UNIDADE 5: INTRODUCIÓN

Transcrição

1 UNIDADE 5: INTRODUCIÓN O LIBRO DO ALUMNADO Na páxina de entrada da unidade preséntanse unha serie de actividades orais que parten dos coñecementos previos e avanzan contidos que se traballarán ao longo da unidade. Neste caso, as cuestións refírense aos prexuízos lingüísticos, ao contacto que o alumnado ten coa biblioteca e aos coñecemento de Rosalía de Castro. Obxectivos didácticos da unidade: Achegarse ao Rexurdimento e á vida e obra de Rosalía de Castro. Caracterizar os textos dialogados. Valorar a puntuación correcta dos textos. Ampliar o léxico referido ao libro e ás bibliotecas. Identificar os prexuízos existentes en Galicia con respecto ao uso das linguas. Recoñecer e usar correctamente os pronomes persoais. Diferenciar ditongo de tritongo e de hiato. Contidos da unidade, organizados por apartados: Literatura: O Rexurdimento. Rosalía de Castro. Inclúe un apartado final titulado «Comprende e razoa» no que o alumnado deberá demostrar a adquisición reflexiva dos contidos expostos. Escolma: que inclúe no epígrafe «Repara» unhas breves preguntas de comprensión dos textos escolmados. Baixo o título «A pegada de Rosalía de Castro» ofrécense textos modernos e contemporáneos nos que se aprecia a influencia desta escritora. Lectura e traballo co texto: «A xustiza pola man», de Rosalía de Castro. Actividades de comprensión e expresión escrita e oral. Outras actividades: comparacións, xénero de substantivos asociado a significado, hipérbatos. Tipos de textos: O diálogo. O tecido da lingua: Mecanismos de cohesión textual II: puntuación. Os nomes das cousas: O libro e as bibliotecas. Lingua e sociedade: Linguas en contacto: prexuízos lingüísticos. A lingua por dentro: Os pronomes persoais. Letras e signos: Ditongo, tritongo e hiato. Actividades de reforzo e ampliación: Contra o final da unidade ofrécense dúas páxinas con actividades para o traballo da diversificación curricular. Avaliación: Na última páxina, a proba de avaliación da adquisición dos contidos da unidade. Parte da lectura do texto «A paixón de Alexandra», de Xulio Ricardo Trigo, para desenvolver actividades de comprensión e expresión escritas, así como outras correspondentes aos diferentes apartados da unidade. 142

2 Lingua e literatura 3º ESO Programación por unidades Temporalización: Os contidos desta unidade impartiranse durante o mes de febreiro. RECURSOS E FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN Recursos: Materiais fotocopiables da Proposta didáctica: probas de atención á diversidade, probas trimestrais para o desenvolvemento das competencias clave, probas de avaliación. Caderno de ortografía de Xerais con actividades complementarias. Libro dixital con contidos ampliados e cunha selección de recursos dixitais para o traballo na aula: locución de textos, esquemas animados, mapas interactivos, enlaces web, vídeos etc. Ferramentas de avaliación: Avaliación inicial da unidade 5, baseada nas preguntas de expresión oral que van na páxina inicial da unidade. Proba de avaliación da unidade 5 na última páxina da unidade do libro do alumnado. Rúbricas de avaliación: dispoñibles nesta proposta didáctica. MATERIAIS DIDÁCTICOS Deseguido, nesta Proposta didáctica, ofrécense os seguintes materiais relacionados coa unidade 5: Programación da unidade 5, por apartados e bloques de contidos. Rúbricas de avaliación da unidade 5: preséntanse por bloques de contidos, con referencia explícita ás actividades do libro do alumnado onde se traballa cada estándar de aprendizaxe e cunha proposta de catro niveis de adquisición: adquire plenamente (4), logra (3), progresa (2) e precisa apoio (1). Actividades de atención á diversidade da unidade 5: actividades que procuran facilitar o traballo co alumnado que presenta meirandes dificultades de aprendizaxe. Elementos transversais da unidade 5: con referencia explícita ao recurso didáctico onde se traballa cada un deses elementos. 143

3 PROGRAMACIÓN DA UNIDADE APARTADO OBXECTIVOS BLOQUES DE CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES E INDICADORES COMPETENCIAS Literatura e escolma de textos pp Lectura e traballo co texto pp c) l) n) ñ) c) d) f) l) ñ) BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA B5.1. Identificación e comprensión das distintas épocas e períodos da literatura galega desde as súas orixes na Idade Media ata O Rexurdimento: contexto socio-histórico. A situación da cultura e da lingua. O novo pensamento: o galeguismo (o provincialismo, o federalismo, o rexionalismo e o nacionalismo). Rosalía de Castro: biografía e obra. Rosalía: muller escritora en galego. Contexto socio-histórico da obra de Rosalía de Castro. Cantares gallegos: estrutura, estilo e temáticas. Follas novas: estrutura, estilo e temáticas. B5.2. Lectura autónoma e comentario de textos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata Escolma de textos. A pegada de Rosalía de Castro: escolma. BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL. ESCOITAR E FALAR B1.7. Participación activa en situacións propias do ámbito educativo e de interese para o alumnado que xeren intercambio de opinión. Expresión oral: faladoiro sobre a vixencia da obra de Rosalía de Castro. B1.8. Coñecemento, uso e aplicación de técnicas e estratexias necesarias para falar en público: planificación do discurso nas prácticas orais formais e informais. Expresión oral: planificación e presentación dunha exposición oral sobre as orixes, reivindicacións e logros do feminismo. B1.9. Construción de discursos adecuados a distintos rexistros, coherentes e ben organizados sobre temas de interese persoal ou social da vida cotiá e educativa. Expresión oral: reflexión sobre a temática tratada no poema. B5.1. Identificar e comprender as distintas épocas e períodos da literatura galega desde as súas orixes na Idade Media ata Coñecer o contexto sociohistórico do Rexurdimento, así como os principais autores e publicacións da época. Definir as sucesivas fases do galeguismo, desde o seu nacemento en 1840 até o nacionalismo do século XX. Situar a Rosalía de Castro no seu contexto histórico e reflexionar sobre a importancia da súa traxectoria vital e literaria en relación cos condicionamentos propios da sociedade patriarcal decimonónica. Coñecer os principais trazos formais, estruturais e temáticos de Cantares gallegos e Follas novas. Reflexionar sobre as relacións temáticas e os trazos comúns e distintivos dos dous poemarios en galego de Rosalía de Castro e ter unha visión de conxunto da súa obra. B5.2. Ler autonomamente e comentar textos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata 1916 e relacionar o seu contido co contexto histórico, cultural e sociolingüístico de cada período. Ler comprensivamente unha escolma de poemas de Rosalía de Castro e determinar os temas tratados neles. Comentar a función das cantigas e ditos populares glosados