CADRO PRINCIPAIS INDICADORES ECONÓMICOS (Taxas de variación anual) (p)

Transcrição

1 1. INGRESOS TRIBUTARIOS TOTAIS 1.1 O ambiente económico A conxuntura económica de 2005 caracterízase pola prolongación do crecemento nominal e real da economía española sustentado no vigor da demanda interna e, especialmente, no gasto de investimento das empresas e nas compras de vivendas polas familias e os non residentes. A maior actividade desenvólvese nun contexto de baixos tipos de interese, aceleración dos medios de pagamento e do financiamento a empresas e familias, debilidade da demanda externa (particularmente da Unión Europea, cuxa recuperación non acaba de materializarse) e maiores tensións de prezos derivadas principalmente, pero non só, do maior custo do petróleo cuxo prezo en euros se eleva un 41,8% en media anual. O crecemento real do Produto Interior Bruto (PIB) cífrase provisionalmente polo INE nun 3,4% con aceleración de tres décimas de punto respecto ao ritmo de 2004 e o crecemento nominal acada o 8,0%, con aceleración de sete décimas. Dende a óptica dos ingresos por impostos ten especial relevancia a evolución nominal da demanda interna, cuxo crecemento anual acada o 9,2% en 2005 con aceleración de seis décimas de punto. A información declarada polas empresas e retedores correspondente a 2005, aínda incompleta, confirma o maior dinamismo nominal das vendas, do gasto final suxeito a IVE e do gasto de investimento das empresas pero a nota máis sobresaínte da conxuntura declarada de 2005 atópase nos fortes crecementos da renda bruta das familias e da base impoñible das sociedades. A evolución nos últimos anos do PIB e da demanda interna e das principais magnitudes da economía declarada preséntase no cadro adxunto. CADRO PRINCIPAIS INDICADORES ECONÓMICOS (Taxas de variación anual) (p) PIB (1) Prezos correntes 8,7 7,9 7,2 7,1 7,3 8,0 Prezos constantes 4,4 3,5 2,7 3,0 3,1 3,4 Deflactor 3,4 4,2 4,4 4,0 4,1 4,4 Demanda interna prezos correntes 10,0 7,0 6,4 7,2 8,6 9,2 INDICADORES A PARTIR DE DECLARACIÓNS FISCAIS Gasto final suxeito a IVE 7,8 6,1 7,8 8,5 8,9 9,1 Vendas (V) 14,1 10,3 6,2 8,6 7,5 9,3 Compras (C) 15,9 10,5 5,8 8,6 8,4 9,8 Importacións (M) (2) 18,5 6,1 1,7 6,4 12,6 9,3 Exportacións (X) 19,9 9,3 0,3 5,9 5,0 5,8 Rendas brutas dos fogares 8,7 8,1 5,7 8,1 6,9 8,3 Traballo 9,0 9,3 6,5 7,8 6,5 7,7 Capital 12,2 1,4-1,3 13,9 12,7 18,3 Empresa 2,5 3,1 5,3 6,3 4,9 4,3 Renda dispoñible (3) 8,7 7,5 5,3 9,2 6,8 7,6 Base impoñible de sociedades 5,2 14,1 0,3 16,0 15,3 23,4 Indicadores específicos de grandes empresas (4) Vendas interiores non financeiras 11,7 6,3 5,1 6,3 7,3 8,8 Vendas interiores non financeiras deflactadas 7,4 4,5 2,7 4,8 4,0 3,8 Perceptores de salarios (sector non financeiro) 6,3 3,3 2,1 1,9 2,2 3,3 Retribución bruta media (sector non financeiro) 3,7 5,4 2,9 4,2 2,6 3,1 Resultado contable GE non grupos (mod. 218) ,6 18,1 9,7 FONTES: INE (Instituto Nacional de Estatística), AEAT (Axencia Estatal de Administración Tributaria). (**) Millóns de (excepto cantidades en cursiva: perceptores de salarios en número e retribución bruta media en ). (1) Contabilidade Nacional Trimestral de España Base 2000 (INE). (2) Inclúe operacións asimiladas á importación. (3) Rendas brutas menos IRPF pagado no exercicio. (4) Empresas con volume de operacións anual superior a 6 M. de. Taxas de variación a poboación constante. INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 5

