UNIVERSIDADE DE VIGO ORZAMENTO

Transcrição

1 UNIVERSIDADE DE VIGO ORZAMENTO EXERCICIO

2 ÍNDICE Páxinas I. Presentación II. Orzamento de ingresos II.1. Evolución xeral II.2. Criterios de previsión por capítulos III. Orzamento de gastos III.1. Estrutura por capítulos III.2. Criterios xerais de asignación III.3. Análise por programas III.4. A descentralización do orzamento de gastos: o Campus de Ourense IV. Resumos xerais de ingresos e gastos V. Normas de execución VI. Criterios de distribución VII. Normas complementarias ANEXO : Gastos asignados por plantillas de PDI e PAS

3 I. PRESENTACIÓN Para o sistema universitario de Galicia o orzamento 2004 constitúe unha penitencia financeira imprevista e inmerecida. Como se recordará, 2003 foi o último exercicio de previsión económica realizado baixo as normas do acordo de financiamento vixente durante o cuatrienio En consecuencia, 2004 debería ser o primeiro elo dun novo programa financeiro que nos levaría ao ámbito dos contratos-programa e do financiamento por calidade en que están situados a maioría dos sistemas universitarios autonómicos do Estado español. A realidade, nembargantes, é ben distinta. Como moi cedo, este obxectivo reformista trasládase a 2005 e para 2004 prorróganse os criterios básicos de financiamento de 2003, cunha suba lineal do 2% na subvención incondicionada e co mesmo importe nominal das transferencias de capital para RAM e investimento novo. Se afirmbamos na memoria orzamentaria do pasado exercicio que este esquema financiador chegaba ao seu final (...) en grande medida esgotado, sendo conscientes todas as partes do seu acelerado proceso de envellecemento, tanto en termos cuantitativos coma cualitativos, pode deducirse o xuízo que merece unha prórroga que, aínda máis, nin sequera mantén o importe das transferencias en termos reais para o exercicio Este ano non hai outra novidade destacable que os complementos salariais por categoría e mérito investigador negociados entre a Xunta de Galicia e os sindicatos. En todo caso, son fondos afectados que computan fóra do sistema de financiamento e para nada reverten no orzamento discrecional das universidades. Pola contra, en sentido negativo debe salientarse a ausencia de respaldo financeiro para o resto de acordos salariais adoptados entre finais de 2002 e 2003 (suba lineal do 2,7%, acordo estatal sobre pagas extra). Estos acordos estatais representan para a Universidade de Vigo uns pagamentos próximos aos 2 millóns de 3

4 euros entre 2003 e 2004, a partir duns compromisos da Administración central que son trasladados cara abaixo sen achegar cantidade adicional ningunha. Velaí unha rémora importante para o funcionamento orzamentario da nosa institución. Insistirase neste asunto polo miúdo nos comentarios que acompañan ao capítulo IV de ingresos, ao explicar a composición do subconcepto : Subvención incondicionada. Non é función das administracións dependentes interpretar a natureza e orixe de decisións como as que se están a comentar. Desde a perspectiva que se queira, os datos económicos do sistema universitario de Galicia fan ver a prioridade atribuíble ao seu financiamento. Esta evidencia podería actuar como lastre para tratar da definición dun novo marco financeiro nun annus horribilis. En todo caso, obriga ás Universidades a sacar adiante a súa actividade normal nun escenario umbrío e falto de ilusión. Como é posible sobrevivir financeiramente nestas circunstancias? Polo que á Universidade de Vigo respecta, hai dous factores que permiten explicalo. En primeiro lugar, un exercicio continuado de prudencia nas previsións, que garante unha execución sen sobresaltos e con marxes de actuación. E, en segundo lugar, un éxito crecente na captación de financiamento externo, obxectivo que cada ano xera mellores resultados. Este último pasa a converterse en 2004 nun elemento básico para o sistema financiero, en xeral, e para a proposta de investimentos da Universidade de Vigo. Insistiremos en destacar este factor estratéxico ao analizarmos con detalle os diferentes capítulos de ingreso. Asi é como pode entenderse que nas mencionadas circunstancias a Universidade de Vigo poida presentar para 2004 un orzamento incrementalista moi notable, cun volume total de recursos de 119 millóns de euros, un crecemento por riba do 14% con respecto ao importe manexado en 2003, e un orzamento de investimentos que crece por riba do 50% e acada un importe de 37 millóns de euros. 4

5 Non hai outro camiño posible para as facendas tuteladas e dependentes, sen capacidade para desenvolveren un poder financeiro propio. E debemos percorrelo canto poidamos, aproveitando a experiencia acumulada, utilizando todos os resortes dispoñibles para presentar propostas de interese ao maior número posible de convocatorias de I+D con financiamento externo e brindando todo o máximo apoio institucional aos grupos que teñen máis posibilidades de éxito. En canto ás políticas, o orzamento 2004 inclúe diversas novidades cuantitativas e formais. En primeiro lugar, a aposta incremental de carácter discrecional céntrase, de novo, en biblioteca, e esténdese a laboratorios docentes e tecnoloxías da información. En segundo lugar, defínense catro novas liñas de actuación (Oficina de I+D, Oficina de Medio Ambiente, Innovación e Calidade, e Campus de Ourense), cunha nova estrutura orgánica e funcional que predendemos experimentar e desenvolver progresivamente nos vindeiros anos. Por último, o orzamento 2004 tenta proseguir un ritmo investidor forte nos tres campus, ata completar as súas dotacións inmobiliarias e definición urbana. Pero inclúe tamén unha proposta de obra menor e de RAM que debería ser destacada. Houbo en 2003 máis de 200 actuacións con este perfil, centralizadas na Dirección de Área de Infraestruturas e na Unidade Técnica dela dependente. Con este nivel de actividade debe ser posible atender polo menos aquelas demandas da comunidade universitaria que teñen un maior grao de urxencia e perentoriedade. Este será outro dos obxectivos importantes do orzamento de

