PAU XU ͺΠO 2010 CIENCIAS DA TERRA E AMBIENTAIS

Transcrição

1 XU ͺΠO 2010 Instruci «Ρns: O alumno deber «elixir unha das 2 opci «Ρns (A ou B) das que se comp «Ρn a proba. 1. Contesta as seguintes cuesti «Ρns relacionas coa ATMOSFERA. Valoraci «Ρn: 3 puntos (0,5 puntos/cuesti «Ρn) ΔCales son as fontes naturais e antropox «±nicas de CO? 1.2. ΔQue «± a fronte polar? ΔA s «βa posici «Ρn «± constante? Razoa a resposta ΔQue efecto ten a choiva «cida sobre os solos e sobre a vexetaci «Ρn? 1.4. ΔCales son as posibles acci «Ρns antr «Ρpicas que liberan os gases que est «n implicados no efecto invernadoiro? 1.5. ΔCal «± a acci «Ρn / efecto dos CFC na capa de ozono e as repercusi «Ρns medioambientais de dita acci «Ρn? ΔPor que no hemisferio norte as masas de aire nas borrascas xiran en sentido antihorario? 2. A gr «fica adxunta representa a variaci «Ρn dalg «βns par «metros indicadores da calidade da auga «Ρ longo dun leito fluvial. Contesta as cuesti «Ρns que se presentan. Valoraci «Ρn: 2 puntos (0,5 puntos / cuesti «Ρn) ΔComo evoluciona a concentraci «Ρn de os «Ώxeno durante o proceso de autodepuraci «Ρn do leito? 2.2. Razoa c «Ρmo evoluciona a DBO, en relaci «Ρn co O 2 no proceso de autodepuraci «Ρn ΔComo pode afectar a temperatura «concentraci «Ρn de O 2 disolto na auga? 2.4. ΔQue condici «Ρns deben aparecer no leito para considerar que o proceso de autodepuraci «Ρn se completou? K «rstico Escala Mercalli - Biomasa - Aerosois - Disoluci «Ρn - Produci «Ρn neta - Cl «Ώmax - Danos - CFC - Sucesi «Ρn - S «Ώsmicos - Calcarias - Nivel tr «Ρfico - Madurez - Ozono. Comensalismo - Illa t «±rmica - Afloramento oce «nico Deforestaci «Ρn - Combustible f «Ρsil A realimentaci «Ρn positiva d «se nos casos nos que, «Ρ aumentar un factor ΘA Ι, aumenta o factor ΘB Ι e viceversa O n «βmero de elos dunha cadea tr «Ρfica pode ser ilimitado Os descompo «Πedores transforman a materia inorg «nica en org «nica. 5.4 As plataformas costeiras son zonas de elevada produtividade As enerx «Ώas solar, e «Ρlica e mareomotr «Ώz consid «±ranse recursos enerx «±ticos non renovables O efecto de Coriolis «± m «ximo nos polos e m «Ώnimo/nulo no ecuador O protocolo de Kyoto estableceu un mercado de cotas de emisi «Ρns «auga A combusti «Ρn dos hidrocarburos emite «atmosfera grande cantidade de CO 2, «Ρxido de S e metais pesados As borrascas dificultan a dispersi «Ρn da contaminaci «Ρn A sobreexplotaci «Ρn dun acu «Ώfero «± provocada pola extracci «Ρn de auga en cantidades superiores «s «βa capacidade de recarga.

