecer e identificar símbolos de percusión corporal e relacionalos coas figuras musicais, mostrando capacidade para utilizalos nas interpretacións musicais individuais e grupales, e incorporalos aos coñecementos adquiridos para interpretar e reelaborar creacións propias e así expresar ideas e sentimentos, co fin de favorecer o equilibrio emocional. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical) (Aprender a aprender) 14. Coñecer e identificar cancións a través das súas partituras, para expresar ideas e sentimentos por medio da voz e favorecer o equilibrio emocional. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical) 7

8 15. Aprender e recoñecer visual e auditivamente tres tipos de pianos diferentes e mostrar. interese por coñecer a súa historia. (Conciencia e expresión cultural / Intelixencia musical. Intelixencia lingüístico-visual) 3. CONTRIBUCIÓN AO DESENVOVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE Referidas á competencia en Comunicación lingüística: Aprender un repertorio de cancións (orais e escritas) en lingua galega. Aprender vocabulario e expresións locais en galego. Utilizar a voz e o corpo como instrumentos de expresión e comunicación. Referidas á Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e Tecnoloxía: Traballar a preescritura musical (concepto de liña e espazo). Traballar visual e auditivamente e interpretar a proporción matemática nos musicogramas e asúa relación coa lonxitude da melodía. Traballar as figuras xeométricas coas coreografías que acompañan ás cancións e danzas. Referidas á Competencia dixital: Presentar os aparatos e soportes de tecnoloxía dixital e analóxica de son: radiocasetes, CD, reprodutores mp3, mp4 Utilizar métodos audiovisuais para ver e escoitar sons, instrumentos... Empregar distintas fontes para a procura de información. Aplicar criterios éticos no uso das novas tecnoloxías. Empregar ferramentas dixitais para a construction do coñecemento. 8

9 Referidas ás Competencias sociais e cívicas: Desenvolver habilidades de cooperación para conseguir un resultado grupal satisfactorio. Comprender a realidade da pluralidade social actual coa que convivimos e aprender a respectarnos. Ter respecto e actitude de escoita nas intervencións individuais dos compañeiros. Aceptar nas danzas e coreografías aos compañeiros/as sen discriminar a ninguén. Coñecer,valorar e gozar do contorno natural,social e cultural, fomentando a súa conservación. Participar nas actividades vocais,instrumentais e coreográficas de grupo con interese e sen inhibicións. Referidas á Conciencia e expresións culturais: Percibir e comprender o mundo que os rodea cando escoitan sons da súa contorna, gozando da mesma e valorándoa. Ter curiosidade cara ás fontes sonoras dos instrumentos que manexan na escola e os que soan nas audicións de música culta. Valorar as cancións populares como expresión cultural dos pobos, enriquecendo a súa bagaxe cultural. Valorar as manifestacións culturais do folclore galego e doutras culturas. Representar sons mediante a expresión plástica. Elaborar traballos e presentacións con sentido estético. Escoitar, diferenciar e valorar os sons do medio no que viven. Coñecer os instrumentos fixándose no material de corpo vibrante e na súa procedencia (árbores, canas, pel ou vexigas de animais, metais, ). Expresar sentimentos e emocións dos códigos artísticos. Referidas á competencia para Aprender a aprender: Tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe. Aprender a ter capacidade autocrítica, reflexionando sobre o esforzo e logros acadados por medio da autoavaliación. Ter curiosidade e interese na aprendizaxe de conceptos musicais e interdisciplinares. Aprender e practicar estratexias lingüísticas para realizar oralmente descricións dos sons que escoitan coa axuda dun apoio visual. erar estratexias para aprender en distintos contextos. 9