6 II.ORZAMENTO DE INGRESOS II.1. Evolución xeral O orzamento de ingresos por capítulos para 2004 e a súa comparación relativa coas magnitudes equivalentes de 2003 figuran no Cadro 1. CADRO 1 : ORZAMENTO DE INGRESOS PARA Variacións (en %) Capítulos Val. Brutos % s/ total Val. brutos % s/ total (B) - (A) orzamentarios (A) (B) (A) Cap. III , ,72 + 4,17% Cap. IV , ,87 + 2,92% Cap. V , O,81 0,00% Ingres. correntes , ,40 + 3,08% Cap. VI , ,75-27,35% Cap. VII , , ,91% Cap. VIII , , ,36% Cap. IX , , ,46% Ingres. capital , , ,27% Totais , , ,46% Avaliando as grandes cifras, hai algunhas características nesta evolución orzamentaria que merecen ser destacadas. En primeiro lugar, o crecemento do 6

7 14,46% no volume de recursos que manexará a institución no exercicio 2004, cun importe global de case 119 millóns de euros. Agora ben, en segundo lugar, esta análise global dos datos orzamentarios brutos e relativos para 2004 non pode agachar algúns feitos relevantes na evolución das partidas de ingresos por capítulos e grupos de clasificación económica: a) Se comparamos as columnas 2 e 4 do cadro 1, nas que se computan as porcentaxes de participación dos diferentes capítulos de ingresos sobre o total, pode apreciarse cómo varía a función dos ingresos correntes e de capital. De feito, no exercicio 2004 hai un cambio de 7,4 puntos a favor dos ingresos de capital, o que reflicte a súa crecente importancia na composición do orzamento da institución. b) Desde outra perspectiva, este mesmo feito pódese apreciar observando os resultados da última columna do cadro. A evolución relativa dos primeiros capítulos de ingreso sigue unha senda estable, con porcentaxes entre o 0% e o 4% de incremento. O capítulo VI de alleamento de bens inmóveis sofre unha reducción e os tres capítulos seguintes experimentan crecementos certamente extraordinarios, desde o 54% ata o 80%, sobre o exercicio anterior. c) En definitiva, en 2004 consolídase a tendencia iniciada en 2003 de expansión bruta e relativa dos ingresos de capital. Se observamos na última columna os datos das filas 4ª e 9ª, poderemos comprobar cómo os ingresos de capital crecen no seu conxunto a un ritmo promedio do 48%, mentres os ingresos correntes seguen unha evolución máis tradicional, crecendo a unha porcentaxe promedio do 3,08%. Velaí as claves fundamentais da evolución do orzamento de ingresos da Universidade de Vigo nos últimos anos. O anterior non implica desatender a definición dos ingresos correntes no novo modelo de financiamento para o período Estaremos atentos a iso e trataremos de influír do xeito máis favorable 7

8 para o sistema universitario galego no seu conxunto e para a nosa universidade en particular. Pero outras universidades son conscientes, tanto como a nosa, de que os ingresos correntes terán en todo caso un límite máximo con poucas folguras e de que non haberá discrecionalidade nin política universitaria propia sen un crecemento continuado dos ingresos de capital. Xa que logo, estamos no camiño apropiado e sabemos cál vai ser o reto dos vindeiros anos. II.2. Criterios de previsión por capítulos Na previsión de ingresos para 2004 traballouse con hipóteses de crecemento que poden ser cualificadas como prudentes. O resultado desta previsión por capítulos figura resumido no Cadro 2. CADRO 2 : ORZAMENTO DE INGRESOS PARA 2004 POR CAPÍTULOS. Art.º Cto. Subcto. Denominación do Ingreso Subcto. Cto. Art. Capítulo III. Precios públicos 31 Prezos Públicos , Dereitos de matricula en cursos e seminarios , Entradas espectáculos e cotas instalacións , Dereitos de matrícula e servicios académicos , Outros prezos públicos 6,00 32 Outros ingresos procedentes , Servicios prestados por activ. Investigadoras , Dereitos custos indirectos , Outros ingresos 6,00 33 Venda de Bens , Venda de publicacións propias 6.010, Venda de sobres de matrícula ,00 38 Reintegro de operacións correntes 12, De exercicios pechados 6, Do orzamento corrente 6,00 39 Outros ingresos , Ingresos diversos ,00 Total Capítulo III ,00 8

9 Capítulo IV. Transferencias Correntes 40 Da Admón do Estado 12, Do M.E.C. 6, Doutros departamentos ministeriais 6,00 41 De Organismos Autónomos Administrativos 6, Consello Supearior de Deportes 6,00 44 De Empresas públicas 6, Transferencias diversas 6,00 45 Da Comunidade Autónoma , Da Xunta de Galicia , Subvención incondicionada , Tramos avaliación investigación , Outros ,00 46 Das Corporacións Locais 6.006, De concellos 6.000, De deputacións 6,00 47 De Empresas privadas , De Empresas privadas , Transferencias diversas 6,00 48 De familias inst. sen lucro 12, Convenios fundación de entidades bancarias 6, Outras transferencias 6,00 49 Do Exterior 6, Outras transferencias (Sócrates, Eramus, etc.) 6,00 Total Capítulo IV ,00 Capítulo V. Ingresos Patrimoniais 50 Intereses de títulos y valores del estado , Intereses de títulos y valores del estado ,00 52 Interese de Depósitos , Interese contas bancarias ,00 55 Productos de concesións , Productos de concesións administrativas ,00 Total Capítulo V ,00 Capítulo VI.Enaxenación inversións reais 61 De edificios e outras construccións , De edificios ,00 Total Capítulo VI ,00 Capítulo VII. Transferencias de Capital 70 Da Admón. Do Estado , Do M.E.C ,00 9

