PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO MATEMÁTICAS

Transcrição

1 PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS CURSO I.E.S. Celanova Celso Emilio Ferreiro

2 ÍNDICE: INTRODUCIÓN MATEMÁTICAS E.S.O.: METODOLOXÍA. OBXECTIVOS DE ETAPA MATEMÁTICAS DE PRIMEIRO DA E.S.O. MATEMÁTICAS DE SEGUNDO DA E.S.O. MATEMÁTICAS REFORZO/APOIO DE SEGUNDO DA E.S.O. MATEMÁTICAS DE TERCEIRO DA E.S.O. MATEMÁTICAS DE CUARTO DA E.S.O. MATEMÁTICAS DE CUARTO DA E.S.O. OPCIÓN A OPCIÓN B 1º CURSO DO ÁMBITO CIENTÍFICO DO PROGRAMA DE DIVERSIFICACIÓN CURRICULAR (3º ESO) MATEMÁTICAS I (1º BACHARELATO) MATEMÁTICAS II (2º BACHARELATO) MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS I (1º BACHARELATO) MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS II (2º BACHARELATO) MATEMÁTICAS PENDENTES DE 1º DA E.S.O. MATEMÁTICAS PENDENTES DE 2º DA E.S.O. MATEMÁTICAS PENDENTES DE 3º DA E.S.O. MATEMÁTICAS I PENDENTES DE 1º BACHARELATO MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS I PENDENTES DE 1º BACHARELATO PLAN LECTOR PLAN TIC GUÍA DE INTERVENCIÓN PARA A MELLORA DOS RESULTADOS DA PROBA DE AVALIACIÓN E DIAGNOSE IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

3 Rúa Fernández Losada s/n Celanova Telf: Fax: IES CELANOVA CELSO EMILIO FERREIRO DEPARTAMENTO DE MATERIA MATEMÁTICAS MATEMÁTICAS INTRODUCCIÓN: A programación que a continuación se presenta é para os catro cursos da Educación Secundaria Obrigatoria na área de Matemáticas, Matemáticas I e II (materia de 1º e 2º do Bacharelato do Bacharelato Científico-Tecnolóxico), Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais (materia de 1º e 2º do Bacharelato das Ciencias Sociais), Métodos Estatísticos e Numéricos (materia de 2ª de Bacharelato. Inclúese ademais a programación para as materias pendentes do Departamento de Matemáticas: Matemáticas Pendente dos cursos de 1º, 2º e 3º da ESO, así como Matemáticas I Pendente e Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais I. No actual curso académico, este Departamento imparte ademais das catro disciplinas da ESO e as cinco do Bacharelato,, unha hora de Reforzo en cada grupo de 1º, 2º e 3º da ESO, e dúas horas de Reforzo-Apoio nos tres grupos de 2º da ESO. No relativo á programación das disciplinas de Matemáticas de 2º de Bacharelato (do Bacharelato Científico - Tecnolóxico e as Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais), dado que os alumnos deben realizar a proba de Selectividade, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e temporalización axustaranse aos editados pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, seguindo as orientacións dos Grupos de Traballo correspondentes a estas materias e as indicacións da CIUG. En cada unha das etapas inclúense a metodoloxía, os obxectivos xerais e os criterios de avaliación. A programación de cada un dos cursos das disciplinas de Matemáticas contén os obxectivos específicos ou comúns, os criterios de avaliación, os contidos coa súa temporalización, competencias, actitudes, atención á diversidade, procedementos e instrumentos de avaliación, material e/ou recursos ordinarios, así como actividades complementarias e extraordinarias cando procede. Os contidos están divididos en bloques temáticos. Enténdese que para cada un dos cursos, os Contidos Mínimos son os Criterios de Avaliación. Unha das tarefas a desenvolver neste curso será a coordinación cos profesores das outras disciplinas que utilicen conceptos matemáticos, para unha mellor comprensión por parte dos alumnos dos contidos de ditas áreas. Mensualmente farase o seguimento e avaliación da programación en cada unha das disciplinas nas reunión do Departamento. Dito seguimento e avaliación reflexarase nas actas das reunión do Departamento. E en Xuño reflexaranse os puntos máis destacables na Memoria do Departamento, IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

4 Rúa Fernández Losada s/n Celanova Telf: Fax: IES CELANOVA CELSO EMILIO FERREIRO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS MATERIA MATEMÁTICAS ETAPA E.S.O. MARCO LEGAL: DOG Nº 136 do venres 13 de xullo de 2007 METODOLOXÍA Coa pretensión de que os coñecementos adquiridos polos alumnos sexan funcionais, é dicir, que poidan ser aplicados a situacións novas, e que a linguaxe matemática lles sirva como instrumento formalizador noutras ciencias, establécense as seguintes opcións metodolóxicas: Farase unha avaliación inicial en cada curso para coñecer o nivel de coñecemento de cada alumno e para poder axustar a axuda pedagóxica ás características individuais dos alumnos.. Partirase sempre do nivel de coñecementos do alumno. Antes de abordar un tema ou contido, averiguaranse e repasaranse os coñecementos que os alumnos teñen sobre el. Antes de expor cada concepto matemático presentaranse os problemas que poidan abordarse con el, co fin de motivar aos alumnos; despois exporanse unhas ideas previas para animar ao alumno a que, a propósito dunha situación presentada dea explicacións que permitan detectar as ideas ou teorías que manexa. Na exposición dos conceptos intercalaranse unha serie de preguntas para non converter ao alumno en receptor pasivo. Axudarase aos alumnos a entender en cada intre como deben aplicar os conceptos que están aprendendo e como usalos na resolución de problemas. O grao de dificultade aumentarase paulatinamente, e proporanse exercicios que relacionen uns temas con outros. Para afianzar o aprendido, presentaránselle ao alumno actividades e estratexias que o forcen a aplicar as novas estruturas adquiridas. Valoraranse os esforzos empregados na realización das tarefas e calquera logro dos alumnos por pequeno que sexa. Eloxiaranse as actitudes que tendan a buscar solucións aos problemas. Ao indicar un fallo ou deficiencia, suxeriranse posibilidades de superación. Observaranse as notas que toma cada alumno e os exercicios que fai no seu caderno para poder detectar erros ou deficiencias, suxeríndolle posibilidades de superación. Respectarase e fomentarase o seu sentido crítico e participativo. Destacaranse as condutas tolerantes ou flexibles. Organizarase a clase segundo unha serie de normas de convivencia, e esixirase o seu cumprimento. Fomentarase o traballo en grupo cando o profesor crea que a materia e os problemas propostos sexan axeitados para iso. Proporanse actividades de reforzo ou ampliación para os alumnos que o necesiten. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

