Información facilitada ao consumidor e etiquetaxe

Transcrição

1 Información facilitada ao consumidor e etiquetaxe Guía breve Clúster Alimentario de Galicia // 1

2 ÍNDICE Introdución. Etiqueta dun produto lácteo... 3 Información nutricional... 4 Expresión das cantidades... 4 Presentación e lexibilidade... 5 Repetición da información nutricional... 5 Lexibilidade... 6 Etiquetaxe de orixe... 7 Etiquetaxe de alérxenos... 7 Declaracións... 8 Declaracións nutricionais... 8 Declaracións de saúde

3 Introdución. Etiqueta dun produto lácteo O etiquetado de produtos alimentarios vai a sufrir cambios debido á entrada en vior do Reulamento (UE) 1169/2011 a partir do 13 de decembro de Un dos cambios máis a obriatoriedade de presentar a información nutricional do produto, neste caso a partir do 13 de decembro de A información nutricional a indicar é o contido enerxético, as cantidades de raxas, ácidos raxos saturados, azucre, proteínas e sal. Outros dos aspectos onde se van a producir modificacións é na lexibilidade da etiqueta, que está reulada por diferentes normas como o tamaño de letra en orixe, a súa inclusión obriatoria na etiquetaxe dependerá dun informe a presentar pola Comisión onde se cios da indicación do país de orixe ou luar de procedencia no caso de leite e derivados entre moitos outros produtos. O Reulamento tamén obria a indicar de distinto xeito no produto os alérxenos e sustancias que poden producir intolerancia presentes, e á sinalización de nanometeriais en inredientes en caso de estar presentes. Como resultado da aplicación do novo Reulamento, da tipo de produto, unha etiqueta dun produto lácteo podería conter a seuinte información: Obriatorio Denominación do produto Contido neto Lote Rexistro sanitario Data caducidade / Consumo preferente Identificación da empresa Obriatorio seundo caso Inredientes Especie animal da procedencia do leite Contido en materia raxa Orixe Condicións especiais de conservación Condicións de utilización Información nutricional A partir do 13/12/2016 A información obriatoria seundo caso dependerá fundamentalmente do tipo de lácteo (queixo, iour, manteia, etc.) e as condicións para a súa inclusión están en distintos textos leais. A maior aportación do Reulamento é a información nutricional que entratá en vior a finais do

4 Información nutricional Para os alimentos envasados, deberase incluir a información nutricional na etiquetaxe, indicando o valor enerxético, a cantidade de raxas, os ácidos raxos saturados, hidratos de carbono, azucre, proteínas e sal. Se a presencia de sal obedece exclusivamente a sodio presente de xeito natural no alimento, poderase incluir unha indicación específica indicándoo, xunto á propia información nutricional. Valor enerxético ou nutriente Valor enerxético Graxas Ácidos raxos saturados Hidratos de carbono Azucre Unidade kj/kcal A lista de vitaminas e minerais que se poden enadir á táboa está contida no Anexo XIII do Reulamento. Se se fixo alunha declaración nutricional sobre alunha sustancia diferente ás xa citadas, será preciso incluir a súa cantidade próxima á táboa no mesmo campo de visión. Vitamina A () Vitamina D () Vitamina E (m) Vitamina K (μ) Vitamina C (m) Tiamina (m) Riboflavina (m) Niacina (m) Vitamina B6 (m) Ferro (m) Zinc (m) Cobre (m) Mananeso (m) Flúor (m) Ácido Fólico (m) Vitamina B12 (μ) Biotina (m) Ácido Pantoténico (m) Potasio (m) Cloruro (m) Calcio (m) Fósforo (m) Manesio (m) Selenio (μ) Cromo (μ) Molibdeno (m) Iodo (μ) Proteínas Expresión das cantidades 4 Sal Ademais de maneira voluntaria poderase enadir os seuintes nutrientes á táboa: Ácidos raxos monoinsaturados Ácidos raxos poliinsaturados Polialcoholes Almidón Fibra Vitaminas/minerais O valor enerxético e nutrientes que se declaran deben estar expresados en valores absolutos por 100 ou 100 ml, nas unidades indicadas no Anexo XV. O valor enerxético debe proporcionarse tanto en kiloxulios (kj) como en kilocalorías (kcal). Ademais de xeito voluntario poderanse expresar os valores por porción ou unidade de consumo, sempre que sexa facilmente recoñecible polo consumidor e o número de porcións e a súa cantidade estea indicado. Outra posibilidade é a expresión por inxesta de referencia ( %CDO cantidade diaria orientativa, % VRN valores de referencia nutricionais). No caso das vitaminas e minerais, será obriatorio indicalas como porcentaxe de inxestas de referencia. Os valores para calcular as porcentaxes para cada sustancia están contidos no Anexo XIII.

