Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

Transcrição

1 Censo de Poboación e Vivendas 2001 Información provisional

2 Introducción O Censo de Poboación e Vivendas é unha operación estatística que ten por obxectivo determinar o número de habitantes, vivendas e edificios do Estado e das súas áreas xeográficas e administrativas, e obter unha imaxe estructural do país desde diversos puntos de vista que permita a elaboración de políticas demográficas, sociais, educativas, asistenciais,... En España, os censos de poboación e vivendas realízanse cada 10 anos. O primeiro censo do século XXI levouse a cabo no ano 2001, e tivo como data de referencia o 1 de novembro. A normativa vixente establece que o organismo encargado da formación dos censos en España é o Instituto Nacional de Estadística. Non obstante, a complexidade desta operación require a participación de numerosas persoas, organismos e axentes sociais nas diversas fases da súa elaboración. Os institutos de Estatística dalgunhas comunidades autónomas, entre os que se atopa o IGE, asinaron un convenio de colaboración co INE para o desenvolvemento coordinado das tarefas do censo no ámbito territorial correspondente. En virtude deste convenio o IGE obtivo un ficheiro provisional resultante da gravación e codificación da información. A partir deste ficheiro facilitado polo INE, levouse a cabo un proceso de validación e imputación, co obxecto de ofrecer un avance dos principais resultados do censo para Galicia, que ten carácter provisional. Esta información completarase cos resultados que posteriormente se difundan a partir dos ficheiros definitivos. Como características do Censo do 2001 debemos destacar as seguintes: Aproveitamento dos rexistros administrativos. O cruce informático destas bases de datos do Padrón Municipal de Habitantes e do Catastro permitiu obter un directorio dos enderezos postais existentes, polo que se levou a cabo un único percorrido censual, eliminando así a realización do Censo de Edificios e Locais (que tradicionalmente se efectuaba nos anos terminados en 0), o que implicou un importante aforro. Por outra parte utilizouse a información administrativa dispoñible nos padróns municipais de habitantes co obxecto de non molestar innecesariamente os cidadáns preguntándolles datos que xa se coñecen. Así, os datos padroais de cada persoa ían impresos nun cuestionario á parte, de xeito que só foi necesario comprobar que estes datos eran os correctos, ou, cando for necesario, modificalos. Explotación exhaustiva. Informatizouse a totalidade da información censual, igual que se fixo no censo de 1991, e isto permitirá atender a crecente demanda de información para áreas xeográficas pequenas, sen outro límite que a confidencialidade dos datos, establecida polo segredo estatístico. Cuestionarios. En cada vivenda entregouse un sobre cos seguintes cuestionarios: Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 3

3 Folla de datos padroais na que estaban preimpresos os datos que, de cada residente, figuran no padrón Cuestionario de vivenda no que se incluían as preguntas sobre as características da vivenda Cuestionario de fogar con preguntas sobre certas características de cada un dos membros do fogar: estado civil, relacións de parentesco, migracións Cuestionario individual: un para cada residente de 16 a 64 anos, ocupado ou estudiante, coas preguntas sobre actividade económica, académica, desprazamentos,... Procesamento informático: Neste apartado prodúcese unha das principais novidades destes censos, xa que non se recorreu á gravación tradicional de datos, senón que se utilizaron os últimos avances tecnolóxicos na campo da captura de datos: escáneres de alto rendemento para capturar previamente a imaxe dos cuestionarios e técnicas de recoñecemento óptico de caracteres. (que precisan axuda para realizar actividades básicas), pola outra. Tempo usualmente traballado. Inclúese esta pregunta para diferenciar o traballo a tempo completo do traballo a tempo parcial. Lugar de traballo ou estudio, número de viaxes diarias ó lugar de traballo ou estudio, medio de desprazamento e tempo de desprazamento. Dispoñibilidade de vehículos a motor Ano de ocupación da vivenda Dispoñibilidade de segunda vivenda Problemas da vivenda (falta de espacio, ruídos exteriores, contaminación, delincuencia,...) Contido dos cuestionarios. En canto ás características sociodemográficas básicas, o contido deste censo é similar ó de 1991 Non obstante, en atención á crecente demanda de información en determinados aspectos da realidade social, o censo de 2001 incorpora unha serie de novidades, entre as que cabe destacar as seguintes: Relación coa actividade. Engádense dúas novas categorías dedicadas a estimar o número de persoas que se dedican a actividades de voluntariado social, por unha banda, e o de persoas dependentes 4 Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