en Cantares gallegos. Comentar a visión da emigración en poemas de Rosalía de Castro. Ler comprensivamente unha escolma de textos de diferentes autores e épocas e apreciar neles a pegada de Rosalía de Castro. Reflexionar sobre a importancia de Rosalía de Castro nos repertorios líricos vixentes. B1.7. Participar activamente en situacións propias do ámbito educativo e de interese para o alumnado que xeren intercambio de opinión. Participar activamente nun faladoiro sobre a vixencia da obra de Rosalía de Castro. Manifestar as súas opinións mediante argumentos claros e lóxicos e respectando o guión proposto. Respectar as quendas de palabra e facer un uso adecuado do espazo e a comunicación non verbal. Escoitar de forma activa e respectuosa as intervencións alleas. B1.8. Aplicar técnicas e estratexias para falar en público, en situacións formais ou informais, de forma individual ou en grupo. Documentarse eficazmente sobre as orixes, reivindicacións e logros do feminismo. Planificar unha exposición oral mediante a elaboración dun guión. Realizar unha exposición oral fluída e gramaticalmente correcta e coidar a pronuncia. Empregar un léxico variado e adecuado. Coidar a presentación, así como a linguaxe non verbal, e manifestar autocontrol das emocións ao falar en público. Pronunciar de forma clara ante un auditorio. Evitar a utilización de castelanismos. Recoñecer e tratar de evitar erros na súa exposición oral. B1.9. Producir discursos breves e comprensibles, nun rexistro neutro, informal ou máis culto, sobre temas da vida cotiá ou educativa. Reflexionar oralmente e en grupo sobre a temática tratada no poema, empregando argumentos claros e lóxicos e respectando as regras de interacción. LGLB Identifica as distintas épocas e períodos da literatura galega desde as súas orixes na Idade Media ata Describe o contexto sociohistórico do Rexurdimento e coñece os principais autores e publicacións da época. Define as sucesivas fases do galeguismo, desde o seu nacemento en 1840 até o nacionalismo do século XX. LGLB Comprende e explica razoadamente as distintas épocas e períodos da literatura galega desde a Idade Media ata 1916 e sinala os seus principais trazos característicos. Sitúa a Rosalía de Castro no seu contexto histórico e reflexiona sobre a importancia da súa traxectoria vital e literaria en relación cos condicionamentos propios da sociedade patriarcal decimonónica. Explica os principais trazos formais, estruturais e temáticos de Cantares gallegos. Coñece os principais trazos formais, estruturais e temáticos de Follas novas. Reflexiona sobre as relacións temáticas e os trazos comúns e distintivos das dúas obras poéticas en galego de Rosalía de Castro. LGLB Le autonomamente obras ou textos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata 1916, resume o seu contido, sinala os seus trazos característicos definitorios e relaciónaos co contexto histórico, cultural e sociolingüístico do período da literatura galega correspondente. Le comprensivamente unha escolma de poemas de Rosalía de Castro e determina os temas tratados neles. LGLB Comenta, de forma guiada, textos de obras da Literatura galega desde a Idade Media ata 1916, sinala os seus trazos característicos definitorios e relaciónaos co contexto histórico, cultural e sociolingüístico do período da literatura galega correspondente. Comenta a función das cantigas e ditos populares glosados en Cantares gallegos. Comenta a visión da emigración en poemas de Rosalía de Castro. LGLB Compara textos literarios dunha mesma época ou período ou de diferentes épocas e períodos atendendo aos seus principais contidos, sinala os seus trazos característicos definitorios e pon todo en relación co contexto histórico, cultural e sociolingüístico da(s) época(s) ou do(s) período(s). Le comprensivamente unha escolma de textos de diferentes autores e épocas e aprecia neles a pegada de Rosalía de Castro. Reflexiona sobre a importancia de Rosalía de Castro nos repertorios líricos vixentes. LGB Participa activamente en debates ou coloquios, respecta as regras de interacción, intervención e cortesía, manifesta as súas opinións e respecta as dos demais. Participa activamente nun faladoiro sobre a vixencia da obra de Rosalía de Castro. Manifesta as súas opinións mediante argumentos claros e lóxicos. LGB Cínguese ao tema, non divaga e atende ás instrucións do moderador nos debates e coloquios. Respecta o guión proposto. LGB Respecta as quendas de palabra, o espazo, xesticula de xeito adecuado, escoita activamente os demais e usa fórmulas de saúdo e despedida. Respecta as quendas de fala e fai un uso adecuado do espazo e a comunicación non verbal. Escoita de forma activa e respectuosa as intervencións alleas. LGB Elabora guións para organizar os contidos de exposicións formais ou informais breves. Documéntase eficazmente sobre as orixes, reivindicacións e logros do feminismo. Planifica unha exposición oral mediante a elaboración dun guión. LGB Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas ou formais respectando as regras morfosintácticas desta lingua, en especial a colocación do pronome átono, así como a fonética galega (pronuncia das sete vogais, n velar e fonema fricativo palatal xordo). Realiza unha exposición oral fluída e gramaticalmente correcta e coida a pronuncia. LGB Emprega nas intervencións orais expresións propias do galego: infinitivo conxugado e fraseoloxía adecuada. LGB Emprega nas intervencións orais espontáneas un léxico rico e variado. Emprega un léxico variado e adecuado. LGB Fai uso dos aspectos prosódicos da linguaxe non verbal (a presentación, a posta en escena, os xestos e a mirad, manifesta autocontrol das emocións ao falar en público e diríxese ao auditorio con autoconfianza e seguridade. Coida a presentación e a súa linguaxe non verbal. Manifesta autocontrol das emocións ao falar en público. LGB Adecúa a súa pronuncia á finalidade da práctica oral. Pronuncia de forma clara ante un auditorio. LGB Recoñece a avalía erros (repeticións de conectores, pobreza léxica e castelanismos) nos discursos orais propios e trata, progresivamente, de evitalos. Evita a utilización de castelanismos. Recoñece e trata de evitar erros na súa exposición oral. LGB Participa en conversas informais nas que intercambia información e expresa a súa opinión. Reflexiona oralmente e en grupo sobre a temática tratada no poema. LGB Utiliza as fórmulas de tratamento e as regras de cortesía axeitadas ao destinatario e á situación comunicativa. Expresa a súa opinión mediante argumentos claros e lóxicos. Escoita con atención e respecto as intervencións dos seus compañeiros e compañeiras. Respecta as quendas de fala. Comenta as contribucións alleas