10 Referidas ao Sentido de iniciativa e espírito emprendedor: Asumir as responsabilidades encomendadas e dar conta delas. Desenvolver a confianza en si mesmos mediante as dramatizacións con xestos grupais e as coreografías. Fomentar o espírito de superación nas actividades individuais, grazas ós ánimos do profesorado. Priorizar os obxectivos grupais sobre os intereses persoais. Superar as dificultades a través da constancia e do traballo diario. Coordinar as tarefas e tempos do grupo na realización de traballos. Transmitir entusiasmo para acadar obxectivos. Amosar iniciativa personal para promover ou iniciar novas accións. No seguinte apartado aparece a aportación que esta área fai a cada unha das competencias, relacionándolas cos distintos estándares de aprendizaxe. 10

11 4. CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES DE APRENDIZAE E COMPETENCIAS CLAVE EDUCACIÓN MUSICAL 3º PRIMARIA BLOQUE 1. ESCOITA OBECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAE COMPETENCIAS CLAVE j d o B1.1. Audición activa dunha selección de pezas instrumentais e vogais de diferentes estilos e culturas, adaptadas á idade do alumnado. B1.2. Interese polo repertorio tradicional de Galicia e das zonas de procedencia dos compañeiros e das compañeiras. B1.3. Audición de obras musicais de distintas características e procedencias. B1.4. Actitude atenta e silenciosa, e respecto polas normas de comportamento durante a audición de música e na asistencia a representacións. B1.1. Utilizar a escoita musical para indagar nas posibilidades do son e coñecer exemplos de obras variadas da nosa e doutras culturas. EMB Expresa as súas apreciacións persoais sobre o feito artístico musical. EMB Manifesta as sensacións, as impresións e os sentimentos que lle provoca a audición dunha peza musical. EMB Coñece, entende e cumpre as normas de comportamento en audicións e representacións musicais. EMB Identifica manifestacións artísticas propias de Galicia. CCL CCL CSC j B1.6. Recoñecemento de calidades dos sons: intensidade, duración, altura e timbre. B1.7. Acento e pulso. B1.2. Identificar e describir as características de elementos musicais e calidades dos sons do contexto. EMB Describe e dá información salientable sobre elementos da linguaxe musical presentes nas manifestacións musicais e nos sons do contexto. CMCCT j B1.8. Elementos musicais. Tempo e matices: forte, piano e mezzoforte. B1.9. Identificación dos rexistros de voces graves e agudas, así coma das posibles agrupacións vocais e instrumentais (solista, dúo, trío e coro). B1.10. Compases binarios e ternarios. B1.3. Analizar a organización de obras musicais sinxelas e describir os elementos que as compoñen. EMB Distingue tipos de voces e instrumentos, e agrupacións instrumentais ou vocais. EMB Identifica e describe variacións e contrastes de velocidade e intensidade tras a escoita de obras musicais. 11

12 j B1.11. Recoñecemento e identificación das partes dunha peza musical. Formas musicais binarias e ternarias. B1.4. Utilizar recursos gráficos durante a audición dunha peza musical. EMB Establece unha relación entre o que escoita e represéntao nun musicograma ou nunha partitura sinxela. EMB Identifica as partes dunha peza musical sinxela e presenta graficamente a súa estrutura. EMB Representa graficamente, con linguaxe convencional ou non, os trazos característicos da música escoitada. CCL BLOQUE 2. INTERPRETACIÓN MUSICAL OBECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAE COMPETENCIAS CLAVE j b B2.1. Lectura e interpretación de pezas instrumentais e cancións sinxelas de maneira colectiva, con ou sen acompañamento, con distintos tipos de grafías. B2.2. Iniciación aos instrumentos de placas Orff en acompañamentos de pezas sinxelas. B2.3. Dobre barra e DC. B2.6. Ditados rítmicos con grafías de negra, branca, redonda e corchea, e os seus silencios. B2.1. Interpretar un repertorio básico de cancións e pezas instrumentais, en solitario ou en grupo, mediante a voz ou instrumentos, utilizando a linguaxe musical. EMB Utiliza de xeito correcto a linguaxe musical traballada para a interpretación de obras. EMB Traduce á linguaxe musical convencional melodías e ritmos sinxelos. EMB Interpreta pezas vocais e instrumentais sinxelas con distintos agrupamentos con e sen acompañamento. CMCCT CSC B2.7. Ditados melódicos sinxelos. EMB Toma conciencia dos erros cometidos e amosa interese por mellorar. j b B2.8. Improvisación de esquemas rítmicos e melódicos sobre bases musicais dadas. B2.9. Creación guiada de pezas musi- B2.2. Explorar estruturas musicais e seleccionar e combinar ideas musicais dentro de estruturas sinxelas entre varias dadas, EMB Crea unha peza musical sinxela a partir da selección, a combinación e a organización dunha serie de elementos dados previamente, coñecidos e/ou manexados. CSIEE 12