2 Destaca tamén en 2005 o maior dinamismo que rexistran as PEMES (Pequenas e Medianas Empresas), con aceleracións nos ritmos de crecemento dos seus ingresos por retencións de traballo (aumentan un 10,8%, fronte ao 8,4% de 2004), pagamentos fraccionados de sociedades (11,7%, case un punto máis que no ano anterior) e IVE bruto (11,3%, 9,2% en 2004). En canto ao gasto final suxeito a IVE, obtido por diferenza entre vendas e compras e engadindo o saldo neto importador, creceu en 2005 por riba do que o fixo en O compoñente máis dinámico foi, como en anos anteriores, o gasto en vivenda nova dos fogares e os non residentes, que representa arredor da quinta parte do gasto e que se elevou a un ritmo similar á do ano anterior. A maior aceleración corresponde, non obstante, ao gasto das AP (Administracións Públicas) impulsado polo intenso crecemento das compras de capital. Tanto as compras correntes das AP como o resto do gasto final suxeito a IVE, integrado polo gasto de consumo interior dos fogares e polas compras correntes e de capital dos sectores exentos (sanidade, ensino e servizos financeiros), mostran incrementos máis moderados. As rendas brutas declaradas das familias crecen en 2005 un 8,3%, cunha aceleración de 1,4 puntos respecto ao ritmo anual de O crecemento do emprego asalariado en 2005, medido en termos de asalariados afiliados, cífrase nun 4,4% cunha aceleración de 1,6 puntos respecto ao ritmo de 2004 debida na súa meirande parte ao proceso de normalización que se traduce en case medio millón de altas de inmigrantes ao rematar o ano. As rendas do traballo, impulsadas polo intenso crecemento do emprego asalariado e pola activación das cláusulas de salvagarda de salarios e pensións, crecen un 7,7% con aceleración de 1,2 puntos respecto ao ritmo do ano anterior, pero o maior dinamismo atópase nas rendas do capital que acadan un crecemento do 18,3% que supera en máis de 5 puntos o ritmo de A recuperación dos intereses de contas bancarias e das ganancias en fondos de investimento e o mantemento dun forte crecemento dos dividendos explican a expansión das rendas do capital. Gráfico Vendas totais de Grandes Empresas non financeiras e Afiliados asalariados* Taxas de variación anual en % Afiliados asalariados (esc. dereita) Vendas GE *sen proceso de normalización INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 6

3 Os resultados empresariais, aproximados polos pagamentos a conta das empresas persoais e as sociedades, rexistran tamén en 2005 un crecemento do 22,1% con aceleración de 5,6 puntos respecto ao ritmo de A expansión localízase nas sociedades e, especialmente, nos grupos que tributan en réxime de consolidación fiscal, cuxos beneficios crecen en 2005 un 40,5% debido en boa medida aos resultados extraordinarios. Polo contrario, nas PEMES e nas grandes empresas non integradas en grupos, os beneficios crecen arredor do 11,5%. Ao valorarmos a incidencia da conxuntura económica sobre a recadación debe terse presente a heteroxénea natureza das medidas contables (caixa e dereitos recoñecidos) dos ingresos. Polo lado dos impostos directos, o extraordinario crecemento do 17,9% nos ingresos de 2005 non só reflicte a favorable conxuntura de 2005, determinante dos fortes crecementos das retencións e dos pagamentos a conta, senón tamén a positiva evolución das rendas das familias e das sociedades en 2004, materializada nas cotas diferenciais devengadas en 2004 pero liquidadas en Nos impostos indirectos, o crecemento do 12,0% na recadación por IVE 2005 non recolle completamente o negativo impacto dos maiores custos do petróleo sobre o IVE soportado polas empresas. Estes maiores custos fixéronse patentes, principalmente, nas solicitudes de devolución anual que acompañan á última declaración de 2005 presentada nos primeiros meses de 2006 e reflectiranse, a xeito de maiores devolucións, ao longo do presente exercicio O marco normativo De entre as modificacións legais introducidas en 2005, destacan principalmente: A deflactación da tarifa do IRPF nun 2%. A dobre subida dos tipos legais dalgúns Impostos Especiais. A primeira establécea dende xaneiro a Lei de Orzamentos Xerais do Estado para 2005, que actualiza nun 2% os tipos impositivos sobre Alcohol, Cervexa e Labores de Tabaco. Posteriormente, o R.D. Lei 12/2005 do 16 de setembro de medidas urxentes en materia de financiamento sanitario volve elevar os tipos dos impostos sobre Alcohol, Cervexa (10% en ambas as dúas figuras) e Tabacos (aumenta en case un punto o seu tipo ad valorem ). Ademais, tamén houbo cambios nas normas e procesos de xestión tributaria con apreciable incidencia sobre a evolución da recadación: En primeiro lugar, algunhas CA (Comunidades Autónomas) realizaron significativos ingresos de exercicios pechados por retencións de traballo en 2005 (511 millóns), o que incidiu de forma positiva sobre a recadación. En segundo lugar, as cotas do IVE devengadas por Operacións Asimiladas á Importación pasaron a ser deducibles na propia declaración destas operacións e non na de operacións interiores, o que produciu un transvasamento de recadación (en forma de maior ingreso, menor devolución e/ou menores axustes forais) dende o IVE Importación ao IVE Operacións Interiores. INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 7