4 Evolución da poboación Segundo os resultados do Censo de Poboación e Vivendas, Galicia conta con habitantes a 1 de novembro de Esta cifra supón unha diminución de habitantes nos dez anos transcorridos entre os dous últimos recontos poboacionais. Esta perda poboacional vén determinada polo signo negativo do crecemento vexetativo. Aínda que con menor intensidade que na década anterior, o descenso no número de nacementos segue a ser unha constante neste decenio, aínda que se observa unha mínima recuperación nos dous últimos anos. Ó mesmo tempo, increméntase o número de defuncións principalmente debido ó envellecemento da poboación. Por outra banda, o saldo migratorio contribúe de forma positiva no total poboacional, pero resulta aínda insuficiente para compensar a diferencia existente entre os nacementos e as defuncións. Con este resultado, Galicia entra no século XXI cunha poboación que supera nun 30% á rexistrada en 1900, pero cunha tendencia claramente decrecente. Evolución da poboación No mesmo período, a poboación española increméntase en algo máis do 5%, o que implica unha perda do peso relativo da poboación galega sobre o conxunto de España. Por comunidades autónomas, ademais de Galicia perden poboación Castela e León, Asturias, País Vasco e Estremadura, sendo Baleares, Murcia e Canarias as que máis crecen Evolución do peso relativo da poboación de Galicia respecto da de España O decrecemento poboacional de Galicia non ten unha distribución uniforme nas provincias. Como vén sendo habitual nos últimos censos, e como evidencian os principais indicadores demográficos, obsérvase un limitado dinamismo nas provincias atlánticas e un claro retroceso nas interiores. Así, A Coruña rexistra unha poboación practicamente igual á da década anterior, Pontevedra obtén un incremento próximo ós habitantes, mentres que Lugo e Ourense perden respectivamente o 6,9 e o 4,3% da súa poboación. As provincias interiores rexistran, na primeira metade do século, incrementos de moita menor magnitude que as atlánticas, pasando a un descenso continuado nos últimos 50 anos. Como resultado desta evolución, Lugo ve diminuída a súa poboación nunha cuarta parte e Ourense nun 20%, no transcurso do século XX. Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 5

5 Evolución da poboación provincial Indice 1900=100 continuidade dos rasgos distintivos da composición por idades da poboación. Continúa o estreitamento pola base da pirámide debido á persistencia da tendencia decrecente dos nacementos. Polas súa vez, o incremento da esperanza de vida produce un ensanchamento dos últimos tramos da pirámide. Por outra A Coruña Lugo Ourense Pontevedra banda, o saldo migratorio positivo en todo o decenio provoca lixeiros crecementos poboacionais nas idades activas. Descendendo no nivel xeográfico da análise, o foco actual de crecemento Pirámide de idades e 2001 poboacional sitúase nunha franxa que Ho mes M ulleres uniría a cidade da Coruña con Santiago e continuaría por practicamente todo o litoral da provincia de Pontevedra. Existen, ademais, outros núcleos con certa expansión nas áreas de influencia das cidades de Lugo e Ourense, na Mariña Lucense e no Barco de Valdeorras. Noutro extremo, o despoboamento concéntrase principalmente nas zonas máis orientais das provincias de Ourense e Lugo. A evolución dos grandes grupos de idade ofrece unha clara visión da transformación Estructura da poboación A composición da poboación por idades adquire cada día maior importancia en numerosos campos da planificación económica e social, xa que o número de persoas en cada grupo de idade é determinante para estimar a posible demanda en diversos ámbitos como educación, emprego, vivenda, sanidade, sistema de pensións, etc. A comparación das pirámides de idades de 1991 e 2001 permite apreciar unha que se está a producir na estructura demográfica. Mentres que a poboación total diminúe en algo máis de persoas nesta década, o tamaño do segmento de 65 e máis anos tivo un incremento de Este colectivo representaba en 1991 un 16% sobre o total da poboación, para chegar a un 21% dez anos máis tarde. Analizando a parte baixa da pirámide, o número de persoas de menos de 20 anos vése reducido en case no mesmo período. En termos relativos o peso da poboación nova diminúe en máis de 8 puntos. 6 Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

6 Grandes grupos de idade e < e máis Así, o censo de 2001 constitúe o primeiro no que a poboación que excede a idade de xubilación supera a poboación xuvenil. A relación entre estes dous grupos mídese a través do índice de envellecemento, que pasa de 62,2 en 1991 a 119,1 en Unha simple lectura do significado deste indicador dá unha idea da acelerada evolución do proceso de envellecemento: se en 1991 residían en Galicia 62 persoas maiores por cada 100 mozos, en 2001 rexístranse 119. Se se comparan estes valores cos recollidos no resto do estado, Galicia é a cuarta comunidade con menos mozos e máis maiores. As comunidades da metade norte cunhas taxas de natalidade e fecundidade mais baixas acusan en maior medida o envellecemento progresivo da sociedade española. O índice de envellecemento acada en España un valor de 82,9. Nas comunidades de Asturias, Castela e León, Aragón, Galicia, A Rioxa, Cantabria e País Vasco este indicador é superior a 100, sitúandose Galicia, tamén neste caso, no cuarto lugar. No extremo contrario, Andalucía, Murcia e Canarias teñen unha poboación moito máis nova con menos de 60 maiores por cada 100 mozos. Descendendo ó nivel provincial, as catro provincias galegas acadan un índice superior ó da media española. Sen embargo os valores son sensiblemente diferentes. Pontevedra segue a ser a provincia mais dinámica dende o punto de vista demográfico, tendo aínda maior número de mozos que de maiores. Nas outras tres provincias o índice de envellecemento supera o valor de 110. Ordenando as provincias de España polo índice de envellecemento, Ourense, cun índice de 183, e Lugo con 177, ocupan os dous últimos lugares. A poboación estranxeira residente en Galicia Os movementos migratorios, como terceira compoñente da dinámica demográfica, poden producir tamén variacións na estructura da poboación, de xeito máis ou menos notable en función do seu volume e características. Neste sentido, estase observando en Galicia nos últimos anos a consolidación dun fluxo de certa entidade de inmigrantes de nacionalidade estranxeira que está a contribuír ó mantemento do saldo migratorio positivo. Igual que sucede nos países da Europa Comunitaria, a inmigración de estranxeiros está composta maioritariamente por poboación nova, o que supón un incremento de efectivos da poboación potencialmente activa, e tamén, aínda que en menor medida, da poboación infantil. Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 7

