PROGRAMA NACIONAL DE PREVENÇÃO DA RESISTÊNCIA AOS ANTIMICROBIANOS

Documentos relacionados
PROGRAMA NACIONAL DE PREVENÇÃO DE RESISTÊNCIAS AOS ANTIMICROBIANOS

Infecções por microrganismos multirresistentes Hospital / Comunidade José Artur Paiva

ALIANÇA INTERSECTORIAL PARA A PRESERVAÇÃO DOS ANTIBIÓTICOS

A Microbiologia no controlo das IACS. Valquíria Alves Coimbra 2014

Antibiograma em controlo de infecção e resistências antimicrobianas. Valquíria Alves 2015

O problema das resistências aos antimicrobianos em Portugal: causas e soluções

A Norma DGS/INSA de vigilância epidemiológica de resistência antimicrobiana

Prevenção e controlo de infeção e de resistências a antimicrobianos

Doripenem, o novo agente na pneumonia nosocomial PERFIL DE SUSCEPTIBILIDADE AOS BACILOS GRAM NEGATIVO MAIS PREVALENTES

LABORATÓRIO DE MICROBIOLOGIA PREVENÇÃO CONTROLO. Infecções Associadas aos Cuidados de saúde. Graça Ribeiro 2013

Infecções por Bacterias Multiresistentes a Antimicrobianos: Medidas de Controle

O Programa Nacional de Prevenção e Controlo de Infeção e de Resistência aos Antimicrobianos Equipa do Programa:

SUSCEPTIBILIDADE DOS AGENTES DE INFECÇÃO URINÁRIA AOS ANTIMICROBIANOS

PROPORÇÃO DE BACTÉRIAS MULTIRRESISTENTES DE UM HOSPITAL PÚBLICO SUL-BRASILEIRO

Goreth Barberino PhD, MsC em Ciências - FIOCRUZ - Bahia Consultora do Serviço de Microbiologia - HSR

Programa de Prevenção e Controlo de Infeção e Resistências aos Antimicrobianos (PPCIRA)

Questionário - Proficiência Clínica

Cultura de vigilância ativa para pesquisa de portadores de MDR: quais as indicações?

O papel do Laboratório de Microbiologia na Prevenção e Controlo das Infeções associadas aos Cuidados de Saúde

Coordenação de Controle de Infecção Hospitalar Hospital Universitário Clementino Fraga Filho Universidade Federal do Rio de Janeiro

Microrganismos Gram-negativos Multirresistentes nos hospitais do RJ. β-lactamases emergentes em Gramnegativos

COMO TRATAR ESBL E Amp-C. Jamile Sardi Perozin

RESISTÊNCIA nas BACTÉRIAS GRAM NEGATIVO M. HELENA RAMOS CHP

Enterobactérias: Mecanismos de Resistência e Aspectos para a Terapia

SEMINÁRIO INFEÇÕES ASSOCIADAS AOS CUIDADOS DE SAÚDE. O papel do GCR - PPCIRA Articulação entre as várias Unidades de Saúde

Monitorização Epidemiológica numa Unidade de Cuidados Intensivos Neonatais

A Evolução do Controlo de Infecção em Portugal

Histórias de Sucesso no Controle da Infecção Hospitalar. Utilização da informática no controle da pneumonia hospitalar

Consumo de carbapenemes no hospital, , em DDD / 1000 hab. / dia

Afinal, quem tem medo da KPC?

Questões resistência aos antimicrobianos

Caso 15: infecção por multir

Definição de Germicida

Importância da Utilização de Metodologias para a Detecção de ESBL em Espécies de Enterobactérias

avaliação da atividade in vitro de novos antimicrobianos da classe das fluoroquinolonas, das cefalosporinas

Evolução de Resistências e Carta microbiológica 2018

PRESCRIÇÃO DE QUINOLONAS

Portugal Controlo da Infeção e Resistências aos Antimicrobianos em números 2013

NÚMERO: 004/2013 DATA: 21/02/2013 ATUALIZAÇÃO 08/08/2013 ASSUNTO: PALAVRAS-CHAVE: PARA: CONTACTOS:

Etiologia de infecções hospitalares e perfil de sensibilidade aos antimicrobianos em um hospital do sudoeste do Paraná, Brasil

