Elaboración: Secretaría de Emprego e Gabinete Económico

Transcrição

1 1

2

3 Cadernos do S. N. de CC OO de Galicia Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles Decembro de 2015 Elaboración: Secretaría de Emprego e Gabinete Económico 3

4 ÍNDICE 1. Introdución O escenario macroeconómico O orzamento de ingresos O orzamento de gastos As políticas de gasto A conta financeira Conclusións...20

5

6 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles INTRODUCIÓN O Proxecto de Orzamentos da Xunta de Galicia para 2016 está dotado con millóns de euros. O incremento en relación co 2015 é de só 515 millóns, é dicir, queda aínda lonxe de recuperar o recorte acumulado desde Debemos enmarcar este orzamento nun contexto económico e social que mesmo semellando polas cifras macroeconómicas que empeza a cambiar mantén moitos dos efectos resultado de sete longos anos de crise económica e pola reiteración das políticas de axuste e recortes inxustos que implicaron unha perda de actividade económica e de emprego canda a redución de dereitos sociais e laborais e o incremento da desigualdade que creban os principios e valores do estado social e de benestar. O discurso triunfalista da recuperación esvaécese ante a realidade das máis de persoas en paro en Galicia e, especialmente, das case paradas que teñen experiencia laboral pero que non cobran prestacións por desemprego; para elas, a saída da crise está, desgraciadamente, moi lonxe. Outras cifras demostran que coas políticas de austeridade e recortes da Xunta de Galicia, e malia a pretendida recuperación deste último ano, desde a chegada do PP en marzo de 2009, hai persoas menos ocupadas e activas menos; aumentaron a temporalidade e o emprego a tempo parcial e hai fogares máis con todos os seus membros en paro que no terceiro trimestre de É certo que determinados elementos impulsaron o crecemento e os bos datos económicos no noso país en comparación con outros da UE, sobre todo o abaratamento do petróleo, o cambio a unha política monetaria máis expansiva por parte do BCE, e a baixa dos custos laborais coa reforma laboral. No curto prazo ten esta influencia, pero a longo prazo as súas consecuencias tradúcense na multiplicación de infraempregos con baixos salarios, que non permiten saír da pobreza. Daquela, manterase o mesmo nivel de exclusión social e multiplicaranse as diferenzas sociais; persistirá unha estrutura produtiva precaria que vai en contra do necesario cambio de modelo produtivo e da xeración de actividade económica que cree empregos estables e de calidade. Cómpre abordar unha xestión distinta para a saída 6

7 da crise que posibilite outra redistribución da riqueza e a igualdade de oportunidades, favorecendo a recuperación real das persoas. Chegamos a esta conclusión despois de analizar as principais variables do proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia para o exercicio 2016, como se pode comprobar nos seguintes apartados. O ESCENARIO MACROECONÓMICO O cadro macroeconómico de Galicia, que recolle as previsións para o ano 2016, reflicte que o produto interior bruto (PIB) medrará un 2,5 % (fronte ao 2 % no 2015) e que a taxa de paro se situará no 18,3 %. Porén, aínda que o prognóstico de descenso da taxa de paro (1,8 puntos por baixo da de 2015) asenta nun incremento do 1,7 % do emprego (medido en postos de traballo a tempo completo), tamén o fai nun descenso da poboación activa. Isto implica que, outro ano máis, continuará baixando a participación no mercado laboral, e entre as causas pode estar a emigración e a retirada do mercado laboral de persoas desanimadas pola falta de oportunidades. A actividade avanza bastante máis devagar ca na media estatal (a economía española rexistraba un crecemento anual do 3,1 % no segundo trimestre de 2015 fronte ao 1,8 % da galega). No 2016, ese diferencial será negativo en cinco décimas o Goberno prevé que a economía española medre un 3 % e a taxa de paro en Galicia situarase moi por riba da que había no ano 2009 cando o PP chegou ao Goberno da Xunta (nese ano estivo no 12,4 %, de media). Cadro n.º 1. CADRO MACROECONÓMICO Gasto en consumo final 1,7 2,3 Gasto en consumo final dos fogares e ISFLSF 2,0 2,5 Gastos en consumo final das AA. PP. 0,8 1,5 Formación bruta de capital 6,7 5,0 Achega demanda interna 2,5 2,7 Exportacións de bens e servizos 3,4 4,1 Importacións de bens e servizos 4,2 4,4 Achega demanda externa 0,5 0,2 Produto interior bruto (PIB) 2,0 2,5 Emprego (PTETC) 1,1 1,7 Taxa de paro 20,1 18,3 FONTE: Elaboración propia sobre o proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia 7

