CONTIDOS, OBXECTIVOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1º CICLO E.S.O

Transcrição

1 CONTIDOS, OBXECTIVOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1º CICLO E.S.O

2 1º ESO- CIENCIAS SOCIAIS CONTIDOS. CONCEPTOS TEMA 1. A TERRA, PLANETA DO SISTEMA SOLAR 1. A TERRA, UN PUNTO NO UNIVERSO 2. O PLANETA TERRA 3. ROTACIÓN DA TERRA: OS DÍAS E AS NOITES 4. TRANSLACIÓN DA TERRA: AS ESTACIÓNS DO ANO TEMA 2. A REPRESENTACIÓN DA TERRA: OS MAPAS 1. A LATITUDE E A LONXITUDE 2. A REPRESENTACIÓN DA TERRA 3. OS MAPAS TEMA 3. AS FORMAS DA TERRA 1. A CAPA EXTERNA DA TERRA 2. AXENTES INTERNOS DA FORMACIÓN DO RELEVO 3. AXENTES EXTERNOS DA FORMACIÓN DO RELEVO 4. OS CONTINENTES 5. UN MUNDO DE MONTAÑAS E CHAIRAS 6. UN MUNDO DE ILLAS, PENÍNSULAS E GOLFOS 7. O RELEVO DE EUROPA 8. O RELEVO DE ESPAÑA TEMA 4. RÍOS E MARES 1. A AGUA NA NATURALEZA 2. O PROBLEMA DA AGUA 3. OCÉANOS, MARES, RÍOS E LAGOS DA TERRA 4. A DINÁMICA OCEÁNICA 5. RÍOS DE EUROPA E DA PENÍNSULA IBÉRICA TEMA 5. TEMPO E CLIMA 1. A ATMOSFERA 2. A TEMPERATURA 3. A HUMIDADE DO AIRE E AS PRECIPITACIÓNS 4. A PRESIÓN ATMOSFÉRICA E O VENTO

3 TEMA 6. CLIMAS E PAISAXES DA TERRA 1. CLIMAS DA TERRA 2. ZONA CÁLIDA: PAISAXE ECUATORIAL 3. ZONA CÁLIDA: PAISAXE TROPICAL 4. ZONA CÁLIDA: PAISAXE DESÉRTICA 5. ZONAS TEMPERADAS: PAISAXE OCEÁNICA 6. ZONAS TEMPERADAS: PAISAXE MEDITERRÁNEA 7. ZONAS TEMPERADAS: PAISAXE CONTINENTAL 8. ZONAS FRÍAS: PAISAXE POLAR E PAISAXE DE ALTA MONTAÑA TEMA 7. CLIMAS E PAISAXES DE EUROPA E ESPAÑA 1. CLIMAS E PAISAXES DE EUROPA 2. CLIMAS E PAISAXES DE ESPAÑA TEMA 8. SOCIEDADE E MEDIO NATURAL 1. A TERRA É UN ECOSISTEMA 2. RISCOS NATURAIS 3. RISCOS PROVOCADOS POLA ACCIÓN HUMANA 4. O MEDIO AMBIENTE URBANO 5. A EXPLOTACIÓN DOS RECURSOS NATURAIS. O DESENVOLVEMENTO SOSTIBLE TEMA 9. A PREHISTORIA 1. OS PRIMEIROS SERES HUMANOS 2. O PALEOLÍTICO: A CAZA E A RECOLECCIÓN 3. A ARTE DAS CAVERNAS 4. O NEOLÍTICO: A PRODUCIÓN DE ALIMENTOS 5. A IDADE DOS METAIS 6. LA PREHISTORIA EN LA PENÍNSULA IBÉRICA TEMA 10. AS PRIMEIRAS CIVILIZACIÓNS: MESOPOTAMIA E EXIPTO 1. MESOPOTAMIA, TERRA ENTRE DOUS RÍOS 2. A ARTE MESOPOTÁMICA 3. EXIPTO, O NILO E O DESERTO 4. O EXIPTO DOS FARAÓNS 5. A RELIXIÓN EXIPCIA 6. O TEMPLO, MORADA DOS DEUSES 7. AS TUMBAS EXIPCIAS

4 TEMA 11. O MUNDO GREGO 1. O NACEMENTO DO MUNDO GREGO 2. AS POLIS GREGAS 3. AS COLONIZACIÓNS GREGAS 4. A DEMOCRACIA ATENIENSE 5. O ESPLENDOR DE ATENAS 6. A GRECIA HELENÍSTICA TEMA 12. O IMPERIO ROMANO 1. AS ORÍXES DE ROMA 2. A ROMA REPUBLICANA 3. ROMA, Á CONQUISTA DO MEDITERRÁNEO 4. O IMPERIO ROMANO 5. UNHA SOCIEDADE URBANA 6. A PROSPERIDADE AGRÍCOLA E COMERCIAL 7. A CRISE DO IMPERIO ROMANO TEMA 13. HISPANIA ROMANA 1. INVASIÓNS E COLONIZACIÓNS 2. OS POBOS PRERROMANOS: IBEROS E CELTAS 3. A CONQUISTA ROMANA DE HISPANIA 4. HISPANIA, PROVINCIA ROMANA 5. O LEGADO DE ROMA TEMA 14. A HERDANZA DA CULTURA CLÁSICA 1. A RELIXIÓN GREGA E ROMANA 2. A CULTURA CLÁSICA 3. A ARQUITECTURA GREGA 4. A ARQUITECTURA ROMANA 5. ESCULTURA, CERÁMICA E PINTURA EN GRECIA 6. ESCULTURA, PINTURA E MOSAICO EN ROMA TEMA 15. A FRAGMENTACIÓN DO MUNDO ANTIGUO 1. OS REINOS XERMÁNICOS 2. O IMPERIO BIZANTINO ( ) 3. A HISPANIA VISIGODA 4. CARLOMAGNO

5 TEMA 16. GALICIA NA ANTIGÜIDADE 1. GALICIA NA PREHISTORIA 2. GALICIA ENTRA NA HISTORIA: A CULTURA CASTREXA 3. GALLAECIA, UNHA PROVINCIA DO IMPERIO ROMANO 4. A HERDANZA ROMANA 5. OS SUEVOS PROCEDEMENTOS - Observar, interpretar e elaborar debuxos, bloques-diagrama e paisaxes. - Analizar táboas estatísticas. - Confeccionar fichas, esquemas, táboas e cadros, como forma de representar ordenadamente a información. - Interpretar, comparar e elaborar mapas de distinto tipo (topográficos e temáticos) e a distintas escalas - Utiliza-las coordenadas xeográficas e a escala dos mapas - Interpretar, comparar e elaborar gráficos de distintos tipos (lineais, de barras, sectoriais) e de distinto tema - Interpretar e comparar fotografías de paisaxes. - Realizar pequenas investigacións. - Interpretar e elaborar climas e series de vexetación. - Ler e interpretar distintos tipos de textos actuais (historiográficos, de xeógrafos reputados, xornalísticos, novelas ) e do pasado (mitos, novelas, contos, crónicas, diarios, etc.). - Realizar resumos e sínteses de información de distinto tipo (cadros, esquemas, textos, esquemas de chaves, mapas de conceptos, etcétera). - Interpretar e elaborar climogramas. - Participar en debates sobre temas de actualidade, preparando previamente un guión coa postura propia e os argumentos que se van utilizar no debate. - Interpretar, comparar e elaborar mapas históricos, liñas do tempo e cadros cronolóxicos. - Analizar documentos gráficos do pasado (edificios, obxectos da vida material, pinturas, miniaturas, esculturas, etc.) - Interpretar e elaborar pirámides sociais e organigramas. - Comparar mapas históricos con mapas actuais. - Analiza-la toponimia. - Ter empatía coas mentalidades do pasado ou coa de grupos doutros lugares da Terra no momento actual. ACTITUDES - Interese por coñece-lo planeta en que vivimos. - Rigor e actitude crítica na interrelación ser humano-medio. - Curiosidade por coñecer outros pobos e culturas distintas da propia, apreciándoas como parte da diversidade cultural do noso mundo. - Valoración positiva da supervivencia de pobos primitivos e formas de vida tradicionais.

