PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE DEPARTAMENTO DE LATÍN E GREGO. A Xefa do Departamento, Ana Mª López Bugeiro

Transcrição

1 PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE DEPARTAMENTO DE LATÍN E GREGO A Xefa d Departament, Ana Mª López Bugeir

2 ÍNDICE DA PROGRAMACIÓN 1.- PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DAS MATERIAS QUE SE DESENVOLVEN POLA LOMCE PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA MATERIA CULTURA CLÁSICA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA MATERIA LATÍN I PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA MATERIA GREGO I PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DAS MATERIAS QUE SE DESENVOLVEN POLA LOE PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA MATERIA LATÍN 4º ESO PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA MATERIA LATÍN II PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA MATERIA GREGO II.171 Páxina 2

3 PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DAS MATERIAS QUE SE DESENVOLVEN POLA LOMCE PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA MATERIA CULTURA CLÁSICA 1.- Intrdución e cntextualización Cntribución a desenvlvement das cmpetencias clave Obxectivs Cntids Secuenciación de cntids Estándares de aprendizaxe avaliables Tempralización Mínims esixibles para superar a materia Prcedements e instruments de avaliación Metdlxía didáctica Materiais e recurss didáctics Avaliación, cualificación e prmción d alumnad Avaliación d prces d ensin e a práctica dcente Actividades de seguiment, recuperación e avaliación das materias pendentes Prcedements que lle permitan ó alumnad acreditar s cñecements necesaris (BAC) Avaliación inicial Medidas individuais u clectivas a adptar en función ds resultads Medidas de atención á diversidade Elements transversais Actividades Cmplementarias e extraesclares Mecanisms de revisión, avaliación e mdificación da prgramación Páxina 3

4 1.- Intrdución e cntextualización A materia de Cultura Clásica ten cm bxectiv primrdial achegar alumnad a estud das civilizacións grega e latina ns ámbits literari, artístic, filsófic, científic, sciplític e lingüístic, de xeit que pida tmar cnciencia da influencia, mantement e a presenza destes aspects na cultura ccidental, e cmprender a súa identidade cultural, así cm as manifestacións que a definen. A través de Cultura Clásica preténdese iniciar alumnad nun exercici de reflexión e a análise sbre as bases en que descansan realidades mi imprtantes da nsa cultura, cnfrntándas c que cñecems cm legad clásic: un patrimni cmún que debe ser cnsiderad irrenunciable para s cidadáns e as cidadás de Eurpa. De acrd cn esta frmulación, currícul básic da materia articúlase en blques temátics pertencentes a dus ámbits diferentes: ámbit lingüístic e nn lingüístic. O ámbit lingüístic riéntase fundamentalmente a analizar a relación de parentesc entre as linguas clásicas e un b númer das que se falan na actualidade. Para is, pártese d cncept de familia lingüística, centrand a atención na familia das linguas indeurpeas, á que pertencen greg e latín e da que se deriva unha ba parte das linguas mdernas. O estud da rixe e a evlución da familia lingüística indeurpea acmpáñase ca descrición d marc históric e xegráfic nde ten lugar a devandita evlución. En relación cn este aspect, inclúese un percrrid a través da rixe e a evlución da escritura e a súa diversidade de sistemas e alfabets. Préstase especial atención a imprtantísim papel que latín e greg xgarn na cnfiguración das linguas mdernas, en especial na cmpsición culta e na frmación d léxic. O bxectiv últim da materia de Cultura Clásica, neste ámbit será permitir a alumnad afndar na cmprensión da prpia lingua e n us desta mesma cm element esencial para a cmunicación e a adquisición de cñecements. N ámbit nn lingüístic englóbase rest ds blques prpsts: xegrafía, histria, mitlxía, relixión, arte, sciedade e vida ctiá, e literatura. Tds eles irán enfcads a iniciar alumnad n cñecement ds aspects máis característics da cultura grecrrmana, de xeit que a través d seu estud sexa quen de analizar e cmprender s trazs cmúns e s que sn diverss, valrar a herdanza clásica e respectar patrimni cultural da humanidade. Para sentar as bases deste estud pártese da necesidade de cñecer marc xegráfic e históric en que se desenvlvern as civilizacións grega e rmana a lng d temp, rixe da civilización ccidental. O estud das relixións grega e rmana presta atención ás manifestacións máis significativas da relixisidade ficial, s cults públics e privads, as manifestacións deprtivas relacinadas, as Páxina 4

5 festividades relixisas e s valres culturais asciads a ela. Dentr deste apartad sitúase capítul da mitlxía, n que se abrda a cnstrución d imaxinari clectiv eurpe, grazas ás narracións míticas e lendarias, mund ds deuses e ds heres, e seu mantement na cultura cntempránea. Especial atención merecen as manifestacións artísticas que ns legarn as civilizacións grega e rmana, que servirn e serven de mdel a mitas das prducións actuais. Entre elas cómpre salientar, pr unha banda, as relativas ás artes plásticas, cncretamente á arquitectura, á escultura e ás artes decrativas, e, pla utra, á literatura, cuxa cnfiguración en xéners determina tda a nsa tradición literaria, grazas a acerv de temas, tópics e recurss estilístics empregads pls seus autres e plas súas autras. Dedícase un apartad á sciedade e á vida ctiá, dentr d cal se tratan aspects cm a rganización plítica e scial d mund grecrrman, as clases sciais, a vida pública e privada, e s valres cívics que se transmitirn á cultura ccidental. En tds s blques de cntids vai implícit estud inescusable d mantement d legad clásic na actualidade, c que se pretende analizar tds s elements desta herdanza clásica que cntinúan a ser referentes na nsa cultura. Debid a carácter de ptatividade da materia de Cultura Clásica, é necesari ter en cnta a flexibilidade na adecuación ds cntids ás características ds centrs dcentes e a alumnad que esclla esta pción, de xeit que seu currícul debe ter a apertura prpia das materias específicas. A cmunicación lingüística é a cmpetencia clave cn máis presenza n blque lingüístic, xa que permite descubrir as raíces grecrrmanas d vcabulari das linguas que utiliza. Nn bstante, n blque nn lingüístic s prpis cntids da materia fmentan, tamén, a expresión a través da cmunicación textual, ral, audivisual e dixital. A presenza das nvas tecnlxías da infrmación e da cmunicación n mund actual debe aprveitarse cm unha vantaxe para labr ctián na aula, traballand, deste xeit, a cmpetencia dixital. A prcura de infrmación guiada pl prfesrad facilita desenvlvement d espírit crític e achegament persal a cñecement. Nesta liña, tamén hai que salientar a imprtancia d traball da cmpetencia en aprender a aprender, xa que alumnad está iniciándse na selección, na avaliación, na cmprensión e na prdución de infrmación cada vez máis cmplexa. A perseveranza, s hábits de estud, a autnmía e traball en equip sn capacidades que se pden afianzar neste capítul. A descuberta da histria d mund greg e d rman a través ds seus fits máis salientables n ámbit da plítica, a sciedade e a vida ctiá axudarán a ptenciar as cmpetencias Páxina 5