Gales AC et al. Diagn Microbiol Infect Dis. 2012;73:354-60

PERFIL DE SENSIBILIDADE APRESENTADO POR BACTÉRIAS ISOLADAS DE CULTURAS DE SECREÇÃO TRAQUEAL

RELATÓRIO CUMULATIVO DA SUSCETIBILIDADE DOS AGENTES DE INFEÇÃO URINÁRIA AOS ANTIMICROBIANOS

Microbiologia no controlo e prevenção de IACS. Valquíria Alves Viana do Castelo 2014

Prevalência de produção de beta-lactamases... estendido em bacteremias por Klebsiella pneumoniae e Escherichia coli

Orientações Programáticas

1. A dinamização do Sistema de Vigilância Epidemiológica das Resistências aos Antimicrobianos tem de

An update on the Portuguese Program on Prevention and Control of Infection and Antimicrobial Resistance

CARACTERIZAÇÃO ANTIMICROBIANA FENOTÍPICA DE BACTÉRIAS DO GÊNERO Klebsiella spp. RESISTENTES À POLIMIXINA

10 ANOS DE VIGILÂNCIA EPIDEMIOLÓGICA DA INFEÇÃO NOSOCOMIAL DA CORRENTE SANGUÍNEA ADRIANA RIBEIRO LUIS MIRANDA MARTA SILVA

GCPPCIRA SESARAM, EPE

Resistência Microbiana: o que há de novo? Jussara Kasuko Palmeiro Hospital de Clínicas Universidade Federal do Paraná

[RELATÓRIO REGIONAL DA NOTIFICAÇÃO DE MICRORGANISMOS EPIDEMIOLOGICAMENTE SIGNIFICATIVOS]

Relatório da VE-INCS PROGRAMA DE VIGILÂNCIA EPIDEMIOLÓGICA INFEÇÕES NOSOCOMIAIS DA CORRENTE SANGUÍNEA RELATÓRIO DADOS DE 2013

Apresentação de Casos Clínicos: Usando os pontos de corte na prática clínica

Avaliação das metodologias M.I.C.E., Etest e microdiluição em caldo para determinação da CIM em isolados clínicos

RELATÓRIO CUMULATIVO DA SUSCETIBILIDADE DOS AGENTES DE INFEÇÃO URINÁRIA AOS ANTIMICROBIANOS

Atualização no tratamento das infecções por bactérias multirresistentes

Antibióticos. O impacto causado pelo mau uso no desenvolvimento de resistência bacteriana. Caio Roberto Salvino

SENSIBILIDADE BACTERIANA A ANTIMICROBIANOS, USADOS NA PRÁTICA MÉDICA - RIBEIRÃO PRETO-SP

KALINCA MIRANDA FERREIRA

Impacto da restrição ao uso da cefepima na sensibilidade dos bacilos Gram negativos em infecções hospitalares de um hospital ortopédico terciário

ARTIGO ORIGINAL 0RIGINAL PAPER. unitermos. key y words

Monitoramento de mecanismos de resistência emergentes em patógenos hospitalares

O que Realmente Funciona na Prevenção de IRAS por Gram - Negativos Multi Resistentes? Dr. Estevão Urbano

SUPERBACTÉRIAS: UM PROBLEMA EMERGENTE

SUPERBACTÉRIAS. O problema mundial da resistência a antibióticos

LEVANTAMENTO EPIDEMIOLÓGICO DE INFECÇÃO POR ACINETOBACTER SPP EM AMOSTRAS DE HEMOCULTURAS DE UM LABORATÓRIO DE SÃO JOSÉ DOS CAMPOS

Antibioticoterapia na Cirurgia Abdominal

Resistência aos antimicrobianos nos animais da cadeia alimentar. Uma preocupação crescente

Moniz S. 1, Silva A.R. 1, Correia C. 1, Torrinha A. 1, Pereira A.M. 1, Amorim J. 1 ARTIGO ORIGINAL ORIGINAL ARTICLE

I Data:28/11/06. III Tema: Meropenem. IV Especialidade: Medicina Interna - Infectologia

Políticas de Saúde na Prevenção e Controlo de Infeção e Resistências aos Antimicrobianos

Uso Racional de Antibióticos

Caracterização molecular de Enterococcus spp. resistentes à vancomicina em amostras clínicas, ambientes aquáticos e alimentos

Resistência Microbiana: Estratégias para o uso racional de antimicrobianos Claudia Fernanda de Lacerda Vidal

VIGILÂNCIA EPIDEMIOLÓGICA DAS INFEÇÕES NOSOCOMIAIS DA CORRENTE SANGUÍNEA

Frequência e perfil de resistência de Klebsiella spp. em um hospital universitário de Natal/RN durante 10 anos

Comparação das atividades antimicrobianas de meropenem e imipenem/cilastatina: o laboratório necessita testar rotineiramente os dois antimicrobianos?