8 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles A recuperación da actividade no 2016 perde forza. A economía galega medrou un 0,4 % no 2014 e para o 2015 a previsión é do 2 %; porén, o prognóstico de crecemento do PIB para o 2016 modérase ata o 2,5 %. Segundo os datos que se manexan no cadro macroeconómico, a achega da demanda interna ao crecemento do PIB previsto para 2016 será de 2,7 puntos (2,5 puntos no 2015) e a demanda externa será negativa en dúas décimas ( 0,5 puntos no 2015). O avance do PIB previsto para 2016 asenta, sobre todo, na recuperación do consumo (privado e público). Non obstante, o cativo incremento das pensións, a desvalorización dos salarios no sector privado e a probable perda de poder adquisitivo dos empregados e empregadas públicas (a suba salarial do 1 % é bastante posible que quede por debaixo da inflación) son factores que repercuten negativamente no consumo. En resumo, o cadro macroeconómico reflicte que, tras unha crise de enorme duración e gravidade, a economía áchase nunha fase de crecemento económico moderado que se espera continúe en A recuperación económica está a permitir unha creación importante de emprego en España, aínda que en Galicia ese dinamismo está a ser menor. Con todo, o emprego que se crea resulta claramente insuficiente para reverter os gravísimos efectos da crise no mercado laboral. Ademais, o crecemento económico está ligado á creación intensiva de emprego de moi baixa produtividade, como ocorría antes da crise, o que se traduce na crecente precariedade do emprego e no estancamento da produtividade do traballo. O escenario macroeconómico, máis favorable que nos últimos exercicios, permitiría certa marxe para recuperar os ingresos públicos e, con iso, boa parte dos recortes nas políticas esenciais de gasto público aplicados nos últimos anos, pero a política orzamentaria non vai nesa dirección. 8

9 O ORZAMENTO DE INGRESOS No proxecto de orzamentos para 2016 estímanse uns ingresos consolidados non financeiros de 8.621,4 millóns de euros; aumentan un 6,7 % con respecto aos previstos para o ano 2015 (540,8 millóns de euros máis). Malia o aumento, esa cifra de ingresos queda moi lonxe da, nunca superada, de Se a comparación se fai co dito exercicio, os ingresos son un 22,2 % inferiores en termos nominais. Cadro n.º 2. ORZAMENTO CONSOLIDADO DE INGRESOS (MILES DE ) INGRESOS VARIACIÓN % I. Impostos directos ,6 % II. Impostos indirectos ,0 % III. Taxas, prezos e outros ingresos ,6% IV. Transferencias correntes ,4 % V. Ingresos patrimoniais ,0% OPERACIÓNS CORRENTES ,9 % VI. Alleamento de investimentos reais ,7 % VII. Transferencias de capital ,4% OPERACIÓNS DE CAPITAL ,9% TOTAL OPERACIÓNS NON FINANCEIRAS ,7% VIII. Activos financeiros ,9 % IX. Pasivos financeiros ,6% TOTAL OPERACIÓNS FINANCEIRAS ,5% TOTAL ,3 % FONTE: Elaboración propia sobre o proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia O cadro macroeconómico en que se fundamenta o proxecto de orzamentos recolle un crecemento do PIB nominal do 3,5 % para 2016 e os ingresos non financeiros medrarán un 6,7 %, malia que as rebaixas fiscais suporán unha perda na recadación (cífrana nuns 140 millóns de euros). Polo tanto, non é a recuperación económica a que explica mormente o incremento dos ingresos. Os ingresos correntes representan o 93,1 % dos non financeiros soben en 518,6 millóns de euros. Ese incremento vén dado, sobre todo, polo aumentos dos ingresos procedentes do sistema de financiamento. A participación da comunidade autónoma nos recursos do sistema de financiamento increméntase en 503,5 millóns de euros ata se situar nos 6.736,3 millóns de euros (un 8,1 % superiores aos de 2015). A Xunta de Galicia vai recibir 363,2 millóns de euros en 2016 porque os ingresos reais de 2014 estiveron por riba dos que se recollían na previsión do orzamento dese ano. 9