7 Os resultados do último censo reflicten claramente este proceso. Así, mentres que a poboación de nacionalidade española residente en Galicia diminúe en case persoas entre 1991 e 2001, o colectivo de estranxeiros practicamente se duplica, pasando de a algo máis de A relación existente entre os residentes estranxeiros e o total da poboación dá conta de que a inmigración estranxeira en Galicia acada aínda un nivel moi por debaixo da media española. Galicia, cunha porcentaxe do 1,3 (fronte ó 3,8 de España), sitúase como unha das comunidades con menos poboación estranxeira, tan só por diante de Estremadura e Asturias. No extremo oposto estarían Baleares, Madrid e Murcia como as comunidades máis receptoras de inmigrantes. marroquís (4,4%). Por grupos de países, practicamente a metade dos estranxeiros residentes en Galicia son de nacionalidades iberoamericanas e unha terceira parte de países da Europa Comunitaria. Pirámide de idades da poboación estranxeira Ho mes M ulleres A pirámide de idades da poboación estranxeira permite ver que se trata dun colectivo de poboación máis novo en termos relativos que a poboación autóctona, sitúandose practicamente a metade nos primeiros tramos activos de idade, entre 20 e 39 anos. Pódese apreciar tamén que o número de mulleres é superior ó de homes. No cómputo total a porcentaxe de mulleres é do 54%, superándose este valor en tódolos grupos de idade comprendidos entre os 20 e os 60 anos. Atendendo á nacionalidade, os portugueses, co 23% do total, son o grupo máis numeroso dos estranxeiros censados, seguidos dos colombianos cun 16%. Tamén teñen certa representación os arxentinos (8,5%), venezolanos (6%) e Estranxeiros residentes en Galicia segundo nacionalidade Europa Comunitaria Francia Alemaña Portugal Reino Unido Italia Europa non Comunitaria América do Norte Canadá Estados Unidos México América Central Cuba República Dominicana América do Sur Arxentina Brasil Colombia Uruguai Venezuela Asia África Marrocos Oceanía Total Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

8 Por lugar de residencia, as provincias atlánticas acollen un maior número de cidadáns estranxeiros que as interiores. Sen embargo, na relación co total de poboación, Ourense ocuparía o primeiro lugar. Os inmigrantes residen principalmente nos ámbitos máis urbanos, sendo a cidade de Vigo a principal receptora, con máis de estranxeiros. Os tradicionais fluxos dende Portugal cara a Galicia fan que sexan determinados concellos do sur de Ourense os que teñan as máis altas porcentaxes de estranxeiros. Concellos con máis residentes estranxeiros Estranxeiros Porcentaxe sobre a poboación Vigo ,8 A Coruña ,5 Ourense ,0 Pontevedra ,7 Santiago de Compostela ,4 Lugo ,3 O Barco de Valdeorras 747 5,8 Verín 678 5,2 Ferrol 641 0,8 Oleiros 639 2,3 Concellos con maior porcentaxe de estranxeiros Estranxeiros Porcentaxe sobre a poboación A Mezquita ,5 Carballeda de Valdeorras ,1 Lobios 231 8,8 Padrenda 160 6,2 Entrimo 88 6,1 O Barco de Valdeorras 747 5,8 Oímbra 112 5,6 Verín 678 5,2 O Bolo 51 3,8 Beariz 55 3,7 Estranxeiros segundo provincia de residencia Estranxeiros Porcentaxe sobre a poboación A Coruña ,0 Lugo ,0 Ourense ,2 Pontevedra ,4 Galicia ,3 Relación coa actividade económica Segundo os resultados do censo, a poboación activa ascende en Galicia a persoas, o que supón unha taxa de actividade do 49,7. Con este dato, a comunidade galega sitúase cunha das taxas máis baixas do estado, só por riba de Asturias e Castela e León, e cunha diferencia de 5 puntos con respecto da media española. Da comparación co censo anterior obtense un balance positivo, cun lixeiro incremento tanto da taxa de actividade como do número total de activos. O crecemento non afecta por igual a ámbolos sexos, senón que se observa un importante aumento da actividade feminina e unha reducción de efectivos na actividade masculina. Aínda que a evolución no conxunto do estado resulta máis favorable, advírtese certa aproximación nas tendencias entre a actividade galega e a española. Deste total de activos case persoas declararon estar desempregadas, polo que a taxa de paro se situaría no 12,6% da poboación activa. Este resultado implica unha considerable diminución do paro entre as dúas datas censuais, reducíndose en case persoas o Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 9