2 XU ͺΠO 2010 Instruci «Ρns: O alumno deber «elixir unha das 2 opci «Ρns (A ou B) das que se comp «Ρn a proba. 1. Contesta as seguintes cuesti «Ρns relacionadas coas ENERX ͺΏAS. Valoraci «Ρn: 3 puntos (0,5 puntos/cuesti «Ρn) ΔEn que se diferencian as enerx «Ώas renovables das non renovables? Enumera, mediante un esquema, as fontes de enerx «Ώa atendendo «s «βa capacidade de renovaci «Ρn ΔQue caracter «Ώsticas ou propiedades do gas natural fan que sexa unha das fontes de enerx «Ώa con m «is expectativas para un futuro pr «Ρximo? 1.3. ΔQue «± a enerx «Ώa e «Ρlica? Sinala UNHA vantaxe e UN inconveniente da utilizaci «Ρn desta fonte de enerx «Ώa Explicar en qu «± consiste e c «Ρmo se obt «±n a enerx «Ώa xeot «±rmica ΔQue vantaxes ten a enerx «Ώa da biomasa? ΔA partir de que produtos (materias primas) se pode obter? ΔPor que se pode dicir que a enerx «Ώa nuclear «± unha enerx «Ώa Θlimpa Ι? Cita UNHA vantaxe e UN inconveniente desta enerx «Ώa (fisi «Ρn nuclear). 2. Os datos da seguinte t «boa ref «Ώrense a par «metros tr «Ρficos en dous ecosistemas. Observa os seus datos e contesta as cuesti «Ρns que se presentan. Valoraci «Ρn: 2 puntos (0,5 puntos / cuesti «Ρn). BIOMASA (g C m -2 ) P. Bruta diaria (g C m -2 d «Ώa -1 ) Respiraci «Ρn (g C m -2 d «Ώa -1 ) PRADER ͺΏA ,0 2,0 BOSQUE TROPICAL ,5 6, Calcula a produci «Ρn primaria neta en cada ecosistema Calcula a porcentaxe de gasto respiratorio en cada ecosistema Calcula a taxa de renovaci «Ρn dos dous ecosistemas ΔPor que a produtividade «± moito maior na prader «Ώa? L «Ώmite de carga- Sobreexplotaci «Ρn - SO 2 - Risco - Sistema - Disoluci «Ρn - Acu «Ώferos -Auga - Chuvia «cida - Vento - Tropopausa - Solos expansivos - Biomasa - Arxila - ͺ cido sulf «βrico. Especie eurioica - Fronte Polar - Eutrofizaci «Ρn Porosidade do solo - Reserva mineral 5.1. A realimentaci «Ρn positiva d «se nos casos nos que, «Ρ aumentar un factor ΘA Ι, aumenta o factor ΘB Ι, pero o incremento de B provoca a diminuci «Ρn de A A inversi «Ρn t «±rmica «± un fen «Ρmeno que se produce cando a temperatura dimin «βe coa altura en vez de aumentar As especies eurioicas son menos tolerantes «s variaci «Ρns das condici «Ρns do medio no que viven A enerx «Ώa acumulada polos descompo «Πedores non figura nas pir «mides ecol «Ρxicas por ser dificilmente cuantificable Canto maior sexa a cantidade de O 2 disolto na auga, mellor ser «a s «βa calidade A auga de refrixeraci «Ρn das centrais nucleares incrementa a temperatura dos r «Ώos onde vai parar A escala de Richter mide a intensidade dun sismo en funci «Ρn dos danos orixinados A combusti «Ρn dos hidrocarburos emite «atmosfera grande cantidade de «Ρxido de S, o cal favorece o efecto invernadoiro Diminu «Ώr o contido de polifosfatos dos deterxentes dimin «βe a eutrofizaci «Ρn das augas A combusti «Ρn de carb «Ρn «± unha causa da chuvia «cida.