6 - Valoración dos contrastes e a diversidade paisaxística e humana que hai en España e en Galicia. - Preocupación polo impacto que teñen as actividades humanas sobre o medio natural e por conserva-los espacios naturais máis característicos. - Recoñecemento do pasado como a orixe da nosa propia sociedade. - Interese por coñece-los procesos de cambio nas sociedades humanas. - Interese polos fenómenos da vida cotiá, a arte, a relixión, etc. do pasado como formas de expresión dunha cultura. - Aprecio polo patrimonio natural e cultural. - Actitude crítica cara ós problemas ambientais e preocupación pola súa resolución. - Rexeitamento das discriminacións por motivos de sexo, raza, relixión, clase social, etc., e preocupación pola situación dos grupos marxinados do pasado e do presente. - Valoración do diálogo como forma de resolve-los conflictos e rexeitamento dos conflictos, guerras e a utilización da violencia para impoñer determinadas posicións. - Apoio do proceso de Unión Europea, como exemplo da cooperación pacífica entre distintos países para crear un ámbito de actuación e de intereses comúns. CRITERIOS DE AVALIACIÓN Localizar lugares ou espazos nun mapa utilizando datos de coordenadas xeográficas e obter información sobre o espazo representado a partir da lenda e da simboloxía, e elaborar mapas sinxelos iniciándose no emprego de recursos informáticos. Localizar nun mapa os elementos básicos que configuran o medio físico mundial, de España e de Galicia, caracterizando os trazos que predominan nun espazo concreto. Comparar os rasgos físicos máis destacados (relevo, clima, augas e elementos bioxeográficos) que configuran os grandes medios naturais do planeta, con especial referencia a Galicia, localizándoos no espazo representado e analizando exemplos das paisaxes que resultan da actividade humana. Interpretar a paisaxe do seu contorno, identificando os seus trazos característicos e relacionando elementos físicos, recursos e formas de asentamento rurais ou urbanos. Identificar e explicar exemplos de riscos e de impactos que a acción humana ten sobre o medio, analizando as súas causas e efectos, e aportando medidas e condutas para prevelos e limitalos, facendo unha especial referencia ó ámbito galego. Utilizar as convencións e unidades cronolóxicas e as nocións de evolución e cambio, aplicándoas a feitos e procesos referidos á prehistoria e historia antiga do mundo, da Península Ibérica e de Galicia. Identificar e expoñer os cambios que supuxo a revolución neolítica na evolución da humanidade e valorar a súa importancia e as súas consecuencias ó comparalos cos elementos que conformaron as sociedades cazadoras e recolectoras. Diferenciar os trazos que caracterizan algunha das primeiras civilizacións urbanas e a civilización grega, identificando os elementos orixinais desta última e valorando aspectos relevantes da súa contribución á civilización occidental.

7 Comprender os trazos característicos da cultura castrexa, a área xeográfica na que se desenvolven e a súa particular forma de ocupación do territorio. Caracterizar os rasgos da organización política, económica e social da civilización romana na súa época de expansión, valorando a transcendencia da romanización en Hispania e en Gallaecia e a pervivencia do seu legado. Realizar unha lectura comprensiva de fontes de información e comunicar a información obtida de forma correcta por escrito CUALIFICACIÓN En cada unha das tres avaliacións faranse dous ou tres exames ( segundo a materia ), a nota final de cada avaliación será a media de tódolos exames sempre que en cada un deles se alcance un mínimo da terceira parte da nota máxima ( sobre un dez de máximo sería un tres de nota mínima para facer a media ), ademáis terase en conta a actitude do alumno,a participación na clase, os traballos ou exercicios que realizóu e o esforzo e avance que ten durante o curso ( todo isto non poderá suponer máis da metade da nota final ).Despois de cada avalición haberá un exame de recuperación de avaliación para aqueles que a teñan suspensa. A nota final de Xuño será a media das tres Avaliacións, sempre e cando non baixe de catro a nota media dalgunha das avaliacións, tendo que acadar una media de cinco puntos para aprobar. Na convocatoria de Setembro o alumno/a terá que presentar un traballo que lle será entregado no mes de xuño pola profesora e que será calificado de cero a dous puntos, serán sumados á calificación obtida no exame. O exame será de toda a asignatura. ALUMNOS QUE PASEN CON ESTA MATERIA Os alumnos que pasen a segundo curso da E.S.O. con esta materia pendente terán que realizar un traballo con actividades que o profesor ( o que lle imparta a asignatura ese ano ou o xefe de departamento ) lles marcará do libro de texto e irá dirixindo. Desas actividades, unha vez correxidas polo profesor, faráselles unha proba que pode ser nun ou en dous exames. A nota final será a suma da nota do traballo máis a do exame ou exames, sempre que alcancen un mínimo esixible en cada unha das probas que non debe ser menor á metade da nota que se precisa para aprobar esa parte. HISTORIA E CULTURA DAS RELIXIÓNS- (1º Ciclo ESO) OBXECTIVOS XERAIS. O ensino da historia e cultura das relixións nesta etapa terá como finalidade o desenvolvemento das capacidades que habiliten o alumnado para alcanzar os seguintes obxectivos: 1. Coñecer o feito relixioso nas súas diferentes manifestacións e identificar os trazos básicos das principais relixións como forma de axudar a comprender a pluralidade relixiosa existente na sociedade actual.