9 número total de parados, e en 3,7 puntos a taxa de paro. Aínda que no conxunto do estado se observa unha maior reducción do paro, a taxa galega mantense por baixo da española, tanto nos homes como nas mulleres. Taxas de actividade Ambos sexos Galicia 49,2 49,7 España 50,2 55,0 Homes Galicia 66,4 61,3 España 68,3 67,7 Mulleres Galicia 33,5 39,1 España 33,3 43,0 Taxas de paro Ambos sexos Galicia 16,4 12,6 España 18,9 14,1 Homes Galicia 14,3 9,9 España 14,9 11,0 Mulleres Galicia 20,1 16,4 España 26,8 18,8 Taxas de actividade e de paro por provincias Taxa de actividade Taxa de paro A Coruña 50,0 12,6 Lugo 47,2 10,5 Ourense 43,6 13,4 Pontevedra 52,7 13,1 Galicia 49,7 12,6 Pontevedra é a provincia con maiores taxas de actividade, observando incrementos no total de activos en ámbolos sexos. Como contrapartida, a taxa de paro continúa por riba da media galega, a pesar de reducirse en 6 puntos dende En Lugo e Ourense a incorporación de mulleres novas ó mercado laboral non resulta suficiente para compensar a perda de ocupacións no sector primario, polo que á penas ven incrementada a actividade feminina. Como consecuencia as súas taxas de actividade vense reducidas en 3 puntos dende Aínda así, a situación das dúas provincias non é análoga. A taxa de actividade de Lugo está dous puntos por baixo da media galega, pero tamén é a provincia con menor taxa de paro. Ourense sería a provincia coa peor situación, ó acadar a taxa de actividade máis baixa e a máis alta taxa de paro. O incremento da actividade e a reducción do paro supuxo que o total de ocupados resultante deste censo supere en algo máis de ó obtido a partir do censo de O emprego feminino cun incremento do 30% é o que resulta máis favorecido. Aínda así, a taxa de ocupación, que mide a relación entre o número de ocupados e as persoas que están en idade de traballar, permanece en valores moi baixos, sobre todo no caso das mulleres. Aprécianse, sen embargo, diferencias significativas a nivel provincial. A Coruña mantense arredor da media galega, tanto nos valores das taxas derivadas deste censo, como na evolución dende Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

10 O proceso de reducción da ocupación na Taxas de ocupación segundo sexo e idade Ambos sexos Homes Mulleres De 16 a 19 anos 16,5 22,1 10,6 De 20 a 24 anos 43,7 52,3 35,0 De 25 a 29 anos 65,9 74,9 56,9 De 30 a 34 anos 71,7 84,6 59,0 De 35 a 39 anos 71,4 86,3 57,1 De 40 a 44 anos 70,4 86,3 54,9 De 45 a 49 anos 66,8 83,6 50,1 De 50 a 54 anos 59,6 77,6 41,9 De 55 a 59 anos 46,9 61,2 33,3 De 60 a 64 anos 30,2 37,9 23,3 65 e máis anos 1,9 2,8 1,4 Total 43,4 55,2 32,7 agricultura é constatable nas catro provincias, pero é Ourense a provincia que o observa en maior medida. Así, se xa é significativa a perda do 50% dos ocupados nesta actividade na Coruña, Pontevedra e Lugo, resulta moito máis salientable que Ourense só conserve a cuarta parte dos efectivos agrarios que tiña 10 anos atrás. Ocupados por sectores Cómpre salientar que a evolución positiva do emprego só favoreceu as provincias de Pontevedra e A Coruña, que rexistran incrementos do 25 e 15%, respectivamente, no total de ocupados no período intercensual. Lugo e Ourense sofren o proceso contrario, cun resultado de e empregos menos que hai 10 anos. A distribución dos ocupados por sectores de actividade económica non ofrece novidades significativas respecto das tendencias recollidas polas fontes que proporcionan información sobre o emprego. Continúa, e incluso se acrecenta, a perda de peso do sector primario mentres segue a incrementarse a poboación que traballa nos servicios. No período considerado, a porcentaxe de ocupados na agricultura pasa do 20% ó 7,5%, desaparecendo máis de empregos neste sector. Ó mesmo tempo, aumenta en 13 puntos a ocupación nos servicios, con ocupados máis. Na industria e construcción obsérvanse aumentos menos significativos, e a pesca mantén practicamente o mesmo número de ocupados que 10 anos atrás Agricultura Pesca Industria Construcción Servicios Total Poboación ocupada por provincias e A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Galicia Distribución porcenual dos ocupados nos sectores Agricultura Pesca Industria Construcción Servicios A Coruña 6,0 3,4 18,1 12,3 60,1 Lugo 21,4 1,5 12,9 10,6 53,6 Ourense 7,5 0,0 17,9 13,4 61,2 Pontevedra 4,1 5,0 22,1 12,1 56,7 Galicia 7,5 3,4 18,8 12,1 58,2 Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 11

