Só temos un planeta no que vivir. Aquí non hai plan B

Transcrição

1 Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente Galicia limpa, saudable e feliz reutilización reciclaxe vertido ECONOMÍA CIRCULAR Entrevista ao presidente de Sogama 2 Exposición conmemorativa 9 Fitos Publicación para o recordo 22 Vídeo do 25 aniversario 23 Só temos un planeta no que vivir. Aquí non hai plan B 25 anos de retos

2 Entrevista ao presidente de Sogama Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 2 O presidente de Sogama abriu o acto do 25 aniversario O éxito de Sogama require ser máis ambiciosos e por iso ampliamos un 81% a capacidade do complexo Javier Domínguez Lino leva algo máis de dous anos á fronte da dirección de Sogama e ten claro cal debe ser o legado da empresa pública: contribuír a crear un medio ambiente saudable para incrementar o benestar dos galegos. Un obxectivo ambicioso para o que xa se puxo en marcha un ambicioso plan estratéxico que, en 2019, converterá o complexo de Cerceda na maior infraestrutura de xestión e tratamento de residos urbanos en Europa e no mundo.

3 Entrevista ao presidente de Sogama Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 3 Sogama cambiou a cultura ambiental galega Despois de 25 anos ao servizo de Galicia, podo dicir con orgullo que Sogama ten moitos máis defensores ca detractores. Sempre hai opinións diferentes, moi respectables, pero a realidade é testuda. Sogama cumpre 25 anos. É momento de balance, de análise e de reflexión. Como definiría a actividade desta empresa pública ao longo de todo este tempo? Definiríaa como crucial para Galicia. A existencia de Sogama marcou un antes e un despois na cultura ambiental da nosa terra. Grazas á actividade desta empresa pública, os cidadáns tomamos conciencia da necesidade de facer fronte á problemática que representa a inxente cantidade de lixo que cada día producimos nas nosas casas, nos nosos postos de traballo, no noso tempo de lecer, e a ameaza que este supón para o noso benestar, o dos nosos fillos e o das xeracións futuras. Sen dúbida, somos máis coidadosos e máis consecuentes cos nosos actos. Reflexionamos, valoramos os pros e os contras, e chegamos á sabia e evidente conclusión de que, salvo extraordinarios descubrimentos, só temos un planeta no que vivir. Aquí non hai plan B. E cando non existe máis ca unha única opción, o que hai que facer é aproveitala, rendibilizala e coidala. Afortunadamente, e grazas a outra forma de ver as cousas, entre todos estamos trazando o camiño a seguir, que é o da sostibilidade. Con defensores ou con detractores, o certo é que a Sociedade Galega do Medio Ambiente é un icono para a nosa Comunidade dada a magnitude e o al-

4 Entrevista ao presidente de Sogama Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 4 cance do servizo público que presta á cidadanía galega. Que fitos, pola súa importancia e transcendencia, destacaría especialmente? Despois de 25 anos ao servizo de Galicia, creo que podo dicir con orgullo que Sogama ten hoxe moitos máis defensores ca detractores. Loxicamente, sempre hai opinións e sensibilidades diferentes, moi respectables en todos os casos, pero a realidade é testuda e os feitos están aí. O transporte de residuos por tren acadará o 55% en 2018 Sogama naceu como solución ao gran problema que representaban os máis de 300 vertedoiros municipais que invadían o territorio galego a finais do século pasado, e que non cumprían as mínimas condicións de seguridade e control, así como os máis de vertedoiros ilegais repartidos por todos os recunchos da comunidade. O goberno galego, nun exercicio de responsabilidade e prevención, actuou e tomou unha decisión baseada en criterios científicos e técnicos, e aí naceu Sogama, incorporando neses momentos unha tecnoloxía innovadora e única no mundo que lle permitiu minimizar a súa pegada ecolóxica e levar a cabo unha operativa industrial perfectamente compatible coa integridade da contorna e da saúde pública. E esta decisión foi aplaudida por Europa, que materializou o seu apoio a través da concesión ao proxecto Sogama de 72 millóns de euros procedentes do Fondo de Cohesión. Este apoio foi ratificado en 2012 mediante un informe ex post, que se fixo público, e mediante o cal a Comisión Europea enxalzaba as vantaxes ambientais, económicas e sociais desta empresa para Galicia, toda vez que tiña incorporado ao seu proceso tecnoloxías limpas, tiña creado postos de traballo (entre directos e indirectos), tiña xerado riqueza na comunidade (abrindo igualmente a porta a outras empresas medioambientais), tiña apostado polo ferrocarril como