8 2. Comprender o nacemento e desenvolvemento das relixións no contexto político, social e cultural en que xurdiron e relacionalas coa traxectoria dos pobos nas diferentes facetas da súa realidade histórica. 3. Valorar as manifestacións culturais e artísticas e as tradicións relixiosas como parte do patrimonio cultural dos pobos, asumindo a responsabilidade da súa conservación e apreciándoas como recurso para o enriquecemento persoal. 4. Localizar e identificar, en España e en Galicia, as ricas contribucións das tradicións relixiosas á vida dos pobos e a través de monumentos, artes plásticas e literarias. 5. Identificar as contribucións morais de determinadas relixións e valorar a súa influencia nas relación humanas. 6. Concretar e analizar as causas dos enfrontamentos violentos entre as diferentes confesións relixiosas e propoñer solucións pacificadoras a estes conflictos. 7. Destacar as principais iniciativas a prol do diálogo interrelixioso para fomentar a interculturalidade no seo dos Estados pluriculturais. 8. Recoñecer o dereito á liberdade de pensamento, de conciencia e de relixión, manifestando actitudes de respecto e tolerancia cara a crenzas ou non crenzas das persoas, e de rexeitamento cara a situacións de inxustiza, discriminación e fanatismo baseadas nas crenzas relixiosas. 9. Adquirir un pensamento crítico, desenvolver un criterio propio e as necesarias habilidades para defender as propias posicións, a través da argumentación documentada e razoada, así como valorar as razóns e argumentos das outras persoas. CONTIDOS Bloque 1. Manifestacións relixiosas a través dos tempos. * As primeiras manifestacións relixiosas na Prehistoria: a manifestación do sagrado na natureza. As pinturas rupestres e o seu significado relixioso.vida despois da morte. * A relixión no Neolítico galego: megalitos e petroglifos: os cultos prerromanos en Galicia. Influencia máxico-relixiosa dos mitos e lendas. * O politeísmo relixioso en Mesopotamia e Exipto: As claves da relixión: o máis alá. Mitos, ritos, templos e sacerdotes mediadores. * A relixión en Grecia e Roma. Mitos, ritos e templos. A dimensión artística do politeísmo greco-romano. * As relixións orientais: os mitos e as doctrinas morais do hinduísmo. As castas e os intocables. O hinduismo actual. Gandhi e a a-himsa (non-violencia). Buda e o budismo. As Catro Nobles Verdades e o Camiño cara á Iluminación. Karma, samsara e nirvana. Confucio, mestre de sabedoría. Ética universal e tradición relixiosa no confucianismo. Lao Tzé e o taoísmo. O significado do Tao te king: o curso do ceo e o fluír pacífico da natureza. O taoísmo ecolóxico. O ying e o yang, opostos que se complementan. O shintoismo e o culto familiar clánico. A divindade do poder imperial en Xapón. * As relixións da América precolombiana. Aztecas, maias e incas: un politeísmo mítico e ritual. Estes contidos serán desenvoltos a través das seguintes UNIDADES DIDÁCTICAS

9 TEMA 1: A PREHISTORIA, INICIO DA RELIXIÓN OBXECTIVOS 1. Coñecer os primeiros seres humáns. 2. Descubrir a orixe do feito relixioso. 3. Coñecer os rituais relixiosos. 4. Entender o culto aos mortos. 5. Descubrir a función máxica da arte. CONTIDOS SECUENCIADOS Segunda quincena de setembro e primeira semana de outubro - As primeiras creencias: - A relixiosidade na Prehistoria. - Paleolítico. - Neolítico. - A deusa Terra e o deus Sol. - Rituais e obxectos máxicos: - As cerimonias de iniciación. - Un caso de rito de iniciación. - O tótem. - Ídolos e fetiches. - O culto aos mortos: - Función máxica da pintura. - Métodos para dominar a realidade. - O culto aos mortos. - Tumbas e megalitos. CRITERIOS DE EVALUACIÓN 1.1. Identifica os diversos períodos que compoñen a Prehistoria Indica a influencia das forzas da natureza na aparición do feito relixioso Explica os rituais dirixidos as forzas da natureza Indica un sentimento relacionado cos enterramientos Comproba o carácter máxico-relixioso das pinturas rupestres. TEMA 2: A RELIXIÓN EN MESOPOTAMIA OBXECTIVOS 1. Determinar a orixe da relixión en Mesopotamia. 2. Identificar os deuses da relixión de Mesopotamia. 3. Coñecer a influencia da relixión na sociedade. 4. Sinalar algúns mitos e tradicións mesopotámicas. 5. Identificar as manifestacións artísticas e culturais da relixión. CONTIDOS SECUENCIADOS Tres últimas semanas de octubro

10 - Os deuses de Mesopotamia: - A origen dos deuses. - O temor aos deuses. - Viaxe a «un país sen retorno». - O rei sacerdote. - Grandes mitos: - Gilgamesh e Atrahasis. - A lenda de Gilgamesh. - A creación do home. - O diluvio universal. - A rebelión dos deuses menores. - O castigo divino. - A clase sacerdotal: - O poder dos sacerdotes. - A astroloxía e a adiviñación. - Os templos. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.1. Identifica os rasgos relixiosos que se conservan da relixiosidade prehistórica Describe o politeísmo mesopotámico Indica o poder do rei sacerdote Descubre como explica a relixión mesopotámica a orixe do ser humán Describe o símbolo arquitectónico relixioso máis coñecido de Mesopotamia. TEMA 3: A RELIXION EN EXIPTO OBXECTIVOS 1. Identificar a relixión de Exipto. 2. Descubrir a influencia da relixión na sociedade exipcia. 3. Coñecer o culto aos mortos. 4. Identificar a literatura relixiosa exipcia. 5. Describir a arte relixiosa exipcia. CONTIDOS SECUENCIADOS Tres primeiras semanas de novembro - Os deuses exipcios: - Un río divinizado. - Deuses do ciclo solar. - A tríade divina. - Os sacerdotes. - Grandes mitos exipcios: - O lago sagrado.

11 - O ceo, a terra, o Sol e a Lúa. - Osiris, vital e bondadoso. - Seth, o irmán envidioso. - Isis, irma e dona. - Viaxe ao máis alá: - A esperanza da inmortalidade. - A momificación. - Amuletos e obxectos funerarios. - O xuízo de Osiris. - O culto e a arte exipcia: - Mastabas. pirámides e hipoxeos. - A esfinxe: unha imaxe fabulosa. - A pintura exipcia. - Literatura relixiosa. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.1. Identifica a relixión de Exipto e describe deuses importantes Descubre os mitos da relixión exipcia ( mito de Osiris) Coñece o culto aos mortos na relixión exipcia. Explica a momificación Identifica a literatura relixiosa exipcia Describe a arte relixiosa e funeraria exipcias. TEMA 4: O HINDUISMO OBXECTIVOS 1. Coñecer os principais deuses do brahmanismo e do hinduísmo..2. Recoñecer a Rama e explicar a loita contra o mal. 4. Explicar a relación entre alma e corpo no hinduísmo. 5. Indicar que é o nirvana e como se acada no hinduísmo. CONTIDOS SECUENCIADOS Última semana de novembro y tres primeiras semanas de decembro - A India, encrucillada relixiosa: - Brahmanismo. - Hinduísmo. - Brahma e as castas. - As grandes lendas do hinduísmo: - A de Ramayana. - A loita contra os demos. - Triunfo do ben sobre o mal. - Viaxe cara o nirvana: - A reencarnación. - A lei do karma. - Os ritos hinduístas. - A adoración das estatuas.

