CIENCIAS DA NATUREZA 5º

Transcrição

1 CIENCIAS DA NATUREZA 5º PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA Laura García Estévez 1

2 ÍNDICE: 1. CONTEXTUALIZACIÓN ALUMNADO Ó QUE SE REFIRE A PROPOSTA OBXECTIVOS EN CLAVE DE COMPETENCIAS CONTIDOS / CRITERIOS DE AVALIACIÓN / ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE TEMPORALIZACIÓN E AVALIACIÓN TRIMESTRAL PERFIL COMPETENCIAL CRITERIOS DE PROMOCIÓN E MÍNIMOS ESIXIBLES PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN METODOLOXÍA ENSINANZAS TRANSVERSAIS MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ESTRATEXIAS PARA INCORPORAR AS TICS ESTRATEXIAS PARA ESTIMULAR O HÁBITO LECTOR E PARA DESENVOLVER A EXPRESIÓN ORAL E ESCRITA ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN

3 1. CONTEXTUALIZACIÓN Tipo de centro e entorno O centro escolar no que se vai aplicar a presente programación é un CEIP de unha liña situado no céntrico e popular barrio da Almáciga en Santiago de Compostela (A Coruña). O CEIP Apóstolo Santiago consta de 9 unidades, tres de educación infantil e tres de educación primaria, e acoden a él un total de 134 alumnos procedentes de entornos socioeconómicos e culturais moi variados, aínda que compre sinalar que existe un número significativo de alumnos de etnia xitana. No centro traballan dezasete mestres/as, dos que dúas (a orientadora e a mestra especialista de Relixión ) son itinerantes. Dependencias No centro contamos con unha aula por unidade, aulas de música, PT e AL, así coma espazos de biblioteca, salón de actos, orientación, relixión, sala de mestres, zona administrativa de despachos do equipo directivo, zona de recreo cuberta (pabillón) e descuberta (patio) e área de comedor de almacén. A aula de 5º curso é espaciosa e conta con todos os materiais necesarios para levar a cabo o proceso de ensinanza aprendizaxe con éxito. É unha das dúas aulas Abalar do centro polo que conta con un equipo informático por alumno, pizarra dixital e cañón proxector.. 2. ALUMNADO A QUEN SE REFIRE A PROPOSTA En quinto curso de educación primaria hai 13 alumnos e alumnas de características e niveles de desempeño variados. Estas diferencias en gustos, estilos de aprendizaxe e habilidades informarán a posta en práctica da programación. 3. OBXECTIVOS en clave de competencias: 1. Coñecer as propiedades da materia e dos materiais e os cambios físicos e químicos da materia para recoñecelos no contorno físico cotián. (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia naturalista) 2. Utilizar operacións matemáticas para expresar algunhas magnitudes (masa, volume e densidade) nas unidades adecuadas. (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia lóxica e matemática) 3. Coñecer as principais formas de enerxía, os cambios que provocan na materia, as distintas formas de obter enerxía e como usala de forma responsable. (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia naturalista) 3

4 4. Coñecer que a célula é a unidade estrutural básica dos seres vivos e comprender a súa importancia na organización dos tecidos, dos órganos e dos sistemas do corpo humano (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia naturalista) 5. Distinguir os diferentes reinos dos seres vivos e as características que definen a cada un dos reinos. (Ciencia e Tecnoloxía; Aprender a aprender / Intelixencias naturalista) 6. Distinguir os animais vertebrados dos invertebrados, así como a carasterísticas de cada un destes grupos e a súa clasificación. (Ciencia e Tecnoloxía; Aprender a aprender / Intelixencias naturalista e intrapersoal) 7. Identificar e adoptar hábitos de saúde e hixiene, así como técnicas de primeiros auxilios para previr enfermidades infecciosas e enfermidades relacionadas co bo funcionamento dos órganos e dos sistemas do corpo humano. (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia naturalista) 8. Identificar os órganos do sistema nervioso, o aparato locomotor e a función que realiza cada un para unha mellor comprensión do corpo humano, así como a importancia duns hábitos de saúde correctos para mantener o seu bo estado. (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia naturalista) 9. Identificar os compoñentes dun ecosistema e as características que os definen para determinar as relacións que se establecen entre os seres vivos que habitan alí, así como as actuacións que ocasionan desequilibrios co fin de evitalas ou reducir o seu impacto. (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia naturalista) 10. Recoñecer as partes dunha planta, as súas funcións e a fotosíntese para valorar a importancia deste proceso na renovación do aire. (Matemática. Ciencia e tecnoloxía / Intelixencia naturalista) 11. Adoptar actitudes de respecto polo medio físico e polos seres vivos que o habitan co fin de fomentar o equilibrio dinámico da natureza e o mantemento do contorno natural. (Sociais e cívicas / Intelixencia interpersoal) 12. Describir fenómenos físicos de forma estruturada e co vocabulario adecuado. (Comunicación lingüística / Intelixencia lingüística e verbal) 13. Iniciarse na utilización das TIC cun espírito crítico. (Dixital / Intelixencia lingüística e verbal) 14. Tomar decisións reflexionando e valorando posibilidades de maneira autónoma e responsable para facer fronte a situacións cotiás. (Iniciativa emprendedora / Intelixencia intrapersoal) 15. Participar das iniciativas que xurdan do grupo cooperando como parte dun proxecto común. (Sociais e cívicas / Intelixencia interpersoal) 16. Establecer conxecturas, comprobacións e conclusións respecto a feitos que suceden dunha forma natural como sobre os que ocorren cando se provocan a partir de pequenos 4