10 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles Cadro n.º 3. RECURSOS DO SISTEMA DE FINANCIAMENTO INGRESOS VARIACIÓN % Imposto sobre a renda das persoas físicas ,5 % Imposto sobre o valor engadido ,9 % Impostos especiais ,3% Fondo de suficiencia global ,8% Fondo de Garantía Servizos Públicos Fundamentais ,3 % ENTREGAS A CONTA ,2 % Anualidade liquidación exercicio ,0 % Anualidade liquidación exercicio ,0 % Liquidación exercicio 2013/ ,4 % LIQUIDACIÓNS EXERCICIOS ANTERIORES ,9 % TOTAL RECURSOS SISTEMA DE FINANCIAMENTO ,1 % FONTE: Elaboración propia sobre o proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia A distribución dos ingresos consolidados para 2016 coloca a imposición indirecta, outro ano máis, como a fonte que máis recada: achegarán o 31,5 % do total (31,8 % no 2015). Na desagregación dos ingresos correntes, aumentarán as transferencias correntes (224,6 millóns de euros), os ingresos por impostos directos (174,4 millóns de euros) e por impostos indirectos (125,3 millóns de euros). Pola contra, diminuirán os ingresos de prezos e taxas e patrimoniais. Polo tanto, o capítulo que máis medra é o das transferencias correntes: un 10,4 %. Nestas inclúense o Fondo Social Europeo cunha dotación orzamentaria de 61,2 millóns de euros (8 millóns máis ca nos orzamentos de 2015), a Iniciativa de Emprego Xuvenil YEI con 18,2 millóns de euros (case a mesma cifra ca no 2015) e as subvencións finalistas recibidas do Estado que aumentan en 23,3 millóns de euros (a transferencia destinada á atención de dependencia sobe en 8,6 millóns de euros ata acadar os 88,2 millóns de euros no 2016). As transferencias de capital tamén medran (un 3,4 %), pero grazas ás axudas procedentes dos fondos europeos porque os Fondos de Compensación Interterritorial minoran en 13,9 millóns de euros (a dotación orzamentaria para 2016 queda en 45 millóns de euros) e as subvencións finalistas tamén se reducen. Os recursos transferidos da Unión Europea soben nuns 80 millóns de euros ata acadaren os 575,5 millóns no Dentro destes, os ingresos procedentes do Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER), do Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural (FEADER), do Fondo Europeo Agrícola de Garantía 10

11 (FEAGA) e do Fondo Europeo Marítimo e da Pesca (FEMP) suman 495,7 millóns de euros en 2016 (uns 73 millóns de euros máis ca no 2015). Cadro n.º 4. TRANSFERENCIAS DO EXTERIOR (MILES DE ) CONCEPTOS VARIACIÓN % Fondo Social Europeo. Programa operativo ,2 % Interreg III e outras iniciativas ,0% Iniciativas de emprego xuvenil. YEI ,0 % Outras transferencias da Unión Europea ,7 % CAPÍTULO IV. TRANSFERENCIAS CORRENTES ,4 % FEDER Programa operativo ,8 % Interreg III e outras iniciativas ,0% FEOGA/FEADER/FEAGA ,2 % IFOP/FEP ,2 % Outras transferencias da Unión Europea ,1% CAPÍTULO VII. TRANSFERENCIAS DE CAPITAL ,1 % TOTAL ,2 % FONTE: Elaboración propia sobre o proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia Pola contra, os ingresos financeiros (endebedamento e activos financeiros) redúcense en 25,4 millóns de euros. O capítulo IX (préstamos recibidos e emisión de débeda) alcanzará os 1.656,4 millóns de euros no 2016 (43,4 millóns de euros menos ca no 2015) e equivalen ao 16,1 % do total de ingresos. A necesidade de financiamento máxima para as comunidades autónomas está fixada para 2016 no 0,3 % do PIB (fronte ao 0,7 % no 2015), o que supón unha necesidade de financiamento de 174 millóns de euros. Daquela, como resultado, os ingresos totais para 2016 suman ,2 millóns de euros (os ingresos non financeiros alcanzan os 8.621,4 millóns de euros e os financeiros 1.688,9 millóns de euros), son 515,4 millóns de euros máis ca os previstos no 2015 (+5,3%). Visto o escenario de ingresos, é fundamental impulsar actuacións para reforzar os ingresos non financeiros a medio e longo prazo, apuntalando a sustentabilidade e a calidade das políticas de gasto que presta a Xunta mediante o seu adecuado financiamento público. A recuperación económica pode contribuír a esta tarefa, pero non cabe fiar todos os esforzos a iso, nin tampouco ás transferencias que cheguen do Estado, nin moito menos, profundar en rebaixas fiscais irresponsables que 11