13 cais sinxelas a partir de elementos dados. co obxectivo de crear un produto musical propio individual ou grupal. EMB Amosa respecto e responsabilidade no traballo individual e colectivo. CSC j d B2.10. Recreación musical e sonorización dun texto oral ou escrito. B2.11. Sonorización de imaxes ou representacións dramáticas usando materiais, instrumentos e dispositivos electrónicos. B2.3. Explorar e utilizar as posibilidades sonoras e expresivas de diversos materiais, instrumentos e dispositivos electrónicos. EMB Emprega instrumentos materiais para crear pezas musicais sinxelas e para a sonorización de imaxes e representacións dramáticas. CD BLOQUE 3. MÚSICA, MOVEMENTO E DANZA OBECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAE COMPETENCIAS CLAVE j B3.1. Recoñecemento do corpo como instrumento rítmico e de expresión corporal. B3.2. Creación de pequenas coreografías para obras musicais breves e de estrutura sinxela. B3.1. Adquirir capacidades expresivas e creativas que ofrecen a expresión corporal e a danza. EMB Identifica e utiliza o corpo como instrumento para a expresión de sentimentos e emocións, e como forma de interacción social. EMB Inventa e reproduce pequenas coreografías que corresponden coa forma interna dunha obra musical de forma sinxela binaria, ternaria e rondó. CMCCT j d o B3.3. Reprodución de xogos motores e secuencias de movementos fixados ou inventados, procurando unha progresiva coordinación individual e colectiva. B3.4. Iniciación á interpretación de danzas tradicionais galegas e doutras culturas. B3.2. Interpretar un repertorio básico de danzas propias da cultura galega e doutras culturas. EMB Controla a postura e a coordinación coa música cando interpreta danzas. EMB Identifica, reproduce e goza interpretando danzas tradicionais galegas e doutras culturas. CSC CSC 13

14 5. TEMPORALIZACIÓN, GRAO MÍNIMO E CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN PARA CADA ESTÁNDAR DE APRENDIZAE Criterio de avaliación Estándares Grao mínimo para superar a área Indicador mínimo de logro T 1 T 2 T 3 CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN Instrumentos de avaliación / Procedementos de avaliación (%)* C.C. Bloque 1: Escoita EM-B1.1 3º-EMB Expresa as súas apreciacións persoais sobre o feito artístico musical. Exprésase PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CCL EM-B1.1 3º-EMB Manifesta as sensacións, as impresións e os sentimentos que lle provoca a audición dunha peza musical. Expresa verbalmente unha sensación PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CCL EM-B1.1 3º-EMB Coñece, entende e cumpre as normas de comportamento en audicións e representacións musicais. Coñece as normas de escoita de audicións e concertos PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CSC EM-B1.1 3º-EMB Identifica manifestacións artísticas propias de Galicia. Coñece alguna popular galega cantiga PROCEDEMENTOS: Gravacións e análise. INSTRUMENTOS: Gravación e análise. CAA EM-B1.2 3º-EMB Describe e dá información salientable sobre elementos da linguaxe musical presentes nas manifestacións musicais e nos sons do contexto. Recoñece elementos da linguaxe musical básicos nunha peza PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CMCT EM-B1.3 3º-EMB Distingue tipos de voces e instrumentos, e agrupacións instrumentais ou vocais. Distingue voces, distingue os instrumentos PAI e PAD PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Caderno de clase. CAA EM-B1.3 3º-EMB Identifica e describe variacións e contrastes de velocidade e intensidade tras a escoita de obras musicais. Distingue as variacións PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CAA EM-B1.4 3º-EMB Establece unha relación entre o que escoita e represéntao nun musicograma ou nunha partitura sinxela. Representa gráficamente a música de forma sinxela PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Caderno de clase. CAA 14