4 APARTADO OBXECTIVOS BLOQUES DE CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES E INDICADORES COMPETENCIAS Lectura e traballo co texto pp c) d) f) l) ñ) BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA. LER E ESCRIBIR B2.1. Uso de técnicas de análise do contido e estratexias que facilitan a lectura comprensiva e crítica de textos. Actividades de comprensión textual. BLOQUE 3. FUNCIONAMENTO DA LINGUA B3.1. Recoñecemento, explicación e uso de léxico amplo e preciso, con incorporación de fraseoloxía e de vocabulario temático. Actividades de comprensión e análise textual. B3.2. Recoñecemento e identificación das categorías gramaticais. Reflexión lingüística: substantivos con oposición de xénero. B3.8. Recoñecemento das función sintácticas e das unidades que as desempeñan de cara á mellora da construción de textos orais e escritos con emprego dunha terminoloxía axeitada. Reflexión lingüística: a comparación. Reflexión lingüística: orde oracional e hipérbatos. B3.10. Identificación da estrutura dun texto, a construción dos parágrafos e a vinculación e progresión temáticas en textos alleos. B3.11. Recoñecemento e delimitación na intención comunicativa expresada. Actividades de comprensión e análise textual. BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA B5.2. Comentario de textos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata Comentario literario guiado. B5.3. Lecturas expresivas e comprensivas de textos poéticos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata Lectura expresiva e comprensiva: «A xustiza pola man», en Follas novas, Rosalía de Castro. B5.6. Recreación de textos sinxelos de intención literaria partindo das características dos traballados na aula co fin de desenvolver o gusto pola escrita e a capacidade de expresión dos sentimentos e xuízos. Expresión escrita: conversión do poema nun relato breve. B2.1. Aplicar técnicas e estratexias que facilitan a lectura comprensiva e crítica de textos. Resumir en seis liñas o contido do texto. Definir varios termos destacados no texto coa axuda do dicionario. B3.1. Recoñecer e explicar os valores de léxico temático e da fraseoloxía. Identificar no poema o léxico relacionado coa flora e a fauna. Explicar o significado da frase feita que lle dá título ao poema. B3.2. Aplicar os coñecementos sobre as distintas categorías gramaticais na elaboración de textos escritos e orais. Reparar na oposición de xénero en dous termos presentes no poema e indicar as diferenzas de significado entre pares de substantivos dados. B3.8. Recoñecer, usar e explicar as funcións sintácticas oracionais e as unidades que as desempeñan. Procurar as comparacións presentes no pema e recoñecer en cada unha delas os termos que se comparan. Lembrar a orde habitual dos elementos da oración, identificar hipérbatos no poema e transformalos conforme a disposición usual. B3.10. Sintetizar o contido e identificar a estrutura de textos. Determinar o tema dun poema. Sinalar as partes en que se estrutura un poema. Identificar o clímax no poema e explicar os recursos empregados nel para o mantemento da tensión. B3.11. Comprender o sentido global e a intención comunicativa de textos escritos. Mostrar explicitamente a comprensión do sentido global do poema. B5.2. Comentar textos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata 1916 e relacionar o seu contido co contexto histórico, cultural e sociolingüístico de cada período. Comentar, respondendo preguntas, o poema desde o punto de vista temático e enunciativo. Analizar a dimensión simbólica do léxico relativo á flora e á fauna no poema, realizando unha clasificación de elementos positivos e negativos. Comprender o significado e funcionalidade comunicativa dun verso destacado no poema. Reparar na expresividade dos hipérbatos utilizados no poema. B5.3. Ler expresiva e comprensivamente textos poéticos da literatura galega desde a Idade Media ata Ler expresiva e comprensivamente un poema de Rosalía de Castro. B5.6. Recrear textos sinxelos de intención literaria partindo das características dos traballados na aula co fin de desenvolver o gusto pola escrita e a capacidade de expresión dos sentimentos e xuízos. Valorar a narratividade e dimensión reivindicativa do poema e facer uso destas apreciacións para vertebrar un relato breve baseado nel. LGB Usa técnicas de síntese do contido dos textos: subliñados, esquemas e resumos. Resume en seis liñas o contido do texto. LGB Busca e asimila o significado de palabras do rexistro formal e incorpóraas progresivamente ao seu vocabulario. Define varios termos destacados no texto coa axuda do dicionario. LGB Selecciona o léxico e as expresións axeitadas en contextos comunicativos de uso formal da lingua. Identifica no poema o léxico relacionado coa flora e a fauna. Explica o significado da frase feita que lle dá título ao poema. LGB Identifica e explica os usos e valores das categorías gramaticais relacionándoas coa intención comunicativa e a tipoloxía textual. Repara na oposición de xénero en dous substantivos presentes no poema. Indica as diferenzas de significado entre pares de substantivos dados con oposición de xénero. LGB Recoñece e explica nos textos as funcións sintácticas oracionais e diferenza os elementos que as desempeñan. Procura as comparacións presentes no poema e recoñece en cada unha delas os termos que se comparan. Lembra a orde habitual dos elementos da oración e identifica hipérbatos no poema. Transforma varios hipérbatos presentes no poema conforme a orde habitual dos elementos da oración. LGB Determina o tema, delimita a estrutura e identifica a progresión temática en producións alleas. Determina o tema do poema. Sinala as partes en que se estrutura o poema. Identifica o clímax no poema e explica os recursos empregados nel para o mantemento da tensión. LGB Interpreta o sentido de textos escritos, identifica a intención comunicativa e a recoñece a postura de cada emisor. Mostra explicitamene a súa comprensión do sentido global do poema. LGLB Comenta, de forma guiada, textos de obras da Literatura galega desde a Idade Media ata 1916, sinala os seus trazos característicos definitorios e relaciónaos co contexto histórico, cultural e sociolingüístico do período correspondente. Comenta, respondendo preguntas, o poema desde o punto de vista temático e enunciativo. Analiza a dimensión simbólica do léxico relativo á flora e á fauna no poema, realizando unha clasificación de elementos positivos e negativos. Explica o significado e funcionalidade comunicativa dun verso destacado no poema. Repara na expresividade dos hipérbatos utilizados no poema. LGLB Le expresiva e comprensivamente textos poéticos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata Le expresiva e comprensivamente un poema de Rosalía de Castro. LGLB Recrea textos sinxelos de intención literaria partindo das características dos traballados na aula. Converte o poema comentado nun relato breve. LGLB Desenvolve o gusto pola escrita como instrumento de comunicación capaz de analizar e regular os sentimentos e xuízos. Valora a narratividade e dimensión reivindicativa do poema e emprega estas apreciacións para vertebrar o seu escrito

