III. ORGANISMOS AUTÓNOMOS

III. ORGANISMOS AUTÓNOMOS

Os Organismos Autónomos aparecen recollidos no artigo 11 do texto refundido da Lei de réxime financeiro e orzamentario de Galicia que os define coma entes institucionais de dereito público, dotados de personalidade xurídica e patrimonio propios, que realizan en réxime de descentralización administrativa funcións ou actividades da competencia da Comunidade Autónoma. Por tanto os organismos autónomos teñen a súa orixe no principio organizativo de descentralización funcional, son creados para o cumprimento de funcións públicas específicas e constitúen no seu conxunto a denominada administración institucional. Dependendo das actividades que teñan encomendas, podemos distinguir dúas clases de organismos autónomos, os de carácter comercial, industriais, financeiros ou análogo, que son aqueles que realizan principalmente actividades desa natureza ou calquera outra de tipo mercantil, e os de carácter administrativo, aos que se lle encomendan actividades distintas das do suposto anterior. A creación e supresión dos organismos autónomos esixe en todo caso unha norma de rango legal. 1. ORGANISMOS AUTÓNOMOS ADMINISTRATIVOS Os organismos autónomos administrativos teñen como finalidade a organización e xestión de servizos públicos, en ningún caso de carácter mercantil, que polas súas especiais características, e por razóns de eficacia e eficiencia na utilización dos recursos públicos, fan aconsellable unha xestión diferenciada da efectuada polos distintos órganos da Administración Xeral. 109

No ano 2008 os créditos autorizados a esta clase de organismos ascenden a 3.726 millóns de euros, que superan nun 7,4 % aos do ano anterior. Esa porcentaxe é practicamente coincidente coa variación do SERGAS, un 7,3 %, ao que corresponde o 94,8 % dos créditos totais dos organismos autónomos. O seu financiamento gravite na súa maior parte sobre as transferencias que reciben desde os orzamentos da Administración Xeral, coa excepción moi cualificada de Augas de Galicia, organismo onde o 23,3 % dos seus recursos son de natureza tributaria, proporcionados polo Canon de Saneamento. A maior parte da actividade dos organismos autónomos de caracter aministrativo se canaliza a través de operacións correntes, como corresponde á natureza dos servicios que prestan. A excepción, novamente, é Augas de Galicia, que desempeña un importante papel na execución de investimentos en materia de infraestructuras e recursos hidráulicos e de protección e mellora do medio ambiente. Orzamento dos organismos autónomos administrativos I II III IV V VI VII VIII TOTAL Serv. Galego Prom. Iguald. H-M 0 0 0 10.613 0 0 225 0 10.839 Escola Galega de Admón. Púb. 0 0 0 4.013 0 0 1.165 0 5.178 Academia Galega de Seg. Pública 0 0 0 2.347 0 0 934 0 3.282 Instituto Galego de Estatística 0 0 0 3.593 0 0 1.804 0 5.397 Trib. Galego de Defensa Compet. 0 0 0 844 0 0 92 0 935 Instituto Galego de Consumo 0 0 290 5.565 13 0 2.361 0 8.229 Servizo Galego de Saúde 0 0 44.849 3.482.641 0 0 3.719 650 3.531.859 Augas de Galicia 0 0 37.298 4.118 366 0 118.548 0 160.330 TOTAL 0 0 82.437 3.513.734 379 0 128.849 650 3.726.048 110