6 sciais e cívicas, así cm a cmpetencia en sentid da iniciativa e espírit emprendedr, pr medi da planificación de prxects en equip, refrzand s cncepts ds valres demcrátics, a participación cidadá e a tma de decisións respnsables. Unha visión glbal da xegrafía e histria de Grecia e Rma impulsará alumnad a cmprender s prcess de cambi desde mund antig ata a actualidade, traballand, tamén, a cmpetencia matemática e as cmpetencias básicas en ciencia e tecnlxía, que capacitan para a análise de fenómens cmplexs, razament lóxic e rigr científic. A aprximación ás manifestacións artísticas e literarias d mund clásic permite desenvlvement da cmpetencia en cnciencia e expresión culturais, xa que un ds bxectivs principais da materia é a cnstatación d mantement das súas pegadas na actualidade. A materia de Cultura Clásica pde significar para alumnad de educación secundaria unha excelente vía de achegament á psta en valr d ns patrimni cultural, que se alxa ns rests arquelóxics, ns muses e mesm n cntrn ctián, así cm nas manifestacións máis inmateriais da cultura grecrrmana, cm pensament, as crenzas, a mitlxía, a estética e a ética. A presente prgramación didáctica da materia de Cultura Clásica está elabrada para ser impartida n IES Maximin Rmer de Lema a un grup reducid de alumns, en cncret 10, en 3º da ESO. Ubicad n cncell de Zas (A Cruña), IES Maximin Rmer de Lema é un centr de ensin duns 215 alumns e está situad nun cntrn rural, na zna central da Csta da Mrte. Zas é un cncell eminentemente agrícla e gandeir, aínda que hai unha pbación dedicada á industria, ó cmerci e á hstalaría, cncentrada sbre td en Bai, lugar nde se ubica centr. 2.- Cntribución a desenvlvement das cmpetencias clave Cmunicación lingüística (CCL) A aprendizaxe da materia cntribúe á adquisición e traball desta cmpetencia ca lectura e cmprensión de fntes escritas, ca elabración e análise de texts, cas expsicións rais sbre diverss temas, ca utilización dun vcabulari mi ampl a ter que manexar terms que prveñen d greg e d latín principalmente. Ademais, alumn pderá afndar na cmprensión da prpia lingua e n us desta cm element esencial para a cmunicación e para a adquisición de cñecements. Páxina 6

7 Cmprensión: ral e escrita Cmprender sentid ds texts escrits e rais. Expresión: ral e escrita Expresarse cn crrección, adecuación e cherencia. Utilizar vcabulari adecuad, as estruturas lingüísticas e as nrmas rtgráficas e gramaticais para elabrar texts escrits e rais. Nrmas de cmunicación Cmunicación nas linguas Respectar as nrmas de cmunicación en calquera cntext: quenda de palabra, escita atenta a interlcutr... Manexar elements de cmunicación nn verbal, u en diferentes rexistrs, nas diversas situacións cmunicativas. Entender cntext scicultural da lingua, así cm a súa histria para un mellr us desta. Cmpetencia matemática e cmpetencias básicas en ciencia e tecnlxía (CMCCT) A aprendizaxe da Cultura Clásica vai cntribuír a desenvlvement desta cmpetencia na medida que axuda a cñecer a rixe da matemática mderna, xa que mits ds principis e teremas que se empregan actualmente frn desenvlvids pls matemátics gregs. Tamén mitas das ciencias tivern seu primeir desenvlvement na Antigüidade, cm a xegrafía, a zlxía, a btánica u a astrnmía. Ademais, cñecement de étims greclatins presentes na linguaxe matemática axuda a mellrar a cmprensión de cncepts, enunciads e utrs cntids científics e matemátics. Vida saudable Desenvlver e prmver hábits de vida saudable en cant á alimentación e a exercici físic. Xerar criteris persais en trn á visión scial da estética d crp human frnte a seu cidad saudable. Páxina 7

8 A ciencia n día a día Recñecer a imprtancia da ciencia na nsa vida ctiá. Cmpetencia dixital (CD) Esta materia cntribúe a esta cmpetencia pst que a súa dimensión histórica e cultural favrece que alumnad utilice as nvas tecnlxías para seleccinar de frma adecuada diversas fntes de infrmación, analizalas e interpretalas, valrar a súa validez e fiabilidade e traballar de xeit clabradr sbre s materiais seleccinads. Ademais, tamén fmenta a presentación de traballs en sprte dixital e favrece desenvlvement das habilidades necesarias para a súa expsición de frma autónma que lles permita chegar a cnclusións nvas e reslver situacións de frma rixinal, sentíndse autres e prtagnistas ds resultads e cnclusións btids. Tecnlxías da infrmación Empregar distintas fntes para a busca de infrmación. Seleccinar us das distintas fntes segund a súa fiabilidade. Elabrar infrmación prpia derivada de infrmación btida a través de medis tecnlóxics. Cmunicación audivisual Utilizar as distintas canles de cmunicación audivisual para transmitir infrmacións diversas. Utilización de ferramentas dixitais Manexar ferramentas dixitais para a cnstrución de cñecement. Actualizar us das nvas tecnlxías para mellrar traball e facilitar a vida diaria. Páxina 8