5 OBXECTIVOS DE ETAPA 1. Incorporar á linguaxe habitual os modos de argumentación e as formas de expresión matemática (numérica, alxébrica, xeométrica, gráfica, probabilística, etc. ), tanto nas situacións que se suscitan na vida cotiá como nas procedentes dos ámbitos matemático ou científico, co obxecto de mellorar a comunicación e promover a reflexión sobre as propias actuacións. 2. Cuantificar aqueles aspectos da realidade que permitan interpretala mellor: utilizar procedementos de medida, técnicas de recollida e análise de datos, empregar a clase de número e a notación máis adecuada para representalos e realizar o cálculo máis apropiado a cada situación. 3. Identificar os elementos matemáticos (datos estatísticos, xeométricos, gráficos, cálculos, etc.) presentes nos medios de comunicación, internet, publicidade ou outras fontes de información; analizar criticamente as funcións que desempeñan estes elementos matemáticos e valorar se a súa achega mellora a comprensión das mensaxes. 4. Identificar, describir, representar e cuantificar as formas e relacións espaciais que se presentan na vida cotiá, en contextos científicos e artísticos, analizar as propiedades e relacións xeométricas implicadas, valorar a súa compoñente estética e estimular a creatividade e a imaxinación. 5. Utilizar de forma adecuada os distintos medios tecnolóxicos (calculadoras, ordenadores, etc.) para realizar cálculos numéricos ou alxébricos, comprobar propiedades xeométricas, buscar, tratar, representar e transmitir informacións de índole diversa e como axuda na aprendizaxe. 6. Fortalecer a capacidade de razoamento, actuando ante os problemas que se suscitan na vida cotiá de acordo con modos propios da actividade matemática, tales como a exploración sistemática de alternativas, o preguntas ante as apreciacións intuitivas, a flexibilidade para modificar o punto de vista, a precisión na linguaxe, a xustificación dos razoamentos, a perseveranza na procura de solucións ou a necesidade da súa verificación. 7. Formular e resolver problemas matemáticos ou procedentes doutras ámbitos, individualmente ou en grupo, empregando distintos recursos e instrumentos, valorando a conveniencia das estratexias utilizadas en función da análise dos resultados obtidos e mostrando unha actitude positiva e confianza na propia capacidade. 8. Integrar os coñecementos matemáticos na bagaxe cultural propia, en conxunción cos saberes que se van adquirindo desde as distintas áreas e aplicalos para analizar e valorar fenómenos sociais como a diversidade cultural, o respecto ao ambiente, a saúde, o consumo, a igualdade de xénero ou a convivencia pacífica. 9. Valorar as matemáticas como parte integrante da nosa cultura desde un punto de vista histórico, apreciando a súa contribución ao desenvolvemento da sociedade actual. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

6 Rúa Fernández Losada s/n Celanova Telf: Fax: IES CELANOVA CELSO EMILIO FERREIRO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS MATERIA MATEMÁTICAS CURSO 1º E.S.O. MARCO LEGAL: DOG Nº 136 do venres 13 de xullo de 2007 MÍNIMOS DE OBXECTIVOS, CONTIDOS E CRITERIOS DE AVALIACIÓN. OBXECTIVOS COMÚNS 1. Utilización de estratexias e técnicas simples na resolución de problemas, tales como a análise do enunciado, o ensaio e erro ou a resolución dun problema máis simple, e a comprobación da solución obtida. 2. Expresión verbal do procedemento que se seguiu na resolución de problemas. 3. Utilización correcta dos símbolos e das normas das matemáticas, valorando a precisión desta linguaxe. 4. Interpretación de mensaxes que conteñan informacións sobre cantidades e medidas ou sobre elementos ou relacións espaciais. 5. Confianza nas propias capacidades para afrontar problemas, comprender as relacións matemáticas e tomar decisións a partir delas. 6. Perseveranza e flexibilidade na procura de solucións aos problemas. 7. Planificación e realización de traballos matemáticos tanto individualmente como en equipo, mantendo actitudes favorables de participación e diálogo. 8. Utilización de ferramentas tecnolóxicas para facilitar os cálculos de tipo numérico, alxébrico ou estatístico, as representacións funcionais e a comprensión de propiedades xeométricas. 9. Busca de información e lectura de textos sobre acontecementos e persoas relacionadas coas matemáticas ao longo da historia. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

7 CRITERIOS DE AVALIACIÓN. 1. Aplicar as propiedades fundamentais da multiplicación. 2. Diferenciar entre división exacta e enteira e realizar ambas de forma correcta. 3. Utilizar a propiedade fundamental da división exacta e enteira. 4. Realizar operacións con potencias de base e expoñente naturais. 5. Calcular o produto e o cociente de potencias da mesma base e a potencia dunha potencia. 6. Calcular a raíz cadrada exacta dun número cadrado perfecto. 7. Calcular a raíz cadrada enteira e o resto dun número. 8. Realizar operacións combinadas de números naturais, respectando a xerarquía das operacións e as parénteses. 9. Recoñecer se un número é múltiplo ou divisor doutro número dado. 10. Obter múltiplos dun número. 11. Formular e aplicar os criterios de divisibilidade. 12. Determinar se un número é primo ou composto. 13. Calcular todos os divisores dun número. 14. Calcular a descomposición en factores primos dun número. 15. Obter o máximo común divisor e o mínimo común múltiplo de dous números a partir da súa descomposición en factores primos. 16. Resolver problemas de divisibilidade en contextos reais, utilizando o máximo común divisor e o mínimo común múltiplo. 17. Utilizar de maneira adecuada as distintas interpretacións dunha fracción. 18. Determinar se dúas fraccións son equivalentes. 19. Amplificar e simplificar fraccións. 20. Obter a fracción irredutible dunha fracción. 21. Ordenar un conxunto de fraccións. 22. Reducir un conxunto de fraccións a común denominador. 23. Sumar, restar, multiplicar e dividir fraccións con igual ou distinto denominador. 24. Realizar operacións combinadas con fraccións, respectando a xerarquía das operacións.resolver problemas reais en que aparezan fraccións. 25. Escribir a expresión polinómica dun número decimal exacto. 26. Comparar e ordenar números decimais. 27. Calcular a fracción decimal asociada a un número decimal. 28. Obter a expresión decimal exacta ou periódica dunha fracción calquera. 29. Calcular sumas, restas, multiplicacións e divisións de números decimais. 30. Estimar o resultado de operacións con números decimais mediante o cálculo mental e o redondeo. 31. Comprobar mediante unha estimación o resultado dunha operación. 32. Interpretar e utilizar os números enteiros en distintos contextos reais. 33. Representar os números enteiros na recta real. 34. Comparar números enteiros. 35. Obter o valor absoluto dun número enteiro. 36. Calcular o oposto dun número enteiro. 37. Sumar, restar e multiplicar números enteiros. 38. Dividir dous números enteiros (determinando primeiro se é posible facer esa división), IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