5 Entrevista ao presidente de Sogama Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 5 Pero, máis aló do aval europeo, houbo fitos que foron esenciais para o correcto desenvolvemento do modelo: a posta en marcha do complexo medioambiental; o inicio das operacións na planta de transferencia de Guixar, en Vigo, completando a rede con 37 instalacións destas características distribuídas estratexicamente polo territorio galego; a chegada do primeiro tren; a automatización da planta de clasificación de envases; o plan de acción no vertedoiro de Areosa para mellorar a súa operativa; os máximos históricos de produción alcanzados en 2015; o descenso, este mesmo ano, da débeda dos concellos as súas cotas mínimas, etc. Todos eles bos momentos que forman parte da historia da Sociedade e que recordamos con satisfacción. medio preferente para o transporte de residuos (por ser máis respectuoso coa contorna), e, en definitiva, tiña contribuído á conciencia ambiental da comunidade. Sen dúbida, razóns de peso para reafirmar a súa confianza en Sogama. Como cambiou a súa visión da compañía a partir de febreiro de 2015, momento no que asumiu a súa presidencia. É dicir, cal era a súa percepción como cidadán de a pé e en que medida mudou no seu posto actual? Cando un non coñece as entrañas de Sogama, non é consciente do excepcional despregue de recursos humanos, materiais e económicos que hai que realizar para prestar o mellor servizo. A nosa actividade é continua. As instalacións de Sogama traballan día e noite para que o lixo se trate correctamente xornada tras xornada, xa que a súa xeración por parte da poboación é incesante tamén. Cando es alleo a esta mecánica, loxicamente non es consciente de todo isto. Cando tes entre mans a xestión dunha infraestrutura de tal calibre (somos a máis grande de España), as cousas cambian notablemen-

6 Entrevista ao presidente de Sogama Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 6 A ampliación do complexo nun 81% permitiríanos xestionar todos os residuos urbanos producidos en Galicia, multiplicar por catro a nosa achega ao reciclado e reducir o vertido a mínimos. Proxecto de ampliación do complexo medioambiental de Cerceda te. É por isto que eu concedo tanta importancia ao noso programa de visitas, polo que pasaron máis de persoas. É importante que vexan o que facemos e que o coñezan a pé de obra. Os resultados son sorprendentes e moi gratificantes. A opinión do antes non ten nada que ver co despois. É o noso mellor exercicio de transparencia. O pasado 18 de maio Sogama sopraba as súas primeiras 25 velas nun acto realzado coa presenza da conselleira de Medio Ambiente e da xente máis próxima á entidade. Fálenos deste evento. Foi un acto sinxelo, pero entrañable. Alí estaba arroupándonos a conselleira de Medio Ambiente e Ordenación do Territorio, Beatriz Mato; tamén o Delegado de Gas Natural Fenosa en Galicia, Manuel Fernández Pellicer; e o Alcalde de Cerceda, José García Liñares, un dos principais defensores de Sogama. E a nosa xente, os traballadores desta empresa, que, con distintos cometidos e responsabilidades, fan que isto funcione cada día. Proxectamos ante os medios de comunicación un emotivo vídeo sobre o 25 aniversario, co que pretendiamos render homenaxe a todos os galegos, aos que están e aos que non están, e a todas aquelas persoas que nos apoiaron de forma incondicional e que, sen o seu alento, non poderíamos ter avanzado.