9 Aprender a aprender (CAA) O estud desta materia cntribúe a que alumn sexa cnsciente de que a lng da histria da humanidade hme sempre estiv a aprender e baseu a aprendizaxe ns cñecements anterires. Esta cmpetencia supón ter ferramentas que faciliten a aprendizaxe, per tamén ter unha visión estratéxica ds prblemas e saber prever e adaptarse as cambis que se prducen cunha actitude psitiva. Perfil de aprendiz Ferramentas para estimular pensament Planificación e avaliación da aprendizaxe Xerar estratexias para aprender en distints cntexts de aprendizaxe. Xestinar s recurss e as mtivacións persais en favr da aprendizaxe. Aplicar estratexias para a mellra d pensament creativ, crític, emcinal, interdependente... Desenvlver estratexias que favrezan a cmprensión rigrsa ds cntids. Seguir s pass establecids e tmar decisións sbre s pass seguintes en función ds resultads intermedis. Avaliar a cnsecución de bxectivs de aprendizaxe. Cmpetencias sciais e cívicas (CSC) Esta cmpetencia adquírese a entender a civilización grega e rmana cm creadras ds dereits e deberes ds individus e s grups e ds mecanisms que aseguran a súa participación na vida pública. O estud desta materia desenvlve n alumnad actitudes de cidadáns activs e cmprmetids mediante a cmprensión d ns pasad, estud da cnfiguración scial e plítica, s acntecements máis destacads da súa histria, seu cncept de ci e de traball e a influencia que td is tiv na cnfiguración da sciedade actual en tdas as súas dimensións. A tlerancia, a capacidade de respectar as diferenzas e diálg cm base ds acrds sn algunhas das destrezas que alumnad tamén adquire grazas a papel mediadr de Grecia e de Rma. Páxina 9

10 Relación cs demais Cmprmis scial Mstrar dispñibilidade para a participación activa en ámbits de participación establecids. Recñecer riqueza na diversidade de pinións e ideas. Aprender a cmprtarse desde cñecement ds distints valres. Cncibir unha escala de valres prpia e actuar cnfrme a ela. Respectar s distints ritms e ptencialidades. Invlucrarse u prmver accións cun fin scial. Sentid de iniciativa e espírit emprendedr (CSIEE) Esta materia cntribúe a fmentar a autnmía e iniciativa persal na medida que se utilizan prcedements que esixen planificar, avaliar distintas psibilidades e tmar decisións. A expsición de traballs individuais u en grup e a realización de debates implican valrar as achegas dutrs cmpañeirs, aceptar psibles errs, e nn se render ante as dificultades. En definitiva, achega psibilidades de mellra e fmenta afán de superación. Autnmía persal Liderad Emprendement Asumir as respnsabilidades encmendadas e dar cnta delas. Ser cnstante n traball, superand as dificultades. Dirimir a necesidade de axuda en función da dificultade da tarefa. Xestinar traball d grup crdinand tarefas e temps. Dar priridade á cnsecución de bxectivs de grup sbre s intereses persais. Mstrar iniciativa persal para iniciar u prmver accións nvas. Creatividade Xerar nvas e diverxentes psibilidades desde cñecements previs dun tema. Páxina 10

11 Cnciencia e expresións culturais (CCEC) Pr medi da Cultura Clásica alumnad aprende a apreciar manifestacións culturais e artísticas en xeral (literatura, pintura, escultura, arquitectura, dereit, institucións plíticas, histria, filsfía...); a valrar feits culturais, cm a mitlxía u a relixión, que frman parte da tradición da nsa civilización; a recñecer cncept da estética e a beleza; a ampliar a súa visión d mund cn visitas a muses e expsicións, c cñecement dutras linguas e utras culturas, c teatr, a ópera, a música, etc. Td is cntribúe, sen dúbida, á adquisición desta cmpetencia. Respect plas manifestacións culturais prpias e alleas Valrar a interculturalidade cm unha fnte de riqueza persal e cultural. Mstrar respect cara a patrimni cultural mundial nas súas distintas vertentes (artísticliteraria, etngráfica, científic-técnica...), e cara ás persas que cntribuírn a seu desenvlvement. Expresión cultural e artística Apreciar a beleza das expresións artísticas e d ctián. Elabrar traballs e presentacións cn sentid estétic. 3.- Obxectivs A materia CULTURA CLÁSICA cntribúe a acadar s seguintes bxectivs da Educación Secundaria Obrigatria: a) Asumir respnsablemente s seus deberes, cñecer e exercer s seus dereits n respect ás demais persas, practicar a tlerancia, a cperación e a slidariedade entre as persas e s grups, exercitarse n diálg, afianzand s dereits humans e a igualdade de trat e de prtunidades entre mulleres e hmes, cm valres cmúns dunha sciedade plural, e prepararse para exercici da cidadanía demcrática. b) Desenvlver e cnslidar hábits de disciplina, estud e traball individual e en equip, cm cndición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e cm Páxina 11

12 medi de desenvlvement persal. c) Valrar e respectar a diferenza de sexs e a igualdade de dereits e prtunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persas pr razón de sex u pr calquera utra cndición u circunstancia persal u scial. Rexeitar s esteretips que supñan discriminación entre hmes e mulleres, así cm calquera manifestación de vilencia cntra a muller d) Frtalecer as súas capacidades afectivas en tds s ámbits da persnalidade e nas súas relacións cas demais persas, así cm rexeitar a vilencia, s prexuízs de calquera tip e s cmprtaments sexistas, e reslver pacificamente s cnflits. e) Desenvlver destrezas básicas na utilización das fntes de infrmación, para adquirir nvs cñecements cn sentid crític. Adquirir unha preparación básica n camp das tecnlxías, especialmente as da infrmación e a cmunicación. f) Cncibir cñecement científic cm un saber integrad, que se estrutura en materias, así cm cñecer e aplicar s métds para identificar s prblemas en diverss camps d cñecement e da experiencia. g) Desenvlver espírit emprendedr e a cnfianza en si mesm, a participación, sentid crític, a iniciativa persal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tmar decisións e asumir respnsabilidades. h) Cmprender e expresar cn crrección, ralmente e pr escrit, na lingua galega e na lingua castelá, texts e mensaxes cmplexas, e iniciarse n cñecement, na lectura e n estud da literatura. l) Cñecer, valrar e respectar s aspects básics da cultura e da histria prpias e das utras persas, así cm patrimni artístic e cultural. Cñecer mulleres e hmes que realizaran achegas imprtantes á cultura e á sciedade galega, u a utras culturas d mund. m) Cñecer e aceptar funcinament d prpi crp e das utras persas, respectar as diferenzas, afianzar s hábits de cidad e saúde crprais, e incrprar a educación física e a práctica d deprte para favrecer desenvlvement persal e scial. Cñecer e valrar a dimensión humana da sexualidade en tda a súa diversidade. Valrar criticamente s hábits sciais relacinads ca saúde, cnsum, cidad ds seres vivs e medi ambiente, cntribuínd á súa cnservación e á súa mellra. n) Apreciar a creación artística e cmprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizand diverss medis de expresión e representación. ñ) Cñecer e valrar s aspects básics d patrimni lingüístic, cultural, históric e Páxina 12