4 En terceiro lugar, a recadación en concepto de Taxas e Outros Ingresos viuse afectada positivamente en 2005 por dous feitos significativos:o proceso de regularización de inmigrantes estranxeiros, que elevou apreciablemente os ingresos por taxas de obtención da tarxeta de identidade profesional e consulares; e a entrada en vigor da nova Lei Xeral Tributaria en xullo de 2004 orixinou, en primeiro lugar, unha escasa recadación por sancións tributarias e intereses de demora nos primeiros meses dese ano (ao reterse os expedientes ata a promulgación da devandita Lei) e, en segundo, un transvasamento de ingresos a 2005 (a medida que os expedientes retidos ían sendo liberados). Finalmente, destaca outra novidade introducida polo xa citado R.D.Lei 12/2005 que afecta á distribución institucional dos ingresos. Para garantir unha maior suficiencia das CA para financiamento sanitario, esta norma prevé o pagamento de anticipos a conta da súa participación definitiva en IRPF(Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas), IVE (Imposto sobre o valor Engadido) e IE (Impostos Especiais) de ata o 4% (2% en 2005) da base de cálculo utilizada para a fixación inicial das entregas a conta por tributos compartidos. Por este concepto, en 2005 adiantáronse 692 millóns de euros, dos que 285 millóns corresponderían a IRPF, 276 a IVE e 131 a IE. Dada a magnitude do impacto recadatorio dos cambios normativos e dos procedementos de xestión, hai que telos moi en conta para poder interpretar correctamente a evolución da recadación total e de cada unha das principais figuras tributarias. 1.3 Ingresos tributarios totais e comparación co Orzamento Os ingresos tributarios totais ascenden a millóns de euros cun crecemento en 2005 do 14,1% (Cadro 1.2), a taxa máis alta dende 1989 e case seis puntos por riba do aumento da recadación en 2004 (8,2%). Os crecementos son particularmente intensos en Sociedades (24,9%), IRPF (14,7%), IVE (12,0%) e Capítulo III (18,7%). Esta evolución presenta dous períodos diferenciados ao longo do ano. A primeira metade caracterízase por un ritmo de crecemento moi alto dos ingresos de IVE e Sociedades pola comparación con meses de 2004 con maiores devolucións; na segunda metade atenúase significativamente o crecemento dos ingresos, unha vez que empezan a facerse efectivas as devolucións de IVE retidas para o seu paso a comprobación por Inspección, conséguese un alto grao de realización en 2005 das solicitudes de devolución de Sociedades exercicio 2004 (que ademais aumentan un 17,1%), e os ingresos por Hidrocarburos desaceléranse pola subida do prezo do petróleo. Os ingresos por impostos directos víronse favorecidos polo forte dinamismo das rendas (do traballo, 7,7%, do capital, 18,3%, e da base impoñible das sociedades, 23,4%) e do emprego, que se transforma en estabilidade ao eliminar o efecto da normalización. Estes factores económicos condicionaron a boa marcha das retencións sobre rendas do traballo e do capital e dos pagamentos a conta de Sociedades. Ademais, á favorable conxuntura de 2005 engádese a positiva evolución que tiveron as rendas e beneficios devindicados en 2004, feito que tivo o seu reflexo no notable incremento das cotas diferenciais de IRPF e Sociedades no último ano (vía maiores ingresos e menores devolucións). INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 8

