TEMA 7. AS TRANSFORMACIÓNS SOCIOECONÓMICAS NA ESPAÑA LIBERAL TEMA 7-A. TRANSFORMACIÓNS ECONÓMICAS
|
|
- Patrícia Minho Escobar
- 6 Há anos
- Visualizações:
Transcrição
1 TEMA 7. AS TRANSFORMACIÓNS SOCIOECONÓMICAS NA ESPAÑA LIBERAL TEMA 7-A. TRANSFORMACIÓNS ECONÓMICAS I.- ATRASO E DESENVOLVEMENTO ECONÓMICO En España, o proceso de renovación agrícola, industrial e comercial foi, no século XIX e comezos do XX, débil e moderado; a isto contribuíron unha serie de factores: - Obstáculos físicos e naturais: a disposición compartimentada do relevo que dificulta as comunicacións (unha alta meseta central rodeada de montañas), ríos pouco navegables, deficiente calidade das terras - Escasas transformacións nos sistemas agrarios: falta de renovación técnica e a mentalidade conservadora dos propietarios permitiron o mantemento dunha agricultura tradicional que empreñaba grandes cantidades de man de obra. - Reducida capacidade de consumo do mercado interior: os baixos ingresos dos campesiños e dos obreiros, que vivían nunhas míseras condicións de vida e de mera subsistencia, limitaban a súa capacidade de compra, e polo tanto, os niveis de produción. - Falta de competitividade dos produtos españois: os altos custos de produción, provocados tanto polos obstáculos físicos e naturais, como pola falta de renovación e especialización, fixo que os produtos españois non puidesen competir no mercado mundial e obrigou aos empresarios e ás autoridades a desenvolver unha política proteccionista. - Despreocupación polas innovacións técnicas: as clases dominantes non prestaron atención ao desenvolvemento da educación e da investigación, o que orixinou o mantemento de altas taxas de analfabetismo e unha forte dependencia da tecnoloxía estranxeira. - Escaseza de capitais e preferencia por investimentos inmobiliarios ou especuladores (Bolsa, débeda pública) - Mentalidade dos empresarios e políticos: os primeiros procurando asegurar os seus beneficios mediante a protección do Estado para as súas actividades e sobreexplotando aos traballadores, en vez de innovar e ser competitivos; os segundos, garantíndolles o seu apoio legal. II.- PRINCIPAIS ACTIVIDADES ECONÓMICAS 2.1. A REFORMA AGRARIA LIBERAL E AS DESAMORTIZACIÓNS Cando se fala de reforma agraria hai que falar de desamortización, e esta consistiu na incautación por parte do Estado da maioría das terras pertencentes á Igrexa e aos concellos, que estaban amortizadas, para seren vendidas en pública poxa (subasta). Así se consolidou a propiedade privada e desapareceron as formas de propiedade compartida da terra. A razón fundamental para desamortizar foi o déficit de Facenda pero moitos dos
2 que apoiaron a venda destas propiedades estaban convencidos de que a liberalización da propiedade rural melloraría a eficiencia da agricultura. A cambio das súas propiedades, a Igrexa recibiu como compensación o feito de que o Estado incluíra nos seus orzamentos unha partida para o mantemento do clero. Etapas da desamortización O proceso desamortizador iniciouse en 1798 por Carlos IV: a desamortización de Godoy (obrigado polos gastos de guerra) pero o groso do proceso tivo lugar no século XIX: O Goberno de Xosé I ( ) para conseguir partidarios recorreu á supresión de conventos e á venda dos seus bens. En 1813 as Cortes de Cádiz promulgaron un decreto xeral de desamortización polo que o Estado confiscaba os bens dos afrancesados, das ordes militares, dos conventos suprimidos ou destruídos, e a súa venda, xunto con parte do patrimonio da Coroa e dos baldíos e terras dos concellos. Esta medida só estivo vixente durante o Trienio Liberal. En 1836 tivo lugar a desamortización eclesiástica de Mendizábal, decretándose a expropiación polo Estado dos bens das ordes relixiosas (clero regular) e a súa venda. O seu principal obxectivo foi recadar fondos para financiar a guerra contra os carlistas ( ). En 1841, durante o goberno de Espartero (rexencia) levouse a cabo a confiscación e venda dos bens do clero secular (segunda etapa da desamortización eclesiástica). En 1855 retómase o proceso desamortizador que tivo lugar durante o Bienio Progresista. É a coñecida como desamortización xeral