13 artístic de Galicia, participar na súa cnservación e na súa mellra, e respectar a diversidade lingüística e cultural cm dereit ds pbs e das persas, desenvlvend actitudes de interese e respect cara a exercici deste dereit. ) Cñecer e valrar a imprtancia d us da lingua galega cm element fundamental para mantement da identidade de Galicia, e cm medi de relación interpersal e expresión de riqueza cultural nun cntext plurilingüe, que permite a cmunicación cn utras linguas, en especial cas pertencentes á cmunidade lusófna. 4.- Cntids Blque 1. Xegrafía. B1.1. Marc xegráfic das civilizacións grega e rmana. Cs cntids d blque 1 cntribúese a acadar s bxectivs f,. Blque 2. Histria. B2.1. Marc históric da civilización grega: das civilizacións minica e micénica a mund helenístic. B2.2. Marc históric da civilización rmana: Mnarquía, República e Imperi. Cs cntids d blque 2 cntribúese a acadar s bxectivs e, f, g, ñ. Blque 3. Mitlxía. B3.1. O panteón greg e rman. B3.2. Mits greclatins. Os heres. B3.3. Relixión grega. B3.4. Relixión rmana: cult públic e privad. Cs cntids d blque 3 cntribúese a acadar s bxectivs a, b, e, l, ñ. Blque 4. Arte. B4.1. Fundaments da arte clásica. B4.2. Arquitectura en Grecia e Rma: tips de edificis e rdes arquitectónicas. B4.3. Escultura en Grecia e Rma: etapas, estils e temáticas. B4.4. Enxeñería rmana: bras públicas e urbanism. Vías rmanas. B4.5. Herdanza clásica n patrimni artístic. Cs cntids d blque 4 cntribúese a acadar s bxectivs b, e, l, ñ. Páxina 13

14 Blque 5. Sciedade e vida ctiá. B5.1. Organización plítica en Grecia e en Rma. B5.2. Sciedade en Grecia e Rma: clases sciais. B5.3. A familia en Grecia e Rma. B5.4. Vida ctiá en Grecia e Rma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traball. B5.5. Espectáculs públics en Grecia e Rma. Cs cntids d blque 5 cntribúese a acadar s bxectivs a, c, d, e, g, h, m, ñ. Blque 6. Lingua e literatura. B6.1. Histria da escritura. Signs e materiais. B6.2. Orixe d alfabet. O alfabet greg e alfabet rman. B6.3. As linguas d mund. O indeurpe e as súas familias lingüísticas. B6.4. As linguas rmances. B6.5. Cmpsición e derivación culta de rixe grega e latina. B6.6. Latinisms, palabras patrimniais, cultisms e semicultisms. B6.7. Principais regras de evlución fnética d latín a galeg e a castelán. B6.8. Léxic greclatin na linguaxe científica e técnica. B6.9. Presenza das linguas clásicas nas linguas mdernas. B6.10. Xéners literaris greclatins: autres e bras principais. Cs cntids d blque 6 cntribúese a acadar s bxectivs e, f, h, l, ñ,. Blque 7. Pervivencia na actualidade. B.7.1. Civilización greclatina nas artes e na rganización scial e plítica actual. B7.2. Mitlxía e temas lexendaris nas manifestacións artísticas actuais. B7.3. Histria de Grecia e Rma e a súa presenza n ns país. B7.4. Traballs de investigación sbre a civilización clásica na nsa cultura. Cs cntids d blque 7 cntribúese a acadar s bxectivs b, e, l, n, ñ Secuenciación de cntids Unidade 1: Carpe diem. Páxina 14

15 Histria da escritura. Signs e materiais. Orixe d alfabet. O alfabet greg e alfabet rman. As linguas d mund. O indeurpe e as súas familias lingüísticas. As linguas rmances. Evlución fnética das vgais. Palabras patrimniais, cultisms e semicultisms. Cmpsición e derivación. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Ajax. Unidade 2: Beatus ille. Grecia: marc xegráfic. Rma: marc xegráfic. Marc históric da civilización grega. Marc históric da civilización rmana. Presenza ds gregs e rmans n ns país. Cmpsición e derivación. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Vim. Unidade 3: Inter pares. O panteón greg e rman. Mits greclatins. Os heres. Mitlxía e temas lendaris nas manifestacións artísticas actuais. Relixión grega. Relixión rmana. Terms científics e técnics de rixe greclatina. Latinisms. Páxina 15

16 Helenisms. Seguims send clásics: Clí. Unidade 4: Per capita. Grecia: rganización plítica. Rma: rganización plítica. Sciedade en Grecia. Sciedade en Rma. A civilización greclatina na rganización plítica e scial actual. Terms científics e técnics de rixe greclatina. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Nike. Unidade 5: Ad Kalendas Graecas. A vida ctiá en Grecia: hixiene, alimentación, vestimenta e traball. A vida ctiá en Rma: hixiene, alimentación, vestimenta e traball. Espectáculs públics en Grecia e Rma. Evlución fnética das vgais. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Kappa. Unidade 6: Calam currente. A familia en Grecia. A familia en Rma. Evlución fnética ds ditngs. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Audi. Unidade 7: Vis cmica. Páxina 16

17 Os xéners literaris en Grecia: autres e bras. Os xéners literaris en Rma: autres e bras. Evlución fnética das cnsantes latinas en psición inicial. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Duralex. Unidade 8: Mdus vivendi. Enxeñería rmana: bras públicas. As vías rmanas. O urbanism: a cidade n mund antig. Herdanza clásica n patrimni. A vivenda en Grecia e en Rma. Evlución fnética das clusivas xrdas en psición intervcálica. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Acer. Unidade 9: Lapsus linguae. Arquitectura en Grecia e Rma. Escultura en Grecia e Rma. Herdanza clásica n patrimni. Pervivencia da arte grecrrmana na arte actual. Evlución fnética ds grups cnsnántics. Latinisms. Helenisms. Seguims send clásics: Pegas. Páxina 17