7 Entrevista ao presidente de Sogama Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 7 Cando un non coñece as entrañas de Sogama, non é consciente do excepcional despregue de recursos humanos, materiais e económicos que hai que realizar para prestar o mellor servizo. Vista da planta termoeléctrica de Sogama Coñecemos o pasado e o presente, pero que grandes proxectos de futuro ten Sogama sobre a mesa nestes momentos? A ampliación é o noso proxecto estrela. O éxito de Sogama require ser máis ambiciosos e por iso acometeremos en breve o inicio das obras no complexo medioambiental que consistirán na construción e posta en marcha dunha planta de clasificación dos envases contidos no lixo en masa (latas, briks, envases plásticos, papel/cartón), así como a remodelación da actual nave de reciclaxe, tratamento e elaboración de combustible, na que xa viñamos separando o aceiro, o aluminio e o vidro da bolsa negra. Con isto, a capacidade do complexo verase incrementada nun 81%, pasando das toneladas anuais a 1 millón. Isto permitiríanos, se así fose necesario, xestionar

8 Entrevista ao presidente de Sogama Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 8 Domínguez Lino accedeu ao cargo en febreiro de 2015 en condicións óptimas todos os residuos urbanos producidos en Galicia, ademais de multiplicar por catro a nosa achega ao reciclado e reducir o vertido a mínimos, sendo o noso obxectivo chegar ao vertido técnico cero. É dicir, que só depositaremos en vertedoiro aquela parte do lixo que non se poida reutilizar nin reciclar nin valorizar material ou enerxeticamente. O proceso de mellora estará culminado en decembro de 2018, co cal, en xaneiro de 2019 xa poderemos dicir, e ademais co máximo orgullo, que seremos unha das plantas máis grandes de Europa e do mundo, e, o máis importante, unha das máis eficientes. Todas as nosas actuacións están enmarcadas na economía circular e queremos dar resposta á mesma da mellor forma que podemos facelo e é convertendo todos os residuos en recursos. Un desexo para o mañá? Felicidade (risas). Todo o que facemos carecería de sentido se non tivésemos claro o noso horizonte que é contribuír á felicidade dos galegos. Sen dúbida, gozar dun medio ambiente limpo e saudable contribúe a incrementar o noso grado de benestar e de paz. E confórmome con que ese sexa o noso legado.

9 Exposición conmemorativa 25 anos coa axuda de todos, unha exposición conmemorativa da actividade de Sogama A través de 10 paneis, os visitantes poden coñecer a contribución da empresa pública ao benestar ambiental de Galicia desde a súa constitución ata o día de hoxe Recentemente inaugurábase na sala de recepción do edificio de oficinas do Complexo Medioambiental de Cerceda (A Coruña) a exposición conmemorativa do 25 aniversario de Sogama na que o visitante pode vi- A conselleira de Medio Ambiente fixo un repaso pola historia de Sogama

10 Exposición conmemorativa Gañamos en sabedoría e en experiencia, e seguimos tendo algo fundamental para alcanzar novos obxectivos: a devoción polo rigor e o traballo ben feito, así como a esperanza por un futuro aínda máis próspero para a nosa terra Javier Domínguez Lino Presidente de Sogama sualizar, a través de dez paneis, a historia da entidade, desde a súa constitución, en 1992, ata o día de hoxe. No evento contouse coa asistencia da conselleira de Medio Ambiente e Ordenación do Territorio, Beatriz Mato; o delegado en Galicia de Gas Natural Fenosa, Manuel Fernández Pellicer; o alcalde de Cerceda, José García Liñares; e exercendo de anfitrión o presidente de Sogama, Javier Domínguez, acompañado polo director xeral da Sociedade, Isidro García. Baixo o título 25 anos coa axuda de todos, detállanse e ilústranse os principais fitos que definiron o devir da empresa durante máis de dúas décadas: desde a posta en marcha, en 1995, da súa primeira planta de transferencia en Vigo, pasando polo comezo das obras de construción do complexo industrial, en 1998, e a entrada en funcionamento, tamén durante ese mesmo ano, da planta de cla- Domínguez Lino salientou o compoñente humano da empresa pública