12 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles actúen en sentido contrario, drenando o efecto da recuperación das bases impositivas e levando a cronificar a escaseza de recursos xerada pola crise. O ORZAMENTO DE GASTOS O gasto non financeiro previsto para 2016 alcanza os 8.804,4 millóns de euros; son ao redor de 365 millóns de euros máis ca no 2015 (+4,3%). En proporción, sobe máis o investimento (+13,9%) ca o gasto corrente (+3,7%). Os gastos correntes increméntanse nuns 265 millóns de euros pero, en proporción, o capítulo que máis sobe é, precisamente, o de gastos en bens correntes e servizos: 92 millóns de euros (unha suba do 6,6 %). O crecemento que experimenta o capítulo de gastos de persoal débese, fundamentalmente, ao incremento do 1 % das retribucións dos empregados e empregadas públicas, á devolución do 49,7 % da paga extra do 2012 e ao aumento de efectivos de servizos sociais nos centros residenciais e os motivados pola implantación da LOMCE. As retribucións dos empregados e empregadas públicas subirán o 1 % e recuperarán algúns dereitos que lles eliminaran, como a paga extra do ano Non obstante, con ese incremento, de cumprírense as previsións de inflación, seguirán perdendo poder adquisitivo outro ano máis. O Acordo para o Emprego e a Negociación Colectiva recomenda para o ano 2016 incrementos económicos do 1,5 % e, por coherencia, debería garantirse como mínimo ese mesmo incremento para os empregados e empregadas públicos. Este Proxecto de Orzamento só garante unha parte dos dereitos perdidos, e deixa no aire outros dos que seguimos esixindo o seu cumprimento, entre eles a recuperación real de efectivos, elemento clave para garantir a continuidade e a calidade da prestación nos servizos. A Administración autonómica perdeu empregos desde a chegada do Partido Popular en Fixar un máximo na taxa de reposición non axuda a recuperar emprego nin calidade nos servizos prestados á cidadanía. 12

13 Cadro n.º 5. ORZAMENTO CONSOLIDADO DE GASTOS (MILES DE ) Gastos VARIACIÓN % I. Gastos de persoal ,0 % II. Gastos en bens correntes e servizos ,6 % III. Gastos financeiros ,3% IV. Transferencias correntes ,5 % OPERACIÓNS CORRENTES ,7 % V. Fondo de continxencia ,4% VI. Investimentos reais ,4 % VII. Transferencias de capital ,2% OPERACIÓNS DE CAPITAL ,9 % TOTAL OPERACIÓNS NON FINANCEIRAS ,3 % VIII. Activos financeiros ,1 % IX. Pasivos financeiros ,0 % TOTAL OPERACIÓNS FINANCEIRAS ,1 % TOTAL ,3 % FONTE: Elaboración propia sobre o proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia O investimento previsto para 2016 (capítulos VI e VII de investimentos reais e transferencias de capital, respectivamente) é de 1.417,3 millóns de euros, son 173 millóns de euros máis ca no 2015 (+13,9 %). Sobran as interpretacións autocompracentes porque o investimento resultou fortemente castigado estes anos de atrás; de feito, en comparación co ano 2009 reducirase case nun 50 %. É necesario incentivar e apostar polo investimento público para poder reactivar a actividade e xerar empregos de calidade e de futuro. A dotación de 2016 é insuficiente para mellorar as infraestruturas e a obra pública, dinamizar a actividade das empresas e do conxunto do tecido empresarial e, con iso, xerar emprego. Nestes orzamentos, a dotación destinada ao servizo da débeda (amortizacións e gastos financeiros da débeda pública) ascenderá a 1.598,2 millóns de euros no 2016 (83 millóns de euros máis ca no 2015) e absorberá o 15,5 % do total do orzamento consolidado de gastos. O capítulo IX (pasivos financeiros) sobe en 144,5 millóns de euros: alcanzará os 1.352,8 millóns de euros, dos cales 1.328,1 millóns de euros corresponden á amortización da débeda da Administración xeral. A débeda pública da comunidade autónoma estímase que acadará millóns de euros no 2016 (216 millóns de euros máis ca os previstos a finais de 2015), o que equivalería ao 18,3 % do PIB (18,1 % no 2015). 13