5 APARTADO OBXECTIVOS BLOQUES DE CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES E INDICADORES COMPETENCIAS Tipos de textos pp O tecido da lingua pp Os nomes das cousas pp f) n) f) e) f) m) BLOQUE 3. FUNCIONAMENTO DA LINGUA B3.6. Coñecemento, aplicación e valoración das normas ortográficas para conseguir unha comunicación eficaz. Uso das comiñas e a raia. B3.11. Recoñecemento e delimitación na intención comunicativa expresada. O diálogo. Estilo directo e estilo indirecto. Os verbos máis usuais no estilo indirecto. BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA B5.6. Creación ou recreación de textos sinxelos de intención literaria partindo das características dos traballados na aula co fin de desenvolver o gusto pola escrita e a capacidade de expresión dos sentimentos e xuízos. Actividades de expresión escrita. BLOQUE 3. FUNCIONAMENTO DA LINGUA B3.7. Uso reflexivo da puntuación en relación coa cohesión textual. Mecanismos de cohesión textual II. Puntuación. O punto (punto e seguido, punto e á parte e punto final). Os puntos suspensivos. A coma. O punto e coma. BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA. LER E ESCRIBIR B2.6. Uso case autónomo dos recursos que ofrecen as bibliotecas e as TIC para obter, organizar e seleccionar a información. O libro e as bibliotecas. BLOQUE 3. FUNCIONAMENTO DA LINGUA B3.1. Recoñecemento, explicación e uso de léxico amplo e preciso, con incorporación de fraseoloxía e de vocabulario temático. Léxico relacionado co libro e as bibliotecas. B3.3. Recoñecemento, explicación e uso dos procedementos de creación de palabras (derivación e composición). Lexemas de orixe grega. B3.6. Aplicar as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. Coñecer a utilidade das comiñas e a raia na escrita de diálogos. B3.11. Comprender o sentido global e a intención comunicativa de textos orais e escritos. Diferenciar razoadamente en textos a utilización do estilo directo e indirecto. Transformar diálogos dados empregando tanto o estilo directo como o indirecto. Recoñecer os verbos empregados nun texto propio en estilo indirecto. B5.6. Crear ou recrear textos sinxelos de intención literaria partindo das características dos traballados na aula co fin de desenvolver o gusto pola escrita e a capacidade de expresión dos sentimentos e xuízos. Escribir dous diálogos para dúas situacións ficticias propostas, reparando no emprego do estilo directo ou indirecto. Reproducir en forma narrativa un diálogo de banda deseñada. Desenvolver o gusto pola escrita mediante o emprego de técnicas para a recreación de textos de ficción. B3.7. Analizar e usar correctamente a puntuación. Coñecer as normas de emprego, así como a utilidade dos signos de puntuación. Empregar a coma para puntuar correctamente unha serie de enunciados. Introducir punto e coma axeitadamente en enunciados. Revisar un texto e inserir todos os signos de puntuación necesarios. B2.6. Usar, de maneira case autónoma, os recursos que ofrecen as bibliotecas e outros recursos relacionados coas TIC para obter, organizar e seleccionar información. Recoñecer nun plano as seccións habituais dunha biblioteca. Coñecer o sistema de clasificación universal de libros empregado nas bibliotecas. Interpreta correctamente a información contida nas partes externas dos libros, a partir de imaxes. Examinar un libro e recoñecer nel as partes internas habituais. B3.1. Recoñecer e explicar os valores de léxico temático e da fraseoloxía. Situar imaxes de libros de diferentes xéneros na sección adecuada do plano dunha biblioteca. Sinalar en imaxes os nomes das partes do libro. Definir de xeito autónomo as denominacións das partes internas do libro. B3.3. Recoñecer e explicar os procedementos de creación de palabras e as posibilidades de combinación para crear novas palabras para crear novos elementos léxicos. Entender o significado de varios lexemas de orixe grega. Buscar nun plano e nun texto palabras que conteñen lexemas de orixe grega e explicar o seu significado. LGB Emprega textos orais e escritos e respecta as normas gramaticais. Coñece a utilidade das comiñas e a raia na escrita de diálogos. LGB Interpreta o sentido de textos orais e escritos, identifica a intención comunicativa e a recoñece a postura de cada emisor. Diferencia razoadamente en textos a utilización do estilo directo e indirecto. Transforma diálogos dados empregando tanto o estilo directo como o indirecto. Repara nos verbos empregados nun texto propio en estilo indirecto e realiza con eles unha listaxe. LGLB Crea ou recrea textos sinxelos de intención literaria partindo das características dos traballados na aula. Escribe dous diálogos adecuados a dúas situacións ficticias propostas, reparando no emprego do estilo directo ou indirecto. Reproduce en forma narrativa un diálogo de banda deseñada. LGLB Desenvolve o gusto pola escrita como instrumento de comunicación capaz de analizar e regular os sentimentos e xuízos. Desenvolve o gusto pola escrita mediante o emprego de técnicas para a recreación de textos de ficción. LGB Revisa os textos para puntuar correctamente. Coñece as normas de emprego, así como a utilidade dos signos de puntuación. Emprega a coma para puntuar correctamente unha serie de enunciados. Introduce punto e coma axeitadamente en enunciados. Revisa un texto e insire todos os signos de puntuación necesarios. LGB Aplica correctamente o sistema de procura na biblioteca e nos buscadores de internet para obter, organizar e seleccionar información. Recoñece nun plano as seccións habituais dunha biblioteca. Coñece o sistema de clasificación universal de libros empregado nas bibliotecas. Interpreta correctamente a información contida nas partes externas dos libros, a partir de imaxes. Examina un libro e comproba a presenza nel das partes internas habituais (agradecementos, sumario, prólogo etc.) LGB Selecciona o léxico e as expresións axeitadas en contextos comunicativos de uso formal da lingua. Sitúa imaxes de libros de diferentes xéneros na sección adecuada do plano dunha biblioteca. Sinala en imaxes os nomes das partes do libro. Define de xeito autónomo as denominacións das partes internas do libro. LGB Recoñece e explica os procedementos de creación de palabras. Sinala o significado de varios lexemas de orixe grega. Busca nun plano e nun texto palabras que conteñen lexemas de orixe grega e explica o seu significado. CD