5 experimentos ou experiencias. (Matemática. Ciencia e Tecnoloxía; Iniciativa emprendedora; Aprender a aprender / Intelixencias naturalista e intrapersoal) 5

6 4. CONTIDOS / CRITERIOS DE AVALIACIÓN / ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE BLOQUE 1: INICIACIÓN Á ACTIVIDADE CIENTÍFICA Unidades didácticas nas que se desenvolven: da 1 á 6 Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe 1. Iniciación á actividade científica. 2. Emprego de diferentes fontes de información. 3. Lectura de textos propios da área. 4. Utilización das tecnoloxías da información e comunicación para buscar e seleccionar información, simular procesos e comunicar conclusións sobre os traballos realizados. 5. Uso progresivamente autónomo do tratamento de textos (axuste de páxina, inserción de ilustracións ou notas, imaxes etc.). 6. Xestión de ficheiros. 1. Obter información relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, facer predicións sobre sucesos naturais, integrar datos de observación directa e indirecta a partir da consulta de fontes directas e indirectas e comunicando os resultados en diferentes soportes Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, elabora informes e comunica os resultados en diferentes soportes Expresa oralmente e por escrito, de forma clara e ordenada contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos Emprega de forma autónoma o tratamento de textos (axuste de páxina, inserción de ilustracións ou notas etc.) Manexa estratexias axeitadas para acceder á información dos textos de carácter científico Efectúa búsquedas guiadas de información na rede. 6

7 1.6. Coñece e aplica estratexias de acceso e traballo na rede. 7. Aproximación experimental a cuestións científicas próximas á súa realidade. 8. Traballo individual e cooperativo. 9. A igualdade entre homes e mulleres. 10. A conduta responsable. 11. A relación cos demais. A resolución pacífica de conflitos. 12. Toma de decisións: criterios e consecuencias. 13. Desenvolvemento de hábitos de traballo, esforzo e responsabilidade. Técnicas de traballo. Recursos e técnicas de traballo individual. 14. Hábitos de prevención de enfermidades e accidentes na aula e no centro. 2. Establecer conxecturas tanto respecto de sucesos que ocorren dunha forma natural como sobre os que ocorren cando se provocan a través dun experimento ou dunha experiencia. 3. Traballar de forma cooperativa, apreciando o coidado pola seguridade propia e a dos seus compañeiros/as, coidando as ferramentas e facendo un uso adecuado dos materiais Manifesta autonomía na planificación e execución de accións e tarefas e ten iniciativa na toma de decisións Utiliza estratexias para realizar traballos de forma individual e en equipo, amosando habilidades para a resolución pacífica de conflitos 3.2. Coñece e emprega as normas de uso e de seguridade dos instrumentos, dos materiais de traballo e das tecnoloxías da información e comunicación Utiliza algúns recursos ao seu alcance proporcionados polas tecnoloxías da información para comunicarse e colaborar. 7

8 15. Emprego de diversos materiais, tendo en conta as normas de seguridade. 16. Elaboración de protocolos de uso das TIC na aula. 17. Valoración da necesidade de controlar o tempo destinado ás tecnoloxías da información e da comunicación e do seu poder de adicción. 18. Planificación e realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas investigacións, formulando problemas, enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, montando, realizando e extraendo conclusións e presentando informes en diferentes soportes. 4. Realizar proxectos, experiencias sinxelas e pequenas investigacións e presentar informes coas conclusións en diferentes soportes Realiza proxectos, experiencias sinxelas e pequenas investigacións formulando problemas, enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, realizando, extraendo conclusións e comunicando os resultados Presenta un informe, de forma oral ou escrita, empregando soportes variados, recollendo información de diferentes fontes (directas, libros, Internet ) cando traballa de forma individual ou en equipo na realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas investigacións. 8

9 BLOQUE 2: O SER HUMANO E A SAÚDE Unidades didácticas nas que se desenvolven: 5, 6 Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe 1. As funcións vitais no ser humano: recoñecemento da nutrición como unha función vital para os seres humanos. 2. Identificación dos aparatos e sistemas relacionados con ela (sistemas respiratorio, dixestivo, circulatorio e excretor). 3. Recoñecemento das características básicas do aparato reprodutor humano e das diferenzas entre sexos. Funcionamento do aparato reprodutor. 1. Identificar e localizar os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano, establecendo algunhas relacións fundamentais entre eles Identifica e localiza os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano Identifica as principais características dos sistemas e aparatos respiratorio, dixestivo, locomotor, circulatorio e excretor e explica as principais funcións. 4. Descrición dos sentidos e do sistema nervioso e valoración da súa importancia en relación co medio e co resto dos seres humanos. 9

10 5. O aparato locomotor. 6. Saúde e enfermidade. Principais enfermidades que afectan aos aparatos e sistemas do organismo humano. 2. Relacionar determinadas prácticas de vida co adecuado funcionamento do corpo, adoptando estilos de vida saudables e coñecendo as repercusións para a saúde do seu modo de vida Investiga sobre enfermidades relacionadas cunha alimentación inadecuada e presenta conclusións en diversos soportes. 7. Hábitos saudables para previr enfermidades. 8. Trastornos alimenticios. 9. Efectos nocivos do consumo de alcohol e drogas. 10. Tipos de dietas. Elaboración de menús saudables. Clasificación de alimentos. Análise de etiquetas de produtos Coñece os principios das dietas equilibradas e elabora menús variados identificando as prácticas saudables Recoñece os efectos nocivos do consumo de alcohol e drogas. 10