12 CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.1. Identifica os principais deuses do brahmanismo e do hinduísmo Identifica ao deus Rama e describe a loita contra o mal Describe a relación existente entre alma e corpo no hinduísmo Explica que é o nirvana e como se alcanza no hinduísmo. TEMA 5: O BUDISMO OBXECTIVOS 1. Coñecer o nacemento do budismo. 2. Coñecer la doutrina budista. 3. Saber como foi a expansión do budismo. 4. Coñecer as regras fundamentais da moral budista. 5. Descubrir outras relixións orientais. CONTIDOS SECUENCIADOS Tres últimas semanas de xaneiro e primeira semana de febreiro - Historia de Buda: - Nacemento. - O lado escuro da realidade. - En busca da iluminación. - As tentacións. - A predicación. - A doutrina de Buda - Outras relixións orientais - A diversidade relixiosa en Oriente. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.1. Indica que é para Buda o lado escuro da realidade Resume as nobres verdades do budismo Explica o camiño da liberación Identificar outras relixións orientais TEMA 6: A RELIXIÓN EN GRECIA OBXECTIVOS 1. Coñecer a explicación mitolóxica grega da orixe dos homes. 2. Coñecer cal foi o castigo divino aos homes. 3. Identificar os rituais gregos. 4. Descubrir a arte relixiosa grega. CONTIDOS SECUENCIADOS Mes de marzo

13 - A creación e o destino dos seres humanos: - Moiras, tecedoras da vida. - Unha raza áurea de seres humanos. - O tormento de Prometeo. - O gran diluvio. - O culto, rituais: - Invocación aos deuses. - A pitonisa. - O Oráculo. - Ritos funerarios. - A arte e a beleza: - As musas. - A beleza dos deuses. - Cerámica e mitoloxía. - O teatro, unha celebración relixiosa. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.1. Explica a función das fiandeiras mitolóxicas no destino dos homes Identifica a figura de Prometeo Describe o ritual do oráculo Explica cómo construían os templos,detalla o interior Xustifica por que o teatro é unha celebración relixiosa. TEMA 7: A RELIXIÓN ROMANA OBXECTIVOS 1. Coñecer os mitos romanos. 2. Describir o panteón romano. 3. Identificar a relixiosidade da sociedade romana. 4. Coñecer as funcións dos sacerdotes. 5. Coñecer as principais festas romanas. CONTIDOS SECUENCIADOS Segunda quincena de abril e primeira quincena de maio - A creación mítica de Roma: - Os fillos dos deuses. - Un pobo destinado á gloria.. - O lugar elixido. - O politeísmo romano: - A cidade dos sete outeiros. - Os deuses e a natureza. - Símbolos divinos. - O panteón romano. - Relixión e sociedade en Roma: - O divino emperador. - O respecto aos deuses.

14 - Maxia e superstición. - Deuses estranxeiros. - O cristianismo. - Sacerdotes, augures e vestais: - Sacerdotes vitalicios. - Os pontífices. - Os augures. - As vestais. - Ritos e festas romanos: - O paterfamilias. - Manes, lares e penates. - Vodas e funerais. - Festas CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.1. Sabe qué importancia tiveron en Roma os fillos dos deuses ( Marte) Indica qué lugar ocupaba Venus no panteón romano Explica o significado da expresión : «Se me concedes este favor ofrecereiche un sacrificio Indica quén era o pontífice Explica qué se celebraba nas festas saturnais. TEMA 8: AS RELIXIÓNS DA AMÉRICA PRECOLOMBINA OBXECTIVOS 1. Coñecer a cultura relixiosa dos maias. 2. Saber cómo era la relixiosidade dos aztecas. 3. Identificar os elementos relixiosos dos quechuas e aimaras. 4. Descubrir os elementos da conquista e evanxelización cristiana. CONTIDOS SECUENCIADOS Segunda quincena de maio e xuño - A relixión maia: - A fe dos maias. - Os deuses maias. - Sacerdotes, rituais e sacrificios. - Arquitectura relixiosa. - A relixión azteca: - Deuses da guerra e da paz. - Os sacrificios humanos. - A guerra florida. - As relixións dos Andes: - Quechuas, aimaras e incas. - Divinización do Inca. - Panteón inca.

15 - Sacrificios e ritos funerarios. - A conquista e o cristianismo: - Conquista e evanxelización. - O descubrimento das culturas precolombinas. - Conquistadores e evanxelizadores. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.1. Describe a creación na relixión maia Enumera as características dos sacrificios aztecas Explica a divinización do Inca Indica o papel da Igrexa española na evanxelización de América. PROCEDEMENTOS Tratamento de la información 1. Lectura e comprensión de textos diversos 2. Obtención e selección da información relevante mediante consulta a fontes de fácil acceso. 3. Interpretación de fontes iconográficas. 4. Elaboración de resumes e esquemas a partir de informacións obtidas por distintos medios incluída a observación directa, así como relacións entre informacións de distinto tipo (imaxes, gráficos, textos etc.). 5. Presentación clara e ordenada de traballos, individualmente ou en equipo, combinando adecuadamente distintas formas de expresión. Explicacións multicausais 6. Explicacións das interaccións entre a relixión e a vida. 7. Elaboración de sínteses a partir de distintas análises. Indagación e investigación 8. Planificación e realización de estudos e pequenas investigacións. 9. Discusión crítica do estudio o investigación realizado e adopción de conclusións. ACTITUDES Rigor crítico e interese científico 1. Interese por coñecer as relixións das grandes civilizacións.

16 2. Rigor critico e obxectividade na elaboración e interpretación de informes e traballos de síntese. 3. Sensibilidade e preocupación por o rigor e a obxectividade na búsqueda e interpretación de informacións históricas sobre as relixións. 4. Interés por conocer as manifestacións culturais e artísticas das tradicións relixiosas como parte do patrimonio cultural dos pobos. 5. Interés por estar ben informado e actitude crítica antela información e as mensaxes procedentes dos medios de comunicación. Valoración y conservación do patrimonio 6. Valoración das manifestacións culturais e artísticas das tradicións relixiosas que existen no entorno, como manifestacións da nosa experiencia e memoria colectiva, e disposición favorable a actuar de forma que se asegure a súa conservación. Tolerancia e solidariedade 7. Solidariedade con aqueles que sofren persecución relixiosa. 8. Valoración dos dereitos humanos e rexeitar toda forma de violación dos mesmos, así como rexeitamento das discriminacións e inxustizas provocadas por toda causa. 9. Tolerancia relixiosa. COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO Competencia en comunicación lingüística: - Coñecer linguaxes específicos básicos: virtual, numérico e icónico; comprender, interpretar e representar a realidade. - Desenvolver a linguaxe científica, matemática e o cálculo - Desenvolver a lenguaxe escrita e oral. Tratamento da información e competencia dixital: - Buscar, recoller e procesar información, e ser competente para comprendela. - Utilizar as tecnoloxías da información como instrumento de traballo. - Utilizar as novas tecnoloxías para resolver problemas. Competencia cultural e artística: - Coñecer, comprender, apreciar e valorar criticamente as manifestacións culturais e artísticas. - Utilizar as manifestacións artísticas como fonte de coñecemento e consideralas como patrimonio dos pobos. Competencia en autonomía e iniciativa persoal e emocional:

17 - Adquirir autonomía e desenvolver a imaxinación para valorar as manifestacións culturais. Coñecemento e interacción co mundo físico: - Coñecer o espazo físico no que se desenvolve a vida e a actividade humana. - Coñecer a influencia do medio e os accidentes xeográficos na cultura dos pobos. Competencia social e cidadá: - Localizar, obter e procesar información doutras culturas. - Potenciar a igualdade entre todos os seres humanos desde o coñecemento doutras culturas. - Descubrir a realidade histórica e social do mundo,os seus problemas e os seus logros.. - Fomentar as actitudes sociais que potencian a convivencia. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN - Probas de avaliación diagnóstica e inicial: - Un texto, imaxes e preguntas para detectar as actitudes elos coñecementos previos do alumnado. - Cuestións que poden servir para avaliar a adquisición de competencias por parte do alumnado. - Probas de avaliación formativa e continua: - «Comprende o lido, reforza o aprendido», «Aplica e expresa a túa opinión», «Navega e investiga», «Comenta unhaa imaxe» e «Viaxa no tempo». - Probas de avaliación sumativa e final: - «Comproba o aprendido», presenta un esquema que axuda a ter unha visión global do aprendido na unidade. Las actividades de reforzo e ampliación, para reforzar o aprendido. SISTEMAS DE CALIFICACIÓN - O 60% da calificación final da unidade corresponderá as actividades realizadas e o 40% a boa actitude,comportamento e participación na aula.