18 5.- Estándares de aprendizaxe avaliables Cultura Clásica. 3º u 4º de ESO Obxectivs Cntids Criteris de avaliación Estándares de aprendizaxe Cmpetencias clave Blque 1. Xegrafía f f B1.1. Marc xegráfic das civilizacións grega e rmana. B1.1. Marc xegráfic das civilizacións grega e rmana. B1.1. Lcalizar nun mapa fits xegráfics e enclaves cncrets relevantes para cñecement das civilizacións grega e rmana. B1.2. Describir s marcs xegráfics en que se desenvlven as civilizacións grega e rmana a lng da súa histria. Blque 2. Histria CCB Sinala sbre un mapa marc xegráfic en que se sitúan en distints períds as civilizacións grega e rmana, delimitand seu ámbit de influencia, establecend cnexións cn utras culturas próximas e situand cn precisión punts xegráfics, cidades u rests arquelóxics cñecids pla súa relevancia histórica. CCB Enumera aspects d marc xegráfic que pden ser cnsiderads determinantes n desenvlvement das civilizacións grega e latina, e achega exempls para ilustrar e xustificar as súas frmulacións. CMCCT CD CAA CSC CD CAA e ñ f e g ñ B2.1. Marc históric da civilización grega: das civilizacións minica e micénica a mund helenístic. B2.2. Marc históric da civilización rmana: Mnarquía, República e Imperi. B2.1. Marc históric da civilización grega: das civilizacións minica e micénica a mund helenístic. B2.2. Marc históric da civilización rmana: Mnarquía, República e Imperi. B2.1. Identificar, describir e explicar marc históric en que se desenvlven as civilizacións grega e rmana. B2.2. Cñecer as principais características de cada períd da histria de Grecia e Rma, e saber situar nun eixe crnlóxic feits histórics. CCB Sabe enmarcar determinads feits histórics nas civilizacións grega e rmana e n períd históric crrespndente, pónds en cntext e relacinánds cn utras circunstancias cntempráneas. CCB Distingue cn precisión as etapas da histria de Grecia e Rma, nmeand e situand n temp s principais fits asciads a cada unha delas. CCB Explica prces de transición que se prduce entre as etapas da histria de Grecia e Rma, describind as circunstancias que interveñen n pas de unhas a utras. CAA CMCCT CD CSC CSIEE CMCCT CD CSC CMCCT CAA CSC CCB Elabra eixes crnlóxics en que se representen fits histórics salientables, cnsultand u nn fntes de infrmación. CD CMCCT CSC Páxina 18

19 Cultura Clásica. 3º u 4º de ESO Obxectivs Cntids Criteris de avaliación Estándares de aprendizaxe Cmpetencias clave CCB Sitúa dentr dun eixe crnlóxic marc históric en que se desenvlven as civilizacións grega e rmana, sinaland períds e identificand en cada un as cnexións máis imprtantes que presentan cn utras civilizacións. CMCCT CD CSC ñ B2.1. Marc históric da civilización grega: das civilizacións minica e micénica a mund helenístic. B2.2. Marc históric da civilización rmana: Mnarquía, República e Imperi. B2.3. Cñecer as características fundamentais da rmanización de Hispania e Gallaecia. Blque 3. Mitlxía CCB Explica a rmanización de Hispania e Gallaecia, describind as súas causas e delimitand as súas fases. CCB Enumera, explica e ilustra cn exempls s aspects fundamentais que caracterizan prces da rmanización de Hispania e Gallaecia, sinaland a súa influencia na histria psterir d ns país. CCEC CAA CSC CSC CAA CCEC b B3.1. O panteón greg e rman. B3.1. Cñecer s principais deuses da mitlxía greclatina. CCB Pde nmear ca súa denminación grega e latina s principais deuses e heres da mitlxía greclatina, sinaland s trazs que s caracterizan, s seus atributs e seu ámbit de influencia, explicand a súa xenealxía e establecend as relacións entre s diferentes deuses. CD CCEC e a b ñ B3.2. Mits greclatins. Os heres. B3.2. Cñecer s mits e s heres greclatins, e establecer semellanzas e diferenzas entre s mits e s heres antigs e s actuais. CCB Identifica dentr d imaxinari mític deuses, semideuses e heres, e explica s principais aspects que s diferencian. CCB Sinala semellanzas e diferenzas entre s mits da antigüidade clásica e s pertencentes a utras culturas, cmparand seu tratament na literatura u na tradición relixisa. CCB Recñece e ilustra cn exempls mantement d mític e da figura d here na nsa cultura, analizand a influencia da tradición clásica neste fenómen e sinaland as principais semellanzas e diferenzas que se bservan entre ambs s trata- CCEC CD CAA CSC CCEC CD CCEC CMCCT CD CSC Páxina 19

20 Cultura Clásica. 3º u 4º de ESO Obxectivs Cntids Criteris de avaliación Estándares de aprendizaxe Cmpetencias clave ments, asciándas a utrs trazs culturais prpis de cada épca. CCB Recñece referencias mitlóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describind, a través d us que se fai destas, s aspects básics que en cada cas se ascian á tradición greclatina. CCEC CD l ñ B3.3. Relixión grega. B3.3. Cñecer e cmparar as características da relixisidade e da relixión grega cas actuais. CCB Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndas en relación cn utrs aspects básics da cultura helénica e establecend cmparacións cn manifestacións relixisas prpias dutras culturas. CSC CMCCT CCEC b B3.4. Relixión rmana: cult públic e privad. B3.4. Explicar s fundaments da relixisidade rmana e distinguir a relixión ficial das manifestacións d cult privad. Blque 4. Arte CCB Distingue a relixión ficial de Rma ds cults privads, e explica s trazs que lles sn prpis. CSC CMCCT CCEC l b l l B4.1. Fundaments da arte clásica. B4.2. Arquitectura en Grecia e Rma: tips de edificis e rdes arquitectónicas. B4.3. Escultura en Grecia e Rma: etapas, estils e temáticas. B4.1. Cñecer as características fundamentais da arte clásica e relacinar manifestacións artísticas actuais cs seus mdels clásics. B4.2. Identificar as características máis salientables da arquitectura grecrrmana en relación cs edificis máis singulares. B4.3. Cñecer as manifestacións escultóricas da arte grega e rmana a lng da Antigüidade e identificar a súa temática. CCB Recñece s trazs básics da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. CCB Realiza eixes crnlóxics e sitúa neles aspects relacinads ca arte greclatina, asciánds a utras manifestacións culturais u a fits histórics. CCB Recñece as características esenciais das arquitecturas grega e rmana, identificand en imaxes a rde arquitectónica á que pertencen distints mnuments, para razar a súa respsta. CCB Recñece esculturas gregas e rmanas en imaxes, encádraas nun períd históric e identifica nelas mtivs mitlóxics, histórics u culturais. CD CCEC CMCCT CD CCEC CCEC CMCCT CD CCEC CMCCT CD l B4.4. Enxeñería rmana: bras públicas e urbanism. Vías rmanas. B4.4. Cñecer as creacións urbanísticas rmanas, así cm a súa rede viaria. CCB Describe as características, s principais elements e a función das grandes bras públicas CSC Páxina 20