Orientações Programáticas do Programa de Prevenção e Controlo das Infecções e Resistências aos Antimicrobianos

PLANO ESTADUAL DE ELIMINAÇÃO DE BACTÉRIAS MULTIRRESISTENTES (BMR) USO RACIONAL DE ANTIMICROBIANOS

ALIANÇA PORTUGUESA PARA A PRESERVAÇÃO DO ANTIBIÓTICO (APAPA)

Documentos recuperados

Bastonetes Gram Negativos Multi-Resistentes. SCIH Hospital Pró-Cardíaco Marisa Santos, Kátia Marie Senna, Giovanna Ferraiuoli.

NOTA TÉCNICA N o 1/2010

Controvérsias: FIM da vigilância para MRSA, VRE, ESBL

Epidemiologia das betalactamases de espectro estendido no Brasil: impacto clínico e implicações para o agronegócio

USO RACIONAL DE ANTIBIÓTICOS EM GERMES MULTIRRESISTENTES

Prevenção e Controlo de Infeções e de Resistência aos Antimicrobianos em números 2014

Como Tratar Enterobactérias Resistentes a Carbapenêmicos. Luís Gustavo O. Cardoso CCIH - Hospital de Clínicas - UNICAMP

Comitê Europeu de Teste de Sensibilidade aos Antimicrobianos

Otimização da antibioticoterapia e o papel da farmacodinâmica

Audiência Comissão de Saúde Assembleia da República, 28 Setembro Surto de infeções hospitalares por bactérias multirresistentes

SECRETARIA DE ESTADO DA SAÚDE DO PARANÁ. Boletim Informativo

Bactérias multirresistentes no TCH

MONITORAMENTO DA DISPENSAÇÃO DOS MEDICAMENTOS DE USO RESTRITO UTILIZADOS POR PACIENTES INTERNADOS EM UM HOSPITAL PÚBLICO DE TERESINA, PIAUÍ.

resistentes a carbapenêmicos em quatro hospitais terciários de Porto Alegre

Infecções do Local Cirúrgico em Portugal Ana Cristina Costa

EPIDEMIOLOGIA, PREDITORES CLÍNICOS E MICROBIOLÓGICOS DA PNEUMONIA ASSOCIADA À VENTILAÇÃO MECÂNICA: revisão integrativa com IRAMUTEQ

Controle de IRAS Hospital Público X Privado. Dra. Cláudia Mangini CRM SP

Transcrição:

PROGRAMA NACIONAL DE PREVENÇÃO DA RESISTÊNCIA AOS ANTIMICROBIANOS José Artur Paiva Coordenador do Programa Nacional de Prevenção da Resistência aos Antimicrobianos Direcção Geral de Saúde

Agenda A situação actual: - os microrganismos problema - o consumo de antimicrobianos O Programa Nacional de Prevenção das Resistências aos Antimicrobianos: - os sistemas de avaliação e vigilância - as acções de melhoria - o cronograma - os indicadores

A situação actual: Agenda - os microrganismos problema - o consumo de antimicrobianos O Programa Nacional de Prevenção das Resistências aos Antimicrobianos: - os sistemas de avaliação e vigilância - as acções de melhoria - o cronograma - os indicadores

Where we stand Bad bugs No drugs No ESKAPE

ESKAPE pathogens Enterococcus vancomycin resistant Staph. aureus meticillin resistant Klebsiella ESBL+ Acinetobacter IMIP-R Pseudomonas aeruginosa IMIP-R Enterobacter CEF-R Rice. J Infection 2008; 197: 1078-81

ESCAPE pathogens Enterococcus vancomycin resistant Staph. aureus meticillin resistant Clostridium Acinetobacter IMIP-R Pseudomonas aeruginosa IMIP-R Enterobacteriacae ESBL+ Adapted from Jordi Rello

Grade and value of resistance Paterson: PDR: Res 3 and 4 Ceph, Carbapenems, Pip/tazo, Quinolones XDR (extreme): PDR + also R to Aminog, Tigecycline, Polimixins Falagas: MDR: R>3 classes of potentially effective antibiotics Paterson DL, et al. CID 2007;45:1179-81 Falagas ME. CID 2008:46; 1121 XDR (extensive): Resistance to all except 1 or 2 antibiotics PDR: Resistance to all classes of potentially effective antibiotics