8 dividindo os seus valores absolutos e usando a regra dos signos. 39. Utilizar a xerarquía e propiedades das operacións, e as regras de uso de parénteses e signos, en cálculos de operacións combinadas con ou sen elas 40. Distinguir entre linguaxe numérica e alxébrica, e pasar dunha a outra. 41. Obter o valor numérico dunha expresión alxébrica. 42. Distinguir se dúas razóns forman ou non proporción, e calcular o cuarto e o medio proporcionais. 43. Distinguir se dúas magnitudes son ou non directamente proporcionais. 44. Distinguir se dúas magnitudes son ou non inversamente proporcionais. 45. Completar táboas de proporcionalidade e series de razóns iguais. 46. Calcular tantos por cento. 47. Resolver problemas reais con tantos por cento. 48. Utilizar a terminoloxía e notación adecuadas para describir ángulos, posicións de rectas e situacións xeométricas. 49. Empregar o transportador na medida e construción de ángulos. 50. Comparar ángulos por superposición e mediante o transportador. 51. Realizar graficamente operacións sinxelas con ángulos. 52. Recoñecer e buscar relacións de paralelismo e perpendicularidade de ángulos. 53. Recoñecer e clasificar os tipos de polígonos. 54. Clasificar os triángulos segundo os seus lados e segundo os seus ángulos. 55. Obter as rectas e puntos notables dun triángulo. 56. Utilizar o teorema de Pitágoras no cálculo do lado dun triángulo rectángulo, coñecidos os outros lados, e na resolución de problemas reais. 57. Clasificar un cuadrilátero. 58. Resolver problemas aplicando as propiedades dos polígonos. 59. Recoñecer os elementos da circunferencia. 60. Distinguir as posicións dunha recta e unha circunferencia, e de dúas circunferencias. 61. Describir os elementos dos polígonos regulares. 62. Calcular o perímetro dunha figura plana. 63. Calcular a área de calquera paralelogramo coñecendo algúns dos seus datos. 64. Determinar a área dun triángulo. 65. Calcular o apotema dun polígono regular. 66. Calcular a área dun polígono regular. 67. Obter a área dun círculo e dun sector circular. 68. Distinguir os tipos de poliedros e os seus elementos. 69. Recoñecer os poliedros regulares. 70. Identificar prismas e pirámides, así coma os seus elementos característicos. 71. Obter o desenvolvemento de prismas e pirámides. 72. Recoñecer corpos redondos e os seus elementos. 73. Obter o desenvolvemento de corpos redondos. 74. Representar e localizar puntos nun sistema de coordenadas cartesianas. 75. Interpretar gráficas de puntos e liñas. 76. Analizar a información dunha gráfica. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

9 77. Resolver actividades en que se describan e interpreten relacións entre dúas magnitudes. 78. Distinguir se dúas variables están ou non relacionadas. 79. Investigar e interpretar con fluidez relacións funcionais sinxelas entre dúas variables que reflictan fenómenos da vida cotiá. 80. Recoñecer se un experimento é aleatorio ou determinista. 81. Calcular o espazo mostral dun experimento aleatorio. 82. Obter os sucesos elementais, o suceso seguro e o suceso imposible dun experimento aleatorio. 83. Obter a frecuencia absoluta e a frecuencia relativa dun suceso aleatorio. 84. Utilizar as propiedades das frecuencias relativas para resolver distintos problemas. 85. Aplicar a lei de Laplace para calcular a propiedade de varios sucesos. 86. Calcular a probabilidade da unión de dous sucesos compatibles ou incompatibles. MATERIAL E / OU RECURSOS ORDINARIOS: Libro de texto: Matemáticas de 1º Educación Secundaria. Editorial Anaya. Caderno de traballo. Exercicios propostos aos alumnos polo profesor. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

10 CONTIDOS 1ª AVALIACIÓN BLOQUE TEMÁTICO OU UNIDADE DIDÁCTICA APARTADOS BLOQUE I : ARITMÉTICA. 1. Números naturais. Potencias e raíces. 1. Ordenación dos números naturais. 2. Operacións básicas cos números naturais. 3. Potencias de expoñente natural. 4. Operacións con potencias: produto e cociente de potencias da mesma base e potencia dunha potencia. 5. Raíz cadrada exacta e enteira dun número natural. 6. Aproximacións e erro. 2. Divisibilidade 1. Múltiplo e divisor. 2. Criterios de divisibilidade. 3. Números primos e compostos. 4. Cálculo dos divisores dun número. 5. Descomposición dun número en factores primos. 6. Máximo común divisor e mínimo común múltiplo. 3. Números enteiros. 1. Recoñecer a presenza dos números enteiros en distintos contextos reais. 2. Representar números enteiros na recta real. 3. Comparar números enteiros. 4. Obter o valor absoluto dun número enteiro. 5. Calcular o oposto dun número enteiro. 6. Utilizar o valor absoluto para sumar números enteiros. 7. Restar números enteiros sumando ao primeiro o oposto do segundo. 8. Realizar multiplicacións de números enteiros utilizando a regra dos signos. 9. Dividir números enteiros aplicando a regra dos signos. 4. Números decimais. 1. Parte enteira e decimal dun número decimal 2. Comparación de números decimais. 3. Números decimais exactos e periódicos. 4. Sumas e restas de números decimais. Redondeo e truncamento. 5. Multiplicación e división de números decimais. 6. Relación entre fraccións e decimais IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