10 701 Doutros departamentos , Dereitos custos indirectos ,00 71 De Organismos Autónomos 6, Organismos autónomos 6,00 75 Da Comunidade Autónoma , Da Xunta de Galicia , Reparación, conserv. e manteñ. (RAM) , Axudas investigación 6, Proxectos investigación , Infraestructura investigación 6, Convenios obras novas , Dereitos custos indirectos ,00 76 De Corporacións Locais 12, De concellos 6, De deputacións 6,00 77 De Empresas Privadas , Transferencias diversas 6, Contratos de investigación ,00 78 De Familias e Institucións , Transferencias diversas ,00 79 Do Exterior , Infraestructuras U.E ,00 Total Capítulo VII ,00 Capítulo VIII. Variación de Activos Financeiros 87 Remanente de Tesourería , Remanente de tesorería ,00 Total Capítulo VIII ,00 Capítulo IX Art.º Cto. Subcto. Denominación do Ingreso Subcto. Cto. Art. Capítulo IX. Variación de Pasivos Finaceiros 91 Préstamos recibidos , Préstamos largo prazo. Entes sector público (**) ,00 Total Capítulo IX ,00 Total ingresos ,00 10

11 seguintes : Os criterios manexados na estimación de ingresos de cada capítulo foron os Capítulo III Prezos públicos inclúe os ingresos por dereitos de matrícula por servizos académicos e por cursos e seminarios, asi como os ingresos derivados das escolas deportivas, cotas de acceso a instalacións, entradas a espectáculos, venda de publicacións, vendas dos sobres de matrícula e ingresos por arrendamentos. En xeral, a estimación dos diferentes conceptos de ingreso deste capítulo faise a partir das seguintes previsións: - En primeiro lugar, no concepto 310 incorpóranse por primeira vez euros de ingresos obtidos polos dereitos de matrícula nos Cursos de actitude pedagóxica, e Cursos para maiores. - O incremento no concepto 311 xustifícase polo aumento nos ingresos esperados, fundamentalmente ao través do Servizo de Deportes. - En canto ao 313, mantense a mesma previsión de ingresos por taxas académicas, considerando que a probable reducción do número de matriculados/as absorberá o incremento lineal do 4% no importe das taxas fixado pola Xunta de Galicia. - O concepto 327, que inclúe a facturación do CACTI, experimenta un crecemento moi considerable, do 150%, en liña co reforzamento deste organismo e a mellora técnica e orzamentaria da súa oferta de servizos. - O importe consignado no concepto 328 procede de dous conceptos: por unha banda, euros da retención do 10% realizada sobre os cursos de posgrao e formación permanente; por outra, euros dos custos indirectos asociados á facturación da Oficina de I+D. 11

12 Os demais conceptos e subconceptos deste capítulo III de ingresos practicamente non experimentan alteración nos importes consignados. Capítulo IV Transferencias correntes Este capítulo de ingresos inclúe a subvención incondicionada da Xunta de Galicia, a cantidade correspondente a tramos de avaliación docente, os ingresos asignados por novas titulacións, os dereitos recoñecidos por sexenios e o axuste inflacionario da subvención correspondente a Déixase fora deste cómputo de ingresos a repercusión orzamentaria dos acordos sobre pagas extraordinarias de ámbito estatal e os recentes acordos sobre actualización salarial, asuntos sobre os que se fará unha reflexión posterior ás asignacións numéricas. Con máis detalle: Concepto 451: Transferencias da Comunidade autónoma Subconcepto : Subvención incondicionada.- O importe da transferencia incondicionada da Xunta de Galicia ás universidades no exercicio 2003 derivou de aplicar un factor 1,02 á transferencia de Para o exercicio 2004 adoptouse exactamente a mesma solución. Polo tanto, o resumo dos cómputos por este concepto son os seguintes:. Transferencia Transferencia inicial 2003 : x 1.02 = Transferencia inicial 2004: x 1.02 =

13 En ambos exercicios, polo tanto, traballouse cunha actualización estimativa, a partir dun factor inflacionario do 2%, co compromiso explícito de axustar este cálculo con posterioridade en función da evolución real da taxa inflacionaria. Segundo os datos do INE, o IPC acumulado a outubro de 2003 é do 2,6%, o que nos indica que o importe da transferencia correspondente a 2003 debe ser revisado para corrixir a desviación sobre a estimación inicial, o que suporá uns ingresos adicionais aproximados de euros. Sobre estas cantidades débense engadir outros compoñentes de ingresos da mesma procedencia. En primeiro lugar, euros adicionais resultado de asignar o primeiro compoñente de financiamento de calidade que a Conselleiría de Educación e Ordenación Universitaria quere incorporar neste exercicio como avance dos criterios a incluír no próximo programa de financiamento. E, en segundo lugar, o importe de euros procedente directamente da dotación orzamentaria asociada á implantación de novas titulacións. En conxunto, a suma das transferencias procedentes da Xunta de Galicia que debemos ingresar no exercicio 2004 en forma de subvención incondicionada é de euros, importe consignado no subconcepto de ingreso. Este cómputo, non obstante, non se corresponde co volume de financiamento que a Universidade de Vigo entende que debera formar parte desta transferencia corrente. Semella oportuno deixar constancia desta diferenza por dous motivos: primeiro, porque, aínda que non reflicte unha débeda recoñecida, nin, polo tanto, pode sumarse como ingreso corrente, queda así testemuña escrita dunha reclamación feita respecto do financiamento pasado, que queremos seguir poñendo enriba da mesa, na discusión do financiamento futuro; e, segundo, porque esta diferenza ilustra cómo asume a Administración central o custo dos acordos de ámbito estatal, e de qué xeito as Administracións dependentes son obrigadas a asumir ese custo en prexuízo das suas outras actividades. 13