11 BLOQUE 3: OS SERES VIVOS 1. Seres vivos e seres inertes. Diferenciación. Unidades didácticas nas que se desenvolven: 3, 4 Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe 2. Organización interna dos seres vivos e estrutura dos seres vivos: células, tecidos, tipos, órganos, aparatos e sistemas (principais características e funcións). 1. Coñecer a estrutura dos seres vivos: células, tecidos, tipos, órganos, aparatos e sistemas. Identificar as principais características e funcións Identifica e describe a estrutura dos seres vivos: células, tecidos, órganos, aparatos e sistemas, nomeando as principais características e funcións de cada un. 3. Os seres vivos: características, clasificación e tipos. 4. Os animais vertebrados e invertebrados características e clasificación. 5. As plantas: a estrutura e a fisioloxía. A fotosíntese. 2. Coñecer diferentes niveis de clasificación dos seres vivos, atendendo ás súas características e tipos Clasifica os seres vivos e nomea as principais características atendendo ao seu reino. Reino animal. Reino das plantas. Reino dos fungos e outros reinos empregando criterios científicos e medios tecnolóxicos Utiliza guías na identificación científica de animais vertebrados, invertebrados e plantas. 6. As relacións entre os seres vivos. Ca- 3. Investigar as características dos ecosistemas do seu contorno mediante a 11

12 deas alimentarias. 7. Características e compoñentes dun ecosistema. 8. Observación e estudo dun ecosistema próximo, recoller datos, facer hipóteses e recoller os resultados en diferentes soportes. 9. Actuacións humanas que modifican o medio natural. Extinción de especies. 10. Interese pola observación e polo estudo rigoroso de todos os seres vivos. 11. Emprego de medios tecnolóxicos para o estudo dos seres vivos. recollida de datos, facendo hipóteses, empregando diversas fontes de información e presentando os resultados en diferentes soportes, mostrando interese pola rigorosidade e hábitos de respecto e coidado cara aos seres vivos Coñece e explica, con rigorosidade, as principais características e compoñentes dun ecosistema Investiga con criterio científico, ecosistemas próximos e presenta resultados en diferentes soportes Identifica algunhas actuacións humanas que modifican o medio natural e as causas de extinción de especies e explica algunhas actuacións para o seu coidado Usa a lupa e outros medios tecnolóxicos para a observación científica Observa e rexistra algún proceso asociado á vida dos seres vivos, utiliza os instrumentos e os medios audiovisuais e tecnolóxicos apropiados e comunica de xeito oral e escrito os resultados. 12

13 BLOQUE 4: MATERIA E ENERXÍA Unidades didácticas nas que se desenvolven: 1, 2 Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe 1. Comparación e clasificación dos materiais segundo propiedades físicas observables: dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica. 1. Coñecer e comparar para clasificar materiais segundo as súas propiedades observables: dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica Coñece e clasifica materiais segundo as súas propiedades (dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica). 2. Diferentes procedementos para a medida da masa e do volume dun corpo. 3. Explicación de fenómenos físicos observables en termos de diferenzas de densidade. A flotación nun medio líquido. 2. Realizar experiencias sinxelas e pequenas investigacións para determinar: a masa e o volume dun corpo e as principais características da flotación dos corpos Utiliza diferentes procedementos para determinar a medida da masa e do volume dun corpo Describe a diferenza entre masa e volume Identifica e explica as principais características da flotación nun medio líquido. 4. Fontes de enerxía e materias primas: a súa orixe. Enerxías renovables e nonrenovables. 3. Identificar e explicar as características das fontes de enerxía renovables e nonrenovables e a súa influencia no desen- 13

14 5. Fontes de enerxías renovables e nonrenovables. O desenvolvemento enerxético, sostible e equitativo. 6. Realización de experiencias sinxelas sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá e doméstica: a combustión, a oxidación e a fermentación. 7. Identificación de produtos químicos habituais no fogar e dos posibles riscos para o organismo. volvemento sostible. 4. Realizar experiencias sinxelas de forma cooperativa sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá, formular problemas, enunciar hipóteses, seleccionar o material necesario, extraer conclusións e comunicar os resultados en diferentes soportes Identifica e explica as diferenzas entre enerxías renovables e non-renovables e argumenta sobre as accións necesarias para o desenvolvemento enerxético, sostible e equitativo Realiza experiencias sinxelas en equipo sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá, formular problemas, enunciar hipóteses, seleccionar o material necesario, extraer conclusións e comunicar os resultados en diferentes soportes Identifica produtos químicos habituais no fogar e os posibles riscos para o organismo. 8. Identificación na etiquetaxe dos símbolos de perigo máis comúns Identifica e explica os símbolos de perigo máis comúns na etiquetaxe Respecta as normas de uso, de seguridade, de conservación e de mantemento dos instrumentos de observación e dos materiais de traballo, na aula e no centro. 14

15 BLOQUE 5: A TECNOLOXÍA. OBXECTOS E MÁQUINAS Unidades didácticas nas que se desenvolven: 2 Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe 1. Uso das máquinas eléctricas na vida cotiá e doméstica. Normas de seguridade. 2. As máquinas eléctricas. 3. A transmisión da electricidade. 4. Elementos dos circuítos eléctricos. 1. Planificar e construír, de forma cooperativa, un circuíto eléctrico simple que responda a un problema dado, atendendo ás normas de seguridade Observa e identifica os elementos dun circuíto eléctrico e constrúe un Observa, identifica e explica algúns efectos da electricidade da vida cotiá Expón exemplos de materiais condutores e illantes, argumentado a súa exposición. 15