15 EM-B1.4 3º-EMB Identifica as partes dunha peza musical sinxela e presenta graficamente a súa estrutura. Distingue as partes dunha obra e sabe representalas minimamente de forma grafica PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Caderno de clase. CAA EM-B1.4 3º-EMB Representa graficamente, con linguaxe convencional ou non, os trazos característicos da música escoitada. Representa con notación non convencional una obra musical PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Caderno de clase. CAA CCL Bloque 2: Interpretación musical EM-B2.1 3º-EMB Utiliza de xeito correcto a linguaxe musical traballada para a interpretación de obras. Le partituras sinxelas PROCEDEMENTOS: Gravacións e análise. INSTRUMENTOS: Gravación e análise. CAA EM-B2.1 3º-EMB Traduce á linguaxe musical convencional melodías e ritmos sinxelos. Realiza ditados rítmicos sinxelos PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Caderno de clase. CAA CMCT EM-B2.1 3º-EMB Interpreta pezas vocais e instrumentais sinxelas con distintos agrupamentos con e sen acompañamento. Canta e toca en grupo PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CSC EM-B2.1 3º-EMB Toma conciencia dos erros cometidos e amosa interese por mellorar Dáse conta dos seus erros e rectifica PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CAA EM-B2.2 3º-EMB Crea unha peza musical sinxela a partir da selección, a combinación e a organización dunha serie de elementos dados previamente, coñecidos e/ou manexados. Crea una peza rítmica sinxela PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Caderno de clase. CAA CSIEE EM-B2.2 3º-EMB Amosa respecto e responsabilidade no traballo individual e colectivo. Respecta PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CSC EM-B2.3 3º-EMB Emprega instrumentos materiais e dispositivos electrónicos para crear pezas musicais sinxelas e para a sonorización de imaxes e representacións dramáticas. Crea pezas sinxelas PROCEDEMENTOS: Gravacións e análise. INSTRUMENTOS: Gravación e análise. CAA CD 15

16 EM-B2.3 3º-EMB Constrúe algún instrumento orixinal ou similar a un existente. Constrúe algún instrumento un pouco máis elaborado PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. INSTRUMENTOS: Producións plásticas. C AA Bloque 3: A música o movemento e a danza EM-B3.1 3º-EMB Identifica e utiliza o corpo como instrumento para a expresión de sentimentos e emocións, e como forma de interacción social. Entende que nos expresamos a través do corpo PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. C AA EM-B3.1 3º-EMB Inventa e reproduce pequenas coreografías que corresponden coa forma interna dunha obra musical de forma sinxela binaria, ternaria e rondó. Inventa una coreografía en grupo PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CAA CMCT EM-B3.2 3º-EMB Controla a postura e a coordinación coa música cando interpreta danzas. Controla a postura PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CSC EM-B3.2 3º-EMB Identifica, reproduce e goza interpretando danzas tradicionais galegas e doutras culturas. Goza interpretando danzas en grupo PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Escala de observación. CSC 16