11 Mobilidade xeográfica. Desprazamentos Como se sinalou na introducción unha das novidades deste censo foi a inclusión dun bloque de preguntas que permiten ver a mobilidade diaria da poboación por razón de traballo ou estudio, que se concretaron en catro epígrafes: a. lugar de traballo ou estudio b. numero de viaxes diarias de ida e volta dende a vivenda ó lugar de traballo ou estudio c. medio de desprazamento d. tempo de desprazamento Os resultados destas preguntas poden ser de gran utilidade no ámbito da planificación urbanística e nos estudios sobre utilización e necesidades de transporte público, aínda que será ó descender ós niveis comarcais e municipais cando estas variables adquiran maior rendemento. en varios concellos (viaxantes, conductores,...). Respecto do lugar de estudio, resulta superior o número de estudiantes que asisten a un centro situado fóra do seu concello que os que o fan no concello de residencia. Cabe insistir que só se recolleron resultados para os estudiantes de 16 e máis anos, e isto implica que, nos totais das táboas, exclúese a práctica totalidade de estudiantes nos niveis obrigatorios do ensino. Basicamente os resultados refírense ó lugar de estudio para os alumnos de bacharelato superior, formación profesional e ensino universitario. A propia distribución xeográfica dos centros debe implicar loxicamente que un elevado número de alumnos non dispoña dun centro no propio concello. Ocupados e estudiantes segundo lugar de traballo ou estudio Antes de analizar os resultados cómpre ter Ocupados Estudiantes en conta que este conxunto de preguntas só estaba dirixido á poboación de 16 e máis anos que era estudiante ou ocupada na data censual. O propio domicilio 7,6 2,8 Varios concellos 8,2 0,2 O concello de residencia 51,7 48,1 Outro concello da mesma provincia 25,9 31,4 Outra provincia de Galicia 3,0 13,5 Outra Comunidade Autónoma 2,0 3,2 Estranxeiro 1,6 0,9 En relación co lugar de traballo cabería destacar que pouco máis da metade dos ocupados traballa no seu concello de residencia, preto dun 30% ten o seu centro de traballo en Galicia pero nun concello distinto do que residen, e un 3,6% declararon traballar noutra comunidade autónoma ou noutro país. O cadro complétase cun significativo 7,6% dos traballadores que exercen a súa actividade no domicilio familiar, e un 8% que traballa No tocante ós desprazamentos, un total superior as persoas realizan unha ou máis viaxes diarias de ida e volta dende a súa vivenda ata ó lugar de traballo. Esta distancia é percorrida habitualmente andando por un 22% dos ocupados, mentres que a gran maioría fai uso dalgún medio de locomoción na totalidade ou parte do traxecto. O máis utilizado é o automóbil. Máis de medio millón de persoas desprázase diariamente en coche 12 Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

12 para acudir ó seu centro de traballo. Destes, son poucos (61.000) os que declararon viaxar como pasaxeiros, o que pode dar idea dunha baixa ocupación dos vehículos. Dos resultados dedúcese ademais un movemento de automóbiles diarios en traxectos dende a residencia ata o lugar de traballo. Outro aspecto que se pode destacar é o escaso uso do transporte colectivo nestes itinerarios, utilizado por algo máis de ocupados, ben como único medio, ben combinado con outros. Ocupados e estudiantes que se desprazan segundo medio de desprazamento ó lugar de traballo ou estudio Ocupados Estudiantes Andando 21,9 29,0 En coche como conductor 57,4 14,0 En coche como pasaxeiro 7,2 8,0 En autobús, autocar, minibús 6,7 40,5 Outros medios 2,4 2,4 Combina varios medios 4,5 6,1 Medio de desprazamento segundo sexo Andando 17,8 29,8 23,1 En coche como conductor 59,7 37,4 49,9 En coche como pasaxeiro 6,3 8,6 7,3 En autobús, autocar, minibús 8,8 17,2 12,5 Outros medios 3,2 1,3 2,4 Combina varios medios 4,1 5,6 4,8 Total A estes movementos hai que engadir un total de estudiantes que se desprazan diariamente dende a súa residencia ata o centro de estudios. O medio de transporte máis utilizado, neste caso, é o autobús, aínda que resulta notablemente alta a proporción dos que se trasladan en automóbil. No conxunto de desprazamentos aprécianse certas diferencias entre homes e mulleres. Aínda que en ámbolos casos a utilización do automóbil é maioritaria, son máis as mulleres que optan por realizar o traxecto andando e en transporte colectivo. Coñecemento e uso do galego O cuestionario censual incluiu un conxunto de preguntas destinadas a medir o coñecemento e uso do idioma galego. Para poder estudiar a evolución destas variables optouse por unha formulación idéntica á incluída no censo anterior. A sinxela redacción das preguntas, necesaria en toda operación censual, impide unha análise sociolingüística en profundidade, sobre todo polo feito de non dispoñer de resultados que permitan comparar os hábitos de uso do galego e do castelán. Non obstante, a posibilidade de cruzalas con outras variables censuais como lugar de residencia, idade, ocupación ou estudios permitirá certa aproximación á situación lingüística en Galicia e ó mesmo tempo pode servir de avaliación das políticas lingüísticas. Dunha primeira lectura dos resultados pódese salientar que a práctica totalidade da poboación maior de 5 anos (o 99%) entende o galego e o 91% declara que o sabe falar. As porcentaxes de lectura e escrita resultan considerablemente inferiores cun 69% da poboación que le galego e un 58% que o escribe. A comparación destes datos cos do censo anterior revela un notable incremento da poboación que sabe ler e escribir en galego. Este feito é principalmente Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 13