16 5. Efectos da electricidade. 6. Condutores e illantes. 2. Investigar sobre a evolución dun obxecto, aparello ou máquina ao longo da historia, utilizando distintas fontes de información e presentando os resultados en diferentes soportes Coñece algúns dos grandes descubrimentos e inventos da humanidade e explica os beneficios ou riscos para a sociedade Valora e describe a influencia do desenvolvemento tecnolóxico nas condicións de vida e no traballo. 7. A ciencia: presente e futuro da sociedade. Beneficios e riscos das tecnoloxías e dos produtos. Importantes descubrimentos e inventos Coñece e explica algúns dos avances da ciencia no fogar e na vida cotiá, na medicina, na cultura e no lecer, na arte, na música, no cine, no deporte e nas tecnoloxías da información e da comunicación. 16

17 5. TEMPORALIZACIÓN E AVALIACIÓN TRIMESTRAL 1º TRIMESTRE: Unidades 1 e 2 Instrumentos de avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables trimestrais 1 2 Niveis de desempeño 3 4 Pouco adecuado Adecuado Notable Excelente Tarefas diversas realizadas polo alumnado durante a actividade diaria na clase. Caderno de clase do alumno. Actividades de avaliación (libro, fichas, probas escritas...). Intervencións na clase. Busca, selecciona e organiza información contreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, elabora informes e comunica os resultados en diferentes soportes. Expresa oralmente e por escrito, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos. Ten moitas dificultades para buscar, seleccionar e organizar información, obter conclusións e comunicar os resultados en diferentes soportes. Ten moitas dificultades para expresarse oralmente e por escrito contidos da área cun Ten algunhas dificultades para buscar, seleccionar e organizar información, obter conclusións e comunicar os resultados en diferentes soportes. Ten algunhas dificultades para expresarse oralmente e por escrito contidos da área cun discurso ordenado, Ten poucas dificultades para buscar, seleccionar e organizar información, obter conclusións e comunicar os resultados en diferentes soportes. Ten poucas dificultades para expresarse oralmente e por escrito contidos da área cun discurso ordenado, Busca, selecciona e organiza información contreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, elabora informes e comunica os resultados en diferentes soportes. Expresa oralmente e por escrito contidos da área cun discurso ordenado, coherente e intelixible. 17

18 Exposicións orais. Participación do alumno. Preguntas individuais e de grupo. Traballos en grupo. Realiza proxectos sinxelos e pequenas investigacións formulando problemas, enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, realizando, extraendo conclusións e comunicando os resultados. Coñece e emprega as normas de uso e de seguridade dos instrumentos, dos materiais de traballo e das tecnoloxías da discurso ordenado, coherente e intelixible. Non amosa ningún interese por realizar proxectos sinxelos e pequenas investigacións formulando problemas, enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, realizando, extraendo conclusións e comunicando os resultados. Ten moitas dificultades para coñecer e empregar as normas de uso e de coherente e intelixible. Ten algunhas dificultades para realizar proxectos sinxelos e pequenas investigacións formulando problemas, enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, realizando, extraendo conclusións e comunicando os resultados. Ten algunhas dificultades para coñecer e empregar as normas de uso e de seguridade dos coherente e intelixible. Ten algunhas dificultades para realizar proxectos sinxelos e pequenas investigacións formulando problemas, enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, realizando, e extraendo conclusións, pero comunica de forma axeitada os resultados. Coñece as normas de uso e de seguridade dos instrumentos, dos materiais Realiza proxectos sinxelos e pequenas investigacións formulando problemas, enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, realizando, extraendo conclusións e comunicando os resultados. Coñece e emprega as normas de uso e de seguridade dos instrumentos, dos materiais de traballo e das tecnoloxías da información e comunicación. 18

19 información e comunicación. Coñece e clasifica materiais segundo as súas propiedades (dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica). Utiliza diferentes procedementos para determinar a medida da masa e do volume dun corpo. seguridade dos instrumentos, dos materiais de traballo e das tecnoloxías da información e comunicación. Amosa moitas dificultades para coñecer e clasificar materiais segundo as súas propiedades (dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica). Non usa os diferentes procedemento s para determinar a medida da masa e do volume dun instrumentos, dos materiais de traballo e das tecnoloxías da información e comunicación. Amosa algunhas dificultades para coñecer e clasificar materiais segundo as súas propiedades (dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica). Non usa ben os diferentes procedementos para determinar a medida da masa e do volume dun corpo. de traballo e das tecnoloxías da información e comunicación, pero non as emprega. Normalmente coñece e clasifica materiais segundo as súas propiedades (dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica). Adoita usar os diferentes procedementos para determinar a medida da masa e do volume dun corpo. Coñece e clasifica materiais segundo as súas propiedades (dureza, solubilidade, estado de agregación e condutividade térmica). Utiliza diferentes procedementos para determinar a medida da masa e do volume dun corpo. 19

20 Describe a diferenza entre masa e volume. Identifica e explica as principais características da flotación nun medio líquido. Identifica e explica as diferenzas entre enerxías renovables e non- -renovables e argumenta sobre as accións necesarias para o desenvolvemento enerxético, sostible e equitativo. corpo. Cústalle moito describir a diferenza entre masa e volume. Ten moitas dificultades para distinguir e explicar as principais características da flotación nun medio líquido. Presenta abondas dificultades para identificar e explicar as diferenzas entre enerxías renovables e non- -renovables e argumentar sobre as accións necesarias para o desenvolveme Ten algunhas dificultades para describir a diferenza entre masa e volume. Ten algunhas dificultades para distinguir e explicar as principais características da flotación nun medio líquido. Moitas veces non dentifica nin explica as diferenzas entre enerxías renovables e non- -renovables e non argumenta sobre as accións necesarias para o desenvolvemento enerxético, sostible e equitativo. Normalmente describe a diferenza entre masa e volume. Adoito distingue e explica as principais características da flotación nun medio líquido. Case sempre explica as diferenzas entre enerxías renovables e non- -renovables e argumenta sobre as accións necesarias para o desenvolvemen to enerxético, sostible e equitativo. Describe a diferenza entre masa e volume. Identifica e explica as principais características da flotación nun medio líquido. Identifica e explica as diferenzas entre enerxías renovables e non- -renovables e argumenta sobre as accións necesarias para o desenvolvemento enerxético, sostible e equitativo. 20