14 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles En definitiva, máis débeda e un compromiso derivado dos contratos de colaboración público-privada e da concesión de obra pública por importe de 3.054,4 millóns de euros ata o ano PROXECTOS AG-56 Santiago- Brión-As Galanas (N- 550)- Pardiñas (AG-56) Cadro n.º 6. CONTRATOS CONCERTADOS COLABORACIÓN PÚBLICO-PRIVADA E CONCESIÓN DE OBRA PÚBLICA (MILES DE ) Vía rápida VRG-4.1 O Salnés ADMINISTRACIÓN XERAL Vía rápida do Barbanza. VRG-1.1 A52- Fronteira portuguesa. VAC A-52 Celanova Autovía Costa da Morte Conc. obra púb novo Hospital de Vigo SERGAS Contrato Alta Tecnoloxía Importe invest. adxudicación COMPROMISOS DE PAGO ANUAIS ANO Investimento Investimento Investimento Investimento Investimento Canons Investimento Canons TOTAL AS POLÍTICAS DE GASTO As políticas de sanidade e educación absorben o 54,9 % do orzamento para Destínanse 98,5 millóns de euros máis para sanidade e 99,9 millóns de euros máis para educación pero, en termos relativos, ambas van perder peso no total do orzamento consolidado de gastos. Así pois, sanidade percibirá o 34,1 % do orzamento total no 2016 (fronte ao 34,8 % no 2015) e educación o 20,8 % (fronte ao 20,9 % no 2015). 14

15 Polo tanto, os recursos para sanidade medran por baixo da media (un 2,9 % máis) e para educación só un 4,9 %, cando o aumento medio do gasto non financeiro é do 4,3 %. Aínda que as políticas de sanidade soben en cifras absolutas, acumulan dende 2009 unha perda de máis de 250 millóns de euros. Por iso, hai que proseguir cos esforzos para recuperar e garantir o nivel e a calidade das prestacións que require a sociedade galega. Outro tanto sucede no ensino, pois o incremento dos recursos non pode agochar que son agora un 11 % inferiores aos do ano Saír da crise require investir en educación e para iso non é suficiente este orzamento. A dotación orzamentaria para a promoción do emprego e institucións do mercado de traballo increméntase un 8,7 % (16,8 millóns de euros máis ca os previstos en 2015). En comparación co ano 2009, redúcese un 50 % (211 millóns de euros menos), malia que segue habendo máis persoas paradas inscritas nas oficinas do servizo público de emprego ca daquela, menos emprego ( persoas ocupadas menos ca no terceiro trimestre de 2009) e que a taxa de cobertura caeu de xeito acusado (era do 52,46 % en setembro de 2015 e no mesmo período do 2009 estaba por riba do 70 %). O paro segue sendo o principal problema da sociedade galega. Por iso, desde CCOO entendemos que todos os esforzos orzamentarios deben destinarse a combater e resolver esta dramática situación e coidamos que o orzamento previsto en materia de emprego vai na liña contraria e é absolutamente insuficiente para atender as necesidades reais das persoas desempregadas. Seguimos botando en falta un programa destinado á «mediación e inserción laboral» para que Galicia conte cun sistema de orientación profesional articulado, estable e de calidade, que permita a correcta integración laboral e a actualización de perfís, para conseguir unha mediación laboral útil tanto para as persoas demandantes como para as oferentes, garantido desde o público a igualdade de oportunidades no acceso ao emprego. Outra das cuestións salientables, e que debería incluír este orzamento, é a aposta clara por reforzar o principio de causalidade na contratación, esnaquizado pola inxusta reforma laboral. Para iso, o Servizo Público de Emprego debe despregar 15