11 Exposición conmemorativa Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 11 sificación de envases lixeiros, ata a chegada do primeiro tren de residuos no ano 2000, a visita do entón comisario europeo de Política Territorial, Michel Barnier, en 2001, e o inicio da explotación comercial do complexo en 2002, abrindo o camiño cara a unha segunda fase marcada por importantes acontecementos nos que a innovación foi protagonista indiscutible. Entre os asistentes, o alcalde de Cerceda, José García (esq.); o delegado en Galicia de Fenosa, Manuel Fernández; e a secretaria xeral de Medio Ambiente, Mª Jesús Lorenzana É o caso da automatización, en 2008, da planta de clasificación de envases, o plan de acción acometido en 2009 no vertedoiro de residuos non perigosos de Areosa para mellorar o seu servizo, a entrada en operación, en 2010, da planta de transferencia de Ortigueira, a última dunha extensa rede conformada por 37 instalacións destas características emprazadas en distintos puntos de Galicia, e a consecución de máximos históricos de eficiencia industrial en 2015, tanto a nivel de tratamento de residuos no complexo, como de produción eléctrica e menor vertido.

12 Exposición conmemorativa 2016: novos horizontes O 2016 supuxo para Sogama o ano da evolución e da revolución, acometendo un proceso de mellora que se iniciou coa adxudicación do contrato correspondente ao transporte combinado de residuos (por estrada e ferrocarril) e proseguiu co correspondente á ampliación do complexo medioambiental e a construción dunha planta de compostaxe industrial. A firme aposta polo ferrocarril, un medio máis sostible desde a dimensión ambiental e social, supuxo que o movemento de residuos por tren pasase do 25% inicial ata o 45% a día de hoxe, prevendo chegar ao 55% en dous anos. A ampliación do complexo aglutinará unha nova planta de clasificación dos envases contidos no lixo en masa (latas, briks, envases de plástico e papel/cartón), así como a remodelación da nave de reciclaxe, tratamento e elaboración de combustible, Os datos Preto de toneladas de lixo tratadas no seu complexo medioambiental ata 2016, cantidade coa que se podería encher 40 veces o estadio de fútbol de Riazor (uns 20 millóns de metros cúbicos en volume), na Coruña. Redución de ,12 toneladas de CO2 grazas á valorización enerxética da fracción non reciclable dos residuos se no seu lugar se tivera utilizado petróleo. Máis de toneladas de residuos transportadas por ferrocarril en 15 anos, evitando que camións circulasen por estrada. Máis de ,608 KWh de enerxía eléctrica producida, cifra que equivale ao consumo anual do 12% dos fogares galegos ( ,79 persoas). Preto de toneladas de envases procesados na súa planta de clasificación e preto de toneladas de materiais recuperados de entre o lixo en masa (aceiro, aluminio e vidro) e incorporados de novo ao circuíto comercial, supoñendo un aforro enerxético de máis de kwh, enerxía suficiente para abastecer a fogares ao ano.

13 Exposición conmemorativa Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 13 Os asistentes ao acto percorreron os 10 paneis da exposición onde desde fai anos xa se vén seleccionando o vidro, o aceiro e o aluminio mesturados na fracción resto. Esta actuación permitirá incrementar a capacidade do complexo nun 81%, pasando das toneladas/ano nominais ata 1 millón, e posibilitará que a empresa poida multiplicar por catro a súa achega ao reciclado, así como reducir a mínimos o uso do vertedoiro, pretendendo chegar ao vertido técnico cero. Pola súa banda, na planta de compostaxe industrial, con capacidade para tratar toneladas anuais de materia orgánica, produciranse entre e toneladas de compost de boa calidade, apto para ser aplicado na agricultura sen restricións.