Orzamento dos organismos autónomos administrativos I II III IV V VI VII VIII TOTAL Serv. Galego Prom. Iguald. H-M 1.089 1.002 0 8.523 0 0 225 0 10.839 Escola Galega de Admón. Púb. 1.153 2.521 0 339 0 1.165 0 0 5.178 Academia Galega de Seg. Pública 750 1.597 0 0 0 934 0 0 3.282 Instituto Galego de Estatística 3.037 462 0 95 0 1.804 0 0 5.397 Trib. Galego de Defensa Compet. 465 349 0 30 0 92 0 0 935 Instituto Galego de Consumo 4.433 939 6 490 0 1.957 404 0 8.229 Servizo Galego de Saúde 1.431.440 858.524 0 1.024.428 65.116 150.101 1.600 650 3.531.859 Augas de Galicia 5.270 1.286 71 0 0 23.933 129.770 0 160.330 TOTAL 1.447.637 866.678 77 1.033.904 65.116 179.986 131.999 650 3.726.048 Financiamento dos OO.AA. administrativos Recursos Propios Da Comunidade Autónoma Transferencias Outras (Miles de Euros) SGPIH-M 10.839 10.839 % 0,00 100,00 100,00 EGAP 5.178 5.178 % 0,00 100,00 0,00 100,00 AGSP 3.282 3.282 % 0,00 100,00 0,00 100,00 IGE 5.397 5.397 % 0,00 100,00 0,00 100,00 TGDC 935 935 % 0,00 100,00 0,00 100,00 IGC 303 7.926 8.229 % 3,68 96,32 0,00 100,00 SERGAS 45.499 3.332.940 153.420 3.531.859 % 1,29 94,37 4,34 100,00 AUGAS 37.664 121.464 1.202 160.330 % 23,49 75,76 0,75 100,00 TOTAL 83.466 3.487.960 154.622 3.726.048 % 2,24 93,61 4,15 100,00 Total 111

Os orzamentos de ingresos e gastos de cada un destes organismos autónomos así como unha referencia a súa finalidade e lei constitutiva, figuran a continuación. Servizo Galego de Promoción da Igualdade do Home e da Muller Foi creado pola Lei 3/1999, do 14 de xaneiro, coa finalidade de impulsar a equiparación efectiva dos dereitos do home e da muller, facilitando a integración desta última nos ámbitos sociais, cultural, educativo, económico e político de Galicia. Figura adscrito á Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Servizo Galego de Promoción da Igualdade do Home e da Muller IV Transferencias correntes 10.386 10.613 228 2,2 97,0 97,9 VII Transferencias de capital 320 225-95 -29,6 3,0 2,1 TOTAL 10.706 10.839 133 1,2 100 100 Servizo Galego de Promoción da Igualdade do Home e da Muller I de persoal 958 1.089 131 13,7 8,9 10,0 II en bens corrent. e servizos 1.028 1.002-26 -2,6 9,6 9,2 IV Transferencias correntes 8.400 8.523 123 1,5 78,5 78,6 VII Transferencias de capital 320 225-95 -29,6 3,0 2,1 TOTAL 10.706 10.839 133 1,2 100 100 112

Escola Galega de Administración Pública A EGAP foi creada pola Lei 4/1987, do 27 de maio. Ten encomendadas actividades de formación e perfeccionamento do persoal ao servizo da Administración autonómica, así como o desenvolvemento de traballos de investigación, estudo e divulgación en materia de administración pública. Figura adscrita á Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza. Escola Galega de Administración Pública IV Transferencias correntes 3.881 4.013 131 3,4 79,3 77,5 VII Transferencias de capital 1.015 1.165 150 14,8 20,7 22,5 TOTAL 4.896 5.178 281 5,7 100 100 Escola Galega de Administración Pública I de persoal 987 1.153 167 16,9 20,2 22,3 II en bens corrent. e servizos 2.556 2.521-35 -1,4 52,2 48,7 IV Transferencias correntes 339 339 0 0,0 6,9 6,5 VI Investimentos reais 1.015 1.165 150 14,8 20,7 22,5 TOTAL 4.896 5.178 281 5,7 100 100 113