21 Realiza experiencias sinxelas, en equipo, sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá; formula problemas, enuncia hipóteses, selecciona o material necesario, extrae conclusións e comunica os resultados en diferentes soportes. Identifica produtos químicos habituais do fogar e os posibles riscos para o organismo. nto enerxético, sostible e equitativo. Non amosa ningún interse por realizar experiencias sinxelas, en equipo, sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá; non formula problemas, hipóteses, non selecciona o material necesario, extrae conclusións e non comunica os resultados en diferentes soportes. Non identifica produtos químicos habituais do fogar e os posibles riscos Ten algunhas dificultades para realizar experiencias sinxelas, en equipo, sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá; para formular problemas, hipóteses, seleccionar o material necesario, extraer conclusións e para comunicar os resultados en diferentes soportes. Non identifica ben produtos químicos habituais do fogar e os posibles riscos para o organismo. Ten poucas dificultades para realizar experiencias sinxelas, en equipo, sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá; para formular problemas, hipóteses, seleccionar o material necesario, extraer conclusións e para comunicar os resultados en diferentes soportes. Adoita identificar produtos químicos habituais do fogar e os Realiza experiencias sinxelas, en equipo, sobre reaccións químicas habituais na vida cotiá; formula problemas, enuncia hipóteses, selecciona o material necesario, extrae conclusións e comunica os resultados en diferentes soportes. Identifica produtos químicos habituais do fogar e os posibles riscos para o organismo. 21

22 Identifica e explica os símbolos de perigo máis comúns na etiquetaxe. Respecta as normas de uso, de seguridade, de conservación e de mantemento dos instrumentos de observación e dos materiais de traballo na aula e no centro. Observa e identifica os elementos dun circuíto eléctrico e constrúe un. para o organismo. Amosa moitas dificultades para identificar e explicar os símbolos de perigo máis comúns na etiquetaxe. Amosa pouco respecto polas normas de uso, de seguridade, de conservación e de mantemento dos instrumentos de observación e dos materiais de traballo na aula e no centro. Non ten iterese por observar e identificar os Amosa algunhas dificultades para identificar e explicar os símbolos de perigo máis comúns na etiquetaxe. Adoita respectar as normas de uso, de seguridade, de conservación e de mantemento dos instrumentos de observación e dos materiais de traballo na aula e no centro. Ten algunhas dificultades para observar e identificar os posibles riscos para o organismo. Normalmente identica e explica os símbolos de perigo máis comúns na etiquetaxe. Case sempre respecta as normas de uso, de seguridade, de conservación e de mantemento dos instrumentos de observación e dos materiais de traballo na aula e no centro. Ten poucas dificultades para observar e identificar os Identifica e explica os símbolos de perigo máis comúns na etiquetaxe. Respecta as normas de uso, de seguridade, de conservación e de mantemento dos instrumentos de observación e dos materiais de traballo na aula e no centro. Observa e identifica os elementos dun circuíto eléctrico e constrúe un. 22

23 Observa, identifica e explica algúns efectos da electricidade da vida cotiá. Expón exemplos de materiais condutores e illantes, argumentando a súa exposición. Coñece algúns dos grandes descubrimentos e inventos da humanidade e explica os beneficios ou riscos para a sociedade. elementos dun circuíto eléctrico e constrúe un. Non observa, non identifica e non explica algúns efectos da electricidade da vida cotiá. Amosa moitas dificultades para expoñer exemplos de materiais condutores e illantes, argumentando a súa exposición. Cústalle moito coñecer algúns dos grandes descubrimento s e inventos da humanidade e explicar os beneficios ou riscos para a elementos dun circuíto eléctrico e constrúe un. Non identifica ben pero amosa interese por explicar algúns efectos da electricidade da vida cotiá. Amosa algunhas dificultades para expoñer exemplos de materiais condutores e illantes, argumentando a súa exposición. Ten algunhas dificultades para coñecer algúns dos grandes descubrimentos e inventos da humanidade e explicar os beneficios ou riscos para a elementos dun circuíto eléctrico e constrúe un. Adoita observar e identificar pero non explica algúns efectos da electricidade da vida cotiá. Normalmente expón exemplos de materiais condutores e illantes, argumentando a súa exposición. Normalmente coñecee algúns dos grandes descubrimentos e inventos da humanidade e explicae os beneficios ou riscos para a sociedade. Observa, identifica e explica algúns efectos da electricidade da vida cotiá. Sempre expón exemplos de materiais condutores e illantes, argumentando a súa exposición. Coñece algúns dos grandes descubrimentos e inventos da humanidade e explica os beneficios ou riscos para a sociedade. 23