5 CADRO EVOLUCIÓN DOS INGRESOS TRIBUTARIOS TOTAIS Con trib ced Sen trib ced ) DATOS RECADATORIOS (millóns de ) Imposto sobre a Renda Persoas Físicas ,5% 7,2% 4,8% 2,7% 14,7% Imposto sobre sociedades ,1% 24,5% 2,3% 18,7% 24,9% Imposto sobre a Renda de Non Residentes ,6% 16,1% -9,9% 47,2% -3,2% Resto do Capítulo I ,2% -2,4% 19,0% 0,9% 28,2% TOTAL CAPÍTULO I ,0% 12,3% 3,7% 8,4% 17,9% Imposto sobre o Valor Engadido ,8% 6,5% 9,9% 9,7% 12,0% Impostos Especiais ,2% 4,6% 4,3% 3,9% 2,9% Resto do Capítulo II ,5% 4,8% 10,6% 15,0% 12,8% TOTAL CAPÍTULO II ,6% 5,8% 8,3% 8,2% 9,6% TOTAL CAPÍTULO III ,8% -4,1% -3,0% -4,6% 18,7% INGRESOS TRIBUTARIOS TOTAIS ,3% 9,0% 5,7% 8,2% 14,1 % Devolucións totais ,0% 2,1% 17,2% 4,6% 4,7% Xestionadas pola Axencia Tributaria ,3% 1,0% 20,1% 4,9% 5,4% D. X. Tesouro ,7% 14,3% -12,3% -0,4% 0,2% Axustes con País Vasco e Navarra ,2% 5,1% 10,4% 4,9% -2,6% Asignación á Igrexa Católica ,0% 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% Recadación bruta INGRESOS TRIBUTARIOS TOTAIS ,2% 7,7% 7,8% 7,5% 12,2% Exercicios pechados ,5% -7,9% 9,5% -12,9% 34,1% Exercicio corrente ,8% 7,9% 7,8% 7,7% 12,0% Contraído simultáneo ,7% 7,9% 9,4% 8,3% 12,6% Contraído previo ,2% 9,0% -22,3% -9,2% -5,1% 2) MAGNITUDES ECONÓMICAS ASOCIADAS (taxas de variación) Crecemento nominal do PIB 7,9% 7,2% 7,1% 7,3% 8,0% FONTES: Contas a render, EEFF-Recadación Líquida (Entidades Financeiras), BDC (Base de Datos Consolidada) e CNT (Contabilidade Nacional Trimestral) (INE) Instituto Nacional de Estatística. Por conceptos, o IRPF acumula un crecemento do 14,7%, que pasa a ser do 13,3% en termos homoxéneos (sen o efecto dos ingresos de pechados das CA), pola boa traxectoria das retencións de traballo (12,7%, cun crecemento das rendas de traballo arredor do oito por cento e uns tres puntos de aumento do tipo medio de retención, malia a deflactación da tarifa), as retencións de capital (12,8%, impulsadas polo comportamento expansivo das rendas de capital mobiliario en 2005) de arrendamentos (10,2%) e fondos de investimento (34,8%, polas ganancias patrimoniais obtidas tras dous anos de subidas bolsistas elevadas) e, en particular, a cota diferencial bruta do exercicio 2004 (que acumula un aumento do 19,2%, asociado a fortes ganancias patrimoniais en accións e inmobles). O Imposto de Sociedades crece un 24,9% polo aumento da cota diferencial positiva do exercicio 2004 (un 23,2%) e dos pagamentos a conta (21,8%), xunto coa dinámica traxectoria de retencións de capital e fondos de investimento e o forte descenso das devolucións de cota diferencial exercicio 2003 realizadas a principios de O crecemento homoxéneo sitúase no 23,8%, en sintonía coa evolución da base impoñible do imposto (23,4%). INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 9

6 Os ingresos por impostos indirectos manteñen en 2005 unha traxectoria dispar. O IVE e o Tráfico Exterior crecen a forte ritmo apoiados na favorable evolución da demanda interna (9,2%, en termos nominais), principalmente na súa compoñente de prezos (4,4% aumenta o deflactor do PIB). O gasto final suxeito a IVE gana dúas décimas (9,1% fronte a 8,9%) pola desaceleración das importacións (9,3%, máis de tres puntos inferior ao aumento de 2004), se ben a subida do prezo do cru impulsa as importacións na UE. Os impostos especiais acusan a retardación do consumo de carburantes pola alza de prezos e a perda recadatoria asociada ao significativo desprazamento do consumo de tabaco cara ás marcas de baixo custo. O IVE crece un 12,0% en 2005, cun IVE bruto que aumenta un 10,5% polo vigor que mantén aínda o gasto final suxeito ao imposto, e unhas devolucións que incrementan o 6,9% (o forte aumento das devolucións anuais de IVE compénsase coa atonía das devolucións a exportadores dos dous últimos anos e o impacto sobre os axustes forais da nova forma de liquidar as Operacións Asimiladas). O IVE crece un 11,5% en termos homoxéneos e tanto os ingresos homoxéneos do IVE Importación (13,9%) como o IVE neto de Grandes Empresas e Exportadores (12,5%) rexistran crecementos elevados, mentres que o IVE neto homoxéneo de PEMES aumenta un 8,2% polo maior importe das devolucións anuais do exercicio Os Impostos Especiais elevan os seus ingresos un 2,9% (3,0% en termos homoxéneos), un punto menos que en 2004, pola atonía do IE sobre Hidrocarburos (0,9%) que acusa a debilidade dos seus consumos (1,2%) e a caída do seu tipo medio efectivo. O IE sobre Labores do Tabaco homoxéneo crece un 5,7%, inferior á taxa de 2004 (6,3%) pola incidencia do desprazamento do consumo ao segmento de cigarros de menor prezo. En termos homoxéneos, o resto de ingresos aumenta o 16,1% polo pulo dos ingresos tributarios do Capítulo III (22,0%, polo impacto do proceso de normalización de inmigrantes sobre os ingresos, polas taxas obtención da tarxeta de identidade profesional para estranxeiros e as consulares, e polos importes retidos o ano pasado por sancións e intereses de demora ata a entrada en vigor da nova Lei Xeral Tributaria), o Tráfico Exterior (18,3%) e o IRNR (Imposto sobre a Renda dos Non Residentes) (15,1%). A participación dos ingresos tributarios totais no PIB nominal en 2005 sube un punto e ascende ao 17,8% principalmente como resultado da notable expansión que experimentan o Imposto sobre Sociedades (eleva o seu ratio medio punto, do 3,1% ao 3,6%, impulsado polo aumento dos beneficios empresariais), o IRPF (do 5,7% ao 6,1%, unha vez rematados os efectos da reforma), o IVE e o Capítulo III. Só os impostos especiais rebaixan a súa participación polo baixo ton da recadación en 2005, afectada polas retardacións que experimentan os seus consumos e o prezo medio do paquete de tabaco. INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 10