14 Fagamos reconto, pois, dos conceptos de gasto corrente que a Universidade de Vigo vai asumir co seu orzamento no exercicio 2004, sen recibir a correspondente transferencia da Xunta de Galicia. En primeiro lugar, o 0,7% de diferenza sobre a masa salarial da Universidade de Vigo (aproximadamente euros), resultado, por unha banda do acordo do 2,7% de incremento salarial asinado cos sindicatos para o exercicio 2004 e, por outra, do 2% de actualización aplicado á transferencia incondicionada asignada como ingreso no mesmo período. En segundo lugar, a Universidade de Vigo pagará co seu orzamento o custo da Resolución do 15 de novembro 2002 (BOE do 18 de novembro), que establece a incorporación do 20% en 2003 e do 40% en 2004 dos complementos de destino nas pagas extraordinarias. Como é sabido, esta resolución deulle forma legal ao acordo administración-sindicatos, extensivo ao período , para a modernización e mellora da administración pública. Este acordo recolleu no apartado d) do capítulo XIX a modificación das pagas extraordinarias do funcionariado, incrementándose nun 20% do complemento de destino mensual no ano 2003 e nun 40% no ano 2004, e, así mesmo estableceu un incremento anual por aplicación desta medida segundo a categoría ou grupo profesional para o persoal laboral da Administración do Estado. Con posterioridade, a Lei 6/2002, do 27 de decembro (DOG do 30/12/2002) recolleu na Disposición adicional 12ª a modificación das pagas extraordinarias, fixando o seu importe (...) nunha mensualidade de soldo, trienios e un 20% do complemento de destino mensual que perciba o funcionario, estendendo este incremento ao persoal laboral no parágrafo seguinte. E, por último, a Resolución de 2 de xaneiro de 2003 (BOE do ), sobre confección de nóminas do persoal funcionario para 2003, asumiu estas modificacións e deulle valor ao estimar os importes que debían supoñer nas retribucións do persoal afectado. A Universidade de Vigo deu cumprimento no 2003 a estes preceptos e pagou en nómina os importes correspondentes a este acordo nacional, malia non recibir os fondos pertinentes por parte da Comunidade autónoma para facer fronte a esta 14

15 obriga externa. Porque, efectivamente, o cálculo da transferencia incondicionada asignada ás universidades se fixo con anterioridade a este acordo, e en ningún momento se incorporou transferencia adicional ningunha para atender este compromiso. O importe desta débeda ten un cálculo sinxelo e inclúe o pagamento en nómina do mencionado 20% correspondente a 2003, máis o importe do 40% atribuíble ao 2004, actualizado nun 2%. O resultado desta operación será aproximativo, posto que debe facerse sobre a foto fixa do cadro de persoal de 2003 (e podería levar aparellado algún mecanismo de axuste a finais de 2004), pero, en todo caso, permite certificar unha débeda de euros en 2003 e estimar un importe adicional de euros ( x 2 x 1.02) para 2004, é dicir, un ingreso non recibido por este motivo (ou un gasto adicional non compensado, como se queira) de euros. Por último, o cálculo actualizado da transferencia para 2004 realízase de xeito que volve prexudicar as universidades receptoras. Porque o incremento lineal do 2% debera ser realizado non sobre o importe nominal, senón sobre o corrixido de Noutras verbas, se os cálculos da actualización queren facerse a partir do índice inflacionario previsto para 2004 (2%), a base para a aplicación deste índice debera ser o importe corrixido da transferencia de Deste xeito, a transferencia correspondente a 2004 determinaríase logo de realizar unha dobre actualización (un 2% de 2004 sobre o 0,6% adicional de axuste en 2003), cun resultado final pouco relevante en contía (entre 5000 e 7000 euros, segundo o índice de axuste), pero en todo caso negativo para a Universidade de Vigo. En definitiva, as administracións das que dependen financeiramente as universidades adoptan decisións nos seus respectivos ámbitos de competencia, cun custo que logo non asumen e trasladan cara abaixo. A Universidade de Vigo vese agora na obriga de pagar eses compromisos externos co seu orzamento actualizado ao 2%. Como acabamos de ver, no seu caso podemos estimar unha reducción de ingresos por este motivo de aproximadamente euros. Todos os seus 15

16 empregados/as nos beneficiamos destes acordos e deste diñeiro, pero debemos saber que non hai fondos adicionais para iso, e, polo tanto, será así a costa doutras actividades e investimentos que a nosa universidade non poderá acometer no exercicio Subconcepto : Tramos avaliación investigación.- O acordo de financiamento do sistema universitario de Galicia, asinado o 27 de xaneiro de 2000, estableceu no seu punto terceiro que os sexenios de investigación serían financiados fóra do programa de financiamento e (...) de acordo coas certificacións que anualmente expidan e remitan as Universidades. Ata agora, polo tanto, tratouse dun subconcepto de ingreso determinado a partir dunha estimación inicial da Conselleiría de Educación, que debería ser axustada a final de ano de acordo co nivel real de éxito acadado por cada universidade. Na práctica, nembargantes, a Consellería de Educación veu resolvendo este capítulo mediante estimacións fixas, ano tras ano, sen practicar ningún axuste final no exercicio e, polo tanto, sen ter en conta as certificacións reais das universidades e os tramos efectivamente aboados por estas. Xa que logo, nos derradeiros anos foise producindo unha acumulación sucesiva de diferenzas entre os pagamentos realizados pola Consellería de Educación ás universidades por este concepto e os importes dos tramos de investigación finalmente concedidos, certificados e pagados por elas. Situados na perspectiva da prórroga implícita do acordo de financiamento para o exercicio 2004, semella necesario saldar e resolver axeitadamente este elemento de financiamento, de xeito que non reverta sobre o mecanismo financeiro que sexa adoptado no futuro. Asemade, debe ser esta a oportunidade para definir un modus operandi estable, fiable e automático, que funcione autonomamente no futuro e non se converta nunha fonte de reclamación recorrente das universidades, que 16