Academia Galega de Seguridade Pública Creado pola Lei 1/2005, do 4 de xaneiro, figura adscrito á Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza. Desempeña funcións de formación e perfeccionamento do persoal da Administración de Xustiza transferido á Comunidade Autónoma, así como de formación profesional dos membros da policía autonómica e local e dos corpos de bombeiros. Academia Galega de Seguridade Pública IV Transferencias correntes 2.281 2.347 66 2,9 60,7 71,5 VII Transferencias de capital 1.475 934-540 -36,6 39,3 28,5 TOTAL 3.756 3.282-474 -12,6 100 100 Academia Galega de Seguridade Pública I de persoal 698 750 52 7,5 18,6 22,9 II en bens corrent. e servizos 1.583 1.597 14 0,9 42,2 48,7 VI Investimentos reais 1.475 934-540 -36,6 39,3 28,5 TOTAL 3.756 3.282-474 -12,6 100 100 114

Instituto Galego de Estatística Creado pola Lei 9/1998, do 18 de xullo, ten encomendada a dirección, elaboración e coordinación da actividade estatística no ámbito competencial da Comunidade Autónoma, así como a difusión e a análise da información e as relacións cos restantes organismos homólogos de caracter autonómico, estatal e internacional. Figura adscrito á Consellería de Economía e Facenda. Instituto Galego de Estatística IV Transferencias correntes 3.364 3.593 229 6,8 65,1 66,6 VII Transferencias de capital 1.804 1.804 0 0,0 34,9 33,4 TOTAL 5.168 5.397 229 4,4 100 100 Instituto Galego de Estatística I de persoal 2.829 3.037 208 7,3 54,7 56,3 II en bens corrent. e servizos 453 462 9 2,0 8,8 8,6 IV Transferencias correntes 83 95 12 14,5 1,6 1,8 VI Investimentos reais 1.804 1.804 0 0,0 34,9 33,4 TOTAL 5.168 5.397 229 4,4 100 100 115

Tribunal Galego de Defensa da Competencia Creado pola Lei 6/2004, do 12 de xullo, ten encomendada a salvagarda do funcionamento competitivo dos mercados dentro da Comunidade Autónoma. Figura adscrito á Consellería de Economía e Facenda. Tribunal Galego de Defensa da Competencia IV Transferencias correntes 818 844 26 3,2 90,1 90,2 VII Transferencias de capital 90 92 2 2,0 9,9 9,8 TOTAL 908 935 28 3 100 100 Tribunal Galego de Defensa da Competencia I de persoal 446 465 18 4,1 49,2 49,7 II en bens corrent. e servizos 341 349 7 2,2 37,6 37,3 IV Transferencias correntes 30 30 0 0,0 3,3 3,2 VI Investimentos reais 90 92 2 2,0 9,9 9,8 TOTAL 908 935 28 3 100 100 116

Instituto Galego de Consumo Foi creado pola Lei 8/1994, do 30 de decembro, como organismo encargado do desenvolvemento de accións específicas de información e defensa dos consumidores e usuarios. Figura adscrito á Consellería de Innovación e Industria. Instituto Galego de Consumo III Taxas, prezos e outros ingresos 290 290 0 0,0 3,8 3,5 IV Transferencias correntes 5.188 5.565 377 7,3 67,2 67,6 V patrimoniais 13 13 0 0,0 0,2 0,2 VII Transferencias de capital 2.235 2.361 126 5,7 28,9 28,7 TOTAL 7.726 8.229 503 6,5 100 100 Instituto Galego de Consumo I de persoal 4.088 4.433 345 8,5 52,9 53,9 II en bens corrent. e servizos 919 939 20 2,1 11,9 11,4 III financeiros 6 6 0 0,0 0,1 0,1 IV Transferencias correntes 478 490 12 2,5 6,2 6,0 VI Investimentos reais 1.705 1.957 253 14,8 22,1 23,8 VII Transferencias de capital 530 404-126 -23,8 6,9 4,9 TOTAL 7.726 8.229 503 6,5 100 100 117