7 CADRO PARTICIPACIÓN DA RECADACIÓN NO PIB PIB prezos correntes Base 2000 (millóns de ) ,9% 7,2% 7,1% 7,3% 8,0% % Ingresos tributarios totais / PIB Imposto sobre a Renda Persoas Físicas 6,1 6,1 6,0 5,7 6,1 Imposto sobre Sociedades 2,5 2,9 2,8 3,1 3,6 Imposto sobre a Renda de Non Residentes 0,1 0,1 0,1 0,2 0,1 Resto do Capítulo I 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 TOTAL CAPÍTULO I 8,8 9,2 8,9 9,0 9,8 Imposto sobre o Valor Engadido 5,1 5,1 5,2 5,3 5,5 Impostos Especiais 2,4 2,4 2,2 2,1 2,0 Resto do Capítulo II 0,3 0,2 0,2 0,3 0,3 TOTAL CAPÍTULO II 7,8 7,7 7,6 7,7 7,8 TOTAL CAPÍTULO III 0,2 0,2 0,2 0,1 0,2 INGRESOS TRIBUTARIOS TOTAIS 16,8 17,1 16,7 16,8 17,8 Elasticidade ingresos tributarios homoxéneos / PIB Imposto sobre a Renda Persoas Físicas 1,46 1,17 0,45 0,59 1,67 Imposto sobre Sociedades -0,03 2,57 1,20 2,65 2,93 Imposto sobre a Renda de Non Residentes 1,08 2,42-1,32 2,50 1,89 Resto do Capítulo I 1,90-0,09 0,75 0,00 3,53 TOTAL CAPÍTULO I 1,00 1,60 0,65 1,28 2,11 Imposto sobre o Valor Engadido 0,50 0,70 1,68 1,45 1,44 Impostos Especiais 0,40 0,72 0,63 0,60 0,36 Resto do Capítulo II 0,34 0,63 1,48 2,03 1,57 TOTAL CAPÍTULO II 0,46 0,70 1,36 1,23 1,15 TOTAL CAPÍTULO III 0,42-0,46 2,90-0,39 2,85 INGRESOS TRIBUTARIOS TOTAIS 0,74 1,17 0,99 1,24 1,67 Gráfico 1.2.-Participación ing. tributarios totais / PIB Imp. directos Imp. indirectos Ing. tributarios totais A desviación dos ingresos tributarios totais sobre o Orzamento acada en 2005 os millóns de euros (Cadro 1.4 e Gráfico 1.3), cun grao de execución orzamentaria do 106,2%. Máis da metade desta desviación concéntrase en Sociedades (4.594 millóns de euros, na súa meirande parte de pagamentos fraccionados e cota diferencial bruta como consecuencia dunha expansión da base impoñible por riba do seu valor esperado). Tamén destacan as desviacións positivas do IRPF (2.517 millóns de euros, principalmente en retencións de traballo e cota diferencial neta) e do IVE (2.268 millóns, dos que corresponden a devolucións realizadas, sobre todo de IVE Anual, inferiores ás presupostadas). INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 11

8 CADRO ANÁLISE DAS DESVIACIÓNS ORZAMENTARIAS NOS INGRESOS TRIBUTARIOS* (millóns de ) Imposto sobre a Renda Persoas Físicas Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 105,9 100,3 101,6 96,9 104,8 Imposto sobre Sociedades Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 94,8 112,9 103,9 107,9 116,5 Imposto sobre a Renda Non Residentes Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 100,7 100,8 82,1 124,1 112,4 Resto do Capítulo I Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 98,4 90,7 173,6 80,4 196,5 CAPÍTULO I Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 102,0 104,0 102,0 100,8 109,0 Imposto sobre o Valor Engadido Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 95,8 99,7 103,6 103,8 104,8 Impostos Especiais Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 99,3 99,4 99,4 98,6 97,4 Resto do Capítulo II Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 98,2 95,5 102,3 106,1 107,2 CAPÍTULO II Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 96,9 99,5 102,3 102,4 102,9 CAPÍTULO III Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 76,1 92,1 80,1 82,8 114,6 TOTAL INGRESOS TRIBUTARIOS* Orzamento Recadación Desviación sobre o Orzamento Porcentaxe de execución orzamentaria (%) 99,0 101,7 101,9 101,4 106,2 * Ingresos tributarios do Estado ata 2001; Ingresos tributarios totais, de 2002 en diante. INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 12