17 non ven cubertas partidas básicas de gasto no Capítulo I, absolutamente esixibles e comprometidas. De acordo coas certificacións precedentes, autenticadas polo Servizo de Persoal da Universidade de Vigo e recoñecidas pola Dirección Xeral de Universidades da Xunta de Galicia, o importe da débeda contraído por este motivo coa Universidade de Vigo é de euros no 2002, e no Se a estas cantidades lle engadimos unha previsió de euros para 2004 (facendo unha estimación prudente a partir dos euros certificados en 2003), obtemos o importe de euros consignado neste subconcepto de ingreso. Subconcepto : Outros ingresos.- Outro compoñente importante que integrou en 2003 o conxunto das transferencias procedentes da Comunidade Autónoma foi este subconcepto xenérico, rúbrica baixo a que durante o último trienio se incorporaron os fondos transferidos polo Goberno central ao través dos convenios denominados de Déficit cero, asinados con todas as universidades do Estado. Agás diversos problemas formulados polo Ministerio de Facenda para resolver o finiquito destes convenios, polo de agora non dispoñemos de indicios que permitan supoñer unha reedición deste mecanismo extraordinario de financiamento para o exercicio En consecuencia, este subconcepto desaparece do cómputo de ingresos para o vindeiro exercicio. E, pola contra, o que se consigna por primeira vez neste subconcepto é o importe do convenio de colaboración asinado coa Conselleiría de Educación e Ordenación Universitaria para a organización do título de especialización didáctica. Concepto 460: Transferencias de concellos.- Tamén aparece por primeira vez cunha dotación certa este concepto de transferencia, asociado aos convenios de 17

18 colaboración comprometidos cos concellos de Ourense, Vigo e Pontevedra para apoiar a organización de aulas de formación aberta nos diferentes campus. Concepto 470: Transferencias de empresas privadas.- Por último, no concepto 470 compútase como ingreso para 2004 unha transferencia por importe de euros, procedente do Banco Santander Central-Hispano. Esta transferencia é froito dun convenio de colaboración recén asinado, que implicará colaboracións diversas entre esta empresa privada e a Universidade de Vigo, sobre todo no ámbito da docencia virtual e da innovación tecnolóxica e financeira. O resto do Capítulo IV mantense sen alteración, deixando abertas diversas partidas cun importe simbólico de 6 euros, en previsión de que durante o exercicio poidan producirse outro tipo de transferencias correntes (de organismos autónomos, concellos, deputacións, etc.) ainda non concretadas no intre de elaborar este documento orzamentario. Capítulo V Ingresos patrimoniais Inclúense xuros de títulos e de contas bancarias, produto dos investimentos a curto prazo dos excedentes de tesourería. A previsión para 2004 mantense nos niveis do exercicio anterior, tendo en conta o importe dos remanentes consignado no Capítulo VIII de ingreso, e, polo tanto, a capacidade de xerar rendibilidade deste tipo de operacións financeiras. Capítulo VI Alleamento de investimentos reais No orzamento de 2003 fíxose unha previsión de ingresos de 4,5 millóns de euros neste concepto, contando coa enaxenación dos edificios Escola de Relacións Laborais e Anexos I e II do edificio histórico do Reitorado. Esta previsión incumpriuse por dous motivos: 1) En primeiro lugar, porque en todos estos casos se supoñía que os edificios cumprían dúas condicións: estaban ou ían quedar baleiros e eran propiedade da universidade. A primeira condición cumpriuse puntualmente no pasado mes de outubro, co traslado dos servizos centrais ao novo edificio do reitorado no campus das Lagoas-Marcosende; pero o segundo non pasou de ser un imposible. Porque, 18

19 efectivamente, a revisión da situación patrimonial do edificio denominado Anexo II (traseira do edificio histórico con recubrimento de madeira) deixou ao descuberto que se trataba dunha propiedade inmobiliaria que en ningún caso podía rexistrarse. O Anexo II foi construído pola Universidade de Vigo con licencia de obra, pero sobre un solo de cesión municipal. O concello nunca fixo cesión formal da propiedade do solo e, polo tanto, é propietario tamén do que está enriba. Esta é, en resumo, a paradoxal situación patrimonial da Universidade de Vigo en relación con este edificio. A efectos orzamentarios, non ten maior importancia que a obriga de dotar de abeiro financeiro á previsión realizada; pero desde a perspectiva da administración do seu capital patrimonial, sitúanos nunha posición feble e de difícil saída para este inmoble. 2) E, en segundo lugar, porque a Universidade optou por poñer en marcha unha poxa destes edificios co máximo grao de ambición financeira posible. Posto que a normativa que regulamenta estes procesos de enaxenación permite episodios sucesivos de poxa con reduccións posteriores no tipo de saída, semellaba oportuno dar inicio ao proceso a partir do prezo máximo de taxación de mercado. A realidade mercantil indica que este prezo de saída foi alto dabondo, e que se cadra xerou incerteza sobre a rendibilidade posterior da adquisición. Imposible de acadar o óptimo, a Universidade de Vigo realizará no 2004 unha segunda poxa, de acordo co establecido no artigo 71 do Decreto 50/1989, de 9 de marzo, que aprobou o Regulamento do patrimonio da Comunidade autónoma de Galicia, cunha reducción no prezo de saída do 15%. Asi se explica a consignación de euros de ingreso no subconcepto 610: Alleamento de edificios. Polos motivos antes mencionados, houbo no orzamento de 2003 unha previsión de ingresos non realizada de euros. Por descontado, esta cifra está deducida do importe dos remanentes que se computan como ingreso no Capítulo VIII. Velaí un exemplo práctico da condición 19

20 saneada da facenda da Universidade de Vigo á que se fixo alusión na presentación deste documento. Está saneada porque realiza previsións prudentes e multiplica as cautelas orzamentarias. Ambos mecanismos limitan a capacidade inicial de actuación e complican os acordos orzamentarios nos órganos democráticos, pero salvagardan o futuro da institución e mantéñena a salvo de calquer tipo de incerteza. Capítulo VII Transferencias de capital A maior parte dos ingresos consignados neste capítulo teñen a súa orixe nas achegas por proxectos e contratos procedentes da UE, do MEC e outros organismos ministeriais, da Xunta de Galicia e de empresas, así como as transferencias da Xunta e doutras institucións en concepto de RAM e de obra nova. Como no exercicio 2003, a previsión de ingresos por contratos e proxectos para 2004 está feita de xeito prudente, entendendo por tal o criterio do 70% do importe promedio dos tres exercicios anteriores; o mesmo criterio utilízase para o cómputo dos custos indirectos asociados. O primeiro aspecto que merece ser destacado neste capítulo de ingresos é o nivel de éxito acadado polos grupos de investigación da Universidade de Vigo nas convocatorias públicas autonómicas, nacionais e europeas. Se nos fixamos nos datos dos subconceptos 700, 701, , comprobaremos que estamos a falar dun volume de recursos de para 2004, por riba dun 49% de incremento sobre a cantidade orzamentada en Efecto Prestige á parte, os grupos de investigación desta universidade entran cada día en máis nichos de I+D e acadan niveis de competitividade cada día máis destacados. E unha evolución semellante foise producindo, en segundo lugar, no que respecta ás convocatorias FEDER e INTERREG. Os cambios nos respectivos calendarios de resolución permítennos por primeira vez incorporar no orzamento a captación de fondos FEDER por importe de euros. Simultaneamente, a nosa universidade dedicou un maior interese ás convocatorias dos proxectos INTERREG, obtendo un resultado máis que notable, posto que os catro proxectos 20