Servizo Galego de Saúde Seguindo as pautas establecidas na Lei Xeral de Sanidade do ano 1986, que configura un sistema sanitario de carácter integrado, financiamento público e prestación universal, o Servizo Galego de Saúde foi creado pola Lei 1/1989, do 2 de xaneiro, coa finalidade de xestionar os recursos sanitarios dependentes da Comunidade Autónoma e de levar a cabo a coordinación de todos os servizos dese carácter existentes dentro do seu ámbito territorial. Dotado en principio dun sistema específico de financiamento derivado do establecido na Lei Xeral de Sanidade, o acordo do Consello de Política Fiscal e Financeira, do 27 de xullo, de 2001, e a posterior aprobación da Lei 21/2001, do 27 de decembro, implicaron un cambio de modelo, que no sucesivo quedou integrado dentro do sistema xeral de financiamento das Comunidades Autónomas aínda que mantendo características propias, especialmente no ámbito das garantías de evolución dos recursos, unicamente aplicables ao financiamento dos servicios sanitarios.. As medidas aprobadas na II Conferencia de Presidentes das Comunidades Autónomas, celebrada no ano 2005, desenvoltas posteriormente polo Consello de Política Fiscal e Financeira, seguido da promulgación do Real decreto-lei 12/2005, do 16 de setembro, proporcionan novos recursos adicionais a un sistema sometido a continuas tensións derivadas do crecemento do gasto, sen modificar o actual modelo de financiamento en tanto se avanza na súa revisión. Os orzamentos do SERGAS experimentan un aumento do 7,3 %, que supera en 0,4 puntos ao crecemento esperado do PIB de Galicia. Os recursos que se lle asignan representan o 30,6 % dos ingresos totais da Comunidade Autónoma, e o incremento dos créditos autorizados absorbe o 31,4 % do aumento do gasto total nos orzamentos consolidados do ano 2008. 118

Servizo Galego de Saúde III Taxas, prezos e outros ingresos 42.250 44.849 2.599 6,2 1,3 1,3 IV Transferencias correntes 3.247.240 3.482.641 235.401 7,2 98,7 98,6 VII Transferencias de capital 0 3.719 3.719 # DIV/0! 0,0 0,1 VIII Activos financeiros 650 650 0 0,0 0,0 0,0 TOTAL 3.290.140 3.531.859 241.719 7,3 100 100 Servizo Galego de Saúde I de persoal 1.322.661 1.431.440 108.779 8,2 40,2 40,5 II en bens corrent. e servizos 802.076 858.524 56.448 7,0 24,4 24,3 IV Transferencias correntes 960.964 1.024.428 63.464 6,6 29,2 29,0 V Fondo de continxencia 61.706 65.116 3.409 5,5 1,9 1,8 VI Investimentos reais 140.676 150.101 9.425 6,7 4,3 4,2 VII Transferencias de capital 1.407 1.600 193 13,7 0,0 0,0 VIII Activos financeiros 650 650 0 0,0 0,0 0,0 TOTAL 3.290.140 3.531.859 241.719 7,3 100 100 (Millóns ) Evolución do presuposto do Sevizo Galego de Saúde 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 1.120 1.420 1.241 1.547 1.642 1.738 1.830 1.950 2.206 2.079 2.490 2.320 3.532 3.290 3.064 2.752 500 0 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 119

Augas de Galicia Organismo creado pola Lei 8/1993, do 23 de xuño, reguladora da administración hidráulica de Galicia. Está configurado como o elemento central da estrutura organizativa establecida para o desenvolvemento da política de recursos hidráulicos e para a execución das obras públicas correspondentes. Desempeña igualmente funcións de policía e control dos verquidos realizados desde terra ao litoral. Figura adscrito á Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible. Augas de Galicia III Taxas, prezos e outros ingresos 35.298 37.298 2.000 5,7 24,4 23,3 IV Transferencias correntes 3.571 4.118 546 15,3 2,5 2,6 V patrimoniais 190 366 176 92,6 0,1 0,2 VII Transferencias de capital 105.856 118.548 12.693 12,0 73,0 73,9 TOTAL 144.915 160.330 15.414 10,6 100 100 Augas de Galicia I de persoal 4.724 5.270 546 11,6 3,3 3,3 II en bens corrent. e servizos 1.266 1.286 20 1,6 0,9 0,8 III financeiros 69 71 2 3,0 0,0 0,0 VI Investimentos reais 17.732 23.933 6.201 35,0 12,2 14,9 VII Transferencias de capital 121.124 129.770 8.646 7,1 83,6 80,8 TOTAL 144.915 160.330 15.415 10,6 100 100 120

