INQUÉRITO NACIONAL DE SEROPREVALÊNCIA DAS HEPATITES VIRAIS IV WORKSHOP INTERNACIONAL DE ATUALIZAÇÃO EM HEPATOLOGIA CURITIBA, 15 a 16 de Maio de 2009 LEILA MM BELTRÃO PEREIRA PROF.TITULAR DE GASTROENTEROLOGIA CHEFE D0 SERVIÇO DE GASTROHEPATOLOGIA UNIVERSIDADE DE PERNAMBUCO PRESIDENTE DO INSTITUTO FÍGADO DE PERNAMBUCO
Estudo de prevalência de base populacional das infecções pelos vírus das hepatites A,B e C no Brasil
ESTUDO DE BASE POPULACIONAL SVS/ MS OPAS IAUPE/ UPE
CORDENAÇÃO NACIONAL LEILA BELTRÃO PEREIRA RICARDO XIMENES REGINA MOREIRA UNIVERSIDADE DE PERNAMBUCO
Estudo de prevalência de base populacional das infecções pelos vírus das hepatites A, B e C Objetivos Gerais Estimar a prevalência das hepatites virais A, B e C, através dos marcadores virais na população residente nas capitais dos estados do Brasil, compreendendo as faixas de 5 a 19 anos para a HAV e de 10 a 69 anos para as HBV e HCV, avaliando variáveis biológicas, sócio-econômicas e epidemiológicas; Identificar grupos de risco segundo as variáveis estudadas;
Estudo de prevalência de base populacional das infecções pelos vírus das hepatites A, B e C Objetivos Específicos Estimar a prevalência das hepatites virais A, B e/ou C utilizando os métodos de detecção de marcadores virais; Identificar os indivíduos que apresentam o marcador sorológico para a hepatite A (anti-hav IgG); Identificar os indivíduos que apresentam o marcador sorológico anti-hbc e nestes HBsAg e/ou anti-hbs; Avaliar a frequência dos indivíduos que apresentam a infecção para a hepatite C (anti-hcv);
Estudo de prevalência de base populacional das infecções pelos vírus das hepatites A, B e C Objetivos Específicos Identificar os portadores do anti-hcv e nestes detectar o HCV-RNA e os seus respectivos genótipos; Verificar os genótipos do vírus da hepatite B mais frequentes na população brasileira; Verificar a associação entre fatores de risco biológicos, sócio- econômicos e epidemiológicos com a ocorrência de marcadores virais da população;
Estudo de prevalência de base populacional das infecções pelos vírus das hepatites A, B e C 2.994 5.616 POPULAÇÃO DO ESTUDO Tamanho da amostra (indivíduos) N = 31.245 6.374 7.512 3.238 5.511
Estudo de prevalência de base populacional das infecções pelos vírus v das hepatites A, B e C Estudos Pilotos: Recife, Manaus e Porto Alegre. Inicio: Região Nordeste 23 de Agosto 2004 Região Centro-Oeste 27 de Setembro 2004 Distrito Federal 24 de Janeiro de 2005 Região Sul Março de 2007 Região Sudeste Junho de 2007 Região Norte Outubro de 2008
RESULTADO NORDESTE HEPATITE A Anti-HAV 5 A 9 anos 41,3% 10 A 19 anos 56,52%
RESULTADO NORDESTE HEPATITE B ANTI-HBc 10 A 19 anos 2,11% 20 A 69 anos 11,6%
RESULTADO NORDESTE HEPATITE B ANTI-HBs dos Anti-HBc + 10 A 19 anos 69,23% 20 A 69 anos 76,85%
RESULTADO NORDESTE HEPATITE B - HBsAg 10 A 19 anos 0,11% 20 A 69 anos 0,48%
RESULTADO NORDESTE HEPATITE C ANTI-HCV 10 A 19 anos 0,32% 20 A 69 anos 1,61%
RESULTADO NORDESTE HEPATITE C HCVRNA 10 A 19 anos 0,05% 20 A 69 anos 0,32%
RESULTADO CENTRO-OESTE - HEPATITE A Anti-HAV-IgG 5 a 9 anos 32,25% 10 a 19 anos 56,0%
RESULTADO CENTRO-OESTE HEPATITE B - Anti-HBc 10 a 19 anos 1,27% 20 a 69 anos 12,7%
RESULTADO CENTRO-OESTE HEPATITE B - Anti-HBs dos Anti-HBc + 10 a 19 anos 69,6% 20 a 69 anos 80,1%
RESULTADO CENTRO-OESTE HEPATITE B - HBsAg 10 a 19 anos 0,17% 20 a 69 anos 0,68%
RESULTADO CENTRO-OESTE HEPATITE C - Anti-HCV 10 a 19 anos 1,05% 20 a 69 anos 1,89%
RESULTADO CENTRO-OESTE HEPATITE C - HCVRNA 10 a 19 anos 0,06% 20 a 69 anos 0,47%