21 concedidos supoñen uns ingresos adicionais de euros. A suma de ambas fontes de ingresos xera os euros consignados como ingresos no subconcepto 790 Infraestruturas UE. Como é sabido, estes ingresos non xeran maiores marxes de actuación nos gastos discrecionais. Isto é así porque os importes desta procedencia consignados como ingreso son asignados con posterioridade aos investigadores que captaron esos recursos mediante transferencias a través do Art. 64 e dos conceptos 644 a 648. Pero permiten coñecer o volume real de actividade da institución, ademais de dar idea certa do nivel de competitividade dos seus grupos de investigación. En todo caso, aínda que cun volume limitado, lembremos que canto maior sexa o éxito na captación externa, máis se incrementan tamén os ingresos por custos indirectos, consignados nos epígrafes 709 e , e estes si son ingresos non condicionados que reverten na caixa común. Polo que respecta ás transferencias de capital procedentes da Xunta de Galicia, o cómputo para 2004 replica o importe dos conceptos contables (RAM) e (Obra nova) consignados para A esta cantidade engádesenlle como transferencia de capital do Goberno autónomo euros consignados como ingreso para 2004 no convenio de colaboración asinado entre a COTOPV e a Universidade de Vigo para a construcción da Biblioteca central no Campus de Ourense (neste convenio faise previsión dunha aportación adicional de euros para o exercicio 2005, afectado á mesma finalidade). En consecuencia, mantendo o importe dos ingresos por RAM no subconcepto , o cómputo do resólvese do seguinte xeito: = euros. Por último, os ingresos procedentes de contratos e informes manteñen un ritmo estable de crecemento, cunha cifra por riba dos 4 millóns de euros que se computa no subconcepto 771. Na realidade, o volume de ingresos totais está por riba dos 5 millóns de euros facendo a media dos tres últimos anos, pero tamén neste 21

22 caso aplicamos un criterio estimativo prudente e mantemos a cantidade do 70% dese promedio. En conxunto, o Capítulo VII incorpora ao orzamento de 25 millóns de euros, cun incremento de practicamente o 65 % sobre o presupostado no Estes datos sitúan á Universidade de Vigo no debate orzamentario dos ratios de capital, o único que realmente ten sentido e vocación de futuro. Capítulo VIII: Variación de activos financeiros Este capítulo de ingresos inclúe basicamente os remanentes de tesoureiría. No exercicio de 2004, o cómputo dos remanentes ten a dobre orixe de todos os exercicios precedentes: un ritmo de execución inferior ao previsto no orzamento anterior; e unha aplicación severa de cautelas finalmente non necesarias ou non integramente utilizadas. Pero a estas causas debe engadirse este ano a incorporación de ingresos en 2003, procedentes de dous convenios asinados coa Xunta de Galicia nos últimos meses e dos que non se puido facer previsión no seu día no correspondente Capítulo VII. Trátase, en primeiro lugar, dun convenio Xunta de Galicia-Otris por importe de euros; e, en segundo lugar, dun convenio Xunta-Universidade de Vigo, por importe de euros, dedicado á adquisición xenérica de infraestruturas de investigación. Ambos teñen a certificación resolta e pasan, polo tanto, a formar parte da caixa común dos remanentes, permitindo financiar parte das actividades contempladas nos programas de Fomento da Investigación e da Oficina de I+D. En conxunto, todas estas achegas serven para definir un remanente de euros, que é a cifra incorporada como ingreso no concepto 870. f). O Capítulo IX: Variación pasivos financeiros - Por último, o Capítulo IX de ingresos inclúe en 2004 a cantidade de euros en concepto de préstamo, procedentes das convocatorias 2002 e 2003 de parques científicos. Este é o detalle do conxunto de previsións manexadas no cómputo de ingresos para Como se dixo na presentación, a pesar da parálise financeira 22

23 causada pola prórroga do acordo de financiamento vencido en 2003, a Universidade de Vigo pode presentar un orzamento de ingresos cun crecemento considerable. É verdade, non obstante, que as marxes que estes ingresos conceden son limitados e, desde logo, insuficientes para financiar as necesidades e os proxectos básicos que a comunidade universitaria demanda. Como se poderá apreciar de seguido ao detallar os capítulos e programas de gasto, son moitas as partidas mal dotadas e non menos as actuacións nin sequera iniciadas. As universidades levamos manifestando desde hai tempo que é necesario e urxente revisar os ratios básicos do sistema universitario de Galicia para corrixir esta situación. Pero ata o momento escaso foi o grao de atención que nos fixeron. 23

24 III. ORZAMENTO DE GASTOS III.1. Estrutura por capítulos O orzamento de gastos por capítulos para 2004 e a súa comparación relativa coas magnitudes equivalentes de 2003 figuran no Cadro 3. CADRO 3 : ORZAMENTO DE GASTOS PARA 2004 POR CAPÍTULOS Variacións (en %) Capítulos orzamentarios Val. Brutos (A) % s/ total Val. brutos (B) % s/ total (B) / (A) (A) Cap. I ,58 59,16% ,07% 2,7% Cap. II ,13 12,33% ,50% 15,18% Cap. III ,67 0,02% ,01% 0,04% Cap. IV ,23 2,28% ,18% 9,92% Operac. correntes ,61 73,87% ,77% 5,02% Cap. VI ,47 26,13% ,73% 39,41% Cap. VIII ,82 0,08% ,50% 665,50% Operac. capital ,29 26,13% ,23% 41,15% Totais ,35 100, ,00 14,46% 24