2. ORGANISMOS AUTÓNOMOS COMERCIAIS, INDUSTRIAIS, FINANCEIROS OU ANÁLOGOS Esta clase organismos ten por finalidade a organización e xestión, en réxime de descentralización administrativa, de actividades de carácter comercial, industrial ou financeiro ou calquera outra de carácter mercantil. Esa peculiaridade reflíctese nos seus orzamentos, que incorporan unha serie de estados financeiros (conta de operacións comerciais, conta de explotación, estado demostrativo da variación do fondo de manobra, e cadro de financiamento básico) similares aos das sociedades mercantís, ademais dos estados de gastos e ingresos que comparten cos organismos autónomos administrativos. Orzamento dos organismos comerciais, industriais, financeiros ou análogos I II III IV V VI VII VIII TOTAL Fondo Galego de Garantía Agraria 0 0 0 5.049 110 0 58.866 0 64.025 Instit. Galego das Artes Esc e Mus. 0 0 0 4.349 421 0 4.605 0 9.375 Instituto Galego da Vivenda e Solo 0 0 4.265 2.831 851 87.308 18.975 15 114.245 TOTAL 0 0 4.265 12.229 1.382 87.308 82.446 15 187.645 Orzamento dos organismos comerciais, industriais, financeiros ou análogos I II III IV V VI VII VIII TOTAL Fondo Galego de Garantía Agraria 3.948 1.011 0 200 0 3.172 55.694 0 64.025 Instit. Galego das Artes Esc e Mus. 2.243 1.614 0 913 0 3.245 1.360 0 9.375 Instituto Galego da Vivenda e Solo 4.963 2.444 150 390 0 91.966 7.332 7.000 114.245 TOTAL 11.154 5.068 150 1.503 0 98.382 64.387 7.000 187.645 121

En conxunto, os orzamentos destes organismos experimentan un incremento do 4,1 %, que se reparte de forma moi dispar. O IGVS crece un 5,3 % como consecuencia da importancia outorgada ao desenvolvemento da política de vivenda no actual exercicio. O crecemento do FOGGA resulta en cambio moito máis modesto, un 0,7 %, na medida en que resulta afectado polas consecuencias do novo marco financeiro nas transferencias da Unión Europea. En canto ao financiamento destes organismos, o FOGGA e o IGAEM reciben a maior parte dos seus recursos a través de transferencias correntes e de capital efectuadas desde os orzamentos da Comunidade Autónoma. O IGVS dispón en cambio de importantes ingresos propios, procedentes maioritariamente do alleamento de inmobles asociado a súa actividade principal. Financiamento dos OO.AA. comerciais Recursos Propios Transferencias Da Comunidade Autónoma Outras (Miles de Euros) FOGGA 110 63.915 64.025 % 0,17 99,83 100,00 IGAEM 421 8.955 9.375 % 4,49 95,51 100,00 IGVS 92.439 21.206 600 114.245 % 80,91 18,56 0,53 100,00 TOTAL 92.970 94.075 600 187.645 % 49,55 50,13 0,32 100,00 Total 122