FATORES DE RISCO - HEPATITE A Anti-HAV IgG - Idade: OR = 1,23 (1,16 1,30) -Renda >2SM: OR = 0,51 (0,30 0,87) - % de chefes de família analfabeto: OR = 1,10 (1,04 1,17) - % de domicílios com coleta de lixo OR = 0,98 (0,97 0,99) - Idade: OR = 1,13 (1,06 1,20) -Renda >2SM: OR = 0,32 (0,16 0,61) - Escolaridade do chefe da família: Fundamental: OR = 0,44 (0,23 0,87) Médio: OR = 0,33 (0,14 0,80) -Média de anos de estudos do chefe da família: OR = 0,86 (0,77 0,97) - Idade: OR = 1,30 (1,20 1,40) - Escolaridade do indivíduo: Nível médio e mais: OR = 0,44 (0,23 0,85) - Média de anos de estudos do chefe da família: OR = 0,72 (0,61 0,84) - % de domicílios com coleta de lixo: OR = 0,99 (0,98 0,99) -% de domicílios com abastecimento d água: OR = 0,99 (0,98 0,99)
FATORES DE RISCO - HEPATITE B Anti-HBc - Idade: OR = 1,04 (1,03 1,06) - Sexo masculino: OR = 2,09 (1,50 2,92) - Tratamento dentário: Últimos 12 meses: OR = 0,47 (0,22 1,01) Alguma vez na vida: OR = 0,46 (0,22 0,99) - Hospitalização: Últimos 12 meses: OR = 2,14 (1,14 4,01) Alguma vez na vida: OR = 1,01 (0,68 1,51) - Iniciou vida sexual: OR = 2,92 (1,06 8,03) - Uso de droga fumada: OR = 0,31 (0,12 0,82) - Idade: OR = 1,03 (1,02 1,05) - Sexo masculino: OR = 1,71 (1,20 2,44) - Escolaridade do indivíduo: Fundamental: OR = 0,59 (0,32 1,08) Médio e superior: OR = 0,28 (0,14 0,55) - Tatuagem: OR = 1,62 (0,82 3,20) - Iniciou vida sexual: OR = 2,90 (1,28 6,56) - Idade: OR = 1,05 (1,03 1,08) - Sexo masculino: OR = 1,89 (0,83 4,62) - Não ter trabalho remunerado: OR = 0,47 (0,15 0,86) - Hospitalização: Últimos 12 meses: OR = 1,30 (0,29 5,85) Alguma vez na vida: OR = 2,01 (1,03 3,91) - Trabalhar em SS: OR = 2,40 (1,04 5,54) - Compartilhar objetos cortantes: OR = 0,58 (0,30 1,12) - Uso de droga cheirada: OR = 4,24 (0,78 22,9)
RESULTADO SUL HEPATITE A Anti-HAV-IgG 5 A 9 anos 18,5% 10 A 19 anos 33,9%
RESULTADO SUL HEPATITE B ANTI-HBc 10 A 19 anos 1,57% 20 A 69 anos 11,2%
RESULTADO SUL HEPATITE B Anti-HBs nos AntiHBc + 10 A 19 anos 55,5% 20 A 69 anos 66,1%
RESULTADO SUL HEPATITE B - HBsAg 10 A 19 anos 0,17% 20 A 69 anos 0,48%
RESULTADO SUL HEPATITE C ANTI-HCV 10 A 19 anos 1,10% 20 A 69 anos 1,94%
INQUÉRITO NACIONAL DE SEROPREVALÊNCIA DAS HEPATITES VIRAIS HEPATITE B GENÓTIPOS regiões NE, CO e DF A D F
INQUÉRITO NACIONAL DE SEROPREVALÊNCIA DAS HEPATITES VIRAIS HEPATITE C GENÓTIPOS regiões NE, CO e DF 1 1a 1b 3a
RESULTADO HEPATITE A Anti-HAV POR REGIÃO 70 65,2 5 a 9 60 56,5 56,0 10 a 19 Prevalência 50 40 30 20 41,3 32,3 33,7 37,4 33,9 20,2 18,5 10 0 Nordeste Centro-Oeste Distrito Federal Sudeste Sul Regiões
RESULTADO HEPATITE B ANTI-HBc POR REGIÃO 14 12 11,6 12,7 10 a 19 20 a 69 11,2 Prevalência 10 8 6 4 2 0 8,3 7,8 2,1 1,3 1,2 0,6 1,6 Nordeste Centro-Oeste Distrito Federal Sudeste Sul Regiões
RESULTADO HEPATITE B ANTI-HBs POR REGIÃO Prevalência 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 10 a 19 80,1 76,9 79,7 20 a 69 75,0 73,8 72,7 69,2 69,6 66,1 55,5 Nordeste Centro-Oeste Distrito Federal Sudeste Sul Regiões
RESULTADO HEPATITE B HBsAg POR REGIÃO 0,8 0,7 0,7 10 a 19 20 a 69 Prevalência 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0,5 0,5 0,4 0,4 0,2 0,2 0,2 0,1 0,0 Nordeste Centro-Oeste Distrito Federal Sudeste Sul Regiões
RESULTADO HEPATITE C ANTI-HCV POR REGIÃO 2,5 10 a 19 20 a 69 2 1,61 1,89 1,79 1,94 Prevalência 1,5 1 1,05 0,81 0,69 1,08 1,10 0,5 0,32 0 Nordeste Centro-Oeste Distrito Federal Sudeste Sul Regiões
Instituto do Fígado de Pernambuco Um dos mais modernos centros do país, o Instituto do Fígado (IFP) é especializado no tratamento de doenças do aparelho digestivo em especial das doenças hepáticas, destinado aos pacientes do Sistema Único de Saúde (SUS).
XIV WORKSHOP III SIMPÓSIO DE TRANSPLANTE DE FÍGADO E HIPERTENSÃO PORTAL 6 a 8 de Maio 2010 Recife - Pernambuco