17 6. CONCRECIÓN DOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS En relación aos elementos transversais, o artigo 11 do Currículo establece que: Sen prexuízo do seu tratamento específico nalgunhas das disciplinas de cada curso, a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e a comunicación, o emprendemento e a educación cívica e constitucional traballaranse en todas as disciplinas ELEMENTOS Comprensión lectora. Expresión oral e escrita. COMO SE TRABALLA Lectura e comprensión de pequenos obstinatos rítmicos con notación non convencional e inicio á convencional. Expresión oral a través das cancións, movemento e ritmos en grupo e expresión escrita mínima a través das audicións e da linguaxe musical. Comunicación audiovisual. Proxección de diferentes vídeos musicais. Tecnoloxías da Información e a Comunicación Actividades TIC: actividades integradas nas secuencias de aprendizaxe Recursos interactivos da nosa web Ligazóns de internet Emprendemento Utilización de estratexias para realizar actividades de forma individual e en equipo, Manifestación de autonomía na planificación e execución de accións e tarefas. Educación cívica e constitucional Desenvolvemento de actitudes e comportamentos cívicos e responsables na súa contorna e nas súas actividades cotiás. Cumprimento das normas xerais da aula. Respecto das quendas de intervencións dos compañeiros. Comprensión e respecto á importancia do traballo en equipo e a colaboración. Orden e colocación do seu material e das mesas. Respecto e valoración das experiencias e das achegas do resto dos compañeiros e compañeiras. Defensa dos dereitos e os deberes de cada membro da sociedade e valorar o diálogo como instrumento para solucionar os problemas de convivencia e para transmitir ideas, pensamentos e opinións, respectando xuízos e opinións alleos. Mostrar respecto e tolerancia coas persoas que o rodean, coa diversidade de culturas e formas de vida. Utilizar o corpo e o movemento como bases dun modo de comunicación entre distintas culturas. Valorar o patrimonio cultural galego. Apreciar a eficacia persoal nas actividades en grupo. Valorar e coidar os instrumentos empregados na clase. 17

18 7. AVALIACIÓN INICIAL Durante a primeira semana do curso realizaránse actividades orais e escritas que permitan valorar o nivel xeral que presenta o alumnado nesta área. Isto servirá de referencia como punto de partida para o desenvolvemento do currículo. As medidas a tomar son prestar especial reforzo ao bloque/s que presenten unha maior dificultade, así como reforzar ao alumnado que presente dificultades, tendo en conta as diferentes medidas que atención á diversidade especificadas no punto CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN Os criterios de cualificación serán fundamentais para valorar o grao de adquisición das competencias básicas, os obxectivos fixados e os estándares de aprendizaxe. No primeiro trimestre, a principio do curso, realizarase unha avaliación inicial que servirá de referencia para o desenvolvemento do currículo. Ao longo do curso realizaranse tres avaliacións, informando por escrito ao alumno e aos pais das cualificacións obtidas. Para proceder á avaliación dos estándares de aprendizaxe da área establecemos uns procedementos e instrumentos de avaliación que veñen determinados no punto 5 desta programación. Os distintos estándares de aprendizaxe repartiranse en unidades didácticas en cada un dos trimestres. Ao finalizar o trimestre teranse en conta os seguintes criterios de cualificación: Procedementos de avaliación Instrumentos de avaliación % Análise das producións dos alumnos Caderno de clase e producións plásticas. 40 Gravación e análise Gravación e análise 10 Observación sistemática Escala de observación 50 Considérase que o alumnado ten avaliación positiva: Trimestral se acada un 50 % do total. Final se aproba a terceira avaliación. Esta área non xogará un papel vinculante na decisión da promoción do alumno/a para o curso seguinte. 18

