Enquisa sobre a percepción da violencia de xénero en Galicia 1
Ficha técnica do estudo Ámbito: comunidade autónoma de Galicia. Universo: poboación dun e doutro sexo de 18 e máis anos. Tipo de enquisa: telefónica asistida por ordenador (sistema CATI) Tamaño da enquisa: 1.001 entrevistas. Selección das entrevistas: mostraxe aleatoria estratificada e afixación proporcional, con selección de individuos por cotas de sexo e idade. Erro mostral: cun nivel de confianza do 95,5% (dous sigmas) e P=Q como caso máis desfavorable, o erro mostral para o conxunto da mostra é de±3,1%. Traballo de campo: do 24 de setembro ao 4 de outubro de 2012. 2
A maior parte da poboación galega,contra a violencia de xénero A violencia de xénero é percibida como negativa pola meirande parte da poboación galega, cuxas expectativas sobre a evolución futura deste problema están divididas entre melloría ou empeoramento. Moi mala Mala Nin boa nin mala Boa Moi boa 100% 80% 16,88% 40,96% Empeorará Manterase Igual Mellorará 100% 80% 31,37% 60% 60% 25,07% 40% 21,48% 40% 20% 11,79% 20% 31,87% 0,40% 0% % Situación actual do problema da violencia de xénero na actualidade 0% % Situación futura do problema da violencia de xénero na actualidade 3
Un problema de toda España con menor incidencia en Galicia A violencia de xénero é un problema de ámbito estatal que para o 30,47 % das persoas entrevistadas ten menor incidencia en Galicia que no resto de España. Cre que a incidencia da violencia de xénero en Galicia é... 5,09% 13,69% 30,47% 50,75% Menor que no resto de España Igual que no resto de España Maior que no resto de España Ns 4
Aumentan as persoas que cren inevitable a violencia Aínda que o 84,72 % considera inaceptable a violencia de xénero, hai un dato preocupante: aumenta a percepción de que constitúe algo inevitable, que sempre existiu. Ese incremento prodúcese dende o ano 2005 ata a actualidade e reflicte un certo conformismo da sociedade galega. 100,00% 84,72% 93,40% 80,00% 60,00% 40,00% 2012 2005 20,00% 12,69% 3,20% 1,50% 2,70% 0,00% Algo inevitable que sempre existiu Aceptable nalgunhas circunstancias Totalmente inaceptable 5
Para poboación menos formada e de máis de 50 anos, violencia inevitable A opinión que asume que a violencia de xénero é pouco menos que inherente á sociedade dáse en maior medida entre persoas con baixo nivel de estudos e con idades que superan os 50 anos 100% 90% 80% 70% 60% Totalmente inaceptable Aceptable nalgunhas circunstancias Algo inevitable que sempre existiu 50% 40% 30% 20% 10% 0% Sen estudos Algúns anos de estudos primarios Estudos primarios Estudos secundarios FP I e II Estudos de grao medio Estudos de grao superior 6
Tres factores se perciben como desencadeantes da violencia de xénero Para a cidadanía galega son tres os principais factores que desencadean a violencia de xénero: o abuso do alcohol e drogas, problemas psicolóxicos, mentais e a sociedade machista e sexista. Esta percepción da poboación non ten mudado dende o 2005, manténdose os mesmos factores como relevantes ou explicativos da violencia de xénero. Persisten os estereotipos. 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% O abuso do alcohol, consumo de drogas Problemas psicolóxicos, mentais A sociedade machista e sexista Ter sofrido malos tratos na infancia ou adolescencia A mala situación económica O baixo nivel educativo A violencia das películas, televisión, videoxogos... As crenzas relixiosas 2012 2005 7
Dereito máis duro e corpo xudicial máis expeditivo O endurecemento do Dereito penal e que o corpo xudicial aplique as leis de forma expeditiva son os factores que máis respaldo acadan para afrontar a violencia. Tendo en conta que a cidadanía considera que a Administración de xustiza é lenta, cabe preguntarse se a opinión está máis vinculada ao problema da demora ou a un garantismo que adoita considerarse excesivo. Que os xuices e xuizas apliquen as leis Que os xuices e xuizas apliquen as leis Que haxa leis que faciliten o castigo Que haxa leis que faciliten o castigo Que os castigos Que os xuices e sexan máis xuizas sexan duros belixerantes contra a violencia Que os castigos sexan máis duros Que os xuices e xuizas sexan belixerantes contra a violencia Serie1 92,91 89,71 87,11 80,02 8
As últimas leis non abondan A metade das persoas entrevistadas teñen a percepción de que as leis aprobadas ata agora non cumpren os requisitos esixidos. Este feito pode deberse tamén, nalgunha medida, a que as leis non parecen dar fin á problemática, o cal non implica que non se deban seguir aplicando distintos elementos dende a perspectiva institucional. Cre Vde. que as leis aprobadas nos últimos anos contra a violencia de xénero teñen servido ou serven para que este problema se reduza? n % Sí 382 38,16% Non 552 55,14% Ns 67 6,69% Nc 0,00% Total 1001 100,00% 9