3 SETEMBRO 2010 Instruci «Ρns: O alumno deber «elixir unha das 2 opci «Ρns (A ou B) das que se comp «Ρn a proba. 2. Contesta as seguintes cuesti «Ρns relacionadas coa ATMOSFERA. Valoraci «Ρn: 3 puntos (0,5 puntos/cuesti «Ρn) ΔCal «± o papel do oc «±ano na concentraci «Ρn de CO 2 atmosf «±rico? 1.2. ΔQue «± o ozono e que funci «Ρns realiza como compo «Πente atmosf «±rico? 1.3. ΔComo afectan as condici «Ρns anticicl «Ρnicas e as borrascas na dispersi «Ρn dos contaminantes? 1.4. ΔComo se forma unha fronte fr «Ώa e e que provoca? 1.5. ΔCal «± a funci «Ρn protectora da atmosfera? ΔComo infl «βe na dispersi «Ρn dos contaminantes a inversi «Ρn t «±rmica? 2. Un equipo de t «±cnicos realiza a an «lise de d «βas mostras de auga correspondentes a d «βas zonas diferentes dun r «Ώo. Os valores dalg «βns par «metros pres «±ntanse na seguinte t «boa. En relaci «Ρn con eses resultados contesta as cuesti «Ρns que se presentan. Valoraci «Ρn: 2 puntos (0,5 puntos / cuesti «Ρn). Demanda biol «Ρxica de os «Ώxeno (DBO) (mg/l) Bacterias coliformes por litro Zona A 2, Zona B ΔCal «± o significado da DBO? ΔQue informaci «Ρn proporciona? 2.2. ΔEn cal das d «βas zonas existe maior contaminaci «Ρn? ΔA que pode deberse a maior contaminaci «Ρn desa zona? 2.3. ΔQue posible medida correctora se poder «Ώa aplicar? ΔQue son os bioindicadores? ΔQue vantaxes ofrece o seu emprego en relaci «Ρn coa an «lise doutros par «metros da auga? Valencia ecol «Ρxica - Produci «Ρn neta - Ecosistema - Danos - Fluxo - Tolerancia - Factor ecol «Ρxico - S «Ώsmicos - Sucesi «Ρn ecol «Ρxica - Produci «Ρn bruta - Competencia - Produci «Ρn primaria - Escala Mercalli - Tempo - Os «Ώxeno. Valencia ecol «Ρxica - Efecto Coriolis - Intrusi «Ρn mari «Πa - CFC - Simbiose Nos ecosistemas terrestres a menor produci «Ρn d «se nos bosques tropicais Entre os factores limitantes da produci «Ρn primaria est «n a humidade, a temperatura, falta de nutrientes ou ausencia de luz Os individuos r estrategas pos «βen un potencial bi «Ρtico moi baixo. 5.4 O nivel de ozono estratosf «±rico var «Ώa diariamente ou estacionalmente en funci «Ρn da cantidade de radiaci «Ρn solar recibida A inversi «Ρn t «±rmica prod «βcese cando a temperatura dimin «βe coa altura en vez de aumentar Os anticicl «Ρns dificultan a dispersi «Ρn de contaminantes e aumentan os niveis de inmisi «Ρn destes contaminantes A autodepuraci «Ρn das aguas «± independente da cantidade de O 2 disolto A deshidrataci «Ρn «± un proceso da li «Πa de auga nunha estaci «Ρn depuradora A abundancia de descompo «Πedores contrib «βe «formaci «Ρn do solo «Ρ transformar a materia org «nica contida nel Debido «Ρ alto contido en residuos inutilizables, o transporte de enerx «Ώa de Biomasa «± barato.