6 APARTADO OBXECTIVOS BLOQUES DE CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES E INDICADORES COMPETENCIAS Lingua e sociedade pp A lingua por dentro pp Letras e signos pp Reforzo e ampliación pp d) f) l) ñ) o) f) BLOQUE 4. LINGUA E SOCIEDADE B4.2. Situación sociolingüística do galego, observación da situación sociolingüística en canto a usos e actitudes no contorno máis próximo (aula e barrio), con aproximación aos prexuízos lingüísticos máis evidentes. B4.6. Prexuízos lingüísticos. Linguas en contacto: prexuízos lingüísticos. BLOQUE 3. FUNCIONAMENTO DA LINGUA B3.2. Recoñecemento e identificación das categorías gramaticais. Os pronomes persoais: definición. Pronomes persoais tónicos: formas rectas e oblicuas. Funcións. Comparación: conxuncións comparativas. Pronomes persoais átonos: definición e funcións. Contraccións dos pronomes de CD e CI. Pronomes átonos reflexivos, recíprocos e impersoais. Te e che. Pronome de solidariedade. Colocación do pronome átono. B3.6. Coñecemento, aplicación e valoración das normas ortográficas para conseguir unha comunicación eficaz. Contraccións dos pronomes de terceira persoa coas preposicións de e en. BLOQUE 3. FUNCIONAMENTO DA LINGUA B3.4. A fonética e a fonoloxía do galego con especial atención a posibles interferencias. B3.6. Coñecemento, aplicación e valoración das normas ortográficas para conseguir unha comunicación eficaz. As sílabas: sílaba tónica e sílaba átona. Ditongo. Tritongo. Hiato. Acentuación de i, u en hiato. Actividades de reforzo. Actividades de ampliación. B4.2. Describir e analizar a situación sociolingüística de Galicia atendendo á presenza da lingua galega. Describir a situación sociolingüística de Galicia atendendo ás causas dos prexuízos lingüísticos. Analizar a distribución do uso do galego en función da idade e da zona xeográfica a partir de gráficos. B4.6. Identificar os prexuízos lingüísticos e analizar a situación persoal en relación a eles. Comprender as causas históricas da presenza de prexuízos lingüísticos sobre o galego na actualidade. Analizar, completando dúas táboas, a formación de prexuízos lingüísticos desde o século XVI en relación coa distribución social do idioma. Realizar, de xeito guiado, unha autoanálise para detectar prexuízos sobre o galego. Empregar os coñecementos previos para rebater prexuízos sobre o galego. Detectar prexuízos lingüísticos en transcricións de opinións sobre o galego. B3.2. Aplicar os coñecementos sobre as distintas categorías gramaticais na elaboración de textos escritos e orais. Recoñecer os pronomes persoais e empregar as formas tónicas axeitadas para completar enunciados. Transformar pares de enunciados en oracións comparativas substituíndo os suxeitos por pronomes. Distinguir entre te e che e utilizalos adecuadamente para completar oracións. Localizar nun texto todos os pronomes persoais tónicos e identificar a función sintáctica que desempeñan. Localizar todos os pronomes persoais tónicos nun texto e clasificalos segundo o xénero, o número e a persoa. Identificar a función sintáctica desempeñada polos pronomes átonos en enunciados dados. Explicar a colocación dos pronomes átonos nun texto. B3.6. Aplicar as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. Facer as contraccións de preposición e pronome necesarias para completar enunciados dados. B3.4. Recoñecer e usar adecuadamente a fonética da lingua galega. B3.6. Aplicar as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. Dividir palabras dadas en sílabas e recoñecer a sílaba tónica. Distinguir entre ditongo, tritongo ou hiato e identificalos en series de palabras, así como nun texto. Acentuar de forma precisa unha serie de palabras con ditongo ou hiato. Reforzar os coñecementos desenvolvidos na unidade. Ampliar os coñecementos desenvolvidos na unidade. LGB Describe e analiza a situación sociolingüística de Galicia. Describe a situación sociolingüística de Galicia atendendo ás causas dos prexuízos lingüísticos. LGB Analiza gráficas sobre o uso do galego segundo a idade das persoas. Analiza a distribución do uso do galego en función da idade e da zona xeográfica a partir de gráficos. LGB Coñece o que é un prexuízo, detecta e analiza a presenza de prexuízos de carácter sociocultural e sociopolítico cara ao galego na súa práctica lingüística e na do seu contorno. Explica as causas históricas da presenza de prexuízos lingüísticos cara ao galego na actualidade. Analiza, completando dúas táboas, a formación de prexuízos lingüísticos desde o século XVI en relación coa distribución social do idioma. Analiza, de xeito guiado, as propias opinións sobre as persoas en función da súa idade e ámbito xeográfico e detecta prexuízos sobre o galego. Emprega os coñecementos previos para rebater prexuízos cara ao galego. Detecta prexuízos lingüísticos en transcricións de opinións sobre o galego. LGB Produce textos orais e escritos de diferentes xéneros cun correcto uso das distintas categorías gramaticais. Emprega os pronomes persoais tónicos axeitados para completar enunciados. Transforma pares de enunciados en oracións comparativas substituíndo os suxeitos por pronomes. Completa axeitadamente oracións con. LGB Identifica e explica os usos e valores das categorías gramaticais relacionándoas coa intención comunicativa e a tipoloxía textual. Localiza en textos todos os pronomes persoais tónicos. Identifica a función sintáctica desempeñada polos pronomes persoais tónicos localizados no texto. Clasifica os pronomes átonos localizados no texto segundo o xénero, o número e a persoa. Identifica a función sintáctica desempeñada polos pronomes átonos en enunciados dados. Explica a colocación dos pronomes átonos nun texto. LGB Emprega textos orais e escritos e respecta as normas gramaticais. Fai as contraccións de preposición e pronome necesarias para completar enunciados dados. LGB Recoñece e usa adecuadamente a fonética da lingua galega. LGB Emprega textos orais e escritos e respecta as normas gramaticais. Divide en sílabas palabras dadas e recoñece a sílaba tónica. Clasifica palabras segundo conteñan ditongo, tritongo ou hiato. Sinala nun texto os ditongos, tritongos e hiatos. Acentúa de forma precisa unha serie de palabras con ditongo ou hiato. Reforza os coñecementos desenvolvidos na unidade. Amplía os coñecementos desenvolvidos na unidade. CD