18 CIENCIAS SOCIAIS (2º ESO) OBXECTIVOS Recoñecer os mecanismos esenciais que rexen o funcionamento dos feitos sociais e económicos dentro da estrutura da nosa sociedade e, deste xeito, comprender e saber analizar os problemas máis apremantes das sociedades contemporáneas. Adquirir e utilizar o vocabulario específico da área con precisión e rigor. Estudar, comparar e contrastar a información obtida a través de diferentes fontes de información directa (enquisas, traballos de campo etc.) e indirecta (vídeos, imaxes, obras de arte etc.). Manexar e interpretar correctamente diferentes instrumentos de traballo xeográfico e histórico como as gráficas, os mapas, as series estatísticas etc.; saber interpretar a escala gráfica e os signos convencionais que se utilizan nos distintos tipos de mapas (físicos, políticos, históricos etc.). Elaborar bosquexos, gráficos sinxelos, organigramas e mapas conceptuais para representar os fenómenos históricos e xeográficos traballados. Realizar pequenas investigacións de carácter descritivo, organizando os datos e as ideas; e resolver diversos problemas mediante a aplicación de técnicas e procedementos sinxelos de procura e tratamento da información propios da Xeografía e da Historia. Recoñecer as peculiaridades do coñecemento científico sobre os asuntos sociais, e valorar o rigor e a obxectividade na procura de datos e a investigación de todo tipo de informacións sobre o medio natural e social. Comparar as características das sociedades e cidades rurais, industriais e postindustriais. Clasificar os distintos tipos de cidades existentes segundo os sistemas de produción e as actividades económicas que se practican nelas. Describir os índices de benestar de Europa, de España e de Galicia. Identificar o sistema urbano das cidades do mundo, España e Galicia.. Identificar a distribución da poboación no planeta, España e Galicia, entender o concepto de densidade de poboación e especificar os factores que condicionan a distribución (factores físicos, históricos e económicos). Diferenciar entre poboamento rural e urbano no mundo e en España. Explicar as consecuencias do progresivo avellentamento da poboación mundial e valorar as posibles consecuencias dos desequilibrios actuais e futuros. Coñecer as distintas fases da evolución da poboación mundial, comparando os réximes demográficos dos países desenvolvidos e dos países subdesenvolvidos. Explicar o modelo de transición demográfica e as consecuencias do actual avellentamento da poboación nos países desenvolvidos, facendo especial fincapé nas series estatísticas de Galicia e de España.

19 Analizar as características da poboación de Galicia e de España: índices de natalidade e fecundidade, taxa de mortalidade, crecemento vexetativo, esperanza de vida, pirámides de idade, distribución no territorio etc. Describir o modelo demográfico dos países ricos e pobres, así como explicar as causas e as consecuencias das súas dinámicas. Realizar actividades relacionadas co estudo demográfico: elaborar e interpretar pirámides de poboación, realizar cálculos de densidades de poboación, interpretar series estatísticas etc. Entender os conceptos de taxa de natalidade, taxa de fecundidade, taxa de mortalidade e taxa de crecemento natural; sabelos calcular correctamente e valorar a información que nos achegan. Comprender as causas dos movementos migratorios e clasificar os distintos tipos de migracións segundo as causas que as motivan, o destino ao que se dirixen; a súa forma e mais a súa duración. Identificar os fluxos migratorios na actualidade e analizar a evolución dos movementos migratorios en España e Galicia. Reflexionar sobre as consecuencias que xeran os movementos migratorios nos territorios emisores e receptores de inmigrantes, valorando a necesidade de adoptar políticas migratorias que favorezan a integración e eviten os conflitos entre a sociedade emisora e receptora. Definir a poboación activa e establecer a súa distribución por sectores económicos no planeta e España. Valorar a incorporación da muller ao mundo laboral. Comprender os diversos indicadores do desenvolvemento económico e social; e establecer as principais diferenzas entre as grandes áreas desenvolvidas da Terra e os países do Terceiro Mundo. Saber en que consiste a actual globalización dos mercados e dos procesos produtivos; e describir a nova división internacional do traballo. Recoñecer a importancia da evolución dos medios de transporte e as novas tecnoloxías da información e a comunicación na mundialización da economía. Ordenar os acontecementos históricos en eixes cronolóxicos e localizalos no espazo co fin de adquirir unha perspectiva global da evolución histórica da Humanidade que teña en conta os procesos de cambio e de permanencia. Coñecer as orixes do Islam, identificar os seus preceptos básicos e analizar as diferentes fases da súa expansión tras a morte de Mahoma. Saber como se produciu a conquista árabe da Península Ibérica, indicando as batallas, as datas e mais os personaxes máis representativos deste período histórico. Localizar nun eixe cronolóxico as distintas etapas da historia de Al-Andalus e comparar o sistema político e a organización estatal de Al-Andalus desde a época do Emirato dependente ata os Reinos de Taifas. Coñecer a evolución política, económica e cultural do reino nazarí de Granada. Recoñecer os distintos grupos que formaban a sociedade de Al-Andalus e comprender as causas das conversións relixiosas.

20 Analizar as causas e a evolución da Reconquista, así como o proceso de repoboamento dos territorios ocupados, localizando no mapa as etapas máis importantes. Coñecer a arte e a cultura das distintas comunidades que conviviron na Península: xudeus, mozárabes, mudéxares etc. Coñecer a base económica de Al-Andalus e identificar os cultivos e as innovacións técnicas que os árabes introduciron na Península. Recoñecer os edificios e monumentos máis emblemáticos de Al-Andalus. Enumerar as grandes achegas da cultura musulmá ao mundo occidental, así como os seus principais científicos e filósofos. Analizar os elementos que, tras a morte de Carlomagno, propiciaron o nacemento do feudalismo. Explicar a composición e os trazos distintivos dos distintos estamentos da sociedade medieval: modo de vida, nivel de riqueza, actividades económicas etc. Entender os pactos de fidelidade e vasalaxe que establecían os distintos grupos sociais que integraban o sistema feudal. Describir distintos edificios característicos do mundo rural da Idade Media: o castelo, o mosteiro, as vivendas dos campesiños etc. Saber como estaba organizada a Igrexa na Idade Media, cales eran as súas principais ordes relixiosas; e valorar a importancia desta institución na Europa cristiá. Explicar os trazos distintivos da arte románica en Europa e en España nas súas diversas manifestacións: arquitectura, escultura e pintura. Coñecer as orixes da cidade medieval, identificar os seus principais edificios e recoñecer as actividades económicas que se desenvolvían no seu interior, dedicando unha especial atención ao funcionamento dos gremios. Identificar e localizar no mapa as principais rutas comerciais e centros mercantís da Idade Media. Coñecer a composición e as formas de vida dos distintos grupos sociais que habitaban a cidade medieval, facendo especial fincapé na nova clase social: a burguesía. Analizar as causas do renacer cultural das cidades no século XIII e valorar a función cultural e ideolóxica das universidades a partir deste momento. Idade Media e valorar a función das ordes mendicantes neste período histórico. Comprender as novas necesidades relixiosas da vida urbana Explicar os trazos distintivos da arte gótica en Europa, España e Galicia na súas diversas manifestacións: arquitectura, escultura e pintura. Coñecer as causas da crise da Baixa Idade Media (séculos XIV e XV). Identificar as características e a evolución dos reinos cristiáns desde o século XII ata finais da Idade Media. Describir a forma de goberno e as institucións dos Estados cristiáns da Península a partir do século XII. Coñecer as orixes e a evolución da Coroa de Castela e da Coroa de Aragón; facendo especial fincapé na expansión política e económica de Castela e a Coroa de Aragón.