21 Cultura Clásica. 3º u 4º de ESO Obxectivs Cntids Criteris de avaliación Estándares de aprendizaxe Cmpetencias clave ñ rmanas, explicand e ilustrand cn exempls a súa imprtancia para desenvlvement d Imperi e a súa influencia en mdels urbanístics psterires. CMCCT CD CCEC e ñ B4.5. Herdanza clásica n patrimni artístic. B4.5. Cñecer e saber lcalizar s principais mnuments clásics d patrimni españl e eurpe. CCB Lcaliza nun mapa s principais mnuments clásics d patrimni españl e eurpe, identificand a partir de elements cncrets seu estil e súa crnlxía aprximada. CAA CD CCEC CMCCT Blque 5. Sciedade e vida ctiá a B5.1. Organización plítica en Grecia e en Rma. B5.1. Cñecer as características das principais frmas de rganización plítica presentes n mund clásic, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas. CCB Nmea s principais sistemas plítics da antigüidade clásica e describe, dentr de cada un, a frma de distribución e exercici d pder, as institucións, papel que estas desempeñan e s mecanisms de participación plítica. CSC g h ñ B5.2. Sciedade en Grecia e Rma: clases sciais. B5.2. Cñecer as características e a evlución das clases sciais en Grecia e Rma. CCB Describe a rganización das sciedades grega e rmana, explicand as características das clases sciais e s papeis asignads a cada unha, relacinand estes aspects cs valres cívics da épca e cmparánds cs actuais. CSIEE CSC CCB Describe as principais características e a evlución ds grups que cmpñen as sciedades grega e rmana. CSC c ñ B5.3. A familia en Grecia e Rma. B5.3. Cñecer a cmpsición da familia e s papeis asignads as seus membrs. CCB Identifica e explica s papeis que desempeña dentr da familia cada un ds seus membrs, identificand e explicand a través deles esteretips culturais e cmparánds cs actuais. CSC m B5.4. Vida ctiá en Grecia e Rma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traball. B5.4. Cñecer s trazs máis salientables da vida ctiá en Grecia e Rma. CCB Identifica e describe s tips de vivenda, md de alimentación, s hábits de hixiene e a vestimenta en Grecia e Rma. CD CAA CSC CMCCT CCB Identifica e describe frmas de traball e relaciónaas cs cñecements científics e técnics CAA Páxina 21

22 Cultura Clásica. 3º u 4º de ESO Obxectivs Cntids Criteris de avaliación Estándares de aprendizaxe Cmpetencias clave da épca, e explica a súa influencia n prgres da cultura ccidental. CMCCT CSC d B5.5. Espectáculs públics en Grecia e Rma. B5.5. Identificar as principais frmas de lecer da antigüidade. CCB Describe as principais frmas de lecer das sciedades grega e rmana, analizand a súa finalidade, s grups as que van dirixidas e a súa función n desenvlvement da identidade scial. CSIEE CAA CSC ñ B5.5. Os espectáculs públics en Grecia e Rma. B5.6. Relacinar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deprtivas da Grecia Clásica e as actuais. Blque 6. Lingua e literatura CCB Explica a rixe e a natureza ds Xgs Olímpics, cmparánds e destacand a súa imprtancia cn respect a utras festividades deste tip existentes na épca, e cmenta seu mantement n mund mdern, establecend semellanzas e diferenzas entre s valres culturais as que se ascian en cada cas. CD CAA CSC e B6.1. Histria da escritura. Signs e materiais. B6.1. Cñecer a existencia de diverss tips de escritura, distinguils e cmprender as súas funcións. CCB Recñece tips de escritura, clasifícas cnsnte súa natureza e a súa función, e describe s trazs que s distinguen. CD CCEC e B6.2. Orixe d alfabet. O alfabet greg e alfabet rman. B6.2. Cñecer a rixe d alfabet e distinguir s tips de alfabets usads na actualidade. CCB Nmea e describe s trazs principais ds alfabets máis utilizads n mund ccidental, diferenciánds dutrs tips de escrituras, e explica a súa rixe. CAA CCEC f B6.2. Orixe d alfabet. O alfabet greg e alfabet rman. B6.3. Recñecer a presenza de elements ds alfabets greg e latin ns alfabets actuais. CCB Explica a influencia ds alfabets greg e latin na frmación ds alfabets actuais, e sinala nestes últims a presenza de determinads elements tmads ds primeirs. CD CMCCT CCEC f ñ B6.3. As linguas d mund. O indeurpe e as súas familias lingüísticas. B6.4. Cñecer a rixe cmún das linguas indeurpeas. CCB Enumera e lcaliza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indeurpeas, sinaland s idimas mderns que se derivan de cada unha e s aspects lingüístics que evidencian seu parentesc. CMCCT CD CSC CCB6.4.2.Describe a evlución das linguas Páxina 22

23 Cultura Clásica. 3º u 4º de ESO Obxectivs Cntids Criteris de avaliación Estándares de aprendizaxe Cmpetencias clave rmances a partir d latín cm un prces históric, explicand e ilustrand cn exempls s elements que evidencian d xeit máis visible a súa rixe cmún e parentesc existente entre elas. CCEC l ñ B6.4. As linguas rmances. B6.5. Identificar as linguas eurpeas rmances e nn rmances, e lcalizalas nun mapa. CCB Identifica as linguas que se falan en Eurpa e en España, diferenciand pla súa rixe as rmances e as nn rmances, e delimita nun mapa as znas nde se utilizan. CSC CD CCA h ñ B6.5. Cmpsición e derivación culta de rixe grega e latina. B6.6. Identificar a rixe greclatina d léxic das linguas de España e dutras linguas mdernas. CCB Recñece e explica significad dalgúns ds helenisms e latinisms máis frecuentes utilizads n léxic das linguas faladas en España e dutras linguas mdernas, e explica seu significad a partir d term de rixe. CCA CCB Explica significad de palabras a partir da súa descmpsición e da análise etimlóxica das súas partes. CCA e ñ B6.6. Latinisms, palabras patrimniais, cultisms e semicultisms. B6.7. Distinguir e identificar latinisms, cultisms, semicultisms e terms patrimniais. CCB Identifica e diferencia cn seguridade cultisms, semicultisms e terms patrimniais, en relación c term de rixe sen, necesidade de cnsultar dicinaris nin utras fntes de infrmación. CCA CCB Cñece significad das principais lcucións latinas de us actual. CD f l ñ B6.7. Principais regras de evlución fnética d latín a galeg e a castelán. B6.8. Facer evlucións desde latín a galeg e a castelán, tend en cnta s fenómens fnétics. CCB Explica s prcess de evlución dalgúns terms desde étim latin ata s seus respectivs derivads nas linguas rmances, describind algúns ds fenómens fnétics prducids e ilustránds cn utrs exempls. CCA CCB Realiza evlucións d latín a galeg e a castelán aplicand as regras fnéticas de evlución. CCA f B6.8. Léxic greclatin na linguaxe científica e técnica. B6.9. Cñecer e utilizar cn prpiedade terminlxía científic-técnica de rixe greclatina. CCB Explica a partir da súa etimlxía terms de rixe greclatina prpis da linguaxe científictécnica e sabe usals cn prpiedade. CCA Páxina 23