14 Exposición conmemorativa Un futuro próspero Con estes vimbios, en xaneiro de 2019, Sogama converterase nunha das plantas máis grandes e eficientes de Europa e do mundo, así como modelo a seguir por moitos países que aínda non fixeron fronte ao problema representado polos residuos. Sistema global, tecnoloxía punteira, loxística intelixente, separar para reciclar, abono natural para a terra, educación ambiental, centro de coñecemento, futuro circular, etc, son algúns dos títulos que enmarcan a información recollida nos distintos paneis a través dos cales os visitantes poden coñecer con detalle o pasado, o presente e o futuro dunha empresa que vela polo benestar de Galicia. Como sinala o presidente, Javier Domínguez Lino, na introdución dun catálogo que reproduce esta exposición e que pretende ser unha homenaxe a Galicia, recoñecendo o esforzo, a ilusión, o tesón e o traballo de todos os que fixeron posible que Sogama sexa hoxe un refe-

15 Exposición conmemorativa rente no sector ambiental. Gañamos en sabedoría e en experiencia, e seguimos tendo algo fundamental para alcanzar novos obxectivos: a devoción polo rigor e o traballo ben feito, así como a esperanza por un futuro aínda máis próspero para a nosa terra, destacou. Durante o seu discurso, enmarcado no acto inaugural co que se abriu esta mostra ao público, Domínguez referiuse aos principais fitos que, ao seu entender, marcaron a historia da compañía: poñer fin á lacra dos vertedoiros municipais e puntos de vertido ilegal que asolaban a xeografía galega na década dos 90; apostar por unha tecnoloxía absolutamente innovadora no mundo que permitiu alcanzar altas cotas de eficiencia e garantir baixos niveis de emisión; idear unha loxística modélica; xerar máis de postos de traballo, entre directos e indirectos; e contribuír a cambiar a cultura ambiental da nosa comunidade con distintas estratexias pedagóxicas entre as que quixo destacar o programa de visitas ás instalacións, polo que pasaron máis de persoas. As novas vitrinas e unha columna con testemuños complementan a exposición

16 Fitos Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 16 Os fitos dos 25 anos 1992 Constitución da Sociedade Galega do Medio Ambiente S.A. (Sogama) polo Decreto 111/1992, do 11 de abril, da Xunta de Galicia Inicio da actividade no vertedoiro de residuos non perigosos de Areosa. Posta en marcha da primeira planta de transferencia: Guixar (Vigo) Viaxe a Holanda e Dinamarca do equipo de Sogama para coñecer de primeira man plantas europeas de valorización enerxética caracterizadas pola súa innovación tecnolóxica.

17 Fitos Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente Comezo das obras para a construción do Complexo Medioambiental de Cerceda (CMC). Inicio do programa de visitas a Sogama como parte da política de transparencia da empresa pública. Ata o de agora, xa pasaron máis de persoas polas instalacións da entidade. Posta en marcha da Planta de Clasificación de Envases Lixeiros, sita no CMC. Entra en funcionamento a Planta de Transferencia de Ribadumia (Pontevedra). Entre 1998 e 2005, creouse a Rede Galega de Plantas de Transferencia de Sogama, conformada actualmente por 37 instalacións, das que 20 están baixo a titularidade da entidade pública.

18 Fitos Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente Inauguración, o 20 de xaneiro, do Complexo Medioambiental de Cerceda Visita ás instalacións de Cerceda de Michel Barnier, entón Comisario de Política Territorial da Comisión Europea. Chegada do primeiro tren ao CMC en novembro Inicio da explotación comercial do CMC. La Voz de Galicia. Autor: José Manuel Casal

19 Fitos Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente Automatización da Planta de Clasificación de Envases Lixeiros Entra en funcionamento a última planta de transferencia da Rede Galega en Ortigueira (A Coruña). Execución do plan de acción no vertedoiro de Areosa para emendar deficiencias e mellorar o seu funcionamento. As obras conclúen en novembro de 2010.