21 Comprender os principios do Humanismo e o Renacemento, tanto en Europa como en España, así como explicar a renovación espiritual que representou a Reforma luterana e a Contrarreforma católica. Establecer as características estéticas do Renacemento así como observar e analizar obras características deste estilo artístico na súas diversas vertentes europeas, con especial atención ás obras que atopamos en España. Recoñecer as bases ideolóxicas e a estruturación social da monarquía absoluta tanto en Europa como en España a través da exposición da articulación da monarquía dos Reis Católicos en España. Desenvolver a política interior e exterior da Monarquía dos Austria, prestando atención ao descubrimento do Novo Mundo e facendo especial fincapé na historia de Galicia durante estes anos. Analizar as características e a estética do Barroco, con especial atención ás obras españolas. Entender a relación entre os acontecementos máis significativos da historia de Galicia, a historia de España e a Historia Universal, respectando os aspectos comúns e os de carácter diverso, co fin de valorar a pertenza a varias identidades colectivas. Valorar a diversidade lingüística e cultural no mundo e no territorio español; e ser respectuosos e tolerantes coas actitudes, crenzas e xeitos de vida de persoas ou grupos que pertencen a sociedades ou culturas diferentes á propia. Recoñecer as actitudes e situacións discriminatorias que tiveron lugar ao longo da historia por razón de raza, sexo, relixión... ou de calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social; e mostrar unha actitude solidaria cos individuos e colectividades que foron obxecto desta discriminación. Mostrarse solidario ante os grandes desequilibrios demográficos e económicos dos países subdesenvolvidos. Apreciar os dereitos e liberdades das persoas como un logro irrenunciable da humanidade, denunciar as actitudes discriminatorias e inxustas e mostrarse solidario con quen estean privados dos seus dereitos ou dos recursos económicos necesarios. CONTIDOS CONCEPTOS TEMA 1. O ISLAM E AL-ANDALUS 1. A APARICIÓN DO ISLAM 3. A EXPANSIÓN DO ISLAM 4. O ISLAM NA PENÍNSULA IBÉRICA: AL-ANDALUS 5. DO CALIFATO DE CÓRDOBA AOS REINOS DE TAIFAS 6. ECONOMÍA E SOCIEDADE ANDALUSÍ 7. CULTURA E ARTE ISLÁMICAS

22 TEMA 2. A EUROPA FEUDAL 1. O NACEMENTO DA EUROPA FEUDAL 2. A NOBREZA FEUDAL 3. OS CAMPESIÑOS NO MUNDO FEUDAL 4. A IGREXA CRISTIÁ: OS CLÉRIGOS 5. OS MOSTEIROS MEDIEVAIS 6. A ARTE ROMÁNICA. A ARQUITECTURA 7. A PINTURA E A ESCULTURA ROMÁNICAS TEMA 3. A CIDADE MEDIEVAL 1. A RECUPERACIÓN DA VIDA URBANA 2. AS ACTIVIDADES URBANAS: ARTESANÍA E COMERCIO 3. A SOCIEDADE URBANA 4. O AFIANZAMENTO DO PODER REAL 5. A CRISE DA BAIXA IDADE MEDIA (SÉCULOS XIV E XV) 6. A ARTE GÓTICA. A ARQUITECTURA 7. A ESCULTURA E A PINTURA GÓTICAS TEMA 4. FORMACIÓN E EXPANSIÓN DOS REINOS PENINSULARES 1. A ORIXE DOS REINOS CANTÁBRICOS 2. OS PRIMEIROS CONDADOS E REINOS PIRENAICOS 3. A EXPANSIÓN TERRITORIAL DOS SÉCULOS XI E XII 4. A REPOBOACIÓN DOS TERRITORIOS CONQUISTADOS 5. A PENÍNSULA IBÉRICA: ENCONTRO DE CULTURAS 6. O ROMÁNICO NA PENÍNSULA IBÉRICA TEMA 5. OS GRANDES REINOS PENINSULARES 1. A CONSOLIDACIÓN DOS REINOS HISPÁNICOS 2. A GRANDE EXPANSIÓN DO SÉCULO XIII 3. AS INSTITUCIÓNS DE GOBERNO 4. A COROA DE CASTELA: ECONOMÍA E SOCIEDADE DESCUBRE A MESTA E O COMERCIO CASTELÁN 5. A COROA DE ARAGÓN: ECONOMÍA E SOCIEDADE 6. OS CONFLITOS SOCIAIS E POLÍTICOS NA BAIXA IDADE MEDIA 7. O GÓTICO NA PENÍNSULA IBÉRICA TEMA 6. GALICIA NA IDADE MEDIA 1. DA INVASIÓN MUSULMÁ Á COROA DE CASTELA 2. SEÑORES E CAMPESIÑOS

23 3. O CAMIÑO DE SANTIAGO. O ROMÁNICO EN GALICIA DESCUBRE... A CATEDRAL DE SANTIAGO 4. SÉCULOS XII-XII: ACTIVIDADES ECONÓMICAS EN GALICIA 5. GALICIA: CONFLITOS SOCIAIS NA BAIXA IDADE MEDIA 6. A ARTE GÓTICA EN GALICIA TEMA 7. RENACEMENTO E REFORMA 1. O HUMANISMO 2. A REFORMA RELIXIOSA 3. A CONTRARREFORMA CATÓLICA 4. O NOVO ESPÍRITO DO RENACEMENTO 5. O QUATTROCENTO 6. O CINQUECENTO 7. A DIFUSIÓN DO RENACEMENTO TEMA 8. A MONARQUÍA AUTORITARIA: OS REIS CATÓLICOS 1. A EUROPA DO SÉCULO XV 2. A MONARQUÍA DOS REIS CATÓLICOS 3. A ARTICULACIÓN DA NOVA MONARQUÍA 4. A ORGANIZACIÓN ECONÓMICA E SOCIAL 5. HUMANISMO E RENACEMENTO EN ESPAÑA 6. ESCULTURA E PINTURA RENACENTISTAS EN ESPAÑA TEMA 9. OS GRANDES DESCUBRIMENTOS XEOGRÁFICOS 1. AS GRANDES VIAXES MARÍTIMAS 2. CASTELA ATOPA UN NOVO CONTINENTE 3. OS POBOS PRECOLOMBINOS 4. CONQUISTA E ORGANIZACIÓN DO IMPERIO AMERICANO 5. A COLONIZACIÓN DA AMÉRICA ESPAÑOLA TEMA 10. O IMPERIO DOS AUSTRIAS 1. O IMPERIO UNIVERSAL: CARLOS V 2. O IMPERIO HISPÁNICO: FILIPE II 3. ECONOMÍA E SOCIEDADE HISPÁNICA NO SÉCULO XVI 4. O SÉCULO XVII: O DECLIVE DO IMPERIO 5. CRISE SOCIAL E ECONÓMICA DO SÉCULO XVII TEMA 11. O SÉCULO DO BARROCO 1. SOCIEDADE E ECONOMÍA NO SÉCULO XVII