5 Presentación e lexibilidade O Reulamento (UE) 1169/2011 establece certas esixencias respecto á presentación e a lexibilidade da información nutricional da etiqueta. En primeiro luar, toda a información nutricional ten que estar presentada no mesmo campo visual, entendendo campo visual como superficies dun envase lexibles dende un único punto de visión. Outra das esixencias é a presentación en orde do valor enerxético e os nutrientes. Valor enerxético Graxas Orde de presentación - Ácidos raxos saturados - Ácidos raxos monoinsaturados - Ácidos raxos poliinsaturados Hidratos de carbono - Azucre - Polialcoholes - Almidón Fibra alimentaria Proteínas Sal Vitaminas e minerais Ademais, tamén é preciso expoñer esta información en táboas cas cifras en columnas sempre que o permita o espazo, en caso de non ser posible poderá poñerse en formato lineal. Se un dos nutrientes está presente en cantidades moi baixas, ou o valor enerxético é moi pequeno, pode suprimirse a súa indicación sempre que se enada na etiqueta información do tipo: Contén cantidades insinificantes de.... Outro dos aspectos que inclúe o Reulamento é a posibilidade de enadir símbolos e ráficos, cando estes estean basados en estudos riurosos e válidos cientificamente e que faciliten a compresión da información ao consumidor. Repetición da información nutricional Unha parte da información nutricional pode repetirse no envase do produto cas seuintes condicións: No campo visual principal (campo visual máis probable de ser visible a primeira vista polo consumidor no momento de realizar a compra). Dúas alternativas de presentación: o Valor enerxético. o Valor enerxético, raxas, ácidos raxos saturados, azucre e sal. Se se mostra só o valor enerxético, debe expresarse por 100 / 100 ml e a maiores por porción e % CDO. Se se decide mostrar as demais características, poderá indicarse por 100 /100 ml ou por porción. Tamén pode indicarse a % CDO. En calqueira caso, o valor enerxético sempre debe fiurar polo menos sobre 100 /100 ml. 5

6 En canto ao formato de presentación, o Reulamento deixa certa flexibilidade polo que pode mostrarse a información de moi distintos xeitos. Alternativas comentadas anteriormente: Lexibilidade O Reulamento esixe que o contido da etiqueta debe ser facilmente visible, claramente lexible e indeleble. O termo lexibilidade fai referencia a diversos aspectos como o tamaño da fonte, espazo entre letras e líneas, rosor do trazo, etc. O tamaño mínimo de letra está reulado en función da superficie máxima do envase (superficie maior que pode ser vista dende un único punto de vista e que pode ser impresa dende unha perspectiva técnica). Índice 1 Liña ascendente Superficie maior (cm2) Tamaño de letra mínimo (mm) 2 Liña de maiúsclas 3 Liña media 4 Liña base > 80 1,2 < 80 0,9 5 Liña descendente 6 Altitude x 7 Tamaño 6

7 Etiquetaxe Etiquetaxe de orixe Etiquetaxe de alérxenos Hasta aora, só é obriatorio indicar a orixe dos lácteos se a súa omisión pode xerar confusión ao consumidor. Sen embaro, a Comisión Europea está a elaborar distintos informes sobre a indicación obriatoria de leite e leite como inrediente de produtos lácteos con data límite de presentación o 13 de decembro de En función do recollido por estos informes, poderanse producir modificacións ao Reulameno que obriuen a indicar a orixe do produto. Exemplo etiquetaxe de alérxenos BEBIDA LÁCTEA ELABORADA CON LECHE DESNATADA, ÁCIDOS GRASOS OMEGA 3 (EPA Y DHA), OLEICO (ÁCIDO GRASO MONOINSATURADO) Y VITAMINAS A, B6, B9 (ÁCIDO FÓLICO), C, D Y E. INGREDIENTES: Leche desnatada (97%), aceites veetales (irasol alto oleico y oliva), suero lácteo, emulentes (leticina de soja y ésteres cítricos de monolíceros y dilicéridos), aceite de pescado azul, estabilizador (trifosfato pentasódico) y vitaminas (A, B6, ácido fólico, C, D Y E). Alérenos: contiene leche y derivados (incluida lactosa), productos a base de soja (leticina de soja), productos a base de pescado. As sustancias susceptibles de producir alerxias ou intoleracias veñen recollidas no Anexo II, e será obriatorio señalizar ditas sustancias e os seus derivados. Resumo de alérxenos incluídos no Anexo II 1. Cereais con lute 8. Froitos de cuncha 2 Crustáceos 9. Apio 3 Ovos 10. Mostaza 4 Peixe 11. Sésamo 5 Cacahuetes 12. Dióxido de xofre e sulfitos 6 Soia 13. Altramuces 7 Leite e derivados 14. Moluscos Para realizar a sinalización, a sustancia ten que aparecer na lista de inredientes cunha referencia clara ao nome seundo fiure no Anexo II, ademais, debe destacarse a través dunha tiporafía que o ditina do resto da lista de inredientes. En caso de que o produto non teña lista de inredientes, incluirase unha nota ca palabra contén e o alérxeno a continuación. Se a denominación do produto coindide co alérxeno, a indicación non será necesaria (por exemplo, o propio leite). 7