9 Gráfico Desviacións orzamentarias (M.de ) dos INGRESOS TRIBUTARIOS TOTAIS Dende 2002, desviación dos ingresos tributarios totais (Estado + Participación das CA + tributos cedidos) 1.4 Distribución dos ingresos tributarios por entes institucionais No apartado anterior analízase a recadación dos tributos con independencia do ente institucional ao que finalmente se destina o ingreso, a única forma de extraer conclusións de carácter económico. Dende a perspectiva institucional, cómpre minorar a parte da devandita recadación que se atribúe ás Comunidades Autónomas (CA) e a que dende 2004 se cede ás Corporacións Locais, para obter como resultado os ingresos do Estado. A Participación sobre tributos estatais das Comunidades Autónomas elevouse en 2005 a millóns de euros, un 11,3% máis que en A Participación no IRPF ascendeu a millóns (o 33,6% do total desta figura), a Participación no IVE a millóns (o 34,8% do total de IVE), e a Participación das Comunidades Autónomas nos Impostos especiais acada os millóns (44,6%). Cabe destacar que 2005 é o primeiro ano en que as CA recibiron anticipos a conta da liquidación definitiva por importe de 692 millóns. A Participación sobre tributos estatais das Corporacións Locais supuxo uns ingresos para estes Entes de millóns de euros (549 millóns en IRPF, 494 en IVE e 198 en IE). As Participacións das CL (Corporacións Locais) supoñen arredor dun 1,0% do total ingresado por estes tributos compartidos. A diferenza entre os ritmos de crecemento dos ingresos tributarios totais (14,1%) e dos ingresos das Administracións Territoriais (10,9%) dá lugar a que os ingresos tributarios do Estado crezan un extraordinario 15,4% en 2005 ( millóns de euros). A porcentaxe dos ingresos non financeiros do Estado que recada a Axencia Tributaria e que se destinan ao financiamento dos bens e servizos públicos que prové o Estado ascende ao 92,6% do total en 2005, case dous puntos máis que o ano anterior (90,7%) polo forte crecemento dos ingresos tributarios (esta porcentaxe viñera flutuando entre o 85% e o 90% ao longo dos dez últimos anos, exceptuando 1998). INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 13

10 CADRO INGRESOS TRIBUTARIOS DAS ADMINISTRACIÓNS TERRITORIAIS E DO ESTADO ) DATOS RECADATORIOS (millóns de ) Participacións das CA Imposto sobre a Renda Persoas Físicas ,9% 130,1% 12,9% 22,4% 9,3% Imposto sobre o Valor Engadido ,2% 11,1% 16,3% Impostos Especiais ,5% 7,2% 6,0% TOTAL PARTICIPACIÓNS DAS CA ,9% 453,4% 17,6% 14,8% 11,3% Cesións de tributos ás CA Imposto sobre o patrimonio 300 IE sobre Determinados Medios de Transporte Taxas de Xogo 279 TOTAL CESIÓNS TRIBUTOS ÁS CA INGRESOS TRIBUTARIOS DAS CA ,9% 487,1% 10,8% 14,8% 11,3% Participacións das CL Imposto sobre a Renda Persoas Físicas ,2% Imposto sobre o Valor Engadido ,5% Impostos Especiais ,2% TOTAL PARTICIPACIÓNS DAS CL ,9% Ingresos tributarios do Estado Imposto sobre a Renda Persoas Físicas ,5% -10,7% 1,7% -7,4% 18,2% Imposto sobre Sociedades ,1% 24,5% 2,3% 18,7% 24,9% Imposto sobre a Renda de Non Residentes ,6% 16,1% -9,9% 47,2% -3,2% Resto do Capítulo I ,2% -88,3% 19,0% 0,9% 28,2% TOTAL CAPÍTULO I ,6% 0,4% 1,7% 3,8% 20,7% Imposto sobre o Valor Engadido ,8% -25,8% 5,5% 7,3% 9,9% Impostos Especiais ,2% -37,4% -5,7% -0,4% 0,5% Resto do Capítulo II ,5% 4,8% 10,6% 15,0% 12,8% TOTAL CAPÍTULO II ,6% -28,3% 2,7% 5,8% 7,9% TOTAL CAPÍTULO III ,8% -21,6% -3,0% -4,6% 18,7% INGRESOS TRIBUTARIOS DO ESTADO ,0% -13,9% 2,0% 4,5% 15,4% FONTES: Contas a render, EEFF-Recadación Líquida e BDC. 1.5 Ingresos tributarios homoxéneos Para facilitar a conexión entre as evolucións das bases impoñibles e a recadación, cómpre descontar algúns factores que afectan aos ingresos dun exercicio, pero dificultan a súa comparación en termos homoxéneos. Obtense así unha medida do crecemento dos ingresos que pretende eliminar a influencia de factores anómalos, alleos á tendencia xeral da recadación tributaria, que non teñan que ver nin con fundamentos económicos nin con cambios normativos, tales como alteracións na xestión recadatoria, introdución de novos conceptos tributarios, cambios na asignación de retencións a unha figura tributaria concreta, etc. Ademais, como novidade, corríxense os cambios no ritmo de realización das devolucións de campaña (en IRPF, I. de sociedades e IVE) medidos como adiantos ou atrasos das devolucións respecto a un ritmo considerado normal ou tipo. O axuste desta distorsión serve para determinar o nivel de Ingresos homoxéneos netos, concepto que se introduce, por vez primeira, no presente Informe anual. INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 14