24 Valora e describe a influencia do desenvolvemento tecnolóxico nas condicións de vida e no traballo. Coñece e explica algúns dos avances da ciencia no fogar e na vida cotiá, na medicina, na cultura e no lecer, na arte, na música, no cine, no deporte e nas tecnoloxías da información e da comunicación. sociedade. Non amosa ningún interese por valorar e describir a influencia do desenvolveme nto tecnolóxico nas condicións de vida e no traballo. Non é capaz de coñecer e explicar algúns dos avances da ciencia no fogar e na vida cotiá, na medicina, na cultura e no lecer, na arte, na música, no cine, no deporte e nas tecnoloxías da información e da comunicación. sociedade. Ten algunha dificultade para describir a influencia do desenvolvemento tecnolóxico nas condicións de vida e no traballo. Ten algunhas dificultades para coñecer e explicar algúns dos avances da ciencia no fogar e na vida cotiá, na medicina, na cultura e no lecer, na arte, na música, no cine, no deporte e nas tecnoloxías da información e da comunicación. Ten practicamente interse por valorar e describir a influencia do desenvolvemen to tecnolóxico nas condicións de vida e no traballo. Ten poucas dificultades para coñecer e explicar algúns dos avances da ciencia no fogar e na vida cotiá, na medicina, na cultura e no lecer, na arte, na música, no cine, no deporte e nas tecnoloxías da información e da comunicación. Valora e describe a influencia do desenvolvemento tecnolóxico nas condicións de vida e no traballo. Coñece e explica algúns dos avances da ciencia no fogar e na vida cotiá, na medicina, na cultura e no lecer, na arte, na música, no cine, no deporte e nas tecnoloxías da información e da comunicación. 24

25 2º TRIMESTRE: Unidades 3 e 4 Instrumento s de avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables trimestrais 1 2 Niveis de desempeño 3 4 Pouco adecuado Adecuado Notable Excelente Tarefas diversas realizadas polo alumnado durante a actividade diaria na clase. Caderno de clase do alumno. Actividades de avaliación (libro, fichas, probas escritas...). Intervencións na clase. Exposicións Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, elabora informes e comunica os resultados en diferentes soportes. Manexa estratexias axeitadas para acceder á Non amosa ningún interese por buscar, seleccionar e organizar información concreta e relevante, analizándoa, obtendo conclusións, elaborando informes e comunicando os resultados en diferentes soportes. Ten moitas dificultades pra Ten algunhas dificultades para buscar, seleccionar e organizar información concreta e relevante, analizándoa, obtendo conclusións, elaborando informes e comunicando os resultados en diferentes soportes. Ten algunhas dificultades pra Case sempre busca, seleccionae e organiza información concreta e relevante, analizándoa, obtendo conclusións, elaborando informes e comunicando os resultados en diferentes soportes. Normalmente manexa Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, elabora informes e comunica os resultados en diferentes soportes. Manexa estratexias axeitadas para acceder á información 25

26 orais. Actividades interactivas. Participación do alumno. Preguntas individuais e de grupo. Traballos en grupo. información dos textos de carácter científico. Efectúa buscas guiadas de información na rede. Manifesta autonomía na planificación e na execución de accións e tarefas e ten iniciativa na toma de decisións. Utiliza estratexias para realizar traballos de forma individual e en equipo, amosando habilidades para a resolución pacífica de conflitos. manexar estratexias axeitadas para acceder á información dos textos de carácter científico. Cústalle moito facer buscas guiadas información na rede. Non manifesta unha actitude autónoma na planificación e na execución de accións e tarefas e non ten iniciativa na toma de decisións. Non ten interese no traballo individual nin en grupo e amosa poucas habilidades manexar estratexias axeitadas para acceder á información dos textos de carácter científico. Ten algunhas dificultades para facer buscas guiadas información na rede. Manifesta unha actitude pouco autónoma na planificación e na execución de accións e tarefas e na toma de decisións. Utiliza algunhas estratexias para o traballo individual e ten algunhas habilidades para a resolución pacífica de estratexias axeitadas para acceder á información dos textos de carácter científico. Adoit fai buscas guiadas información na rede. Manifesta unha actitude autónoma na planificación e na execución de accións e tarefas e ten iniciativa na toma de decisións. Utiliza algunhas estratexias para o traballo individual e case sempre ten algunhas habilidades dos textos de carácter científico. Efectúa buscas guiadas de información na rede. Sempre manifesta unha actitude autónoma na planificación e na execución de accións e tarefas e ten iniciativa na toma de decisións. Utiliza estratexias para realizar traballos de forma individual e en equipo, amosando habilidades para a resolución pacífica de conflitos. 26

27 Identifica e describe a estrutura dos seres vivos: células, tecidos, órganos, aparatos e sistemas, nomeando as principais funcións de cada un deles. Clasifica os seres vivos e nomea as principais características atendendo ao seu reino: reino animal, reino das plantas, reino dos fungos e outros reinos, empregando criterios científicos e medios tecnolóxicos. Utiliza guías na identificación científica de animais vertebrados, invertebrados e plantas. para a resolución pacífica de conflitos. Non identifica e non describe a estrutura dos seres vivos, nin nomea as principais funcións de cada un deles. Ten moitas dificultades para clasificar os seres vivos e nomear as principais características atendendo ao seu reino, empregando criterios científicos e medios tecnolóxicos. Non amosa moito interse en usar guías na conflitos. para a resolución pacífica de conflitos. Non identifica ben e non describe ben a estrutura dos seres vivos, pero nomea as principais funcións de cada un deles. Ten algunhas dificultades para clasificar os seres vivos e nomear as principais características atendendo ao seu reino, empregando criterios científicos e medios tecnolóxicos. Ten algunha dificultade para usar guías na identificación Adoita identificar e describir a estrutura dos seres vivos, nomeando as principais funcións de cada un deles. Adoito clasifica os seres vivos e nomea as principais características atendendo ao seu reino, empregando criterios científicos e medios tecnolóxicos. Normalmente utiliza guías na identificación científica de Identificae e describe a estrutura dos seres vivos, nomeando as principais funcións de cada un deles. Clasifica os seres vivos e nomea as principais características atendendo ao seu reino, empregando criterios científicos e medios tecnolóxicos. Utiliza guías na identificación científica de animais vertebrados, invertebrados e plantas. 27