16 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles toda a súa capacidade e comprometerse, conxuntamente coa Inspección de Traballo e Seguridade Social, a revisar as copias básicas dos contratos realizados en Galicia para eliminar de oficio a fraude na contratación e o abuso constante que sofre a clase traballadora nestes momentos de necesidade. Esta situación de precariedade laboral e abuso empresarial promovido polas reformas laborais está xerando un aumento da sinistralidade laboral e unha deterioración da saúde dos traballadores e traballadoras. Por iso, é incomprensible o recorte orzamentario dun 6,4 % nesta materia (unha redución acumulada do 4 % desde 2009) e máis cando se pretende abordar unha nova Estratexia de Seguridade e Saúde no Traballo. Os orzamentos de acción social e promoción social soben un 12,5 %. Dentro desta finalidade, o programa referente aos servizos sociais de atención ás persoas dependentes contará con 324,2 millóns de euros en 2016 (25,7 millóns de euros máis ca os previstos para 2015, un incremento do 8,6 %), a pesar de que o sistema de dependencia en Galicia acumula unha lista de espera que supera as persoas. Se a isto lle engadimos que existen débedas recoñecidas e non satisfeitas nos prazos previstos con moitos dos beneficiarios, é fácil determinar que o impulso deste pretendido cuarto alicerce do estado de benestar é ben escaso. Pola contra, baixa o orzamento para os servizos sociais de atención ás persoas maiores e con discapacidade (uns euros menos ca os previstos para 2015). No programa relacionado coa protección e a inserción social, destínanse 5 millóns de euros máis á renda de inclusión social de Galicia pero, tendo en conta que os fogares que xa non perciben ningún tipo de ingreso son en Galicia, a distribución desa partida non aliviará demasiado estas situacións extremas. Por iso cremos necesario que ademais dunha maior dotación é imprescindible máis axilidade administrativa na xestión destas axudas, xa que as persoas precisan dispor delas no mesmo momento en que a solicitan. Para o plan social contra a desigualdade económica haberá 10 millóns de euros no 2016 (fronte aos 4,5 millóns de euros no 2015) e o fondo extraordinario para perceptores de subsidios e pensións non contributivas mantense na dotación orzamentaria de 9,5 millóns de euros. 16

17 Desde CCOO consideramos insuficientes estes orzamentos para afrontar as necesidades sociais actuais derivadas de dereitos subxectivos xa recoñecidos, e máis cando aínda queda camiño para recuperar a calidade e o nivel de recoñecemento que tiñan os servizos públicos antes da crise. Baixan as dotacións orzamentarias para actuacións e valorizacións do medio rural (un 3,0 %) e para ordenación do territorio (un 4,6 %) dentro das políticas de produción de bens públicos de carácter económico. En cifras absolutas, sobe o orzamento para investigación, desenvolvemento e innovación (6,6 millóns de euros máis) e para a sociedade da información e do coñecemento (10,7 millóns de euros máis). Con todo, en termos relativos, non varía o seu peso sobre o total do orzamento: 1,3 % e 0,9 %, respectivamente. Ás infraestruturas destinaranse 276,6 millóns de euros (12,6 millóns de euros máis ca no 2015), que equivalen ao 2,7 % do total do orzamentos, igual ca no En comparación co ano 2015, os recursos destinados á política dos sectores produtivos e desenvolvemento empresarial soben en 93,6 millóns de euros. O sector da pesca conta con 37,3 millóns de euros máis (un 82,8 % máis), a industria, enerxía e minaría con 23 máis (un 57,7 %), a dinamización económica do medio rural recibirá 26,9 millóns máis (8,8%) e o desenvolvemento empresarial, 5,6 máis (un 5,4 %). Pola contra, a dotación orzamentaria para o comercio baixa en euros e a do turismo aumenta, pero por debaixo da media (un + 2,6 %). Malia o aumento orzamentario, falta nestes orzamentos unha aposta clara pola industria galega para favorecer unha verdadeira política industrial que sente as bases para o cambio de modelo produtivo que se require con urxencia, apostando por I+D+i para ser máis competitivas e eficientes, ao tempo que debemos acompañar este proceso dunha mellora das nosas potencialidades. Desde CCOO entendemos estes orzamentos son unha nova oportunidade perdida de impulsar a industria como sector tractor da economía para xerar empregos de calidade e estables, afastado de estacionalidades e por aqueles elementos que permitirían facer crecer a nosa comunidade e consolidar unha estrutura produtiva diversificada, forte, dinámica e de gran valor engadido. 17