Microrganismos problema Programa Nacional de Prevenção de Resistência aos Antimicrobianos 2010

EARSS 22 labs

Streptococcus pneumoniae - Penicillin EARSS 2008 18 %

Enterococcus faecium - vancomycin EARSS 2008 24 %

Staphylococcus aureus - methicillin EARSS 2008 53 %

Vancomycin MIC distribution creeping towards susceptibility breakpoint over time MRSA isolates (n=662) measured in a single US tertiary care institution Proportion of isolates measured, % 80 70 60 50 40 30 20 10 0 MICs measured by Etest 2001 2003 2005 Susceptibility breakpoint 0.125 0.19 0.25 0.38 0.5 0.7 1.0 1.5 2.0 3.0 4.0 Vancomycin MIC, µg/ml Steinkraus G et al. J Antimicrob Chemother 2007;60:788 794

Gram negative bacteria -Classes of β-lactamases Serineβ-Lactamases Metalloβ-Lactamases AmpC (Class C) ESBLs Carbapenemases Carbapenemases Class A (TEM, SHV, CTX-M) Class D (OXA) Class A (KPC; IMI) Class D (OXA) Class B enzymes (IMP; VIM) NDM-1

Departamento da Prevalence of ESBLs in Enterobacteriaceae 1. Bouchillon et al. Int J Antimicrob Agents 2004;24:119 124 2. Edelstein et al. ICAAC, Washington, USA 2004 Poster: C2-1331 РЕЗОРТ 2002-042 Austria 3.2% Germany 2.6% The Netherlands 2.0% Belgium 10.1% Switzerland 3.4% France 5.2% Portugal 15.5% Spain 4.9% PEARLS 2001 2002 Russia 52.4% ESBL, % Slovenia 7.7% Italy 14.3% Greece 27.4% Croatia 15.0% Turkey 13.0% 52.4 27.4 13.0 15.5 10.1 4.9 7.7 3.2 3.4 2.0 2.6

In vitro activity (%) of various agents against ESBL +ve and ESBL ve strains Departamento da ESBL +ve ESBL -ve Meropenem Imipenem Cefoper.-Sulb. Amikacin Piper.-Tazo. Ciprofloxacin Co-trimoxazole Amox.-Clav. Gentamicin Cefepime Cefotaxime Ceftazidime 12.4 11.1 23.8 45.1 49.6 61.0 59.5 65.5 67.2 65.5 72.6 80.1 82.9 91.7 100.0 100.0 99.1 96.6 99.5 91.5 ICU strains 2002-04 RESORT Study

E. coli 3rd gen. caphalosporin EARSS 2008 10 %

Klebsiella pneumoniae 3rd gen. cephalosporin EARSS 2008 26 %

E. coli - quinolones EARSS 2008 29 %

Klebsiella pneumoniae - quinolones EARSS 2008 22 %

Pseudomonas aeruginosa - ceftazidime EARSS 2008 16 %

Pseudomonas aeruginosa - piperacillin EARSS 2008 17 %

Pseudomonas aeruginosa - carbapenems EARSS 2008 18 %

17% of Pseudomonas aeruginosa isolates were found to be multi-resistant ( 3 classes of antibiotics) 6% were resistant to all five classes 14 12 10 % Isolates The most dominant phenotype in 2008 was combined resistance to all five classes of antimicrobials 8 25% isolates resistant to 2 antibiotics 6 4 2 0 1 2 3 4 5* *PIPT + CAZ + FQ + CARB + AmG EARSS 2008

Multidrug resistance (MDR) BACTERIA MDR MDR definition EARSS 2008 Escherichia coli 9% R to 3rd gen cephalosporins, quinolones and aminoglycosides Klebsiella pneumoniae 14% R to 3rd gen cephalosporins, quinolones and aminoglycosides Pseudomonas aeruginosa 17% R to at least three of these: ceftazidime, piperacillin, quinolones, aminoglycosides, carbapenems

Portugal 2001-2008 EARSS 2008

Agenda A situação actual: - os microrganismos problema - o consumo de antimicrobianos O Programa Nacional de Prevenção das Resistências aos Antimicrobianos: - os sistemas de avaliação e vigilância - as acções de melhoria - o cronograma - os indicadores

Resistências Antimicrobianas Condicionantes Departamento da DeLisle S. et al. Chest 2003;123:504S 518S