19 TODOLOÍA Ao incorporar as competencias básicas no currículo da educación primaria faise unha reconsideración da práctica educativa para permitirlle ao alumnado integrar as súas aprendizaxes relacionándoas con diferentes tipos de contidos (conceptos, destrezas e actitudes). Débese salientar as aprendizaxes básicas e seleccionar os contidos máis relevantes para acadar competencias coa utilidade de formar cidadás e cidadáns para moverse con adecuación, responsabilidade e liberdade no mundo actual Dotar os contidos du enfoque integrador promovendo a globalización. Centrarse na funcionalidade. Que o alumnado aprenda a aprender. Favorecer o traballo cooperativo. Fomentar habilidades para a busca de información. O proceso de ensino-aprendizaxe debe cumprir os seguintes requisitos: Partir do nivel de desenvolvemento do alumnado e das súas aprendizaxes previas. Asegurar a construción de aprendizaxes significativas a través da mobilización dos seus coñecementos previos e da memorización comprensiva. Posibilitar que os alumnos e as alumnas realicen aprendizaxes significativas por si sós. Favorecer situacións en que os alumnos e alumnas deben actualizar os seus coñecementos. Proporcionar situacións de aprendizaxe que teñen sentido para os alumnos e alumnas, co fin de que resulten motivadoras. En coherencia co exposto, os principios que orientan a práctica educativa son os seguintes: Metodoloxía activa. Supón atender a dous aspectos intimamente relacionados, referidos ao clima de participación e integración do alumnado no proceso de aprendizaxe: Integración activa dos alumnos e alumnas na dinámica xeral da aula e na adquisición e configuración das aprendizaxes. Participación no deseño e desenvolvemento do proceso de ensinanza/aprendizaxe. Motivación. É fundamental partir dos intereses, demandas, necesidades e expectativas dos alumnos e alumnas. Tamén será importante arbitrar dinámicas que fomenten o traballo en grupo. Autonomía na aprendizaxe. Como consecuencia dos dous puntos anteriores, a metodoloxía favorece a maior participación dos alumnos na calidade da súa aprendizaxe. Concrétase nos seguintes aspectos: A utilización dunha linguaxe sinxela, clara e estruturada na presentación dos novos contidos. 19

20 A gradación das actividades, cuxa xerarquización varía segundo a natureza de cada programa e que sempre aparecen en último lugar as que requiren un maior grao de habilidade e de autonomía. A énfase nos procedementos e nas técnicas de aprendizaxe, que inclúen unha reflexión sobre os contidos obxecto de estudo e unha revisión final. Programación cíclica, perfectamente integrada nos obxectivos xerais da etapa; e unha rigorosa selección dos contidos, que reforzan o aprendido nos cursos precedentes e abren o coñecemento cara a novos temas. Atención á diversidade do alumnado. A práctica educativa cos alumnos e coas alumnas debe ter como un dos seus principios básicos ter en conta os seus diferentes ritmos de aprendizaxe, así como os seus distintos intereses e motivacións. Sensibilidade pola formación en valores. O progresivo acceso a formas de conduta máis autónomas e a crecente socialización dos alumnos fai obrigada a formación en valores. Esta contémplase na presentación explícita de temas transversais e na oferta de proxectos de contido cívico, en que a solución de problemas conduce á adopción de actitudes positivas sobre o coidado do propio corpo, a conservación da natureza, a convivencia Neste apartado hai que mencionar o elevado número de alumnado co que conta cada aula o que dificulta a práctica instrumental, inda así tentarase facer as sesión de forma que haxa unha parte teórica e outra práctica (frauta ou instrumentos escolares) 9. ORGANIZACIÓN DE ESPAZOS A aula de Música A organización dos espazos da aula de Música é moi importante. O espazo da aula será adaptado segundo as actividades. No curso incorporáronse cadeiras-pá que se distribuíron arredor da aula deixando un espazo central para a realización de danzas ou a práctica instrumental. A disposición permitirá desprazarse con facilidade polos distintos espazos e os materiais estarán ao alcance dos nenos/as para que traballen de forma autónoma. Outros espazos: patio: utilizarase sobre todo para celebracións. 20