18 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles Cadro n.º 7. ORZAMENTO CONSOLIDADO DE GASTOS (MILES DE ) Grupos de funcións 2015 Valor relativo 2016 Valor relativo Variación % 2016/2015 ACTUACIÓNS DE CARÁCTER XERAL , ,5 13,3 Alta dirección , ,3 2,3 Administración xeral , ,7 7,4 Xustiza , ,2 12,3 Administración local , ,2 26,6 Normalización lingüística , ,1 0,2 Procesos electorais e órganos de representación política ,1 PROTECCIÓN CIVIL E SEGURIDADE , ,2 28,5 Protección civil e seguridade , ,2 28,5 PROTECCIÓN E PROMOCIÓN SOCIAL , ,3 11,5 Acción social e promoción social , ,2 12,5 Promoción do emprego , ,0 8,7 Cooperación exterior ,1 PRODUC. DE BENS PÚBLICOS DE CARÁCTER SOCIAL , ,2 3,7 Sanidade , ,1 2,9 Educación , ,8 4,9 Cultura , ,6 7,3 Deportes , ,2 5,7 Vivenda , ,5 24,1 Outros servizos comunitarios , ,0 3,7 PRODUCIÓN DE BENS PÚBLICOS DE CARÁCTER ECONÓMICO , ,0 6,9 Infraestruturas , ,7 4,8 Ordenación do territorio , ,2 4,6 Promoción do solo , ,5 15,9 Actuacións ambientais , ,2 21,7 Actuacións medio rural , ,3 3,0 I+D+i , ,3 5,3 Sociedade da información , ,9 12,5 Información estatística ,0 REGUL. ECONÓMICA DE CARÁCTER XERAL , ,8 30,7 Actuacións económicas xerais , ,3 6,5 Actividades financeiras , ,5 41,6 REG. ECONÓMICA SECTORES PRODUTIVOS , ,2 17,0 Dinamización rural , ,2 8,8 Pesca , ,8 82,8 Industria, enerxía e minaría , ,6 57,7 Desenvol. empresarial , ,1 5,4 Comercio , ,1 2,0 Turismo , ,4 2,6 TRANSFERENCIAS ENTIDADES LOCAIS , ,2 2,7 Transf. entidades locais , ,2 2,7 DÉBEDA PÚBLICA , ,5 5,5 Débeda pública , ,5 5,5 TOTAL , ,00 5,3 FONTE: Elaboración propia sobre o proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia 18

19 A CONTA FINANCEIRA Para o ano 2016, o aforro previsto por operacións correntes (diferenza entre os ingresos e gastos correntes) é de 689,3 millóns de euros. O gasto de capital, recollido nos capítulos VI «investimentos reais» e VII «transferencias de capital», ascende a 1.417,3 millóns de euros. Finánciase, en parte, cos ingresos por operacións de capital (acadarán os 596,9 millóns de euros no 2016) e co aforro por operacións correntes (os 689,3 millóns de euros citados). En conclusión, cómpren 183,1 millóns de euros para cubrir o gasto de capital e o fondo de continxencia (52 millóns de euros). Para o ano 2016, o endebedamento neto (diferenza entre o endebedamento bruto e as amortizacións) en que incorre a Xunta é de 303,6 millóns de euros. 1. OPERACIÓNS CORRENTES Cadro n.º 8. A CONTA FINANCEIRA (EN MILES DE ) Variación en % Ingresos ,9 % Gastos ,7 % Aforro ,3 % 2. OPERACIÓNS DE CAPITAL Ingresos ,9 % Gastos ,9 % Formación de capital ,6 % Fondo de continxencia ,4% Necesidade de financiamento ,0% 3. OPERACIÓNS FINANCEIRAS Atencións ,1 % Recursos ,5% Necesidade de financiamento ,0% 4. ENDEBEDAMENTO NETO Endebedamento bruto ,6% Amortizacións ,0 % Endebedamento neto ,2% FONTE: Elaboración propia sobre o proxecto de orzamentos da Xunta de Galicia 19

20 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles CONCLUSIÓNS O Proxecto de Orzamentos Xerais da comunidade autónoma para o vindeiro exercicio 2016 reflicte cales son as prioridades da política económica e social e laboral do goberno galego. Para o Sindicato Nacional de CCOO de Galicia, estes orzamentos deben dar resposta á situación de crise e emerxencia social existente en Galicia, atendendo especialmente a tres apartados: a reactivación económica e a xeración de emprego de calidade a aposta polo noso tecido produtivo e pola súa diversificación o reforzamento dos servizos públicos e a protección social A análise do proxecto de orzamentos permítenos concluír que non van nesta dirección porque non acometen as necesidades dos traballadores e traballadoras galegos e do conxunto da sociedade galega. Na nosa opinión, son uns orzamentos que responden a intereses electorais e non van servir para xerar emprego de calidade e consolidar a saída da crise nin dar cobertura ás necesidades da sociedade galega, que non garanten o mantemento adecuado dos servizos públicos e a calidade das prestacións nin permiten a recuperación de dereitos dos empregados e empregadas públicas. Son as consecuencias dun orzamento feito por interese ideolóxico e non para o beneficio da cidadanía, que está hipotecado pola débeda, e que non recupera o investimento indispensable para o desenvolvemento de Galicia. Son orzamentos continuístas dos de anos anteriores e dos do Goberno central, porque repiten as mesmas políticas que están a prexudicar a cidadanía e non abordan o cambio das políticas necesario para garantir a cobertura das necesidades dos galegos e as galegas e non aumentar aínda máis as diferenzas sociais. A Xunta de Galicia continúa sen abordar a vía do incremento dos ingresos para mellorar a sustentabilidade das contas públicas. Pola contra, introduce dúas rebaixas consecutivas no tramo autonómico do IRPF que van reducir os recursos dispoñibles. Esta rebaixa intensifica o desequilibrio existente a favor dos impostos 20