28 Coñcece e explica, con rigorosidade, as principais características e os compoñentes dun ecosistema. Investiga con criterio científico ecosistemas próximos e presenta resultados en diferentes soportes. Identifica algunhas actuacións humanas que identificación científica de animais vertebrados, invertebrados e plantas. Presenta abondas dificultades para coñecer e explicar, con rigorosidade, as principais características e os compoñentes dun ecosistema. Non amosa ningún interse por investigar con criterio científico ecosistemas próximos e presentar resultados en diferentes soportes. Non identifica algunhas científica de animais vertebrados, invertebrados e plantas. Moitas veces non coñece coñecer nin explica, con rigorosidade, as principais características e os compoñentes dun ecosistema. Ten algunhas dificultades para investigar con criterio científico ecosistemas próximos e presentar resultados en diferentes soportes. Non identifica ben algunhas animais vertebrados, invertebrados e plantas. Case sempre coñece e explicar, con rigorosidade, as principais características e os compoñentes dun ecosistema. Ten poucas dificultades para investigar con criterio científico ecosistemas próximos e presentar resultados en diferentes soportes. Adoita identificar Coñcece e explica, con rigorosidade, as principais características e os compoñentes dun ecosistema. Investiga con criterio científico ecosistemas próximos e presenta resultados en diferentes soportes. Identifica algunhas actuacións humanas que 28

29 modifican o medio natural e as causas de extinción de especies e explica algunha actuacións para o seu coidado. Usa a lupa e outros medios tecnolóxicos para a observación científica. Observa e rexistra algún proceso asociado á vida dos seres vivos, utiliza os instrumentos e os medios audiovisuais e tecnolóxicos apropiados e comunica de xeito oral e escrito os resultados. actuacións humanas que modifican o medio natural e as causas de extinción de especies e non explica algunha actuacións para o seu coidado. Presenta moitas dificultades para usar a lupa e outros medios tecnolóxicos para a observación científica. Non amosa moito interese en observar e rexistrar algún proceso asociado á vida dos seres vivos, non utiliza os actuacións humanas que modifican o medio natural e as causas de extinción de especies pero explica algunha actuacións para o seu coidado. Ten algunhas dificultades para usar a lupa e outros medios tecnolóxicos para a observación científica. Ten algunha dificultade para observar e rexistrar algún proceso asociado á vida dos seres vivos, para utiliza os instrumentos e os medios algunhas actuacións humanas que modifican o medio natural e as causas de extinción de especies e explica algunha actuacións para o seu coidado. Adoito usa a lupa e outros medios tecnolóxicos para a observación científica. Observa e rexistra algún proceso asociado á vida dos seres vivos, utiliza os instrumentos e os medios audiovisuais e modifican o medio natural e as causas de extinción de especies e explica algunha actuacións para o seu coidado. Usa a lupa e outros medios tecnolóxicos para a observación científica. Observa e rexistra algún proceso asociado á vida dos seres vivos, utiliza os instrumentos e os medios audiovisuais e tecnolóxicos apropiados e comunica de xeito oral e escrito os resultados. 29

30 instrumentos e os medios audiovisuais e tecnolóxicos apropiados nin comunica de xeito oral e escrito os resultados. audiovisuais e tecnolóxicos apropiados e para comunica de xeito oral e escrito os resultados. tecnolóxicos apropiados pero non comunica de xeito oral e escrito os resultados. 30

31 3º TRIMESTRE: Unidades 6 e 7 Instrumentos de avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables trimestrais 1 2 Niveis de desempeño 3 4 Pouco adecuado Adecuado Notable Excelente Tarefas diversas realizadas polo alumnado durante a actividade diaria na clase. Caderno de clase do alumno. Actividades de avaliación (libro, fichas, probas escritas...). Traballos en grupo. Actividades interactivas. Expresa oralmente e por escrito, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos. Coñece e aplica estratexias de acceso e traballo na rede. Ten moitas dificultades para expresar oralmente e por escrito de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos. Amosa moitas dificultades para aplicar estratexias de acceso e traballao na rede. Ten algunhas dificultades para expresar oralmente e por escrito de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos. Amosa algunhas dificultades para aplicar estratexias de acceso e traballao na rede. Ten poucas dificultades para expresar oralmente e por escrito de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos. Sempre aplica estratexias de acceso e traballao na rede. Expresa oralmente e por escrito, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos. Aplica estratexias de acceso e traballao na rede. 31

32 Intervencións na clase. Exposicións orais. Probas orais individuais. Participación do alumno. Preguntas individuais e de grupo. Traballos en grupo. Utiliza algúns recursos ao seu alcance proporcionados polas tecnoloxías da información para comunicarse e colaborar. Presenta un informe, de forma oral ou escrita, empregando soportes variados, recollendo información de diferentes fontes (directas, libros e Internet) cando traballa de forma individual ou en equipo na realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas investigacións. Non ten interese por utilizar algúns recursos ao seu alcance proporcionado s polas tecnoloxías da información para comunicarse e colaborar. Presenta moitas dificultades para realizar un informe de forma oral ou escrita, empregando soportes variados, recollendo información de diferentes fontes (directas, libros e Internet) cando traballa de forma individual ou Ten interese pero cústalle utilizar algúns recursos ao seu alcance proporcionados polas tecnoloxías da información para comunicarse e colaborar. Ten algunhas dificultades para pesentar un informe de forma oral ou escrita, empregando soportes variados, recollendo información de diferentes fontes (directas, libros e Internet) cando traballa de forma individual ou en equipo na realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas Usa poucos recursos ao seu alcance proporcionados polas tecnoloxías da información para comunicarse e colaborar. Normalmente presenta un informe de forma oral ou escrita, empregando soportes variados, recollendo información de diferentes fontes (directas, libros e Internet) cando traballa de forma individual ou en equipo na realización de proxectos, experiencias Utiliza algúns recursos ao seu alcance proporcionados polas tecnoloxías da información para comunicarse e colaborar. Presenta un informe, de forma oral ou escrita, empregando soportes variados, recollendo información de diferentes fontes (directas, libros e Internet) cando traballa de forma individual ou en equipo na realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas investigacións. 32