7 APARTADO OBXECTIVOS BLOQUES DE CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES E INDICADORES COMPETENCIAS Avaliación p. 146 B3.1. Recoñecemento, explicación e uso de léxico amplo e preciso, con incorporación de fraseoloxía e de vocabulario temático. B3.2. Recoñecemento e identificación das categorías gramaticais. B3.4. A fonética e a fonoloxía do galego con especial atención a posibles interferencias. B3.6. Coñecemento, aplicación e valoración das normas ortográficas para conseguir unha comunicación eficaz. B3.7. Uso reflexivo da puntuación en relación coa cohesión textual. B3.11. Recoñecemento e delimitación na intención comunicativa expresada. B4.4. A orixe e formación da lingua galega. Etapas da historia social da lingua galega desde os seus inicios ata 1916, e análise e comprensión das causas e consecuencias dos feitos máis relevantes. B5.2. Lectura autónoma e comentario de textos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata Proba de avaliación. B3.1. Recoñecer e explicar os valores de léxico temático e da fraseoloxía. Coñecer os termos correspondentes a unha serie de definicións relativas a partes do libro. B3.2. Aplicar os coñecementos sobre as distintas categorías gramaticais na elaboración de textos escritos e orais. Completar adecuadamente oracións empregando te ou che. Recoñecer as normas de colocación dos pronomes átonos que operan en enunciados tirados dun texto. B3.4. Recoñecer e usar adecuadamente a fonética da lingua galega. B3.6. Aplicar as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. Identificar e distinguir os ditongos e hiatos das primeiras liñas dun texto. B3.7. Analizar e usar correctamente a puntuación. Explicar o uso das comas nun fragmento dun texto. Introducir as comas e puntos e coma necesarios nunha serie de enunciados. B3.11. Comprender o sentido global e a intención comunicativa de textos orais e escritos. Ler comprensivamente un texto e identificar xustificadamente nel o estilo directo. Recoñecer no texto as intervencións da voz narradora. B4.4. Recoñecer os principias elementos na orixe e formación da lingua galega, así como identificar as causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da historia social da lingua desde os seus inicios ata Describir as causas da perda de status do galego no século XV. B5.2. Seleccionar, ler autonomamente e comentar textos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata 1916 e relacionar o seu contido co contexto histórico, cultural e sociolingüístico de cada período. Situar un poema de Rosalía de Castro na obra á que pertence empregando un criterio temático. Recoñecer unha anáfora no poema. LGB Selecciona o léxico e as expresións axeitadas en contextos comunicativos de uso formal da lingua. Ofrece os termos correspondentes a unha serie de definicións relativas a partes do libro. LGB Produce textos orais e escritos de diferentes xéneros cun correcto uso das distintas categorías gramaticais. Completa adecuadamente oracións empregando te ou che. LGB Identifica e explica os usos e valores das categorías gramaticais relacionándoas coa intención comunicativa e a tipoloxía textual. Xustifica a colocación dos pronomes átonos en enunciados tirados dun texto. LGB Recoñece e usa adecuadamente a fonética da lingua galega. LGB Emprega textos orais e escritos e respecta as normas gramaticais. Identifica e distingue os ditongos e hiatos das primeiras liñas dun texto. LGB Revisa os textos para puntuar correctamente. Xustifica o uso das comas nun fragmento dun texto. Introduce as comas e puntos e coma necesarios nunha serie de enunciados. LGB Interpreta o sentido de textos orais e escritos, identifica a intención comunicativa e a recoñece a postura de cada emisor. Le comprensivamente un texto e identifica xustificadamente nel o estilo directo. Recoñece no texto as intervencións da voz narradora. LGB Identifica as causas dos feitos máis relevantes da historia social da lingua galega desde os seus inicios ata Describe as causas da perda de status do galego no século XV. LGLB Comenta, de forma guiada, textos de obras da Literatura galega desde a Idade Media ata 1916, sinala os seus trazos característicos definitorios e relaciónaos co contexto histórico, cultural e sociolingüístico do período da literatura galega correspondente. Emprega un criterio temático para situar un poema de Rosalía de Castro na obra á que pertence. Recoñece unha anáfora no poema

8 RÚBRICAS DE AVALIACIÓN NOME: COMPETENCIAS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE NIVEIS DE ADQUISICIÓN ADQUIRE PLENAMENTE (4) LOGRA (3) PROGRESA (2) PRECISA APOIO (1) RESULTADO BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL. ESCOITAR E FALAR LGB LGB LGB Participa nun faladoiro e respecta as regras de interacción. Páx. 129, actividade 11. Participa moi activamente nun faladoiro sobre a vixencia da obra de Rosalía de Castro na actualidade. Prepara os argumentos previamente e reflexiona en profundidade sobre o tema proposto, de xeito lóxico, coherente e convincente. Intervén de forma clara, gramaticalmente correcta e no rexistro adecuado. Coñece e respecta sempre as regras de interacción, intervención e cortesía: intervén na quenda que lle corresponde, manifesta respecto e interese polas opinións alleas, xesticula adecuadamente e fai un uso apropiado do espazo. Cínguese ao guión proposto, non divaga, atende as instrucións da persoa moderadora e/ou modera o debate sen necesidade de que interveña o/a docente. Participa activamente nun faladoiro sobre a vixencia da obra de Rosalía de Castro na actualidade. Prepara previamente os argumentos, emitidos de maneira lóxica e coherente. Intervén de forma clara, gramaticalmente correcta e no rexistro adecuado. Coñece e respecta sempre as regras de interacción, intervención e cortesía: intervén na quenda que lle corresponde, manifesta respecto e interese polas opinións alleas, xesticula adecuadamente e fai un uso apropiado do espazo. Cínguese ao guión proposto, non divaga, atende as instrucións da persoa moderadora e/ou modera o debate sen necesidade de que interveña o/a docente. Participa activamente nun faladoiro sobre a vixencia da obra de Rosalía de Castro na actualidade. Emprega argumentos lóxicos e coherentes. Intervén de forma clara e no rexistro adecuado. Coñece e respecta case sempre as regras de interacción, intervención e cortesía: intervén na quenda que lle corresponde, manifesta respecto e interese polas opinións alleas e progresa no emprego adecuado da linguaxe non verbal e o espazo. Cínguese ao guión proposto, non divaga, atende as instrucións da persoa moderadora e/ou modera o debate sen necesidade de que interveña o/a docente. Realiza intervencións nun faladoiro sobre a vixencia da obra de Rosalía de Castro na actualidade. Coñece e respecta case sempre as regras de interacción, intervención e cortesía: intervén na quenda que lle corresponde e manifesta respecto polas opinións alleas. Atende as instrucións da persoa moderadora. CD LGB LGB LGB LGB LGB LGB Aplica técnicas para falar en público: realiza unha exposición sobre o feminismo. Páx. 129, actividade 10. Aplica diversas técnicas para falar en público. Documéntase eficazmente sobre as orixes, reivindicacións e logros do feminismo. Planifica, mediante a elaboración dun guión, a súa exposición oral e adáptaa á duración prefixada. Intervén con total fluidez, de forma clara e gramaticalmente correcta. Pronuncia adecuadamente as sete vogais, o n velar e o fonema fricativo palatal xordo. Adecúa a súa pronuncia á finalidade da práctica oral. Fai uso dos aspectos prosódicos da linguaxe non verbal (a presentación, a posta en escena, os xestos e a mirad, manifesta autocontrol das emocións ao falar en público e diríxese ao auditorio con autoconfianza e seguridade. Emprega