As políticas públicas, actuacións eficaces e dinámicas Se ben as normas legais son marcos nos que se desenvolven accións e medidas concretas, as primeiras, as normas legais, tenden a percibirse como estáticas e ríxidas, mentres que as segundas, a posta en marcha de políticas públicas, enténdense como actuacións dinámicas e eficaces. 10 Valoración Media 9 8 6,69 7 6,00 6 5,28 5,10 4,77 5 4 3 2 1 0 A Xunta de Galicia A Administración Central As forzas de seguridade As asociacións cívicas A Administración de Xustiza 10
A familia e a escola son esenciais Dentro da perspectiva da cidadanía, a investigación pon de manifesto que os elementos de maior importancia son a educación en igualdade dende a escola e a implicación da familia nas denuncias. A familia e a escola constitúen dous dos principais axentes de socialización, polo que o seu papel resulta primordial, no primeiro caso para apoiar ás vítimas no presente e, no segundo, para previr a aparición de casos de violencia nas futuras xeracións. A prevención é fundamental no tratamento desta grave problemática, como tamén o é a educación, a información e o facer visible o problema, coa finalidade de sensibilizar á poboación galega. Considera os seguintes elementos, dentro da perspectiva da cidadanía, importantes para mellorar a protección das vítimas e a erradicación da violencia de xénero? Que se eduquen aos nenos e nenas e a toda a cidadanía con criterios de igualdade dende a escola... Que a xente teña máis coidado e se autoprotexa... Que as familias se impliquen máis nas denuncias... Que a veciñanza se considere afectada e denuncien os casos que coñezan... Que se denuncie sempre e canto antes... Que haxa menos denuncias... n % Sí 977 97,60% Non 17 1,70% Ns 7,70% Nc 0,00% Total 1001 100,00% Sí 802 80,12% Non 179 17,88% Ns 18 1,80% Nc 2,20% Total 1001 100,00% Sí 940 93,91% Non 36 3,60% Ns 24 2,40% Nc 1,10% Total 1001 100,00% Sí 888 88,71% Non 79 7,89% Ns 32 3,20% Nc 2,20% Total 1001 100,00% Sí 927 92,61% Non 56 5,59% Ns 17 1,70% Nc 1,10% Total 1001 100,00% Sí 233 23,28% Non 712 71,13% Ns 54 5,39% Nc 2 11,20% Total 1001 100,00%
Percepción social dos factores máis importantes para loitar contra a violencia de xénero. As persoas entrevistadas sinalan a educación como o elemento máis importante á hora de protexer ás vítimas (97,6 %), concretamente, a educación de nenas e nenos e da cidadanía con criterios de igualdade desde a escola. Os restantes items sinalados poñen de manifesto a necesidade de implicar á sociedade en todos os sectores para poder abordar esta lacra. 100 98 96 94 92 90 88 86 84 Educación na igualdade Denuncia dos familiares Denunciar sempre e pronto Que se impliquen os veciños Serie1 97,6 93,91 92,61 88,71 12
A violencia de xénero tamén é responsabilidade do Estado Unha ampla maioría das persoas participantes neste estudo consideran que o problema da violencia de xénero ten transcendido o ámbito privado ou familiar, sendo un problema social que afecta a toda a poboación e que, polo tanto, é tamén responsabilidade do Estado. Cre que a incidencia da violencia de xénero en Galicia é... 5,59% 8,19%,30% 15,48% É unha cuestión privada, do ámbito da familia É un problema social que compromete a todos, incluído ao Estado 70,43% É unha cuestión de orde xurídica que só lle compete ás forzas públicas e á institución xudicial Ns Nc 13
Principais conclusións 1.- A violencia de xéneroéun problema de tal caladoeimportancia socialque o seu tratamento require da implicación, concienciación e información de todos os sectores e axentes sociais. 2.-Aumenta a percepción de que a violencia de xénero constitúe algo inevitable, que sempre existiu. Ese incremento prodúcese dende o ano 2005 ata a actualidade e reflicte un certo conformismo da sociedade galega (dáse en maior medida entre persoasconbaixoniveldeestudoseconidadesquesuperanos50anos). 3.- Para a cidadanía galega os tres factores que maior incidencia teñen como desencadeante da violencia de xénero son: o abuso do alcohol e drogas, problemas psicolóxicos, mentais e a sociedade machista e sexista (esta percepción da poboación non ten mudado dende o 2005) 14
Principais conclusións 4.- A prevención é fundamental no tratamento desta grave problemática, como tamén o é a educación, a información e o facer visible o problema, coa finalidade de sensibilizar á poboación galega 5.- A metade das persoas entrevistadas teñen a percepción de que as leis aprobadas ata agora non cumpren os requisitos esixidos. Este feito pode deberse tamén a que as leis non parezan dar fin á problemática, o cal non implica que non deban seguir a aplicarse distintos elementos dende a perspectiva institucional. 6.- A enquisa pon de manifesto que os elementos de maior importancia son a educación en igualdade dende a escola e a implicación da familia nas denuncias. A familia e a escola constitúen dous dos principais axentes de socialización, polo que o seu papel resulta primordial. 15