21 10. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS Empreganrase os seguintes materiais: - Libro de texto, CD do libro. - Fotocopias. - Instrumentos escolares de PAD e PAI. - Musicogramas e partituras musicais. - Ordenador e pantalla. - Todo tipo de audicións, vídeos e recursos de internet como complemento da actividade educativa. - Radio cassette. 11. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Terase en conta a atención á diversidade de niveis, estilos e ritmos de aprendizaxe, de intereses e capacidades dos alumnos: ADAPTACIÓN CURRICULAR (BÁSICA): Os contidos nucleares da unidade didáctica preséntanse de forma máis pautada, con maior apoio gráfico, seguindo unha secuencia de aprendizaxe que facilita a adquisición de competencias por parte dos alumnos. COMPETENCIAS e INTELIENCIAS MÚLTIPLES: Contémplase a diversidade de estilos cognitivos e de intelixencias en aprendizaxes coa lectura, co movemento, coa representación plástica, coa dramatización... PLANS INDIVIDUAIS dirixidos a alumnos que o requiren (estranxeiros, incorporación tardía, necesidades educativas especiais e superdotación), con FICHAS DE REFORZO E/OU AMPLIACIÓN ACTIVIDADES MULTINIVEL: Posibilita que os alumnos atopen, respecto ao desenvolvemento dun contido, actividades que se axustan ao seu nivel de competencia curricular, aos seus intereses, habilidades e motivacións. 12. INCORPORACIÓN DAS TIC Utilización do CD audio para a escoita das audicións e cancións. Utilización de diferentes webs con xogos musicais como, por exemplo, Utilización do ordenador e a pantalla. 21

22 13. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN LECTOR DO CENTRO Ler as diferentes lecturas do trimestre. Iniciarse na lectura musical. Traballar o vocabulario das palabras menos usuais presentes nos texto. Comprender as lecturas. 14. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROECTO LINGÜÍSTICO DO CENTRO Participarase activamente nas actividades propostas polo Equipo de Dinamización da Lingua Galega para desenvolver o Plan de Fomento do uso do galego. Así como, en todas as festividades que se celebren procurando buscar un repertorio musical tradicional galego ou con textos en galego. Dado que o libro de texto empregado é engalego, a área impartirase nesta lingua. 1. SITUACIÓN DO ALUMNADO DO 3º DE PRIMARIA O alumnado é maioritariamente castelán falante. Teñen o castelán como lingua inicial e como lingua habitual. Obsérvase que a competencia en lingua galega mellora na escrita ao finalizar a primaria, estando un pouco máis baixo o nivel que o castelán, pero na expresión oral é moito máis baixa. 2. SITUACIÓN DO PROFESORADO. A maior parte dos docentes do centro empregan o castelán en contextos informais, fóra da clase. É o idioma empregado habitualmente, aínda que moitos teñen como lingua inicial o galego pero a lingua habitual é compartida dependendo dos contextos. A competencia en galego é case do 100% por parte dos docentes. 3. LINGUA DO ENSINO Como se deriva da análise sociolingüística, atopámonos nun contorno castelán falante. Tendo en conta o noso proxecto lingüístico, a materia de educación musical de 3º de primaria realizarase en lingua galega. 15. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA DO CENTRO Os obxectivos fundamentais do noso PLAN DE CONVIVENCIA QUE SON: a. Fomentar a convivencia no centro b. Instaurar o sentimento de pertenza a un grupo, sentíndose todos os seus membros ben acollidos, respetados e seguros, todos e todas. 22

23 c. Aprender estratexias de resolución pacífica de conflitos tales que nos permitan vivir de xeito pacífico tanto dentro como fora da escola d. Adquisición por parte do alumnado dsa competencias necesarias para lograr unhas relacións sans consigo, cos demais e co medio no que vive e. Dotar a comunidade educativa dos recursos necesarios para a xestión do conflito Para levar a cabo isto centramos o noso labor en tres eixes fundamentais: 1. O COIDADO DA PERSOA: a. Procuraremos acadar nos nosos alumnos o benestar emocional. b. Traballaremos a educación en valores e as habilidades sociais. Utilizaremos específicamente o programa de habilidades sociais E como? Unha guía para a convivencia. c. Prestaremos especial atención á diversidade entendendo a diferencia coma un valor. 2. O COIDADO DO ENTORNO: a. Buscamos unha escola aberta e integrada no entorno i. Procuraremos ter un entorno físico agradable: Traballaranse a normas: Da aula, do recreo 3. O COIDADO DAS RELACIÓNS: a. Coas familias: establecemos unhas reunións informativas con todas as familias e ademais unhas entrevistas persoais con cada unha das familias. b. Entre todo o persoal do centro e, en especial entre o profesorado e o alumnado e entre todo o alumnado polo que é necesario levar a cabo: i. Un labor titorial para: Establecer entre todos unhas normas fundamentales de aula. Acadar unha cohesión de todo o grupo 16. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E ETRAESCOLARES Como actividades complementarias e extraescolares celebraranse as conmemoracións marcadas no calendario escolar mediante a participación nas actividades musicais (cancións, interpretación instrumental de cancións, danzas etc ) e tamén se tentará participar activamente na celebración de festivais. Ademais, tentarase asistir a algunha actividade musical organizada por algunha entidade do contorno, sempre dependendo da oferta cultural do momento. 23