24 Cultura Clásica. 3º u 4º de ESO Obxectivs Cntids Criteris de avaliación Estándares de aprendizaxe Cmpetencias clave h ñ B6.9. Presenza das linguas clásicas nas linguas mdernas. B6.10. Cnstatar influx das linguas clásicas en linguas nn derivadas delas. CCB Demstra influx d latín e greg sbre as linguas mdernas servíndse de exempls para ilustrar mantement nestas de elements léxics mrflóxics e sintáctics herdads das primeiras. CCA l l B6.10. Xéners literaris greclatins: autres e bras principais. B6.10. Xéners literaris greclatins: autres e bras principais. B6.11. Cñecer as principais características ds xéners literaris greclatins e a súa influencia na literatura psterir. B6.12. Cñecer s fits esenciais das literaturas grega e latina cm base literaria da cultura eurpea e ccidental. Blque 7. Pervivencia na actualidade CCB Describe as características esenciais ds xéners literaris greclatins e recñece a súa influencia na literatura psterir. CCB Nmea as autres máis representativs da literatura greclatina, encádras n seu períd históric e cita as súas bras máis cñecidas. CCEC CCA CCEC l n ñ B.7.1. Civilización greclatina nas artes e na rganización scial e plítica actual. B7.1. Recñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na rganización scial e plítica. CCB Sinala e describe algúns aspects básics da cultura e a civilización greclatina que pervivirn ata a actualidade, demstrand a súa vixencia nunha e nutra épca mediante exempls. CAA l n ñ B7.2. Mitlxía e temas lexendaris nas manifestacións artísticas actuais. B7.2. Cñecer a pervivencia da mitlxía e s temas lexendaris nas manifestacións artísticas actuais. CCB Demstra a pervivencia da mitlxía e s temas lexendaris mediante exempls de manifestacións artísticas cntempráneas nas que están presentes estes mtivs. CAA CCEC l ñ b e B7.3. Histria de Grecia e Rma e a súa presenza n ns país. B7.4. Traballs de investigación sbre a civilización clásica na nsa cultura. B7.3. Identificar s aspects máis imprtantes da histria de Grecia e Rma e a súa presenza n ns país e recñecer as pegadas da cultura rmana en diverss aspects da civilización actual. B7.4. Realizar traballs de investigación sbre a pervivencia da civilización clásica na cntrna, utilizand as tecnlxías da infrmación e a cmunicación. CCB Enumera e explica algúns exempls cncrets ns que se pn de manifest a influencia que mund clásic tiv na histria e as tradicións d ns país. B Utiliza as tecnlxías da infrmación e a cmunicación para recabar infrmación e realizar traballs de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nsa cultura. CSC CD CAA Páxina 24

25 5.1.- Tempralización Tempralización ds estándares de aprendizaxe d blque 1: 3 sesións lectivas Tempralización ds estándares de aprendizaxe d blque 2: 8 sesións lectivas Tempralización ds estándares de aprendizaxe d blque 3: 10 sesións lectivas Tempralización ds estándares de aprendizaxe d blque 4: 8 sesións lectivas Tempralización ds estándares de aprendizaxe d blque 5: 10 sesións lectivas Tempralización ds estándares de aprendizaxe d blque 6: 12 sesións lectivas Tempralización ds estándares de aprendizaxe d blque 7: 8 sesións lectivas Mínims esixibles para superar a materia Blque 1. Xegrafía. B Sinala marc xegráfic en que se sitúan en distints períds as civilizacións grega e rmana. B Enumera aspects d marc xegráfic que pden ser cnsiderads determinantes n desenvlvement das civilizacións grega e latina. Blque 2. Histria. B Sabe enmarcar determinads feits histórics nas civilizacións grega e rmana e n períd históric crrespndente. B Distingue as etapas da histria de Grecia e Rma e s principais fits asciads a cada unha delas. B Explica prces de transición que se prduce entre as etapas da histria de Grecia e Rma. B Elabra eixes crnlóxics en que se representen fits histórics salientables, cnsultand fntes de infrmación. B Sitúa dentr dun eixe crnlóxic marc históric en que se desenvlven as civilizacións grega e rmana, sinaland períds. B Explica a rmanización de Hispania e Gallaecia. B Enumera, s aspects fundamentais que caracterizan prces da rmanización de Hispania e Gallaecia. Blque 3. Mitlxía. B Pde nmear ca súa denminación grega e latina s principais deuses e heres da mitlxía greclatina, s seus atributs e seu ámbit de influencia. Páxina 25

26 B Identifica dentr d imaxinari mític deuses e heres. B Sinala semellanzas e diferenzas entre s mits da antigüidade clásica e s pertencentes a utras culturas. B Recñece mantement d mític e da figura d here na nsa cultura. B Recñece referencias mitlóxicas nas artes plásticas. B Enumera e explica as principais características da relixión grega. B Distingue a relixión ficial de Rma ds cults privads. Blque 4. Arte. B Recñece s trazs básics da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. B Realiza eixes crnlóxics e sitúa neles aspects relacinads ca arte greclatina,. B Identifica en imaxes a rde arquitectónica á que pertencen distints mnuments. B Recñece esculturas gregas e rmanas en imaxes, encádraas nun períd históric e identifica nelas mtivs mitlóxics, histórics u culturais. B Describe as características, s principais elements e a función das grandes bras públicas rmanas. B Lcaliza nun mapa s principais mnuments clásics d patrimni españl. Blque 5. Sciedade e vida ctiá. B Cñece s principais sistemas plítics da antigüidade clásica. B Describe a rganización das sciedades grega e rmana, explicand as características das clases sciais. B Describe as principais características ds grups que cmpñen as sciedades grega e rmana. B Identifica e explica s papeis que desempeña dentr da familia cada un ds seus membrs. B Describe s tips de vivenda, md de alimentación, s hábits de hixiene e a vestimenta en Grecia e Rma. B Identifica e describe frmas de traball e relaciónaas cs cñecements científics e técnics da épca. B Describe as principais frmas de lecer das sciedades grega e rmana. B Explica a rixe e a natureza ds Xgs Olímpics. Blque 6. Lingua e literatura. B Recñece tips de escritura. B Nmea e describe s trazs principais ds alfabets máis utilizads n mund ccidental,. B Explica a influencia ds alfabets greg e latin na frmación ds alfabets actuais. B Enumera as principais ramas da familia das linguas indeurpeas, sinaland s idimas mderns que se derivan de cada unha. Páxina 26