11 2ª AVALIACIÓN BLOQUE TEMÁTICO OU UNIDADE DIDÁCTICA 5. Fraccións. Operacións con fraccións. BLOQUE II: ÁLXEBRA. 6. Proporcionalidade e porcentaxes. APARTADOS 1. Interpretación dunha fracción 2. Fraccións propias e impropias. 3. Fraccións equivalentes. Amplificación e simplificación. 4. Fracción irredutible. 5. Comparación de fraccións. 6. Redución de fraccións a común denominador. 7. Suma e resta de fraccións. 8. Multiplicación de fraccións. Fracción inversa. División de fraccións. 1. Razón entre dous números. 2. Proporcións. 3. Magnitudes directamente proporcionais. 4. Magnitudes inversamente proporcionais. 5. Porcentaxes. 7. Álxebra. 1. Linguaxe numérica e alxébrica. 2. Expresión alxébrica. Valor numérico. 3. Tradución de expresións da linguaxe cotiá á alxébrica e viceversa. 4. Obtención de valores numéricos en fórmulas sinxelas 5. Valoración da precisión e simplicidade da linguaxe alxébrica para representar e comunicar diferentes situacións da vida cotiá e doutros ámbitos. BLOQUE III: XEOMETRÍA 8. Elementos básicos para 1. Elementos de xeometría: Puntos, rectas, semirrectas, planos e describir o plano. Rectas e semiplanos. ángulos. 2. Segmentos 3. Ángulos: 1. Concepto de ángulo. 2. Clasificación. 3. Medida de ángulos: graos, minutos e segundos.. 4. Operacións con ángulos. 5. Ángulos complementarios e suplementarios. 6. Ángulos adxacentes. Ángulos opostos polo vértice. 4. Paralelismo e perpendicularidade. 5. Construción da mediatriz e bisectriz. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

12 3ª AVALIACIÓN BLOQUE TEMÁTICO OU UNIDADE DIDÁCTICA APARTADOS 9. Figuras Xeométricas. 1. Polígonos: Áreas e perímetros. 1. Concepto de polígono. 2. Polígonos regulares e irregulares. 3. Elementos dun polígono: diagonais, apotema e ángulos. 4. Cálculo do ángulo central dun polígono regular. 5. Obtención do ángulo interior dun polígono regular. 6. Construción de polígonos regulares cos instrumentos de debuxo habituais. 7. Perímetro e área. 2. Triángulos 1. Clasificación segundo os lados e os ángulos. 2. Alturas e medianas. 3. Ortocentro, baricentro, circuncentro e incentro. 4. Teorema de Pitágoras. 5. Cálculo da área. 3. Cuadriláteros. 1. Cuadriláteros e paralelogramos. Clasificación. 2. Diagonais e alturas. 3. Cálculo das áreas de paralelogramos, trapecios e rombos. 4. Circunferencia e círculo: 1. Elementos notables: centro, radio, diámetro, corda e arco. 2. Lonxitude da circunferencia e dun arco en grados 3. Ángulos sobre a circunferencia: ángulo central e inscrito. 4. Posicións relativas dunha circunferencia con respecto a un punto, unha recta ou outra circunferencia. 5. Círculo. 6. Área do círculo e do sector circular 5. Estimación, medición e cálculo de perímetros de figuras representadas e reais. 6. Estimación, medición e cálculo de áreas, de figuras representadas e reais, mediante fórmulas, triangulación e cadriculación. 7. Simetría de figuras planas. Recoñecemento da simetría na natureza e nas construcións. 8. Emprego de ferramentas informáticas para construír, simular e investigar relacións entre elementos xeométricos. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

13 BLOQUE IV: ANÁLISE. 10. Funcións e gráficas 1. Coordenadas cartesianas. 2. Interpretación de gráficas. 3. Táboas e expresión alxébrica dunha función. 4. Identificación de relacións de proporcionalidade directa a partir da análise da súa táboa de valores. Utilización de exemplos de magnitudes non directamente proporcionais 5. Representación gráfica de funcións. 6. Comparación de gráficas. BLOQUE V: ESTATÍSTICA E PROBABILIDADE. 11. Probabilidade 1. Espazo mostral. 2. Suceso elemental e suceso composto. 3. Frecuencias absolutas e relativas. 4. Diagrama de barras, de liñas e de sectores 5. Probabilidade dun suceso. 6. Regra de Laplace. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

14 COMPETENCIAS BÁSICAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia matemática - Aplicar estratexias de resolución de problemas. - Aplicar procesos matemáticos a situacións cotiás. - Comprender elementos matemáticos. - Comunicarse en linguaxe matemática. - Identificar ideas básicas. - Interpretar información. - Xustificar resultados. - Razoar matematicamente. - Interpretar información gráfica. - Competencia en comunicación lingüística - Ler e entender enunciados de problemas. - Procesar a información que aparece nos enunciados. - Redactar procesos matemáticos e solucións a problemas. - Competencia en coñecemento e interacción co mundo físico - Comprender conceptos científicos e técnicos. - Obter información cualitativa e cuantitativa. - Realizar inferencias. - Competencia dixital e do tratamento da información - Buscar información en distintos soportes. - Dominar pautas de decodificación de linguaxes. - Utilizar as Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC) para a aprendizaxe e a comunicación. - Competencia social e cidadá - Analizar datos estatísticos relativos a poboacións. - Entender informacións demográficas, demoscópicas e sociais. - Competencia cultural e artística - Analizar expresións artísticas visuais dende o punto de vista matemático. - Coñecer outras culturas, especialmente nun contexto matemático. - Competencia para aprender a aprender - Coñecer técnicas de estudo, de memorización, de traballo intelectual... - Estar motivado para emprender novas aprendizaxes. - Facerse preguntas que xeren novas aprendizaxes. - Ser consciente do que se sabe e do que non se sabe. - Ser consciente de como se aprende. - Competencia en autonomía e iniciativa persoal - Buscar solucións con creatividade. - Detectar necesidades e aplicalas na resolución de problemas. - Organizar a información facilitada nun texto. - Revisar o traballo realizado. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