20 Fitos Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente Adxudicación do novo contrato para o transporte combinado de residuos. Sogama incrementa o transporte por ferrocarril dun 25% ao 43%, co obxectivo de acadar o 55% en Sogama bate récords de produción industrial: maior cantidade de residuos tratados, menor vertedura e maior xeración enerxética Ampliación da capacidade do vertedoiro de Areosa co recheo da zona SUR. Adxudicación das obras de ampliación do CMC e da construción da planta de compostaxe que se situará no vertedoiro de Areosa.

21 Fitos Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente Comezo das obras de ampliación do CMC en xuño. Unha vez finalizadas, a finais de 2018, será unha das infraestruturas industriais das súas características máis grandes e eficientes do mundo. Posta en marcha da planta de compostaxe a finais de ano. Sogama inicia o salto cara á economía circular.

22 Publicación para o recordo Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente 22 Documento de referencia para a historia corporativa O catálogo da exposición pódese consultar ou descargar online catálogo 25 aniversario Fai clic aquí para ver ou descargalo Os usuarios que visiten a exposición do 25 aniversario poderán levar consigo un catálogo para recordar o contido de cada un dos paneis que compoñen a mostra e que, de xeito temático, resumen a actividade industrial e corporativa de Sogama ao longo dun cuarto de século. A publicación quere ser un instrumento divulgativo máis dos programados para celebrar esta efeméride, pero tamén un documento de referencia que sirva para consultar a información sobre a empresa pública co paso dos anos. Neste sentido, a primeira parte da publicación recolle os fitos históricos máis relevantes na historia de Sogama, ilustrando cada un cunha foto antiga pertencente ao arquivo corporativo ou cedidas desinteresadamente por terceiros. O catálogo tamén se pode consultar ou descargar en formato dixital a través da páxina web.

23 Vídeo do 25 aniversario Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente anos de historia en 4 minutos O vídeo do aniversario estase a difundir na páxina web da entidade Vídeo 25 aniversario O vídeo do 25 aniversario é un resumo audiovisual dos principais logros e resultados da empresa pública que inclúe, ademais, a intervención do presidente, Javier Domínguez Lino, e o agradecemento expreso a todas as persoas, institucións e empresas que fixeron e fan posible o labor de Sogama. Isto é: os accionistas (Xunta de Galicia e Gas Natural Fenosa), membros do comité científico que estudiaron no seu momento a viabilidade de Sogama, presidentes precedentes, conse- lleiros delegados e directores xerais da sociedade, personal directo de Sogama e de empresas subcontratistas, así como toda a cidadanía de Galicia. Making-of Esta narración, con imaxes e voz, levou ao equipo de gravación a algunhas das principais localizacións relacionadas con Sogama: cada unha das plantas do Complexo Medioambiental de Cerceda, o vertedoiro de residuos non perigosos de Areosa, Fai clic aquí para ver o vídeo a planta de transferencia de Guixar (Vigo), unha casa particular en Vilagarcía de Arousa adherida ao programa de compostaxe doméstica e contornas rurais e urbanas para seguir o percorrido diario dun camión de recollida municipal de lixo. Imaxes en alta calidade combínanse con espectaculares planos gravados con drone para dar unha perspectiva aérea, e diferente, á xestión e tratamento dos residuos urbanos en Galicia.

24 Boletín Informativo especial 5 xuño 2017 día mundial do medio ambiente Síguenos en... SOGAMA Aviso legal Morzós, 10 baixo San Román Encrobas - Cerceda (A Coruña) Tlf.: Fax: cmc@sogama.es