4 SETEMBRO Contesta as seguintes cuesti «Ρns relacionadas coa XEOSFERA. Valoraci «Ρn: 3 puntos (0,5 puntos/cuesti «Ρn) ΔQue explicaci «Ρn ten o feito de que os focos s «Ώsmicos a nivel mundial se localicen en «reas concretas? Cite d «βas desas «reas xeogr «ficas. 1.2 Sinalar 2 medidas para previr os riscos de avenidas e desbordamentos 1.3. ΔCal «± o papel da vexetaci «Ρn nos riscos clim «ticos? 1.4. ΔQue efectos producen os tsunamis e en que rexi «Ρns do planeta «± frecuente que se produzan? 1.5. ΔCales son as diferenzas entre a intensidade e a magnitude dun sismo? 1.6. Explica o significado dos tres grandes factores de risco xeol «Ρxico (perigo, exposici «Ρn e vulnerabilidade) aplicado «Ρ caso de risco de inundaci «Ρns. 3. Observa a seguinte imaxe e contesta as cuesti «Ρns que se presentan. Valoraci «Ρn: 2 puntos (0,5 puntos / cuesti «Ρn) ΔComo se denominan este tipo de gr «ficas? ΔPor que? ΔQue nome reciben os compartimentos que aparecen na gr «fica? 2.1. ΔPor que hai unha forte diminuci «Ρn da enerx «Ώa nos compartimentos a medida que estes est «n m «is achegados «Ρ cume? ΔPor que o n «βmero de elos «± tan reducido? 2.3. ΔQue ocorre coa enerx «Ώa de cada compartimento da gr «fica que non «± aproveitada polo seguinte? Razoa a resposta 2.4. Explica, mediante un exemplo, outro tipo de pir «mide tr «Ρfica diferente «da figura. Climograma - Ecosistema - Arxila - Temperaturas - Sobreexplotaci «Ρn - Afloramento - Descompo «Πedores - Precipitaci «Ρns - Xesti «Ρn - Produci «Ρn neta - Acu «Ώferos - Reciclaxe - Auga - Nivel tr «Ρfico - Nutrientes. Nicho ecol «Ρxico - Deposici «Ρn h «βmida - Nivel fre «tico - Gradiente xeot «±rmico - Horizonte dun solo Os mecanismos de realimentaci «Ρn positiva son estabilizadores O n «βmero de elos dunha cadea tr «Ρfica pode ser ilimitado A eficiencia representa o rendemento dun nivel tr «Ρfico ou dun sistema. 5.4 A capa de ozono presenta o seu grosor m «ximo no ecuador e m «Ώnimo nos polos Os anticicl «Ρns facilitan a dispersi «Ρn de contaminantes e aumentan os niveis de inmisi «Ρn destes contaminantes A combusti «Ρn de carb «Ρn «± unha causa da chuvia «cida A sobreexplotaci «Ρn dun acu «Ώfero pr «Ρximo «costa no implica a s «βa salinizaci «Ρn A abundancia de descompo «Πedores contrib «βe «formaci «Ρn do solo «Ρ transformar a materia org «nica contida nel O efecto illa t «±rmica potencia os danos da chuvia «cida A escala de Mercalli mide a intensidade dun sismo en funci «Ρn dos danos orixinados.

5 CONVOCATORIA DE XU ͺΠO Instruci «Ρns: o alumnado deber «elixir unha das d «βas opci «Ρns (A e B) das que se comp «Ρn a proba. Cada opci «Ρn consta de cinco preguntas con diferentes cuesti «Ρns, que deber «n ser contestadas sen mesturar preguntas de ambas as opci «Ρns Obterase o m «ximo da puntuaci «Ρn sempre que o alumno sinale unha fonte natural e outra humana claramente ligadas «produci «Ρn do CO (0.25 cada tipo) 1.2. Unha definici «Ρn correcta ser «valorada con 0.25 puntos; razoar a segunda cuesti «Ρn ser «valorado cun m «ximo de 0.25 puntos Comentar un efecto sobre o solo e outro sobre a vexetaci «Ρn ser «valorado cun m «ximo de 0.25 puntos cada efecto Ata un m «ximo de 5 acci «Ρns