un léxico rico e variado. Aplica técnicas para falar en público. Documéntase eficazmente sobre as orixes, reivindicacións e logros do feminismo. Planifica, mediante a elaboración dun guión, a súa exposición oral. Intervén con certa fluidez e de forma clara. Trata de pronunciar adecuadamente as sete vogais, o n velar e o fonema fricativo palatal xordo. Adecúa a súa pronuncia á finalidade da práctica oral. Fai uso dos aspectos prosódicos da linguaxe non verbal (a presentación, a posta en escena, os xestos), manifesta un certo autocontrol das emocións ao falar en público e trata de dirixirse ao auditorio con autoconfianza e seguridade. Coida o léxico na súa intervención. Aplica técnicas para falar en público. Documéntase e planifica a exposición. Intervén de forma clara. Trata de pronunciar adecuadamente as sete vogais, o n velar e o fonema fricativo palatal xordo, e de adecuar a súa pronuncia á finalidade da práctica oral. Fai uso dos aspectos prosódicos da linguaxe non verbal (a presentación, a posta en escena, os xestos) e progresa no autocontrol das emocións ao falar en público. Realiza unha exposición oral de forma clara. Trata de pronunciar adecuadamente as sete vogais, o n velar e o fonema fricativo palatal xordo. Trata de facer uso dos aspectos prosódicos e da linguaxe non verbal. LGB LGB Reflexiona en grupo sobre a temática do poema lido na unidade. Páx. 129, actividade 9. Reflexiona en grupo sobre a temática do poema lido na unidade. Xustifica de forma lóxica e convincente as súas opinións e contrástaas coas do resto do grupo respectando as regras de interacción e mostrando interese polo traballo cooperativo: respecta sempre as quendas de fala e escoita con atención e comenta as contribucións alleas. Reflexiona en grupo sobre a temática do poema lido na unidade. Contrasta as súas opinións coas do resto do grupo respectando as regras de interacción e mostrando interese polo traballo cooperativo: respecta sempre as quendas de fala e escoita con atención as contribucións alleas. Reflexiona en grupo sobre a temática do poema lido na unidade. Contrasta as súas opinións coas do resto do grupo tratando de respectar as regras de interacción: respecta case sempre as quendas de fala e escoita con atención as contribucións alleas. Reflexiona en grupo sobre a temática do poema lido na unidade. Mostra pouco interese polo traballo cooperativo ou cústalle moito respectar as regras de interacción. BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA. LER E ESCRIBIR LGB LGB Aplica estratexias de lectura comprensiva e síntese: explica o léxico descoñecido e resume o texto. Páx. 128, actividades 1 e 2. Aplica con autonomía técnicas de análise do contido e estratexias de lectura comprensiva. Emprega o dicionario, explica con precisión e claridade o significado que teñen no texto varios termos destacados e incorpóraos ao seu repertorio. Realiza con facilidade un resumo de seis liñas. Aplica con progresiva autonomía técnicas de análise do contido e estratexias de lectura comprensiva. Emprega o dicionario, explica con claridade o significado que teñen no texto varios termos destacados e trata de incorporalos ao seu repertorio. Resume brevemente o contido do poema. Aplica técnicas de análise do contido e estratexias de lectura comprensiva. Emprega o dicionario, explica o significado de varios termos destacados no texto e trata de incorporar algún deles ao seu repertorio. Resume brevemente o contido do poema, con algunha dificultade. Presenta algunhas dificultades á hora de aplicar técnicas de análise do contido e estratexias de lectura comprensiva: evita usar o dicionario ou realiza un resumo pouco preciso e axustado á extensión esixida. CMCCT LGB Aplica correctamente o sistema de procura na biblioteca. Páx. 134, lectura; páx. 35, actividades 2, 3 e 4. Coñece as seccións habituais dunha biblioteca, así como o sistema de clasificación universal de libros, e aplica correctamente e de xeito autónomo o sistema de procura. Recoñece as partes internas e interpreta correctamente a información contida nas partes internas do libro. Dá mostras de apreciar o libro e as bibliotecas como bens de interese cultural e emprega con frecuencia a biblioteca do centro. Coñece as seccións habituais dunha biblioteca, así como o sistema de clasificación universal de libros, e aplica correctamente e de xeito autónomo o sistema de procura. Recoñece as partes internas e interpreta correctamente a información contida nas partes internas do libro. Dá mostras de apreciar o libro e as bibliotecas como bens de interese cultural e emprega ás veces a biblioteca do centro. Coñece as seccións habituais dunha biblioteca e aplica, con algunha axuda, o sistema de procura. Dá mostras de apreciar o libro e as bibliotecas como bens de interese cultural e emprega ás veces a biblioteca do centro. Coñece as seccións habituais dunha biblioteca, así como o sistema de clasificación universal de libros. Precisa axuda e motivación para apreciar e empregar a biblioteca e aplicar correctamente o sistema de procura

9 COMPETENCIAS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE NIVEIS DE ADQUISICIÓN ADQUIRE PLENAMENTE (4) LOGRA (3) PROGRESA (2) PRECISA APOIO (1) RESULTADO BLOQUE 3. FUNCIONAMENTO DA LINGUA CMCCT LGB Amplía o seu repertorio léxico e selecciona o léxico adecuado. Páx. 128, actividade 5. Identifica no texto todos os nomes de animais e plantas e clasifícaos segundo as súas connotacións positivas ou negativas. Amplía o seu coñecemento do léxico da flora e a fauna e incorpórao progresiva e adecuadamente ás súas producións orais e escritas. Identifica no texto case todos os nomes de animais e plantas e clasifícaos segundo as súas connotacións positivas ou negativas. Amplía o seu coñecemento do léxico da flora e a fauna e trata de incorporalo progresivamente ás súas producións orais e escritas. Identifica no texto case todos os nomes de animais e plantas e clasifícaos segundo as súas connotacións positivas ou negativas, con algunha dificultade. Amplía o seu coñecemento do léxico das árbores e trata de incorporalo progresivamente ás súas producións orais e escritas. Identifica no texto case todos os nomes de animais e plantas e clasifícaos segundo as súas connotacións positivas ou negativas, con axuda. Mostra insuficiente progreso no seu coñecemento e uso do léxico. Amplía o seu repertorio léxico e selecciona o léxico adecuado: o libro e as bibliotecas. Páxs , actividades 1, 2, 3 e 4. Identifica, asocia a imaxes e define léxico relacionado co libro e as bibliotecas, con facilidade. Amplía o seu vocabulario e incorpora novos termos ás súas producións orais e escritas, progresiva e adecuadamente. Identifica, asocia a imaxes e define léxico relacionado co libro e as bibliotecas. Amplía o seu vocabulario e trata de incorporar progresivamente novos termos ás súas producións orais e