15 ACTIVIDADES NA AULA A VALORAR. Realización das tarefas (exercicios) indicados polo profesor tanto individualmente coma en grupo. Caderno de traballo. Exercicios propostos aos alumnos polo profesor. ACTITUDES E VALORES 1. Valoración da precisión das distintas linguaxes matemáticas para representar, expresar ou resolver deferentes situacións relativas á vida cotiá. 2. Curiosidade por descubrir relacións e propiedades matemáticas. 3. Interese, confianza e tenacidade fronte a diferentes situacións problemáticas e na busca das súas respectivas solucións. 4. Disposición favorable á comprobación e revisión dos resultados calquera que sexa o problema resolto. 5. Recoñecemento da necesidade de realizar cálculos, exactos ou aproximados, seguindo a estratexia que cada caso aconselle. 6. Valoración das matemáticas para interpretar, describir e predicir situacións incertas. 7. Sensibilidade, interese e valoración crítica diante das informacións e mensaxes de natureza numérica, gráfica ou estatística. 8. Sensibilidade e gusto polo rigor e a precisión na realización dos cálculos e pola presentación ordenada e clara do proceso seguido e dos resultados obtidos. 9. Respecto polo traballo e as opinións dos demais, especialmente ao realizar actividades en equipo. 10. Recoñecemento e valoración crítica da utilidade da calculadora e demais recursos tecnolóxicos para a realización de cálculos. A avaliación das actitudes farase a diario, tendo en conta o traballo na casa e na clase, a participación na clase e nos grupos de traballo, o coidado do material propio e da clase, o respecto aos compañeiros, etc.. Obrigarase aos alumnos a que cumpran as normas de convivencia do centro, tendo en conta que non obterán a cualificación de aprobado aqueles alumnos que manteñan, dentro da aula e na clase de Matemáticas, algunha conduta considerada gravemente prexudicial para a convivencia no centro. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Estableceranse secuencias de contidos que aseguren aprendizaxes básicas para todos e coñecementos de maior complexidade para algúns. Deseñaranse actividades de ensinanza-aprendizaxe variadas e con diferentes niveles de dificultade, incluíndo actividades de motivación, de diagnóstico (coa fin de establecer os coñecementos previos e detectar posibles erros conceptuais), de ampliación e de reforzo. Aplicaranse criterios de avaliación que contemplen diferentes graos de logro. En cada tema ou bloque temático, poderanse entregar boletíns de exercicios, de realización voluntaria que permitan aos alumnos practicar máis nos conceptos que o necesiten. Ademais destas medidas propostas como resposta á diversidade, para os alumnos con necesidades educativas especiais haberá que ter en conta a posible elaboración de adaptacións curriculares (ou seguimento das elaboradas noutros cursos), marcando os obxectivos que estes alumnos poderán alcanzar de acordo co Departamento de Orientación. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

16 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN Nº de Avaliacións 3 Nº de exames por avaliación Mínimo dous Exame de recuperación SI x NON Valoración normas de expresión CCP SI x NON Nota (%) Exames 80 % Traballo 10 % Actitude 10 % Outros criterios NOTA FINAL XUÑO ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN Todos os exames serán cualificados sobre dez puntos, sendo cinco a cualificación mínima que se terá que obter para ser declarado aprobado. Se un alumno é descuberto copiando ou intentando copiar nun exame terá unha nota de cero. O alumno que facilite información a outro nun exame tamén terá un cero. O alumno que non se presente a un exame, sen avisar previamente ao profesor do motivo ineludible que fará imposible a súa asistencia, terá nese exame unha nota de cero. Cando a causa da falta sexa enfermidade, deberá aportar un parte de consulta no que figure nome e apelidos do médico, diagnóstico, data e hora da visita. Non obterán a cualificación de aprobado aqueles alumnos que manteñan, dentro da aula e na clase da disciplina, algunha conduta considerada gravemente prexudicial para a convivencia no centro, así como tampouco aqueles alumnos que non mostren interese pola disciplina, non realicen as actividades indicadas polo profesor na aula, non atendan as explicación do profesor en silencio ou teñan mal comportamento de maneira reiterada. Os instrumentos empregados para a observación e avaliación serán: Ficha do alumno onde o profesor poida anotar calquera observación que lle vaia facilitar a avaliación dese alumno. Participación na clase. Caderno de clase. Probas escritas. Probas orais e individuais na clase. Exercicios recollidos polo profesor. A cualificación final global do curso será a media aritmética das trimestrais. En cada avaliación e /ou en Xuño, haberá probas de recuperación para os alumnos que o necesiten, sempre que amosen interese e afán de superación. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

17 Rúa Fernández Losada s/n Celanova Telf: Fax: IES CELANOVA CELSO EMILIO FERREIRO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS MATERIA MATEMÁTICAS CURSO 2º E.S.O. MARCO LEGAL: DOG Nº 136 do venres 13 de xullo de 2007 OBXECTIVOS COMÚNS 1. Utilización de estratexias e técnicas na resolución de problemas, tales como a análise do enunciado, o ensaio e erro ou a división do problema en partes, e comprobación da solución obtida. 2. Descrición verbal de procedementos de resolución de problemas utilizando termos adecuados. 3. Utilización correcta dos símbolos e das normas das matemáticas, valorando a precisión desta linguaxe. 4. Interpretación de mensaxes que conteñan informacións de carácter cuantitativo ou sobre elementos ou relacións espaciais. 5. Confianza nas propias capacidades para afrontar problemas, comprender as relacións matemáticas e tomar decisións a partir delas. 6. Perseveranza e flexibilidade na procura de solucións aos problemas e na mellora das atopadas. 7. Planificación e realización de traballos matemáticos tanto individualmente como en equipo, mantendo actitudes favorables de participación e diálogo. 8. Utilización de ferramentas tecnolóxicas para facilitar os cálculos de tipo numérico, alxébrico ou estatístico, as representacións funcionais e a comprensión de propiedades xeométricas. 9. Busca de información e lectura de textos sobre acontecementos históricos e persoas relacionadas coas matemáticas ao longo da historia IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