33 Identifica e localiza os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano. Identifia as principais características dos aparatos respiratorio, dixestivo, locomotor, circulatorio e excretor e explica as principais funcións. en equipo na realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas investigacións. Non identifica nin localiza os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humnao. Non identifica as principais características dos aparatos respiratorio, dixestivo, locomotor, circulatorio e excretor nin explica as principais funcións. investigacións. sinxelas e pequenas investigacións. Non identifica ben nin localiza ben os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humnao. Non identifica ben as principais características dos aparatos respiratorio, dixestivo, locomotor, circulatorio e excretor nin explica ben as principais funcións. Adoita identificar e localizar os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humnao. Adoita identificar as principais características dos aparatos respiratorio, dixestivo, locomotor, circulatorio e excretor e explicar as principais funcións. Identifica e localiza os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano. Identifia as principais características dos aparatos respiratorio, dixestivo, locomotor, circulatorio e excretor e explica as principais funcións. Investiga sobre Non manifesta Manifesta unha Munha actitude Investiga sobre enfermidades 33

34 enfermidades relacionadas cunha alimentación inadeucada e presenta conclusións en diversos soportes. Coñece os principios das dietas equilibradas e elabora menús variados, identificando as prácticas saudables. Recoñecece os efectos nocivos do consumo do alcol e das drogas. unha actitude de investigación sobre enfermidades relacionadas cunha alimentación inadeucada e non presenta conclusións en diversos soportes. Presenta moitas dificultades para coñecer os principios das dietas equilibradas e elabora menús variados, identificando as prácticas saudables. Cústalle moito recoñecer os efectos nocivos do consumo do alcol e das actitude pouco indagatoria sobre enfermidades relacionadas cunha alimentación inadeucada e non presenta conclusións en diversos soportes. Ten algunhas dificultades para coñecer os principios das dietas equilibradas e elabora menús variados, identificando as prácticas saudables. Ten algunhas dificultades para recoñecer os efectos nocivos do consumo do alcol e das de investigación sobre enfermidades relacionadas cunha alimentación inadeucada pero non presenta conclusións en diversos soportes. Adoito coñece os principios das dietas equilibradas e elabora menús variados, identificando as prácticas saudables. Normalmente distingue os efectos nocivos do consumo do alcol e das drogas. relacionadas cunha alimentación inadeucada e presenta conclusións en diversos soportes. Coñece os principios das dietas equilibradas e elabora menús variados, identificando as prácticas saudables. Recoñecece os efectos nocivos do consumo do alcol e das drogas. 34

35 drogas. drogas. 35

36 6. PERFIL COMPETENCIAL. Compete ncia clave CCL- CAA CSIEE CSC CAA - CCL CD CD CD CCL-CD CSC - CCL Estándar de aprendizaxe Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante sobre feitos ou fenómenos naturais do seu contorno; utilizando medios de observación directa (lupa, lupa binocular, microscopio etc.) e consultando documentos escritos, imaxes e gráficos; analízaa, obtén conclusións e comunica a súa experiencia. Desenvolve, de forma guiada, estratexias sinxelas adecuadas para acceder á información dos textos de carácter científico. Manifesta progresiva autonomía na planificación e na execución de accións e tarefas presentando certa iniciativa na toma de decisións. Expón oralmente e por escrito, de forma clara e ordenada, experiencias e tarefas utilizando de xeito adecuado o vocabulario traballado e manifestando a compresión de textos orais e/ou escritos. Usa, con axuda, o tratamento de textos (título, axuste de páxina, número de páxina, inserción de ilustracións etc.) Fai un uso adecuado das TIC como recurso de lecer. Coñece e comprende as medidas de seguridade persoal que debe utilizar no uso das TIC ao seu alcance. Presenta as tarefas de xeito ordenado, claro e limpo en soporte papel e/ou dixital. Utiliza estratexias para realizar traballos de forma individual e en equipo, resolvendo de forma dialogada os conflitos coa axuda dun proceso de conciliación. Coñece e respecta as normas de uso e de seguridade dos instrumentos e dos materiais de traballo (por exemplo no laboratorio, na clase etc.). Leva a cabo experiencias sinxelas e pequenas investigacións sobre o ser humano, a saúde, os seres vivos etc. Iníciase na formulación de problemas enunciando hipóteses, seleccionando o material necesario, realizándoos, extraendo conclusións sinxelas e comunicando os resultados. Realiza un proxecto (traballando de forma individual ou en equipo) e presenta un informe utilizando soporte papel e/ou dixital. Recolle información de diferentes fontes (directas, libros e Internet) con diferentes medios e comunica de forma oral a experiencia realizada apoiándose en imaxes, textos escritos en Word e/ou PowerPoint. Identifica e localiza os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano: relación (órganos dos sentidos, sistema nervioso e aparato locomotor) e nutrición (aparatos respiratorio, dixestivo, circulatorio e excretor), establecendo relacións entre eles e algúns hábitos de saúde. Identifica e describe algunhas das principais características das funcións vitais do ser humano: relación, nutrición 36