humanas correctas ser «valorado con 0.5 puntos, 0.1 punto por acci «Ρn Sinalar a destruci «Ρn da capa de ozono valorarase con 0.2 puntos; indicar tres repercusi «Ρns valorarase con 0.3 puntos (0.1 por repercusi «Ρn) Citar o efecto Coriolis, 0.2 puntos; comentar a resposta de xeito correcto relacion «ndoa con Coriolis, 0.5 puntos Explicar de xeito correcto a ca «Ώda de os «Ώxeno, 0.25 puntos. Comentar a recuperaci «Ρn posterior, valorarase con outros 0.25 puntos Explicar de xeito correcto a evoluci «Ρn da DBO ser «valorada cun m «ximo de 0.5 puntos Unha explicaci «Ρn correcta ser «valorada cun m «ximo de 0.5 puntos 2.4. Facer referencia os tres par «metros representados no gr «fico valorarase cun m «ximo de 0.5 puntos constru «Ώdas segundo as normas que se especifican no exame. Poderase alcanzar un m «ximo de 1 punto. 5. Sinalarase en cada unha das frases se «± verdadeira (V) ou falsa (F). As respostas err «Ρneas puntuar «n negativamente (de maneira que unha resposta err «Ρnea anula unha correcta). A valoraci «Ρn m «xima «± de 2 puntos (0,2 puntos / acerto) Unha resposta concisa «primeira cuesti «Ρn, 0.1 punto. Un esquema correcto que conte «Πa polo menos d «βas fontes renovables e d «βas non renovables, 0.4 puntos Citar d «βas caracter «Ώsticas valorarase con 0.5 puntos (0.25 cada unha) 1.3. Contestar correctamente «cuesti «Ρn exposta sup «Ρn 0.1 puntos. Sinalar unha vantaxe e un inconveniente, 0.2 puntos cada unha Explicar a primeira parte sup «Ρn 0.25 puntos, e 0.25 puntos o m «±todo de obtenci «Ρn Sinalar d «βas vantaxes valorarase con 0.2 puntos. Indicar tres materias primas 0.3 puntos (0.1 por cada unha) 1.6. Razoar unha resposta correcta «primeira parte 0.3 puntos. Sinalar unha vantaxe e un inconveniente, 0.2 puntos (0.1 cada un deles) 2.1. Alcanzarase a puntuaci «Ρn m «xima se o c «lculo «± correcto e as unidades tam «±n o son. Non indicar as unidades penalizarase con 0.25 puntos, a «Ώnda que os c «lculos sexan correctos Alcanzarase a puntuaci «Ρn m «xima se o c «lculo «± correcto e as unidades tam «±n o son. Non indicar as unidades penalizarase con 0.25 puntos, a «Ώnda que os c «lculos sexan correctos.

6 2.3. Alcanzarase a puntuaci «Ρn m «xima se o c «lculo «± correcto e as unidades tam «±n o son. Non indicar as unidades penalizarase con 0.25 puntos, a «Ώnda que os c «lculos sexan correctos Un razoamento correcto valorarase con 0.5 puntos. constru «Ώdas segundo as normas que se especifican no exame. Poderase alcanzar un m «ximo de 1 punto. 5. Sinalarase en cada unha das frases se «± verdadeira (V) ou falsa (F). As respostas err «Ρneas puntuar «n negativamente (de maneira que unha resposta err «Ρnea anula unha correcta). A valoraci «Ρn m «xima «± de 2 puntos (0,2 puntos / acerto). CONVOCATORIA DE SETEMBRO Instruci «Ρns: o alumnado deber «elixir unha das d «βas opci «Ρns (A e B) das que se comp «Ρn a proba. Cada opci «Ρn consta de cinco preguntas con diferentes cuesti «Ρns, que deber «n ser contestadas sen mesturar preguntas de ambas as opci «Ρns Obterase o m «ximo da puntuaci «Ρn sempre que o alumnado faga referencia ao efecto do oc «±ano na diminuci «Ρn da concentraci «Ρn do CO 2 atmosf «±rico Unha definici «Ρn correcta ser «valorada con 0.1 puntos. Referirse ao papel do ozono na estratosfera, 0.2; na troposfera outros Explicar de xeito correcto o efecto das condici «Ρns anticicl «Ρnicas (0.25 puntos) e das borrascas (0.25 puntos) na dispersi «Ρn dos contaminantes permitir «alcanzar o m «ximo da puntuaci «Ρn Comentar como se forma unha fronte fr «Ώa valorarase con 0.25 puntos. Explicar o efecto deste fen «Ρmeno permitir «alcanzar outros 0.25 puntos Explicar de xeito correcto unha das funci «Ρns protectoras da atmosfera valorarase con 0.5 puntos Comentar a resposta de xeito correcto relacion «ndoa coa inversi «Ρn t «±rmica ser «valorada cun m «ximo de 0.5puntos Explicar de xeito correcto cada unha das cuesti «Ρns valorarase con 0.25 puntos A resposta correcta «primeira cuesti «Ρn sup «Ρn 0,1 puntos. A segunda valorarase cun m «ximo de 0.4 puntos Facer referencia mediante unha explicaci «Ρn correcta a unha medida correctora valorarase cun m «ximo de 0.5 puntos Unha definici «Ρn correcta ser «valorada con 0.2 puntos. Responder correctamente «segunda cuesti «Ρn valorarase cun m «ximo de 0.3 puntos. constru «Ώdas segundo as normas que se especifican no exame. Poderase alcanzar un m «ximo dun punto. 5. Sinalarase en cada unha das frases se «± verdadeira (V) ou falsa (F). As respostas err «Ρneas puntuar «n negativo (de maneira que unha resposta err «Ρnea anula unha correcta). A valoraci «Ρn m «xima «± de 2 puntos 1.1. A resposta correcta «primeira parte da pregunta sup «Ρn 0,3 puntos. A segunda sup «Ρn 0.2 puntos (0.1 punto/ «rea xeogr «fica).

7 1.2. Sinalar d «βas medidas valorarase con 0.5 puntos (0.25 cada unha) 1.3. Contestar correctamente «cuesti «Ρn exposta valorarase cun m «ximo de 0.5 puntos (polo menos a d «βas funci «Ρns, 0.25 cada un) Explicar a primeira parte da cuesti «Ρn sup «Ρn 0.3 puntos. Sinalar d «βas rexi «Ρns ser «n 0.2 puntos (0.1 punto/rexi «Ρn) Facer referencia «s escalas de medida (Mercalli e Richter) (0.25 puntos) e ao par «metro en que se mide (0.25 puntos) permitir «alcanzar os 0.5 puntos Explicar o significado dos tres grandes factores de risco xeol «Ρxico aplicado ao caso que se prop «Ρn ser «valorado cun terzo da puntuaci «Ρn m «xima por cada factor A primeira cuesti «Ρn valoraranse con 0.1 punto se se menciona Θpir «mide ecol «Ρxica Ι. A segunda cuesti «Ρn cualificarase cun m «ximo de 0.2 puntos se incl «βe que «± un tipo de pir «mide Θde enerx «Ώa Ι. Contestar de xeito correcto «terceira cuesti «Ρn ser «cualificado cos 0.2 puntos restantes A contestaci «Ρn correcta a cada unha das cuesti «Ρns ser «valorada con 0,25 puntos Razoar correctamente a cuesti «Ρn exposta permitir «alcanzar o m «ximo de puntuaci «Ρn (0.5 puntos), sempre que a explicaci «Ρn se refira «respiraci «Ρn metabolismo e aos descompo «Πedores Unha explicaci «Ρn correcta ser «valorada cun m «ximo de 0.5 puntos constru «Ώdas segundo as normas que se especifican no exame. Poderase alcanzar un m «ximo dun punto. 5. Sinalarase en cada unha das frases se «± verdadeira (V) ou falsa (F). As respostas err «Ρneas puntuar «n negativo (de maneira que unha resposta err «Ρnea anula unha correcta). A valoraci «Ρn m «xima «± de 2 puntos