18 CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1. Utilizar de maneira adecuada os números enteiros, decimais, as fraccións e porcentaxes sinxelas, as súas operacións e propiedades para recibir información, transformala e intercambiala e resolver problemas e situacións da vida cotiá. 2. Empregar potencias de expoñente natural e a valorar positivamente a utilidade da notación científica para poder representar cantidades moi grandes. A estimación e a obtención das raíces cadradas deberá facerse case sempre ligada á resolución de problemas xeométricos. 3. Avaliar o uso de diferentes estratexias que permitan simplificar o cálculo con fraccións, decimais e porcentaxes, así como a habilidade para identificar e usar os números en diferentes contextos, recoñecer as súas relacións e saber describir e xustificar situacións diversas mediante os números e as operacións adecuadas. 4. Elixir, ao resolver un determinado problema, o tipo de cálculo adecuado (mental, escrita ou con calculadora) e dar significado ás operacións e resultados obtidos, de acordo co enunciado. 5. Estimar e calcular expresións numéricas sinxelas de números enteiros e fraccionarios, aplicando correctamente as regras de prioridade e facendo uso adecuado de signos e parénteses. 6. Utilizar os procedementos básicos da proporcionalidade numérica e xeométrica para a resolución de problemas relacionados coa vida cotiá. 7. Comprobar en diferentes contextos, unha relación de proporcionalidade entre dúas magnitudes distinguindo cando as magnitudes son directa ou inversamente proporcionais. 8. Utilizar diferentes estratexias (emprego de táboas, obtención e uso da constante de proporcionalidade, redución á unidade, etc.) para obter elementos descoñecidos nun problema a partir doutros coñecidos en situacións da vida real nas que existan relacións de proporcionalidade. 9. Comprobar se saben identificar figuras semellantes, calculando a razón de semellanza e sabendo utilizar estes coñecementos para interpretar situacións da vida diaria e do mundo físico. 10. Aplicar o teorema de Tales para resolver problemas de tipo xeométrico. 11. Utilizar a linguaxe alxébrica para simbolizar, xeneralizar e incorporar a formulación e a resolución de ecuacións de primeiro grao coma unha ferramenta máis coa que abordar e resolver problemas. 12. Comprobar a capacidade de utilizar a linguaxe alxébrica para xeneralizar propiedades sinxelas, simbolizar relacións, traducir situacións procedentes da vida diaria e do mundo físico. 13. Planear e resolver ecuacións de primeiro grao por métodos alxébricos ou mediante ensaio e erro. 14. Avaliar a capacidade para pór en práctica estratexias persoais como alternativa á álxebra á hora de formular e resolver problemas, interpretando en todos os casos os resultados obtidos e valorando a súa pertinencia. 15. Recoñecer e describir os elementos e propiedades características das figuras planas, os corpos elementais e as súas configuracións xeométricas a través de ilustracións, de exemplos tomados da vida real ou nun contexto de resolución de problemas relacionados coa vida cotiá. 16. Estimar, efectuar medicións e calcular lonxitudes, áreas e volumes de figuras e corpos xeométricos regulares mediante o uso de fórmulas e métodos de descomposición cunha precisión acorde coa situación presentada e comprender os procesos de medida, expresando o resultado da estimación, da medición e o cálculo na unidade de medida máis adecuada. 17. Valorar a capacidade para comprender e diferenciar os conceptos de lonxitude, superficie e volume e seleccionar a unidade axeitada para cada un deles. 18. Comprobar se se adquiriren as capacidades necesarias para estimar o tamaño dos obxectos e as destrezas adecuadas para facer medicións. 19. Empregar o Teorema de Pitágoras e as fórmulas adecuadas para obter lonxitudes, áreas e volumes das figuras planas e os corpos elementais, nun contexto de resolución de problemas xeométricos. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

19 20. Utilizar o Teorema de Tales e os criterios de semellanza para interpretar relacións de proporcionalidade xeométrica entre segmentos e figuras planas e para construír triángulos ou cuadriláteros semellantes a outros, nunha razón dada. 21. Interpretar as dimensións reais de figuras representadas en mapas ou planos, facendo uso adecuado das escalas numéricas ou gráficas. 22. Valorar o grao de afondamento na comprensión dos conceptos implicados no proceso do cálculo de áreas e volumes, a diversidade de métodos que se é capaz de pór en marcha e a capacidade persoal para relacionar os conceptos teóricos coa realidade diaria e os obxectos do contorno. 23. Interpretar relacións funcionais sinxelas dadas en forma de táboa, gráfica, a través dunha expresión alxébrica ou mediante un enunciado, obter valores a partir delas e extraer conclusións acerca do fenómeno estudado. 24. Valorar o manexo dos mecanismos que relacionan os diferentes tipos de presentación da información, en especial, o paso da gráfica, correspondente a unha relación de proporcionalidade, a calquera das outras tres: verbal, numérica e alxébrica. 25. Avaliar a capacidade de relacionar unha expresión verbal coa súa correspondente gráfica 26. Analizar unha gráfica e relacionar o resultado desa análise co significado das variables representadas. 27. Comprobar se se saben interpretar gráficas que teñan que ver con fenómenos de tipo social ou do mundo natural. 28. Avaliar e valorar positivamente o papel que a linguaxe gráfica xoga nos medios de comunicación e a utilidade das tecnoloxías para facer o tratamento de datos e da representación de gráficas. 29. Formular as preguntas adecuadas para coñecer as características dunha poboación e recoller, organizar e representar datos relevantes para respondelas, utilizando os métodos estatísticos apropiados e as ferramentas informáticas adecuadas. 30. Elaborar e interpretar táboas de frecuencias. Calcular as frecuencias absolutas, relativas e acumuladas e obter os parámetros: media, mediana, moda, valores máximo e mínimo e percorrido en distribucións discretas utilizando a calculadora cando se precise. 31. Valorar a capacidade para utilizar e elaborar modelos coa folla de cálculo para organizar datos, calcular parámetros e xerar os gráficos máis adecuados á situación estudada. 32. Avaliar a capacidade para mostrar informacións e resultados con claridade e limpeza e de valorar positivamente os recursos que nos ofrece a estatística á hora de interpretar situacións procedentes dos ámbitos social e físico. 33. Utilizar estratexias e técnicas de resolución de problemas, tales coma a análise do enunciado, o ensaio e erro sistemático, a división do problema en partes así como o comprobación da coherencia da solución obtida. 34. Expresar, utilizando a linguaxe matemática adecuada ao seu nivel, o procedemento que se empregou na resolución dun problema. 35. Valorar se o alumnado é capaz de transmitir cunha linguaxe suficientemente precisa, as ideas e os procesos persoais desenvolvidos, de maneira que se fagan entender e comprenda o que outras persoas expresan, respectando as opinións do resto e interesándose en comprender estratexias diferentes ás súas e valorando positivamente esta actividade de contraste IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