21 indirectos, regresivos, en detrimento dos directos, de maior capacidade redistributiva. Por iso, desde CCOO esixímoslle ao Goberno galego que utilice a súa autonomía fiscal para incrementar os ingresos, pero de maneira máis xusta e equitativa que a recollida nos orzamentos. Para iso sería preciso subir os tipos impositivos para os tramos de renda máis altos, crear novos tributos e reducir as deducións actuais. As propostas concretas serían: 1. Incrementar os tipos impositivos nos tramos máis altos na tarifa autonómica do IRPF. 2. Manter o imposto de patrimonio con carácter permanente, elevando a actual escala de gravame dos seus tipos impositivos. 3. Incrementar o tipo de gravame do imposto sobre o dano ambiental causado por determinados aproveitamentos da auga encorada. 4. Novo imposto sobre grandes superficies comerciais. 6. Novo imposto sobre vivendas baleiras. 7. Novo imposto ás entidades financeiras por volume de depósitos. 9. Reforzamento do Plan de Inspección e Loita contra a Fraude Fiscal. Ademais, demandámoslle que teña unha actitude máis firme co Goberno de España, votando en contra da inxusta distribución do déficit público entre as diferentes Administracións e que esixa un novo sistema de financiamento autonómico para recuperar os ingresos perdidos nos últimos anos. Debe promover tamén unha verdadeira reforma fiscal en todo o estado, que lle devolva suficiencia, equidade e eficiencia ao noso sistema fiscal, modificando tipos e deducións, recuperando figuras impositivas, creando novos impostos e loitando contra a fraude fiscal. Por último, reivindicamos un plan de racionalización dos servizos públicos externalizados para ser prestados desde o sector público, o que permitiría liberar recursos que se incorporarían tamén aos orzamentos. A conxunción das actuacións propostas proporcionaría máis ingresos, obtidos de maneira máis xusta, e permitiría, pola súa vez, reasignar as partidas orzamentarias 21

22 Orzamentos xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2016: outros orzamentos son posibles para favorecer o desenvolvemento económico e social e mellorar a calidade de vida dos galegos e das galegas. Outro escenario de ingresos que permitirá: Restituír os niveis de investimento público aos existentes antes da crise. Incrementar os orzamentos destinados ás políticas activas de emprego, con especial atención ao reforzamento do Servizo Público de Emprego en materia de orientación e atención ás persoas desempregadas e a posta en marcha de medidas encamiñadas á promoción do emprego de calidade e á redución da precariedade. Dotar a renda de inclusión con recursos suficientes para atender as persoas que se atopan en situación de necesidade e ao programa de atención a persoas dependentes con orzamento abondo para reducir a lista de espera. Recuperar o peso dos servizos públicos en termos do PIB desde que comezaron os axustes. Aplicar aos traballadores e traballadoras do sector público o seu dereito á negociación colectiva para restituír os dereitos perdidos e recuperar o emprego perdido. Incrementar o investimento público tanto nos sectores produtivos básicos como nos de maior potencial de futuro como vía de estímulo á actividade económica e a creación de emprego. Ante a falta de vontade política de modificar o escenario de ingresos públicos para 2016, desde CCOO facemos a proposta dunha nova fiscalidade progresiva en Galicia que, xunto á corrección da discriminación do Goberno central e algún axuste nos gastos, proporcionaría os recursos necesarios para facer outra política que puxese as persoas no seu centro e facilitase unha saída da crise máis xusta e equitativa. 22

23 23