25 O incremento no 14,67% nos gastos comprometidos en 2004 sobre o orzamento de 2003 prodúcese con algunhas características xerais que merecen ser salientadas : a) En primeiro lugar, insístese na reestruturación interna dos pesos relativos dos diferentes capítulos de gasto. Efectivamente, se comparamos as porcentaxes das columnas tres e cinco do cadro, detectaremos unha modificación importante na participación relativa dos capítulos I e VI, cun incremento de 6 puntos a favor deste último. Na memoria do orzamento de 2003 diciamos que este troco revela (...) un esforzo importante de contención no gasto corrente e a vontade firme de aplicar os recursos engadidos cada ano ao capítulo de investimentos reais, (...) aínda que esta tendencia ten un horizonte limitado no marco do actual acordo de financiamento do sistema universitario de Galicia. Comprimidos na súa prórroga, esta transformación estrutural prodúcese única e exclusivamente polo gasto asociado ás achegas externas. Pero esta tendencia terá que ser contrapesada nalgún momento, porque os gastos de capital requiren gasto corrente para o seu normal funcionamento e diso debe encargarse a subvención incondicionada. b) En segundo lugar, no resto dos capítulos apréciase una evolución bastante sostida, en xeral, con estabilidade para os capítulos I e III, crecementos limitados nos capítulos II e IV (asociados fundamentalmente, como logo veremos, a gastos de transporte, limpeza e vixilancia) e unha porcentaxe elevada de incremento no Capítulo VIII, que deriva non tanto do importe bruto de gasto do capítulo como do carácter excepcional da operación realizada. c) E, en terceiro lugar, unha rápida combinación dos datos deste cadro 2 de gastos e do cadro 1 de ingresos permite incorporar unha reflexión adicional sobre a capacidade de xerar aforro e recursos propios que resultará ilustrativa. Isto é o que pretende o cadro 4. 25

26 CADRO 4 : ORZAMENTO 2004 POR CAPÍTULOS DE GASTO E INGRESO. COMPARACIÓN DOS SALDOS CORRENTES E DE CAPITAL INGRESOS GASTOS Cap. III Prezos Persoal Cap. I Cap. IV Transf. corrent Gast. correntes- Cap. II Cap. V Ingresos patrim Transf. corrent- Cap. IV Suma parcial SALDO CORRENTE = aforro bruto = = (desaforro) Cap. VII Transf. capital Investim. reais- Cap. VI Cap. VIII Remanentes Activos financeiros- Cap. VIII Cap. IX Pasivos financ Suma parcial SALDO CAPITAL = = O cadro permite apreciar os límites en que debe moverse a institución. Por primeira vez, taxas e subvención deixan de ser suficientes para financiar a actividade corrente da Universidade de Vigo, que incorre nun desaforro de euros no saldo corrente. Este dato é ilustrativo do camiño sen saída ao que conduce a actual fórmula de financiamento. Noutras verbas: non só non temos capacidade para financiar con ingresos correntes as actuacións do Capítulo VI de investimentos reais, senón que necesitamos retirar fondos de capital para atender gasto corrente. Ao final, os saldos negativos son compensados pola existencia dun Capítulo VI de ingresos por alleamento de inmobles, pero o mesmo carácter excepcional deste recurso serve para destacar a parálise financeira referida. 26

27 Dicía a memoria orzamentaria de 2003 que para a Universidade de Vigo comenzaba a debuxarse no horizonte unha situación restritiva típica das administracións públicas consolidadas e financeiramente dependentes. Semella que chegamos xa a ese punto, en boa medida por ter éxito na consolidación do cadro de persoal, na dotación da estrutura física e no crecemento da actividade dos grupos de investigación. E pedíase que todos fosemos conscientes desta realidade financeira para non demandar do orzamento da universidade aquilo que non pode dar. Pero é probable que xa non chegue con iso e que xa non queden milagres por facer. De mantérense as actuais condicións financeiras outro exercicio máis, a Universidade de Vigo atoparase na beira do endebedamento. III.2. Criterios xerais de asignación Presentado e avaliado o marco financeiro xeral, pasamos a comentar a continuación os criterios xerais de asignación de gasto que se manexaron na elaboración deste documento. As prioridades da política orzamentaria para 2004 están centradas nos seguintes obxectivos: a) A continuación da política de infraestruturas pendentes nos tres campus da Universidade de Vigo. Neste sentido, como resume o Cadro 5, as prioridades para 2004 son rematar o edificio de ampliación de Telecomunicacións-Minas, incluíndo a conexión coas escolas de Industriais e de Telecomunicacións, e darlle un forte pulo a tres obras iniciadas en 2003: a Facultade de Ciencias da Educación no Campus de Pontevedra; o segundo edificio do Reitorado no Campus de Vigo; e a Biblioteca central no Campus de Ourense. Estes edificios non estarán concluídos antes de 2005, pero o que acaben sendo dependerá en grande medida de cánto e cómo medren no próximo ano. 27

28 CADRO 5 : COMPOSICIÓN DO CONCEPTO 622 EDIFICIOS E OUTRAS CONSTRUCCIÓNS Partidas por conceptos e subconceptos Cantidades 622. EDIFICIOS E OUTRAS CONSTRUCCIÓNS Edificios de uso administrativo : Reitorado II Edificios de uso docente e de investigación Liquidación ampliación Teleco-Minas Complementario Ampliación Teleco-Minas Fac. CC. Educación Pontevedra Biblioteca central Ourense Biblioteca Ciencias Vigo Cidade tecnolóxica Outras construccións Cuberta Fac. Filoloxía e Traducción Cuberta ETS Telecomunicacións Cuberta ETS Industriais Cuberta Fac. Belas Artes Cuberta Edificio Tecnolóxico Ourense Climatización Edificio Xurídico-Social Ourense Climatización Biblioteca EUETI Climatización II fase Fac. CC.EE. e EE Climatización CC.XX. e do Traballo