24 2. A EUROPA DO ABSOLUTISMO 3. A ARTE DO SÉCULO XVII: O BARROCO 4. ARQUITECTURA E ESCULTURA BARROCAS 5. A PINTURA BARROCA EUROPEA 6. ARQUITECTURA E ESCULTURA DO BARROCO ESPAÑOL 7. O SÉCULO DE OURO DA PINTURA ESPAÑOLA TEMA 12. GALICIA NA IDADE MODERNA 1. A INTEGRACIÓN DE GALICIA NA MONARQUÍA 2. A SOCIEDADE NOS SÉCULOS XVI E XVII 3. ECONOMÍA NOS SÉCULOS XVI E XVII 4. O BARROCO GALEGO TEMA 13. OS HABITANTES DO PLANETA 1. OS HABITANTES DO PLANETA E A SÚA DISTRIBUCIÓN 2. EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN MUNDIAL 3. A DINÁMICA DESIGUAL DA POBOACIÓN MUNDIAL 4. A DINÁMICA DA POBOACIÓN: AS MIGRACIÓNS 5. A POBOACIÓN E O TRABALLO TEMA 14. A POBOACIÓN DE ESPAÑA E DE GALICIA 1. EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN ESPAÑOLA 2. CARACTERÍSTICAS DA POBOACIÓN ESPAÑOLA 3. DISTRIBUCIÓN DA POBOACIÓN NO TERRITORIO 4. POBOAMENTO RURAL E URBANO 5. A POBOACIÓN E O TRABALLO 6. ESPAÑA, UN PAÍS DE EMIGRANTES NO PASADO 7. ESPAÑA, UN PAÍS DE INMIGRANTES 8. A POBOACIÓN DE GALICIA TEMA 15. A CIDADE E O URBANO 1. UNHA APROXIMACIÓN Á CIDADE 2. A MORFOLOXÍA URBANA 3. O CRECEMENTO URBANO AO LONGO DO TEMPO 4. UN MUNDO DE GRANDES CIDADES 5. ESTRUTURA DO SISTEMA URBANO ESPAÑOL 6. AS CIDADES DE GALICIA TEMA 16. AS SOCIEDADES HUMANAS

25 1. ORGANIZACIÓN DA SOCIEDADE HUMANA 2. EVOLUCIÓN DA SOCIEDADE HUMANA 3. A SOCIEDADE EUROPEA 4. A SOCIEDADE ESPAÑOLA E A GALEGA 5. INMIGRACIÓN E DIVERSIDADE CULTURAL PROCEDEMENTOS Proposta de cuestións sinxelas relacionadas con problemas demográficos, e elaboración e interpretación de gráficos de poboación. Lectura e interpretación de gráficos, cadros estatísticos e diagramas de distinto tipo e elaboración dos mesmos Realización de traballos de investigación relacionados coa calidade de vida, a desigualdade e o desequilibrio económico. Preparación e realización de debates sobre problemas espaciais. Análise das interdependencias de escala na explicación dos feitos xeográficos. Realización de estudios ou investigacións a partir de variadas fontes de información. Establecemento de correspondencias simples entre distintos tipos de planos e mapas e a realidade. Obtención de informacións a partir de restos arqueolóxicos, imaxes e obras de arte. Análise e comprensión de obras e obxectos artísticos. Representación de procesos de cambio histórico mediante diagramas, eixes temporais, cadros cronolóxicos, mapas, etc. Elaboración de secuencias temporais de acontecementos obtidos a partir de fontes diversas, utilizando para iso as unidades e convencións cronolóxicas. Explicación de certas accións, crenzas e costumes considerando as circunstancias persoais e as mentalidades colectivas. Análise comparativa dalgunhas obras de arte de épocas e culturas distintas. Análise dalgún feito significativo da actualidade, indagando os seus antecedentes históricos. Realización dunha sinxela investigación histórica, de carácter descritivo, sobre un tema da localidade ou da comunidade galega. ACTITUDES Toma de conciencia dos desequilibrios demográficos e das grandes desigualdades económicas existentes entre os diversos países da Terra. Actitude crítica ante a información e as mensaxes procedentes dos medios de comunicación. Rexeitamento ante o reparto desigual dos recursos entre os pobos. Valoración crítica dos prexuízos sexistas presentes nos nosos costumes e tradicións. Valoración das institucións e dos principios democráticos.

26 Rexeitamento das desigualdades socias. Valoración da diversidade histórica e cultural de España como unha realidade distintiva e enriquecedora. Tolerancia, respecto e valoración de actitudes, crenzas e formas de vida de persoas ou grupos pertencentes a culturas distintas da nosa. Tolerancia ante a diversidade de opinións. Valoración dos dereitos humanos coma unha conquista histórica, e rexeitamento de calquera violación deles, así como de todo tipo de discriminación por razóns de idade, sexo, raza, nacionalidade, relixión, etc. CRITERIOS DE AVALIACIÓN Describir os trazos sociais, económicos, políticos, culturais e artísticos que caracterizan a Europa medieval a partir das funcións desempeñadas pola nobreza, o clero e o campesiñado e recoñecer a súa evolución ata a aparición do Estado moderno. Situar no tempo e no espazo as diversas unidades políticas que coexistiron na Península Ibérica durante a Idade Media, distinguindo as súas peculiaridades e recoñecendo na España actual exemplos da pervivencia do seu legado cultural e artístico, particularmente no mundo urbano. Valorar a identidade do período medieval galego nos seus momentos fundamentais, destacando o papel hexemónico que exerce a Igrexa na economía, na cultura ou na articulación do poboamento e establecendo unha relación entre as súas crises sociais e a xeral do feudalismo. Distinguir os principais momentos na formación e evolución do Estado moderno destacando as características máis relevantes da monarquía hispánica e do imperio colonial español. Identificar e localizar os principais estilos artísticos do Medievo e da Idade Moderna, e aplicar ese coñecemento á análise dalgunhas obras e autores representativos destes estilos. Describir os factores que condicionan os comportamentos e movementos demográficos, utilizando os conceptos e indicadores básicos, caracterizando as tendencias predominantes e aplicando este coñecemento á análise do actual réxime demográfico de Galicia e España. Identificar os trazos que caracterizan as sociedades actuais distinguindo a diversidade de grupos sociais que as configuran, e expoñendo algunha situación que reflexa a desigualdade social. Analizar o crecemento das áreas urbanas e as súas novas modalidades, a diferenciación social e funcional do espazo urbano e algúns dos seus problemas, aplicando este coñecemento a exemplos de cidades españolas e galegas. Realizar de forma individual e tamén en grupo, coa axuda do profesor, un traballo sinxelo de carácter descritivo sobre algún pazo ou mosteiro da comarca, utilizando fontes diversas (prensa, bibliografía, páxinas web, etc.), seleccionando a información máis relevante, integrándoa nun esquema ou guión e comunicando os resultados do estudo de forma intelixible. Hai obxectivos, procedementos, actitudes e criterios de avaliación que se seguen ao longo de todo o curso En cada unha das tres avaliacións faranse dous ou tres exames (segundo a materia ), a nota final de cada avaliación será a media de tódolos exames sempre que en cada un deles se alcance un mínimo da terceira parte da nota