20 MATERIAL E / OU RECURSOS ORDINARIOS: Libro de texto: Matemáticas de 2º Educación Secundaria. Editorial Anaya. Caderno de traballo. Exercicios propostos aos alumnos polo profesor. Calculadora Ordenador IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

21 CONTIDOS 1ª AVALIACIÓN BLOQUE TEMÁTICO OU UNIDADE DIDÁCTICA BLOQUE I : ARITMÉTICA. 1. Repaso de divisibilidade e números enteiros. APARTADOS 1. Repaso do concepto e das operacións cos números naturais e enteiros. 2. Repaso da divisibilidade e do cálculo do m.c.m e do m.c.d. 3. Uso da xerarquía das operacións, das regras dos signos e do uso dos parénteses nas operacións combinadas con números enteiros. 2. Potencias e raíces cadradas. 1. Repaso das potencias, propiedades e cálculo. 2. Notación científica. 3. Utilización da notación científica para representar números grandes relacionados co mundo da ciencia. 4. Cadrados perfectos 5. A raíz cadrada. Estimación e cálculo de raíces cadradas exactas. 6. Cálculo de raíces cadradas aproximadas 3. Números racionais. Fraccións. 1. Operacións combinadas con fraccións. 2. Utilización da xerarquía e propiedades das operacións e das regras do uso das parénteses en cálculos escritos e na simplificación de fraccións. 3. Interpretación e utilización dos números racionais e as súas operacións en diversos contextos, elixindo a notación axeitada para cada caso. 4. Potencias e raíces cadradas de fraccións. 4. Números decimais. 1. Números decimais. Operacións con números decimais. 2. Estimacións, aproximacións e redondeos de números decimais. 3. Uso da calculadora para o cálculo de potencias e raíces cadradas de números decimais. 4. Expresión decimal dunha fracción. 5. Expresión fraccionaria dun número decimal. 6. Obtención da fracción xeratriz dos números decimais limitados. 5. Magnitudes proporcionais. Porcentaxes. 1. Proporcionalidade.Razón de proporcionalidade 2. Magnitudes non proporcionais 3. Magnitudes directamente proporcionais. 4. Magnitudes inversamente proporcionais. 5. Aumentos e diminucións porcentuais. 6. Resolucións de problemas relacionados coa vida cotiá e con outros ámbitos nos que aparezan as relacións de proporcionalidade directa ou inversa 7. Relacións entre fraccións, decimais e porcentaxes. 8. Usos destas relacións para resolver problemas relacionados coa vida cotiá e con outros ámbitos IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

22 2ª AVALIACIÓN BLOQUE TEMÁTICO OU UNIDADE DIDÁCTICA BLOQUE II: ÁLXEBRA. APARTADOS 6. Expresións alxébricas. 1. Da linguaxe ordinaria á linguaxe alxébrica. 2. Expresións alxébricas. Valor numérico. 3. Obtención de fórmulas e termos xerais baseada na observación de pautas e regularidades. 7. Ecuacións. 1. Distinción entre identidades e ecuacións. 2. Ecuacións equivalentes. Solución dunha ecuación. 3. Ecuacións de primeiro grao cunha incógnita. Resolución e interpretación da solución. BLOQUE III: XEOMETRÍA 8. Semellanza. Teorema de Pitágoras. Teorema de Tales. 4. Utilización das ecuacións para a resolución de problemas. 5. Resolución dos mesmos problemas por métodos non alxébricos : ensaio - erro 1. Figuras semellantes. Propiedades das figuras semellantes. 2. Razón de semellanza. 3. Proporcionalidade de segmentos. 4. Ampliación e redución de figuras.obtención do factor utilizado 5. Razón entre as áreas de figuras semellantes 6. Teorema de Pitágoras. Aplicacións. 7. Teorema de Tales.Aplicacións 8. Semellanza de triángulos. 9. Criterios de semellanza de triángulos. 10. Aplicacións da semellanza de triángulos 11. Polígonos semellantes 12. Planos e escalas. 13. Utilización dos teoremas de Pitágoras e Tales para obter medidas e comprobar relacións entre figuras. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

23 3ª AVALIACIÓN BLOQUE TEMÁTICO OU UNIDADE DIDÁCTICA APARTADOS 9. Corpos xeométricos. Volume. 1. Poliedros 1. Elementos dun poliedro.desenvolvementos planos. 2. Clasificación atendendo a distintos criterios. 3. Poliedros regulares. 4. Prismas. Ortoedro. 5. Pirámides. 6. Tronco de pirámide. 2. Corpos de revolución. 1. Cilindros. 2. Conos. 3. Troncos de cono. 4. Esfera. Superficie esférica. Elementos. 3. Áreas e volumes de poliedros e corpos redondos. 1. Áreas laterais e totais. 2. Volumes.Unidades de volume. Equivalencias entre volume, capacidade e masa. Densidade. 3. Cálculo do volume dos poliedros e corpos de revolución mediante a utilización das fórmulas. BLOQUE IV: ANÁLISE. 4. Utilización de procedementos tales como a composición, descomposición, intersección, truncamento, dualidade, movemento, deformación ou desenvolvemento de poliedros para analizalos ou obter outros. 10. Funcións e gráficas 1. Descrición local e global de fenómenos, de tipo social, natural ou científico, presentados en forma de gráfica. 2. Estudo gráfico das propiedades dunha función: crecemento e decrecemento, continuidade e descontinuidade, puntos de corte cos eixes, máximos e mínimos relativos. 3. Interpretación de gráficas como relación entre dúas magnitudes: observación e experimentación en casos prácticos. 4. Magnitudes directamente e inversamente proporcionais.obtención da relación a partir da análise da súa táboa de valores e da súa gráfica.interpretación da constante de proporcionalidade.aplicacións a situación reais 5. Gráficas das funcións constante, lineal e afín. 6. Gráficas de funcións de proporcionalidade directa e inversa. 7. Representación gráfica dunha función a partir dunha táboa de valores, dun enunciado ou dunha expresión alxébrica. 5. Utilización da folla de cálculo para organizar os datos, realizar os cálculos e xerar os gráficos máis axeitados. BLOQUE V: ESTATÍSTICA E PROBABILIDADE. 11. Estatística unidimensional. Distribucións discretas. 1. Recollida e tratamento de datos: 1. Poboación e mostra 2. Variables estatísticas. Tipos: cuantitativas e cualitativas; continuas e discretas. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