27 B Describe a evlución das linguas rmances a partir d latín cm un prces históric. B Identifica as linguas que se falan en España, diferenciand pla súa rixe as rmances e as nn rmances, e delimita nun mapa as znas nde se utilizan. B Recñece e explica significad dalgúns ds helenisms e latinisms máis frecuentes. B Explica significad de palabras a partir da análise etimlóxica das súas partes. B Identifica cultisms, semicultisms e terms patrimniais. B Cñece significad das principais lcucións latinas de us actual. B Explica s prcess de evlución dalgúns terms desde étim latin ata s seus respectivs derivads nas linguas rmances. B Realiza evlucións d latín a galeg e a castelán aplicand as regras fnéticas de evlución. B Explica a partir da súa etimlxía terms de rixe greclatina prpis da linguaxe científic-técnica. B Demstra influx d latín e greg sbre as linguas mdernas servíndse de exempls para ilustrar mantement nestas de elements léxics mrflóxics e sintáctics herdads das primeiras. B Describe as características esenciais ds xéners literaris greclatins. B Nmea as autres máis representativs da literatura greclatina e cita as súas bras máis cñecidas. Blque 7. Pervivencia na actualidade. B Sinala e describe algúns aspects básics da cultura e a civilización greclatina que pervivirn ata a actualidade. B Demstra a pervivencia da mitlxía e s temas lendaris mediante exempls de manifestacións artísticas cntempráneas nas que están presentes estes mtivs. B Enumera e explica algún exempl cncret n que se pn de manifest a influencia que mund clásic tiv na histria e as tradicións d ns país. B Utiliza as tecnlxías da infrmación e a cmunicación para recabar infrmación e realizar traballs de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nsa cultura Prcedements e instruments de avaliación Prcedements e instruments de avaliación ds estándares de aprendizaxe d blque 1: Observación: traball diari, participación na clase (respstas a cuestións presentadas pl prfesr, frmulación de preguntas e expsición de ideas), a realización das actividades e a actitude xeral ante a materia, incluídas as nrmas de cnvivencia, etc. Interrgatri: preguntas rais e escritas. Páxina 27

28 Prba escrita. Prcedements e instruments de avaliación ds estándares de aprendizaxe d blque 2: Observación: traball diari, participación na clase (respstas a cuestións presentadas pl prfesr, frmulación de preguntas e expsición de ideas), a realización das actividades e a actitude xeral ante a materia, incluídas as nrmas de cnvivencia, etc. Interrgatri: preguntas rais e escritas. Slicitude de prduts: traballs mngráfics Prba escrita. Prcedements e instruments de avaliación ds estándares de aprendizaxe d blque 3: Observación: traball diari, participación na clase (respstas a cuestións presentadas pl prfesr, frmulación de preguntas e expsición de ideas), a realización das actividades e a actitude xeral ante a materia, incluídas as nrmas de cnvivencia, etc. Interrgatri: preguntas rais e escritas. Prba escrita. Prcedements e instruments de avaliación ds estándares de aprendizaxe d blque 4: Observación: traball diari, participación na clase (respstas a cuestións presentadas pl prfesr, frmulación de preguntas e expsición de ideas), a realización das actividades e a actitude xeral ante a materia, incluídas as nrmas de cnvivencia, etc. Interrgatri: preguntas rais e escritas. Prba escrita. Prcedements e instruments de avaliación ds estándares de aprendizaxe d blque 5: Observación: traball diari, participación na clase (respstas a cuestións presentadas pl prfesr, frmulación de preguntas e expsición de ideas), a realización das actividades e a actitude xeral ante a materia, incluídas as nrmas de cnvivencia, etc. Interrgatri: preguntas rais e escritas. Prba escrita. Slicitude de prduts: traballs mngráfics. Prcedements e instruments de avaliación ds estándares de aprendizaxe d blque 6: Observación: traball diari, participación na clase (respstas a cuestións presentadas pl prfesr, frmulación de preguntas e expsición de ideas), a realización das actividades e a actitude Páxina 28

29 xeral ante a materia, incluídas as nrmas de cnvivencia, etc. Interrgatri: preguntas rais e escritas. Prba escrita. Prcedements e instruments de avaliación ds estándares de aprendizaxe d blque 7: Observación: traball diari, participación na clase (respstas a cuestións presentadas pl prfesr, frmulación de preguntas e expsición de ideas), a realización das actividades e a actitude xeral ante a materia, incluídas as nrmas de cnvivencia, etc. Interrgatri: preguntas rais e escritas. Slicitude de prduts: traball mngráfic. 6.- Metdlxía didáctica A metdlxía didáctica empregada será activa e participativa, favrecend traball individual e cperativ d alumnad, así cm lgr ds bxectivs e das cmpetencias crrespndentes. Prcurarase traball en equip c prfesrad que imparta as utras materias c bxect de prprcinar un enfque multidisciplinar d prces educativ. Terase en cnta cm principi a diversidade d alumnad, entendend que deste xeit se garante desenvlvement de tds/as s/as alumns/as e mais unha atención persnalizada en función das necesidades de cadaquén. Pñeranse en práctica mecanisms de refrz tan prnt cm se detecten dificultades de aprendizaxe. Traballarase a cmprensión lectra, a expresión ral e escrita, a cmunicación audivisual, as tecnlxías da infrmación e a cmunicación, emprendement e a educación cívica e cnstitucinal. Deste xeit dedicarase un temp á lectura en cada sesión lectiva e prmverase a integración e us das tecnlxías da infrmación e da cmunicación na aula, cm recurs metdlóxic eficaz para desenvlver as tarefas de ensin e aprendizaxe. Aprveitarase a bibliteca d centr, tant facend us ds recurss ds que dispón cm participand nas actividades deseñadas pl equip da bibliteca. Traballar de xeit cmpetencial na aula supón un cambi metdlóxic imprtante; dcente pasa a ser un xestr de cñecement d alumnad e alumn u alumna adquire un mair gra de prtagnism. En cncret, na área de Cultura Clásica: Necesitams adestrar de xeit sistemátic s prcedements que cnfrman a estada da materia. Se ben a finalidade da área é adquirir cñecements esenciais que se inclúen n currícul Páxina 29