escritas. Identifica, asocia a imaxes e define léxico relacionado co libro e as bibliotecas, con algunha dificultade. Amplía o seu vocabulario e trata de incorporar progresivamente novos termos ás súas producións orais e escritas. Identifica e asocia a imaxes léxico relacionado co libro e as bibliotecas, e define palabras con moita dificultade. Mostra insuficiente progreso no seu coñecemento e uso do léxico. LGB LGB Recoñece substantivos con oposición de xénero. Páx. 99, actividade 6. Reflexiona, a partir do texto, sobre a diferenza de significado en substantivos opostos polo xénero e explica correctamente a oposición en todos os pares dunha serie. Aplica sempre estes coñecementos na súa produción oral e escrita. Reflexiona, a partir do texto, sobre a diferenza de significado en substantivos opostos polo xénero e explica a oposición en todos os pares dunha serie. Aplica case sempre estes coñecementos na súa produción oral e escrita. Reflexiona, a partir do texto, sobre a diferenza de significado en substantivos opostos polo xénero e explica correctamente a oposición en case todos os pares dunha serie. Trata de aplicar estes coñecementos na súa produción oral e escrita. Reflexiona, a partir do texto, sobre a diferenza de significado en substantivos opostos polo xénero. Ten dificultades para aplicar estes coñecementos. Identifica, explica e emprega correctamente as categorías gramaticais: os pronomes persoais. Páxs , actividades 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9. Identifica en textos pronomes persoais tónicos e átonos, clasifícaos segundo o xénero, o número e a persoa e recoñece a función sintáctica que desempeñan. Utiliza os pronomes axeitados para completar enunciados e distingue entre te e che sen dificultades. Explica adecuadamente a colocación dos pronomes átonos en textos e aplica sempre os coñecementos adquiridos na súa práctica oral e escrita. Identifica en textos pronomes persoais tónicos e átonos, clasifícaos segundo o xénero, o número e a persoa e recoñece a función sintáctica que desempeñan. Utiliza os pronomes axeitados para completar enunciados e distingue entre te e che, con algunha dificultade. Explica a colocación dos pronomes átonos en textos e aplica con frecuencia os coñecementos adquiridos na súa práctica oral e escrita. Identifica en textos pronomes persoais tónicos e átonos e clasifícaos segundo o xénero, o número e a persoa; recoñece a función sintáctica que desempeñan, con algunha dificultade. Distingue entre te e che e explica a colocación dos pronomes átonos, con algunha dificultade. Identifica en textos pronomes persoais tónicos e átonos e clasifícaos segundo o xénero, o número e a persoa; recoñece a función sintáctica que desempeñan, con dificultades. Cústalle distinguir entre te e che, explicar a colocación dos pronomes átonos e aplicar os coñecementos traballados na práctica. CMCCT LGB Recoñece e explica os procedementos de creación de palabras. Páx. 134, actividade 1. Recoñece lexemas de orixe grega empregados no léxico das bibliotecas e explica o seu significado; localiza eses lexemas nun plano e nun texto e define, con precisión e claridade, as palabras que os conteñen. Incorpora este vocabulario ao seu repertorio léxico e utilízao na súa produción oral e escrita posterior. Recoñece lexemas de orixe grega empregados no léxico das bibliotecas e explica o seu significado; localiza eses lexemas nun plano e nun texto e define, con algunha dificultade, as palabras que os conteñen. Incorpora este vocabulario ao seu repertorio léxico e utilízao na súa produción oral e escrita posterior. Recoñece lexemas de orixe grega empregados no léxico das bibliotecas e explica o seu significado, con algunha dificultade. Localiza eses lexemas nun plano e nun texto e define, con axuda, as palabras que os conteñen. Incorpora este vocabulario ao seu repertorio léxico e utilízao na súa produción oral e escrita posterior. Recoñece lexemas de orixe grega empregados no léxico das bibliotecas e explica o seu significado, con dificultades. Localiza eses lexemas nun plano e nun texto e define, con axuda, as palabras que os conteñen. CMCCT LGB Aplica as normas ortográficas: recoñece a funcionalidade das comiñas e a raia. Páx Dá mostras de comprender a utilidade das comiñas e a raia na escrita de diálogos e aplica estes coñecementos na súa produción. Dá mostras de comprender a utilidade das comiñas e a raia na escrita de diálogos e trata de aplicar estes coñecementos na súa produción. Dá mostras de comprender a utilidade das comiñas e a raia na escrita de diálogos. Dá mostras de ignorar a utilidade das comiñas e a raia na escrita. Aplica as normas ortográficas: realiza as contraccións de preposicións e pronomes. Páx. 141, actividade 5. Fai todas as contraccións de preposición e pronome necesarias para completar enunciados dados e aplica sempre estes coñecementos na súa produción escrita. Fai case todas as contraccións de preposición e pronome necesarias para completar enunciados dados e aplica sempre estes coñecementos na súa produción escrita. Fai case todas as contraccións de preposición e pronome necesarias para completar enunciados dados e trata de aplicar estes coñecementos na súa produción escrita. Ten dificultades para realizar as contraccións de preposición e pronome. Aplica as normas ortográficas: distingue entre ditongos e hiatos. Páx. 143, actividades 1, 2, 3 e 4. Divide as palabras en sílabas e identifica as sílabas tónicas. Recoñece e distingue ditongos, tritongos e hiatos e aplica correctamente as regras de acentuación. Divide as palabras en sílabas e identifica as sílabas tónicas. Recoñece e distingue ditongos, tritongos e hiatos e aplica as regras de acentuación, con algunha dificultade. Divide as palabras en sílabas e identifica as sílabas tónicas. Recoñece e distingue ditongos, tritongos e hiatos, con algunha dificultade. Trata de aplicar as regras de acentuación. Divide as palabras en sílabas e identifica as sílabas tónicas. Cústalle distinguir entre ditongos, tritongos e hiatos e aplicar as regras de acentuación. LGB Usa a puntuación en relación coa cohesión textual. Páx. 133, actividades 1, 2 e 3. Mostra o seu coñecemento das pautas de uso do punto, a coma e o punto e coma e introduce os signos precisos en textos dados. Revisa os textos e fai un uso reflexivo da puntuación na súa produción escrita, en relación coa cohesión textual. Mostra o seu coñecemento das pautas de uso do punto, a coma e o punto e coma e introduce os signos precisos en textos dados, con algunha dificultade. Revisa os textos e fai un uso reflexivo da puntuación na súa produción escrita, en relación coa cohesión textual. Mostra o seu coñecemento das pautas de uso do punto, a coma e o punto e coma e introduce os signos precisos en textos dados, con algunha dificultade. Mostra unha escasa asimilación das pautas de uso dos signos de puntuación