13 perceptible nos grupos de idade comprendidos entre os 10 e os 30 anos, como resultado do período transcorrido dende a implantación do galego no sistema educativo. Resulta significativo, sen embargo, que este avance vaia acompañado dunha diminución de algo máis de 2,5 puntos na porcentaxe de persoas que saben falar galego. A distribución por idades do nivel de entendemento non aporta novidades significativas. A poboación máis nova, que realiza ou realizou estudios en lingua galega, acada porcentaxes máis altas na lectura e na escrita, mentres que é neste mesmo grupo onde se atopa a maior proporción de persoas que non sabe falar galego. obsérvase unha clara reducción do uso do idioma galego xa que entón a porcentaxe dos que non o utilizaban nunca era inferior ó 7%. Da clasificación por idades do uso obtense o resultado xa coñecido de que, conforme se avanza en idade, increméntase a utilización exclusiva do galego. Da mesma forma, dende o punto de vista territorial obsérvase un gradiente no uso do galego de tal xeito que a porcentaxe dos que nunca o utilizan vai aumentando canto máis urbano é o ámbito de residencia. Así, nas cidades de Coruña, Ferrol, Pontevedra e Vigo máis da cuarta parte da súa poboación non usa nunca o galego. Poboación de 5 e máis anos segundo o coñecemento do galego entende 98,0 99,2 fala 93,6 91,0 le 54,0 68,7 escribe 39,5 57,6 Poboación de 5 e máis anos segundo o uso do galego sempre 57,7 56,8 ás veces 35,6 30,3 nunca 6,7 12,9 Uso do galego segundo idade Coñecemento do galego segundo idade menos de 30 anos de 30 a 59 anos de 60 e máis entende 99,0 99,2 99,3 fala 89,7 90,3 93,7 le 79,8 70,9 52,3 escribe 75,6 57,6 36,9 menos de 30 anos de 30 a 59 anos de 60 e máis sempre 43,6 55,4 74,5 ás veces 41,4 30,9 16,5 nunca 15,0 13,7 9,0 Respecto do uso cómpre salientar que máis da metade da poboación (un 56%) declara utilizar sempre o galego mentres que unha terceira parte úsao ás veces e un 13% non o utiliza nunca. En comparación cos resultados obtidos 10 anos antes 14 Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

14 TÁBOAS RESUMO Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 15

15 GALICIA Poboación segundo sexo e idade De 0 a 4 anos De 5 a 9 anos De 10 a 14 anos De 15 a 19 anos De 20 a 24 anos De 25 a 29 anos De 30 a 34 anos De 35 a 39 anos De 40 a 44 anos De 45 a 49 anos De 50 a 54 anos De 55 a 59 anos De 60 a 64 anos De 65 a 69 anos De 70 a 74 anos De 75 a 79 anos De 80 a 84 anos De 85 e máis anos Total Poboación segundo país de nacionalidade España Estranxeiro Europa Comunitaria Francia Alemaña Portugal Reino Unido Italia Europa non Comunitaria América do Norte América Central Cuba República Dominicana América do Sur Arxentina Brasil Colombia Uruguai Venezuela Asia África Marrocos Oceanía Apátrida Poboación segundo o lugar de nacemento No concello de residencia Noutro concello da provincia Noutra provincia de Galicia Noutra comunidade autónoma No estranxeiro Poboación en vivendas familiares de 18 e máis anos segundo o estado civil Solteiro/a Casado/a Viúvo/a Separado/a Divorciado/a Total Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o coñecemento do galego Entende Fala Le Escribe Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o uso do galego Sempre Ás veces Nunca Total Total Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

16 Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo o nivel de estudios Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a ocupación Non sabe ler ou escribir Menos de 5 anos de escolarización Sen completar Bacharelato elemental, ESO ou EXB Bacharelato elemental, ESO ou EXB completo Bacharelato superior BUP/LOXSE, COU/PREU FPI, FP grao medio, Oficialía industrial FPII, FP grao superior, Mestría industrial Diplomatura, Arquitectura, Enxeñería Técnica Licenciatura, Arquitectura, Enxeñería Superior Doutoramento Dirección das empresas e das administracións públicas Técnicos e profesionais científicos e intelectuais Técnicos e profesionais de apoio Empregados de tipo administrativo Traballadores dos servicios de restauración, persoais e vendedores Traballadores cualificados na agricultura e na pesca Artesáns e traballadores cualificados Operadores de instalacións e maquinaria, e montadores Traballadores non cualificados Total Forzas armadas Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo a relación coa actividade económica Poboación activa Ocupados Parados Poboación inactiva Taxa de actividade 61,3 39,1 49,7 Taxa de ocupación 55,2 32,7 43,4 Taxa de paro 9,9 16,4 12,6 Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a situación profesional Empresario/Traballador por conta propia Que emprega persoal Que non emprega persoal Asalariado/Traballador por conta allea Con carácter fixo Con carácter eventual Outras situacións Poboación en vivendas familiares ocupada segundo o sector económico Agricultura, gandería, caza e silvicultura Pesca Industria Construcción Servicios Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 17