8 Declaracións Existen diferentes tipos de declaracións que poden facerse sobre un produto, as principais cateorías son: Declaración nutricional Fonte de calcio Declaración de saúde O calcio axuda a manter oso fortes Declaración de inredientes Con leite fresco Outras declaracións reuladas Oránico Sloans Barrias felices O Reulamento inclúe unha listaxe cas declaracións que se poden facer e a súa aplicación. Para produtos lácteos, as declaracións máis habituais son do tipo liht, fonte de calcio, reducido en sal etc. Declaracións de saúde Son calquera declaración que afirme, suxira ou faa entender que existe unha relación entre unha cateoría de alimentos, un alimento ou un dos seus constituintes, e a saúde. A súa aplicación está reulada polo Reuladente de enadir outras declaracións (sobre todo por mento (UE) 432/2012 que inclúe unha listaxe de declaracións aceptadas. A maioría destas declaracións están asociadas a vitaminas en minerais, pero a lista está pensustancia botánicas) mediante modificacións do Reulamento. Existen catro tipos fundamentais de declaración asociada á saúde: Destas cateorías, as declaracións nutricionais e as declaracións de saúde están reuladas polos Reulamento (CE) 1924/2006 e o Reulamento (UE) 432/2012. Declaracións nutricionais Son calquera declaración que afirme, suxira ou faa entender que un alimento posúe propiedades nutricionais benéficas específicas con motivo do aporte enerxético ou dos seus nutrientes ou outras sustancias. Estas declaracións comenzaron a ser reuladas dende a entrada en vior do Reulamento (UE) 1924/2006 onde se establecen as condicións para o seu empreo en cada caso. Marca rexistrada Recomendación Declaración xeral Declaración específica 8

9 Información facilitada ao consumidor e etiquetaxe Unha marca rexistrada pode considerarse declaración de saúde se o seu nome dá a entender que está asociada dalunha maneira ca saúde do consumidor. Neste caso, se a marca rexistrada existía antes do 2005 poderá manter a etiqueta sen modificacións ata o 20/01/2022, momento no que será preciso acompañarla dunha declaración de saúde aceptada. Se pola contra a marca rexistrouse despois do 01/01/2005 é necesario enadir unha declaración de saúde. As recomendacións poden vir dunha autoridade estatal/local, dunha Asociación Pública de Saúde ou dunha opinión individual dun médico. As declaracións de autoridades estatais/locais están aceptadas e poden indicarse no territorio no que estea presente dita autoridade. En caso de que a recomendación proveña dunha Asociación Pública de Saúde moi posiblemente poida adaptarse, habería que confirmar cas directivas estatais polas condicións de uso. Por último se a recomendación foi dada por un médico particular non se permite enadir dita recomendación no envase dos produtos. Para as declaracións xerais, se estas non fan referencia á saúde quedan fóra do Reulamento (CE) 1924/2006 e polo tanto permítese. De tratarse dunha declaración xeral non especifica ou non o suficiente como para formar parte de lista de declaracións, poderá manterse pero recoméndase incorporar unha das 222 declaracións aceptadas. A última posibilidade é que se trate dunha declaración específica. Se a declaración fai referencia á saúde e desenvolvemento dos nenos, está posicionada para o consumo infantil ou fai mención á redución do risco de sufrir unha patoloxía, neste caso están reuladas polo Artio 14 do Reulamento (CE) 1924/2006. Se se trata doutra declaración, moi posiblemente poida adaptarse a alunha das autorizadas. 9

10 Área de alimentación, saúde e consumidor innovacion@clusaa.or Teléfono: Cluster Alimentario de Galicia Edificio FEUGA ofc Rúa Lope Gómez de Marzoa s/n Santiao de Compostela info@clusaa.or DOCUMENTO DE USO INTERNO // 1