11 CADRO AXUSTES REALIZADOS SOBRE A RECADACIÓN BRUTA PARA OBTER A TAXA DE VARIACIÓN HOMOXÉNEA (millóns de ) Comparación 01/00 Comparación 02/01 Comparación 03/02 Comparación 04/03 Comparación 05/04 Imposto sobre a Renda Persoas Físicas Axuste por retencións traballo AP Axustes cambios declaración GE + stock-options Axustes por retencións capital Axuste devolucións Homoxéneas de CD Imposto sobre Sociedades Ingresos por privatizacións e CCS Axustes por retencións capital Axuste devolucións Homoxéneas de CD Imposto sobre a Renda Non Residentes Axuste por retencións capital Ingresos brutos non residentes noutras figuras* Ingresos extraordinarios Resto Capítulo I Cesión Imposto Patrimonio á CA Madrid TOTAL CAPÍTULO I Imposto sobre o Valor Engadido Axuste por cambios no modelo declaración GE Declaración por autoliquidación Import terceiros Cambio Tributación Operacións Asimiladas Axuste devolucións Homoxéneas Impostos Especiais Devolucións e axustes de País Vasco e Navarra Cotas IE Tabaco recadadas en PV e Navarra Cesión IE sobre Medios de Transporte Cambio modelo declaración IE Electricidade TOTAL CAPÍTULO II Capítulo III Taxa por reserva dominio público radioeléctrico Cesión Taxas de Xogo a Madrid e Cantabria TOTAL INGRESOS TRIBUTARIOS * Non coincide (co signo contrario) coa suma dos axustes contemplados no IS e o Resto Capítulo I pola existencia de cifras pouco significativas en retencións de capital e pagamentos fraccionados INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 15

12 CADRO TAXAS DE VARIACIÓN DOS INGRESOS TRIBUTARIOS HOMOXÉNEOS Imposto sobre a Renda Persoas Físicas 11,5% 8,5% 3,2% 4,3% 13,3% Imposto sobre Sociedades -0,2% 18,6% 8,5% 19,3% 23,4% Imposto sobre a Renda de Non Residentes 8,5% 17,5% -9,3% 18,2% 15,1% Resto do Capítulo I 14,9% -0,7% 5,3% 0,0% 28,3% TOTAL CAPÍTULO I 7,8% 11,6% 4,6% 9,3% 16,9% Imposto sobre o Valor Engadido 3,9% 5,1% 11,9% 10,5% 11,5% Impostos Especiais 3,1% 5,2% 4,5% 4,4% 2,9% Resto do Capítulo II 2,7% 4,6% 10,5% 14,8% 12,6% TOTAL CAPÍTULO II 3,6% 5,1% 9,6% 8,9% 9,2% TOTAL CAPÍTULO III 3,3% -3,3% 20,5% -2,8% 22,8% TOTAL INGRESOS TRIBUTARIOS 5,8% 8,4% 7,0% 9,0% 13,4% Realizando os axustes que se detallan no Cadro 1.6, os ingresos tributarios homoxéneos aumentaron un 13,4% en 2005 (Cadro 1.7, Gráfico 1.4), o crecemento anual máis alto da serie, moi similar ao 14,1% dos ingresos totais porque a execución das devolucións axustouse ao obxectivo das campañas tipo dentro do ano (a maior diferenza entre ambas magnitudes queda marcada polos maiores ingresos en 2005 de exercicios pechados de retencións das CA). Todas as figuras, agás os IE (2,9%), manteñen elevados ritmos de crecemento homoxéneo. Gráfico Crecementos (%) da recadación do TOTAL INGRESOS TRIBUTARIOS Ingresos totais Ingresos homoxéneos PIB nominal Ing. totais Ing. homoxéneo PIB nominal A evolución máis sobresaínte preséntaa o Imposto sobre sociedades, cuxo crecemento en termos homoxéneos sitúase no 23,4%, impulsado polo forte aumento dos beneficios empresariais (40,6% os de Sociedades cotizadas en 2005, 23,5% se se exclúe o último trimestre, en que as fortes plusvalías desvirtúan o crecemento total). Tamén destaca a notable evolución do IRPF, que acumula un crecemento homoxéneo do 13,3% pola traxectoria das retencións de traballo, capital e arrendamentos e polo especial impulso das retencións sobre fondos de investimento e da cota diferencial neta do exercicio O IVE crece un 11,5% en termos homoxéneos pola evolución dinámica do gasto final (especialmente no compoñente de vivenda), e tamén rexistran evolucións aceleradas o resto do capítulo II (12,6%, o Tráfico exterior aumenta un 18,3%), as Taxas e outros ingresos tributarios (22,8%) e o IRNR (15,1%). INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 16