17 A CORUÑA Poboación segundo sexo e idade De 0 a 4 anos De 5 a 9 anos De 10 a 14 anos De 15 a 19 anos De 20 a 24 anos De 25 a 29 anos De 30 a 34 anos De 35 a 39 anos De 40 a 44 anos De 45 a 49 anos De 50 a 54 anos De 55 a 59 anos De 60 a 64 anos De 65 a 69 anos De 70 a 74 anos De 75 a 79 anos De 80 a 84 anos De 85 e máis anos Total Poboación segundo país de nacionalidade España Estranxeiro Europa Comunitaria Francia Alemaña Portugal Reino Unido Italia Europa non Comunitaria América do Norte América Central Cuba República Dominicana América do Sur Arxentina Brasil Colombia Uruguai Venezuela Asia África Marrocos Oceanía Apátrida Poboación segundo o lugar de nacemento No concello de residencia Noutro concello da provincia Noutra provincia de Galicia Noutra comunidade autónoma No estranxeiro Poboación en vivendas familiares de 18 e máis anos segundo o estado civil Solteiro/a Casado/a Viúvo/a Separado/a Divorciado/a Total Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o coñecemento do galego Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o uso do galego Entende Fala Le Escribe Total Sempre Ás veces Nunca Total Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

18 Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo o nivel de estudios Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a ocupación Non sabe ler ou escribir Menos de 5 anos de escolarización Sen completar Bacharelato elemental, ESO ou EXB Bacharelato elemental, ESO ou EXB completo Bacharelato superior BUP/LOXSE, COU/PREU FPI, FP grao medio, Oficialía industrial FPII, FP grao superior, Mestría industrial Diplomatura, Arquitectura, Enxeñería Técnica Licenciatura, Arquitectura, Enxeñería Superior Doutoramento Dirección das empresas e das administracións públicas Técnicos e profesionais científicos e intelectuais Técnicos e profesionais de apoio Empregados de tipo administrativo Traballadores dos servicios de restauración, persoais e vendedores Traballadores cualificados na agricultura e na pesca Artesáns e traballadores cualificados Operadores de instalacións e maquinaria, e montadores Traballadores non cualificados Total Forzas armadas Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo a relación coa actividade económica Poboación activa Ocupados Parados Poboación inactiva Taxa de actividade 61,6 39,5 50,0 Taxa de ocupación 55,6 33,0 43,7 Taxa de paro 9,8 16,6 12,6 Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a situación profesional Empresario/Traballador por conta propia Que emprega persoal Que non emprega persoal Asalariado/Traballador por conta allea Con carácter fixo Con carácter eventual Outras situacións Poboación en vivendas familiares ocupada segundo o sector económico Agricultura, gandería, caza e silvicultura Pesca Industria Construcción Servicios Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 19

19 LUGO Poboación segundo sexo e idade De 0 a 4 anos De 5 a 9 anos De 10 a 14 anos De 15 a 19 anos De 20 a 24 anos De 25 a 29 anos De 30 a 34 anos De 35 a 39 anos De 40 a 44 anos De 45 a 49 anos De 50 a 54 anos De 55 a 59 anos De 60 a 64 anos De 65 a 69 anos De 70 a 74 anos De 75 a 79 anos De 80 a 84 anos De 85 e máis anos Total Poboación segundo país de nacionalidade España Estranxeiro Europa Comunitaria Francia Alemaña Portugal Reino Unido Italia Europa non Comunitaria América do Norte América Central Cuba República Dominicana América do Sur Arxentina Brasil Colombia Uruguai Venezuela Asia África Marrocos Oceanía Apátrida Poboación segundo o lugar de nacemento No concello de residencia Noutro concello da provincia Noutra provincia de Galicia Noutra comunidade autónoma No estranxeiro Poboación en vivendas familiares de 18 e máis anos segundo o estado civil Solteiro/a Casado/a Viúvo/a Separado/a Divorciado/a Total Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o coñecemento do galego Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o uso do galego Entende Fala Le Escribe Total Sempre Ás veces Nunca Total Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