24 17. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE Preparación da clase e dos materiais didácticos Utilización dunha metodoloxía adecuada Regulación da práctica docente Avaliación das aprendizaxes e información que deles se lles dá aos alumnos e ás familias Utilización de medidas para a atención á diversidade INDICADORES DE LOGRO Hai coherencia entre a programación e o desenvolvemento das UD clases. Existe unha distribución temporal equilibrada. O desenvolvemento da clase adecúase ás características do grupo. Tivéronse en conta aprendizaxes significativas. Considérase a interdisciplinariedade (en actividades, tratamento dos contidos etc.). A metodoloxía fomenta a motivación e o desenvolvemento das capacidades do alumno/a. Grao de seguimento dos alumnos. Validez dos recursos utilizados na clase para as aprendizaxes. Os criterios de promoción están acordados entre os profesores. Os criterios para unha avaliación positiva atópanse vinculados aos obxectivos e aos contidos. Os instrumentos de avaliación permiten rexistrar numerosas variables da aprendizaxe. Os criterios de cualificación están axustados á tipoloxía de actividades planificadas. Os criterios de avaliación e os criterios de cualificación déronse a coñecer: Aos alumnos. Ás familias. Adóptanse medidas con antelación para coñecer as dificultades de aprendizaxe. Ofreceuse resposta ás diferentes capacidades e ritmos de APRENDIZAE APRENDIZAE aprendizaxe. As medidas e os recursos ofrecidos foron suficientes. Aplica medidas extraordinarias recomendadas polo equipo docente atendendo aos informes psicopedagóxicos. ESCALA DE VALORACIÓN Inadecuado 0 Escasa ou nula constancia. Non se acadan os mínimos aceptables e necesita unha mellora substancial Insuficiente 1 Omítense elementos fundamentais do indicador Básico 2 Cumprimento suficiente do indicador Competente 3 Excelente 4 Hai prácticas sólidas. Clara evidencia de competencia no indicador. Prácticas excepcionais. Modelo de referencia de boas prácticas 24

25 18. MECANISMOS DE REVISIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E PROCESOS DE MELLORA Esta programación será flexible, axeitada a cada curso e revisable en función do alumnado e dos resultados. Na avaliación desta programación participarán os profesores/as que impartan esta área. O seguimento da programación anual realizarase principalmente en tres momentos: ao finalizar cada unidade didáctica, trimestralmente e anualmente. Teranse en conta os seguintes indicadores: Seguimento da temporalización Consecución dos niveis mínimos de logro dos estándares de aprendizaxe traballados. Dificultades acaecidas. Resultados específicos dos procedementos e instrumentos de avaliación. Resultados trimestrais das avaliacións. Unha vez analizados estes indicadores, realizaranse modificacións na programación que poden supoñer: Unha modificación da metodoloxía empregada. Cambios nos procedementos e instrumentos de avaliación. Modificacións na temporalización. Deseño de medidas correctoras para corrixir as dificultades. Para a avaliación desta programación teranse en conta, máis concretamente, os indicadores establecidos no apartado anterior. 25