27 máxima ( sobre un dez de máximo sería un tres de nota mínima para facer a media ), ademais terase en conta a actitude do alumno,a participación na clase, os traballos ou exercicios que realizou e o esforzo e avance que ten durante o curso ( todo isto non poderá supoñer máis da metade da nota final ).Despois de cada avaliación haberá un exame de recuperación de avaliación para aqueles que a teñan suspensa. A nota final de Xuño será a media das tres Avaliacións, sempre e cando non baixe de catro a nota media dalgunha das avaliacións, tendo que acadar una media de cinco puntos para aprobar. Na convocatoria de Setembro o alumno/a terá que presentar un traballo que lle será entregado no mes de xuño pola profesora e que será cualificado de cero a dous puntos, serán sumados á cualificación obtida no exame. O exame será de toda a asignatura. ALUMNOS QUE PASEN CON ESTA MATERIA PENDENTE. Os alumnos que pasen a terceiro curso da E.S.O. con esta materia pendente terán que realizar un traballo con actividades que o profesor ( o que lle imparta a asignatura ese ano ou o xefe de departamento ) lles marcará do libro de texto e irá dirixindo. Desas actividades, unha vez corrixidas polo profesor, faráselles unha proba que pode ser nun ou en dous exames. A nota final será a suma da nota do traballo máis a do exame ou exames, sempre que alcancen un mínimo esixible en cada unha das probas que non debe ser menor á metade da nota que se precisa para aprobar esa parte

28 PROCEDEMENTOS, CONTIDOS E CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO 2º CICLO DA ESO

29 OBXECTIVOS XERAIS DA ÁREA DE CIENCIAS SOCIAIS, XEOGRAFÍA E HISTORIA Identifica-la pluralidade das comunidades sociais e promover un sentimento positivo de pertenza, rexeitando as discriminacións existentes por razón de nacemento, raza, sexo, relixión ou calquera outra circunstancia persoal ou social. Resolver problemas e levar a cabo estudios e pequenas investigacións aplicando as técnicas e procedementos básicos característicos das Ciencias Sociais, Xeografía e Historia, empregando con proceso e rigor o vocabulario específico para explica-las causas e as consecuencias. Valora-la diversidade lingüística e cultural como dereitos dos pobos e individuos á súa identidade e manifestar actitudes de tolerancia e respecto por outras culturas. Identifica-los procesos e mecanismos básicos que rexen o funcionamento dos feitos sociais, utilizando este coñecemento para comprende-la diversidade social e cultural; analiza-los seus problemas e formar un xuízo persoal, crítico e razoado. Identificar e localizar no tempo e no espacio procesos e acontecementos relevantes co fin de adquirir unha perspectiva global da evolución histórica da humanidade e a comprensión das nocións de cambio e permanencia. Coñece-la diversidade xeográfica do mundo, os seus trazos básicos físicos, humanos e distingui-las grandes áreas socioeconómicas, culturais e políticas. Comprende-los caracteres físicos e humanos de España, e a diversidade da súa xeografía e as súas culturas. Identificar e analizar a diferentes escalas as interaccións que as sociedades humanas establecen cos seus territorios na utilización do espacio e do aproveitamento dos recursos naturais, valorando as consecuencias de tipo económico, social, político e ambiental destas. 1. Valorar e respecta-lo patrimonio natural, histórico, lingüístico, cultural e artístico, asumindo as responsabilidades que supón a súa conservación e mellora. Aprecia-los dereitos e liberdades humanas como unha conquista da humanidade, potenciando os valores de tolerancia e solidariedade cos pobos, grupos sociais e persoas privadas dos seus dereitos ou dos seus recursos necesarios. Obter e relacionar información verbal, icónica, estatística e cartográfica a partir de distintas fontes, en especial dos actuais medios de comunicación, e

30 tratala de forma autónoma e crítica, comunicándolla ós demais de xeito organizado e intelixible. 1- Realizar tarefas en grupo e participar en discusións e debates cunha actitude constructiva, crítica e tolerante, valorando a discrepancia e o diálogo como unha vía necesaria para a solución dos problemas. 2- Fomentar a lectura e apreciar os coñecementos que se poden adquirir a través da lectura cotidiana( xornal, revista etc.) 3- Utilizar as novas tecnoloxías da información e comunicación para elaborar traballos, búsqueda de información etc.

31 XEOGRAFÍA DE 3ºESO UNIDADE 1: O MAPA FÍSICO DA TERRA OBXECTIVOS Coñecer a estrutura da Terra e diferenciar as formas de relevo. Coñecer e localizar en mapas as formas de relevo dos continentes. Coñecer e localizar en mapas as formas do relevo europeo. Diferenciar a variedade das augas da Terra. Lembrar os conceptos de tempo e clima e elementos e factores climáticos. Describir os climas da Terra e diferenciar variedades climáticas. Diferenciar as variedades climáticas da zona fría e os climas de montaña. Desenvolver a curiosidade por coñecer os condicionantes naturais das actividades humanas. Promover o desenvolvemento de destrezas básicas e de estratexias para organizar, memorizar e recuperar a información. Verificar a progresión na aprendizaxe e aplicación dalgunhas competencias básicas. CRITERIOS DE AVALIACIÓN Sabe e diferenza a estrutura da Terra e as formas do relevo. Recoñece as distintas formas do relevo terrestre. Coñece e localiza as distintas formas de relevo dos continentes. Coñece e localiza o relevo de Europa. Sabe e localiza as augas da Terra. Define os conceptos de tempo e clima, e aplica os elementos e factores climáticos. Diferenza os climas e paisaxes vexetais da zona cálida. Toma conciencia sobre a destrución do Amazonas e as súas consecuencias. Diferenza os climas e as paisaxes vexetais da zona fría. Desenvolve a curiosidade por coñecer os condicionantes naturais. Desenvolve destrezas e estratexias. Progresa na aprendizaxe e aplicación das competencias básicas. CONTIDOS - A estrutura da Terra. Continentes e illas e formas do relevo terrestre. - O relevo de Asia, América, África, Oceanía e a Antártida. - O relevo do continente europeo. Límites e unidades do relevo. - As augas mariñas e continentais. Os principais ríos da Terra. - A atmosfera e o clima. Elementos e factores climáticos. - Os climas e as paisaxes naturais da zona cálida. - Os climas e as paisaxes naturais da zona temperada. - Os climas e as paisaxes naturais da zona fría. - Os condicionantes naturais.