Fondo Galego de Garantía Agraria Creado pola lei 7/1994, do 29 de decembro, baixo o nome de Instituto Lácteo e Gandeiro de Galicia, a lei de acompañamento dos orzamentos do ano 2003 modificou a súa denominación, que pasou a ser a actual. Ten por finalidade a execución das políticas referentes á ordenación e fomento do sector lácteo e gandeiro, levando a cabo as actuacións necesarias para a aplicación da Política Agraria Común (PAC) no ámbito galego. Figura adscrito á Consellería do Medio Rural. Fondo Galego de Garantía Agraria IV Transferencias correntes 4.680 5.049 369 7,9 7,4 7,9 V patrimoniais 80 110 30 37,5 0,1 0,2 VII Transferencias de capital 58.808 58.866 58 0,1 92,5 91,9 TOTAL 63.567 64.025 457 0,7 100 100 Fondo Galego de Garantía Agraria I de persoal 3.651 3.948 297 8,1 5,7 6,2 II en bens corrent. e servizos 913 1.011 98 10,7 1,4 1,6 IV Transferencias correntes 196 200 4 2,0 0,3 0,3 VI Investimentos reais 3.033 3.172 138 4,6 4,8 5,0 VII Transferencias de capital 55.774 55.694-80 -0,1 87,7 87,0 TOTAL 63.567 64.025 457 0,7 100 100 123

Instituto Galego das Artes Escénicas e Musicais Este organismo autónomo, creado pola Lei 4/1989, do 21 de abril, modificada pola Lei 2/1991, do 14 de xaneiro, ten encomendado o desenvolvemento da política cultural da Xunta de Galicia, así como a promoción de actividades artísticas, en materia de teatro, danza e música. Figura adscrito á Consellería de Cultura e Deporte. Instituto Galego das Artes Escénicas e Musicais IV Transferencias correntes 3.889 4.349 460 11,8 47,3 46,4 V patrimoniais 421 421 0 0,0 5,1 4,5 VII Transferencias de capital 3.906 4.605 699 17,9 47,5 49,1 TOTAL 8.216 9.375 1.159 14,1 100 100 Instituto Galego das Artes Escénicas e Musicais I de persoal 2.074 2.243 169 8,2 25,2 23,9 II en bens corrent. e servizos 1.705 1.614-91 -5,3 20,7 17,2 IV Transferencias correntes 532 913 382 71,8 6,5 9,7 VI Investimentos reais 2.826 3.245 419 14,8 34,4 34,6 VII Transferencias de capital 1.080 1.360 280 25,9 13,1 14,5 TOTAL 8.216 9.375 1.159 14,1 100 100 124

Instituto Galego da Vivenda e Solo Foi creado pola Lei 3/1988, do 27 de abril, coa finalidade de realizar actividades de promoción, equipamento e ordenación do solo, vivenda e urbanismo, materias nas que a Comunidade Autónoma ten atribuídas competencias de carácter exclusivo. Figura adscrito á Consellería de Vivenda e Solo. Instituto Galego da Vivenda e Solo III Taxas, prezos e outros ingresos 8.682 4.265-4.417-50,9 7,9 3,6 IV Transferencias correntes 0 2.831 2.831 # DIV/0! 0,0 2,5 V patrimoniais 1.550 851-699 -45,1 1,4 0,7 VI Alleamento de investimentos reais 81.283 87.308 6.025 7,4 74,9 76,4 VII Transferencias de capital 16.978 18.975 1.997 11,8 15,6 16,6 VIII Activos financeiros 15 15 0 0,0 0,0 0,0 TOTAL 108.507 114.245 5.737 5,3 100 100 A lei de orzamentos do actual exercicio autoriza ao IGVS para concertar préstamos hipotecarios subrogables, por un importe máximo de 24 millóns de euros, con destino ao financiamento de actuacións en materia de vivenda. Instituto Galego da Vivenda e Solo I de persoal 4.492 4.963 471 10,5 4,1 4,3 II en bens corrent. e servizos 2.416 2.444 27 1,1 2,2 2,1 III financeiros 700 150-550 -78,6 0,6 0,1 IV Transferencias correntes 2.624 390-2.234-85,1 2,4 0,3 VI Investimentos reais 84.193 91.966 7.772 9,2 77,6 80,5 VII Transferencias de capital 7.082 7.332 250 3,5 6,4 6,4 VIII Activos financeiros 7.000 7.000 0 0,0 6,5 6,1 TOTAL 108.507 114.245 5.737 5,3 100 100 125