20 Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo o nivel de estudios Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a ocupación Non sabe ler ou escribir Menos de 5 anos de escolarización Sen completar Bacharelato elemental, ESO ou EXB Bacharelato elemental, ESO ou EXB completo Bacharelato superior BUP/LOXSE, COU/PREU FPI, FP grao medio, Oficialía industrial FPII, FP grao superior, Mestría industrial Diplomatura, Arquitectura, Enxeñería Técnica Licenciatura, Arquitectura, Enxeñería Superior Doutoramento Dirección das empresas e das administracións públicas Técnicos e profesionais científicos e intelectuais Técnicos e profesionais de apoio Empregados de tipo administrativo Traballadores dos servicios de restauración, persoais e vendedores Traballadores cualificados na agricultura e na pesca Artesáns e traballadores cualificados Operadores de instalacións e maquinaria, e montadores Traballadores non cualificados Total Forzas armadas Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo a relación coa actividade económica Poboación activa Ocupados Parados Poboación inactiva Taxa de actividade 56,9 38,1 47,2 Taxa de ocupación 52,0 33,1 42,2 Taxa de paro 8,6 13,0 10,5 Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a situación profesional Empresario/Traballador por conta propia Que emprega persoal Que non emprega persoal Asalariado/Traballador por conta allea Con carácter fixo Con carácter eventual Outras situacións Poboación en vivendas familiares ocupada segundo o sector económico Agricultura, gandería, caza e silvicultura Pesca Industria Construcción Servicios Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 21

21 OURENSE Poboación segundo sexo e idade De 0 a 4 anos De 5 a 9 anos De 10 a 14 anos De 15 a 19 anos De 20 a 24 anos De 25 a 29 anos De 30 a 34 anos De 35 a 39 anos De 40 a 44 anos De 45 a 49 anos De 50 a 54 anos De 55 a 59 anos De 60 a 64 anos De 65 a 69 anos De 70 a 74 anos De 75 a 79 anos De 80 a 84 anos De 85 e máis anos Total Poboación segundo país de nacionalidade España Estranxeiro Europa Comunitaria Francia Alemaña Portugal Reino Unido Italia Europa non Comunitaria América do Norte América Central Cuba República Dominicana América do Sur Arxentina Brasil Colombia Uruguai Venezuela Asia África Marrocos Oceanía Apátrida Poboación segundo o lugar de nacemento No concello de residencia Noutro concello da provincia Noutra provincia de Galicia Noutra comunidade autónoma No estranxeiro Poboación en vivendas familiares de 18 e máis anos segundo o estado civil Solteiro/a Casado/a Viúvo/a Separado/a Divorciado/a Total Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o coñecemento do galego Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o uso do galego Entende Fala Le Escribe Total Sempre Ás veces Nunca Total Censo de Poboación e Vivendas Información provisional

22 Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo o nivel de estudios Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a ocupación Non sabe ler ou escribir Menos de 5 anos de escolarización Sen completar Bacharelato elemental, ESO ou EXB Bacharelato elemental, ESO ou EXB completo Bacharelato superior BUP/LOXSE, COU/PREU FPI, FP grao medio, Oficialía industrial FPII, FP grao superior, Mestría industrial Diplomatura, Arquitectura, Enxeñería Técnica Licenciatura, Arquitectura, Enxeñería Superior Doutoramento Dirección das empresas e das administracións públicas Técnicos e profesionais científicos e intelectuais Técnicos e profesionais de apoio Empregados de tipo administrativo Traballadores dos servicios de restauración, persoais e vendedores Traballadores cualificados na agricultura e na pesca Artesáns e traballadores cualificados Operadores de instalacións e maquinaria, e montadores Traballadores non cualificados Total Forzas armadas Poboación en vivendas familiares de 16 e máis anos segundo a relación coa actividade económica Poboación activa Ocupados Parados Poboación inactiva Taxa de actividade 54,2 34,0 43,6 Taxa de ocupación 48,0 28,4 37,7 Taxa de paro 11,4 16,3 13,4 Poboación en vivendas familiares ocupada segundo a situación profesional Empresario/Traballador por conta propia Que emprega persoal Que non emprega persoal Asalariado/Traballador por conta allea Con carácter fixo Con carácter eventual Outras situacións Poboación en vivendas familiares ocupada segundo o sector económico Agricultura, gandería, caza e silvicultura Pesca Industria Construcción Servicios Censo de Poboación e Vivendas Información provisional 23

23 PONTEVEDRA Poboación segundo sexo e idade De 0 a 4 anos De 5 a 9 anos De 10 a 14 anos De 15 a 19 anos De 20 a 24 anos De 25 a 29 anos De 30 a 34 anos De 35 a 39 anos De 40 a 44 anos De 45 a 49 anos De 50 a 54 anos De 55 a 59 anos De 60 a 64 anos De 65 a 69 anos De 70 a 74 anos De 75 a 79 anos De 80 a 84 anos De 85 e máis anos Total Poboación segundo país de nacionalidade España Estranxeiro Europa Comunitaria Francia Alemaña Portugal Reino Unido Italia Europa non Comunitaria América do Norte América Central Cuba República Dominicana América do Sur Arxentina Brasil Colombia Uruguai Venezuela Asia África Marrocos Oceanía Apátrida Poboación segundo o lugar de nacemento No concello de residencia Noutro concello da provincia Noutra provincia de Galicia Noutra comunidade autónoma No estranxeiro Poboación en vivendas familiares de 18 e máis anos segundo o estado civil Solteiro/a Casado/a Viúvo/a Separado/a Divorciado/a Total Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o coñecemento do galego Poboación en vivendas familiares de 5 e máis anos segundo o uso do galego Entende Fala Le Escribe Total Sempre Ás veces Nunca Total Censo de Poboación e Vivendas Información provisional