24 3. Reconto, organización e tabulación de datos 4. Frecuencias absolutas e relativas. Frecuencias acumuladas. Táboa de frecuencias. 2. Representación gráfica de distribucións discretas 3. Parámetros estatísticos. 1. Medidas de centralización: media, mediana e moda. 2. Cálculo e interpretación das medidas de centralización 3. Introdución a análise da dispersión :valores máximo e mínimo, rango ou percorrido 4. Utilizar a media, moda, mediana e percorrido para realiza comparacións e valoracións. 5. Utilización da folla de cálculo para organizar datos,realizar os cálculos e xerar os gráficos máis adecuados. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

25 COMPETENCIAS BÁSICAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia matemática - Aplicar estratexias de resolución de problemas. - Aplicar procesos matemáticos a situacións cotiás. - Comprender elementos matemáticos. - Comunicarse en linguaxe matemática. - Identificar ideas básicas. - Interpretar información. - Xustificar resultados. - Razoar matematicamente. - Interpretar información gráfica. - Competencia en comunicación lingüística - Ler e entender enunciados de problemas. - Procesar a información que aparece nos enunciados. - Redactar procesos matemáticos e solucións a problemas. - Analizar información dada, utilizando os coñecementos adquiridos. - Competencia en coñecemento e interacción co mundo físico - Comprender conceptos científicos e técnicos. - Obter información cualitativa e cuantitativa. - Realizar inferencias. - Valorar o uso das matemáticas en multitude de situacións cotiás. - Utilizar os coñecementos sobre distintos conceptos matemáticos para describir fenómenos da natureza. - Competencia dixital e do tratamento da información - Buscar información en distintos soportes. - Dominar pautas de decodificación de linguaxes. - Utilizar as Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC) para a aprendizaxe e a comunicación. - Usar a calculadora como ferramenta que facilita os cálculos mecánicos. - Competencia social e cidadá - Analizar datos estatísticos relativos a poboacións. - Entender informacións demográficas, demoscópicas e sociais. - Aplicar os coñecementos matemáticos a determinados aspectos da vida cotiá. - Competencia cultural e artística - Analizar expresións artísticas visuais dende o punto de vista matemático. - Coñecer outras culturas, especialmente nun contexto matemático. - Reflexionar sobre a forma de facer matemáticas noutras culturas (antigas ou actuais) como complementarias das nosas. - Competencia para aprender a aprender - Coñecer técnicas de estudo, de memorización, de traballo intelectual... - Estar motivado para emprender novas aprendizaxes. - Facerse preguntas que xeren novas aprendizaxes. - Ser consciente do que se sabe e do que non se sabe. - Ser consciente de como se aprende. - Competencia en autonomía e iniciativa persoal - Buscar solucións con creatividade. - Detectar necesidades e aplicalas na resolución de problemas. - Organizar a información facilitada nun texto. - Revisar o traballo realizado. - Utilizar os conceptos matemáticas para resolver problemas da vida cotiá. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas

26 ACTIVIDADES NA AULA A VALORAR. Realización das tarefas (exercicios) indicados polo profesor (exercicios de reforzo e ampliación) tanto individualmente coma en grupo. Corrección do caderno de traballo. ACTITUDES E VALORES 1. Valoración da precisión das distintas linguaxes matemáticas para representar, expresar ou resolver deferentes situacións relativas á vida cotiá. 2. Curiosidade por descubrir relacións e propiedades matemáticas. 3. Interese, confianza e tenacidade fronte a diferentes situacións problemáticas e na busca das súas respectivas solucións. 4. Disposición favorable á comprobación e revisión dos resultados calquera que sexa o problema resolto. 5. Recoñecemento da necesidade de realizar cálculos, exactos ou aproximados, seguindo a estratexia que cada caso aconselle. 6. Valoración das matemáticas para interpretar, describir e predicir situacións incertas. 7. Sensibilidade, interese e valoración crítica diante das informacións e mensaxes de natureza numérica, gráfica ou estatística. 8. Sensibilidade e gusto polo rigor e a precisión na realización dos cálculos e pola presentación ordenada e clara do proceso seguido e dos resultados obtidos. 9. Respecto polo traballo e as opinións dos demais, especialmente ao realizar actividades en equipo. 10. Recoñecemento e valoración crítica da utilidade da calculadora e demais recursos tecnolóxicos para a realización de cálculos. A avaliación das actitudes farase a diario, tendo en conta o traballo na casa e na clase, a participación na clase e nos grupos de traballo, o coidado do material propio e da clase, o respecto aos compañeiros, etc.. Obrigarase aos alumnos a que cumpran as normas de convivencia do centro, tendo en conta que non obterán a cualificación de aprobado aqueles alumnos que manteñan, dentro da aula e na clase de Matemáticas, algunha conduta considerada gravemente prexudicial para a convivencia no centro. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Estableceranse secuencias de contidos que aseguren aprendizaxes básicas para todos e coñecementos de maior complexidade para algúns. Deseñaranse actividades de ensinanza-aprendizaxe variadas e con diferentes niveles de dificultade, incluíndo actividades de motivación, de diagnóstico (coa fin de establecer os coñecementos previos e detectar posibles erros conceptuais), de ampliación e de reforzo. Aplicaranse criterios de avaliación que contemplen diferentes graos de logro. En cada tema ou bloque temático, proporanse exercicios de reforzo e/ou ampliación. Ademais destas medidas propostas como resposta á diversidade, para os alumnos con necesidades educativas especiais haberá que ter en conta a posible elaboración de adaptacións curriculares (ou seguimento das elaboradas noutros cursos), marcando os obxectivos que estes alumnos poderán alcanzar de acordo co Departamento de Orientación. IES Celanova Celso Emilio Ferreiro Programación Departamento de Matemáticas