Prevenção de resistência aos antimicrobianos Programa Nacional de Controlo de Infecção Programa Nacional de Prevenção de Resistência aos Antimicrobianos

Selection for Antimicrobial-Resistant Strains Resistant Strains Rare Antimicrobial Exposure Resistant Strains Dominant

Pathogens associated with inadequate antimicrobial therapy of VAP Departamento da Organisms (%) 50 40 P. aeruginosa Most episodes of inadequate antimicrobial therapy are due to potentially antibiotic-resistant bacteria 30 20 10 S. aureus Acinetobacter baumannii Other Klebsiella pneumoniae 0 Organism type Kollef MH. Clin Infect Dis 2000;31(S4):S131 138

O ciclo vicioso Utilização de antibióticos de largo espectro de forma prolongada Selecção/Emergência de microrganismos multiresistentes Aumento da pressão antibiótica

Outpatient antibiotic use in 2008 ESAC

Outpatient antibiotic use DDD / 1000 habitants / day ESAC 2008

Outpatient antibiotic use Portugal in the last ten years ESAC

Outpatients use of quinolones 2008 ESAC

Hospital use of antimicrobials ESAC

Agenda A situação actual: - os microrganismos problema - o consumo de antimicrobianos O Programa Nacional de Prevenção das Resistências aos Antimicrobianos: - os sistemas de avaliação e vigilância - as acções de melhoria - o cronograma - os indicadores

1. Sistemas de vigilância Sistema informatizado de vigilância e alerta de microrganismos resistentes relevantes Sistema de vigilância de consumo hospitalar de antimicrobianos

2. Como reduzir/adequar o consumo de antimicrobianos Efeito de Hawthorne medir/avaliar leva a melhorar Pedagogia / Educação do cidadão e dos profissionais Regulação: emanação de normas e algoritmos Acompanhamento e consultadoria: antimicrobial stewardship

Mantenha a eficácia dos antibióticos: uma tarefa para todos! Uso errado de antibióticos torna as bactérias resistentes aos mesmos Infecções por bactérias resistentes são mais perigosas e difíceis de tratar Evite as infecções: lave as mãos e cumpra o programa de vacinas Os antibióticos não actuam nas infecções por vírus, como a gripe Não se auto-medique: não tome antibióticos sem prescrição do médico Tome os antibióticos, de acordo com as indicações do médico Não tenha antibióticos em casa: devolva à farmácia os comprimidos de antibiótico sobrantes

2. Como reduzir/adequar o consumo de antimicrobianos Efeito de Hawthorne medir/avaliar leva a melhorar Pedagogia / Educação do cidadão e dos profissionais Regulação: emanação de normas e algoritmos Acompanhamento e consultadoria: antimicrobial stewardship

Protocolos / Guidelines Enhance education Enhance integration Enhance efficiency Enhance efficacy Enhance safety: error rate Reduces variability Enhance audit Enable rigorous clinical research Elicits best-practice

Guidelines from societies Standard operating procedure Evidence based medicine Local conditions

2. Como reduzir/adequar o consumo de antimicrobianos Efeito de Hawthorne medir/avaliar leva a melhorar Pedagogia / Educação do cidadão e dos profissionais Regulação: emanação de normas e algoritmos Acompanhamento e consultadoria: antimicrobial stewardship

Comissões de Antibióticos / CFT Avaliação / Regulação / Normalização do seu papel Empowerment Acesso e utilização de dados dos sistemas de vigilância Customização de normas nacionais Pedagogia / Acompanhamento Articulação Comissão de Antibióticos Comissão de Controlo de Infecção Proximidade à DQ-DGS/Coordenação PNPRA

Agenda A situação actual: - os microrganismos problema - o consumo de antimicrobianos O Programa Nacional de Prevenção das Resistências aos Antimicrobianos: - os sistemas de avaliação e vigilância - as acções de melhoria - o cronograma - os indicadores

Impact measurement Process measures - Did antimicrobial use change? Outcome measures - Did microbial resistance reduce?

Metas / Cronograma Departamento da

Conclusões Elevada incidência de microrganismos multiresistentes Elevado consumo de antimicrobianos O ciclo vicioso: infecção antibiótico Resposta necessária: o PNPRA e o PNCI duas faces da mesmo plano Vigiar para detectar precocemente Melhorar com: pedagogia, regulação, acompanhamento Medir/Auditar: indicadores de processo (melhorar prescrição antibiótica) e de resultado (diminuir MR microbiana) As Comissões de Antibióticos / CFT