29 b) A anterior prioridade ten a súa continuación natural no esforzo crecente de mantenemento e reforma dos inmobleis e instalacións existentes debe ser, neste sentido, un ano que intensifique, se cadra, o traballo levado a cabo pola Unidade Técnica e a Dirección de Área de Infraestruturas durante o exercicio 2003, cunha atención especial ás obras de reforma dos edificios máis castigados polo paso do tempo, como é o caso da Facultade de Filoloxía e Traducción, a Facultade de Belas Artes, a ETSE de Industriais, a ETS de Telecomunicacións e o Edificio Tecnolóxico. Haberá, ademais, algunhas actuacións que intentarán resolver os principais problemas de luz e calor detectados polos servizos técnicos da universidade. c) Asignamos euros no Capítulo VIII de gastos coa finalidade de acudir á ampliación de capital de Cidade Universitaria S.A.. Esta ampliación ten un triplo obxectivo: - Primeiro, compensar a perda de ingresos consecuencia dos atrasos producidos nas obras de urbanización do campus. Este atraso fixo que se decidira non cobrar os arrendamentos dos locais comerciais ata que a situación de acceso e tránsito estivese normalizada, o que como é sabido non aconteceu ata o pasado mes de setembro. - Segundo, a ampliación pretende acumular fondos para finalizar o amoblamento do cine/teatro, carencia que ata o momento impediu un uso máis diverso e intenso das suas instalacións. - Terceiro, a ampliación ten tamén como obxectivo finalizar o amoblamento básico das pistas e do ximnasio da zona deportiva, coa pretensión de que estas instalacións, xunto coa piscina, poidan entrar en funcionamento á maior brevidade posible. 29

30 d) Outro criterio xeral e preferente de asignación do gasto constitúeo a definición como prioridade para 2004 de diversas actuacións nos programas de biblioteca, docencia, innovación e calidade, relacións internacionais, con dotacións adicionais que varían entre os e os euros. e) E, por último, incorporamos por primeira vez algunhas novidades formais que merecen ser destacadas. Dunha banda, a creación de catro novas liñas de actuación (Oficina de I+D, Innovación e Calidade, Oficina de Medio Ambiente, Campus de Ourense), inseridos mediante orgánicas diferentes, sen modificar a función principal. Doutra, a aposta por un grao superior de descentralización no Campus de Ourense, o que se traduce nunha nova orgánica dentro dos programas de extensión, deportes e servizos centrais, cun volume de 3 millóns de euros. Se a experiencia continúa a ser positiva, este proceso descentralizador podería completarse e estenderse en vindeiros exercicios, dando cumprimento así a un dos principais obxectivos deste equipo de goberno. 30

31 III.3. Orzamento de gastos por programas Como se acaba de afirmar, o orzamento 2004 por programas presenta cambios de certa entidade, que afectan á definición de novos programas e ao xeito de inserilos na actual estrutura administrativa da Universidade. A tal efecto, convén distinguir entre a adscrición orgánica de calquera novo programa e a súa adscripción funcional. Noutras verbas: un asunto é quén tramita e ónde se computa contablemente unha determinada actividade, e outro moi distinto quén decide e promove a función que desexa realizarse. Algúns exemplos poden clarexar un pouco mellor esta cuestión. O compromiso de descentralización asumido por este equipo no seu programa de goberno vai ser visualizado no 2004 cun programa específico de actuación para o Campus de Ourense, incluíndo actividades deportivas e de extensión, asi como actuacións de RAM e obra nova. Este programa require unha canle administrativa específica e diversas orgánicas diferenciadas nos actuais programas 211 E ( Extensión Universitaria ), 211 A ( Deportes ) e 300 S ( Servizos de Xestión Centralizada ). Por outra banda, a efectos informativos debe ser presentado de xeito autónomo, coa incorporación de todas as actuacións asumidas autonomamente polo Campus de Ourense. Pero non tería sentido crear por iso novos programas funcionalmente separados, posto que no Campus de Ourense non van cambiar as funcións, senón quén as promova e realice. O mesmo podería dicirse, por exemplo, da actividade da Oficina de I+D. Nas grandes liñas de actuación, a súa función non será outra que o fomento de proxectos de investigación. Hai interese orgánico, nembargantes, en xerar iniciativas específicas desta oficina en relación co seu plan de expansión. Pois ben, baixo o mesmo paraugas funcional 122 F, créase unha nova clasificación orgánica 0033 que dará cobertura á súa actuación orzamentaria. Formalmente haberá dúas 31

32 liñas de actuación diferenciadas, pero contablemente unha soa referencia, na que se integrarán todas as actuacións realizadas nas dúas orgánicas. O resultado final será así unha estrutura funcional clara e unha conta de liquidación máis limpa e doada de entender. Non resulta menos ilustrativo o exemplo da Oficina de Medio Ambiente. Nel aglutínanse as actuacións levadas a cabo ata agora por esta Oficina (proxectos, catalogación dos espazos, rexeneración dos hábitats, xestión de residuos perigosos, etc.) máis as realizadas polo equipo de xardinería e as relacionadas co mantemento integral dos espazos naturais e de axardinamento dos campus, ata agora centralizadas orgánica e funcionalmente na Xerencia e no Programa 300 S. Semella que pode haber melloras sustancias se modificamos a asignación orgánica destas actuacións baixo unha responsabilidade máis específica como a da OMA. Pero seguen a ser actuacións centralizadas (ou comúns) e non é preciso por iso crear unha funcional diferenciada. Por último, o novo programa de Innovación e Calidade representa exactamente o caso contrario. Trátase dunha funcional absolutamente diferenciada do programa de Relacións Institucionais no que estaba diluída, pero a súa estrutura administrativa mantense centralizada e, polo tanto, non require cambio ningún da referencia orgánica. Estamos xa en condicións de presentar as alteracións de programas que se incorporan no orzamento de Seguindo a orde de memorias precedentes, a listaxe de programas coas modificacións funcionais e orgánicas é a seguinte: 32