13 No Gráfico 1.5 figuran as taxas de variación trimestral do PIB nominal e dos ingresos tributarios homoxéneos nos dous últimos anos. A baixa taxa do primeiro trimestre de 2004 reflicte o impacto residual da rebaixa de retencións sobre os ingresos dos primeiros meses. A partir do segundo trimestre, prodúcese unha forte aceleración que culmina na alta taxa do último trimestre (13,1%) polo impulso dos dous últimos pagamentos fraccionados de Sociedades. En 2005, o máximo (17,1%) coincide co ingreso das cotas de IRPF e Sociedades, pero toda a traxectoria dos ingresos homoxéneos sitúase amplamente por riba da do PIB nominal, cunha media que supera en máis de cinco puntos á desa macromagnitude (13,4%, fronte ao 8%). Gráfico Evolución trimestral (%) INGRESOS TRIBUTARIOS HOMOXÉNEOS e PIB NOMINAL Ingresos homoxéneos PIB nominal 1.6 Aproximación recadatoria aos ingresos devindicados netos As homoxeneizacións consideradas permiten obter unha lectura máis correcta da evolución temporal da recadación bruta, pero non proporcionan un sinal da progresión que manteñen os ingresos devindicados netos. Para iso cómpre realizar fundamentalmente dous axustes adicionais: trasladar as cotas diferenciais brutas do IRPF e Sociedades aos seus respectivos exercicios de devengo, e imputar só as devolucións de IRPF, Sociedades e IVE atribuíbles a cada exercicio, con independencia do momento concreto en que se realicen. Ademais, para incorporar unha aproximación máis fiel á dos impostos devindicados, elimínase o desfase entre o momento de devengo e o de ingreso de cada autoliquidación, excluíndo os ingresos de exercicios pechados e engadindo os dereitos pendentes de cobro (Cadro 1.8). Deste xeito conséguense aproximar as evolucións das cotas líquidas de IRPF, Sociedades e IVE devengadas cada ano e (en ausencia de cambios normativos) das bases impoñibles. Ao mesmo tempo, incorporar as devolucións de exercicio á análise é máis correcto, xa que permite valorar a carga tributaria realmente soportada polos contribuíntes. INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 17

14 CADRO APROXIMACIÓN RECADATORIA A SERIES DEVENGADAS NETAS DE INGRESOS TRIBUTARIOS (p) 2005(p) Imposto sobre a Renda Persoas Físicas 12,9% 8,2% -1,8% 10,9% 12,0% Imposto sobre Sociedades 11,7% 2,8% 20,5% 15,9% 23,4% Imposto sobre o Valor Engadido 6,6% 6,4% 9,7% 10,8% 8,0% Impostos Especiais 5,7% 3,0% 5,7% 3,9% 1,2% INGRESOS DEVENGADOS NETOS 9,3% 5,8% 7,1% 10,7% 11,6% Elasticidade ingresos devengados netos / PIB Imposto sobre a Renda Persoas Físicas 1,64 1,14-0,25 1,50 1,50 Imposto sobre Sociedades 1,49 0,39 2,91 2,18 2,92 Imposto sobre o Valor Engadido 0,84 0,89 1,37 1,48 1,00 Impostos Especiais 0,73 0,42 0,81 0,54 0,15 INGRESOS DEVINDICADOS NETOS 1,19 0,80 1,00 1,47 1,45 Na data de redacción deste Informe, aínda non se dispón para 2005 de datos relativos a cotas diferenciais de IRPF e Sociedades e son incompletos os relativos á solicitude de devolucións. No Cadro 1.8 recóllese a estimación de cifras provisionais para 2005 que indican que os ingresos devindicados netos aceléranse dende o 10,7% de 2004 ao 11,6% principalmente pola extraordinaria traxectoria do I. de sociedades (23,4%). Por figuras, os fortes crecementos da renda bruta das familias e da base impoñible das sociedades trasládase en 2005 aos ingresos devindicados netos do Imposto sobre Sociedades e IRPF (crecen un 23,4% e un 12,0%, respectivamente), mentres que o dinamismo nominal das vendas e do gasto final suxeito a IVE vese amortecido polo negativo impacto dos maiores custos do petróleo sobre o IVE soportado polas empresas. Estes maiores custos fanse patentes, principalmente, no aumento das solicitudes de devolución, polo que o IVE devindicado neto desacelérase dende o 10,8% anterior ata o 8,0% de Os Impostos Especiais diminúen o seu ritmo ata o 1,2% pola moderación dos seus consumos, en particular os de carburantes como consecuencia do aumento que experimenta o prezo de gasolinas e gasóleos pola subida do petróleo. INFORME ANUAL DE RECADACIÓN TRIBUTARIA Páxina 18