de Madoz, pola que se puxeron á venda o resto das propiedades eclesiásticas así como os bens do Estado e dos concellos[1]. Tamén neste caso un dos seus obxectivos principais foi obter ingresos para a Facenda. Balance global da desamortización: - Como medida política foi un éxito: o réxime de propiedade da terra transformouse e o réxime liberal consolidouse. - Desde o punto de vista socio-económico, por un lado as medidas desamortizadoras serviron para incrementar os latifundios agrarios (pero sen investir na súa modernización), o que se considerou unha ocasión perdida para conseguir que unha gran parte dos campesiños pobres e xornaleiros puidesen acceder á propiedade da terra. Tamén se di que eses posibles compradores non tiñan capacidade para mercalas por falta de capitais. Tamén se culpa á desamortización de ter contribuído ao atraso da industrialización pola desviación dos recursos financeiros cara á compra de terras, en lugar de investilos nas actividades industriais. - As vítimas foron a Igrexa, os municipios e os campesiños pobres e xornaleiros, que viron empeorar as súas condicións de vida coa perda dos beneficios da caridade eclesiástica e do aproveitamento das terras e pastos comunais, así como polo endurecemento dos contratos de arrendamento e de traballo. Producíronse tamén cuantiosas perdas no patrimonio artístico e cultural da Igrexa, debido á exclaustración e ao abandono de conventos e mosteiros.
3 En Galicia a desamortización tivo unhas especiais características, debido á pervivencia do sistema foral e á peculiar organización dos montes comunais. A case totalidade das terras galegas explotábanse mediante contratos de arrendamento de longa duración: os foros, que recoñecían a existencia, sobre unha mesma parcela de terra, de dereitos diferentes en mans de grupos distintos: os campesiños cultivadores, que pagaban as rendas e non podían ser expulsados da terra (posuían o dominio útil); a nobreza terratenente, os conventos, mosteiros e catedrais, donos e titulares das terras (posuían o dominio eminente) e perceptores dunha parte das rendas. A fidalguía local exercía un papel de intermediaria e cobraba a maior parte das rendas. Ao mesmo tempo, a maioría dos montes comunais non eran propiedade dos concellos, senón dos veciños das parroquias e aldeas. As características máis destacadas da desamortización galega son: - O que se saca a poxa pública son, basicamente, as rendas forais que percibían os conventos, mosteiros e catedrais; é dicir: o que vendeu o Estado foi o dereito a percibir unhas rendas e, nunha mínima proporción, a propiedade plena da terra. - Escasa importancia da desamortización de propios, debido ao escaso patrimonio dos concellos galegos. - Non se alterou a organización agraria tradicional procedente do Antigo Réxime. Os compradores dos bens desamortizados convertéronse en rendistas sen posibilidade de intervir no proceso de produción agraria e a explotación permaneceu estancada. - Os campesiños conservaron os seus dereitos sobre a terra. A partir de finais do século XIX, a perda de valor das rendas forais e a presión dos agricultores fixo que estes lograran, mediante a redención dos foros, a propiedade da terra, proceso culminado en 1926 (Lei de redención de foros) A INDUSTRIA Na España do século XIX as transformacións do sector secundario foron importantes pero estiveron moi afastadas das dos países que se industrializaron. Ao final deste período, a economía española seguía a ser principalmente agraria, incapaz de competir no mercado internacional, e a participación da industria na renda nacional non superaba un quinto do total. Os inicios da industria moderna: o algodón A expansión da industria moderna na España do século XIX é, en gran medida, a expansión desta actividade en Cataluña. De aí que podamos falar de Cataluña como fábrica de España. No resto do territorio, a actividade industrial non experimentou un proceso de modernización semellante. Describir a industria moderna en Cataluña no século XIX é referirse á industria téxtil algodoeira. O seu desenvolvemento como manufactura algodoeira tivo lugar a partir do último terzo do século XVIII, e desde o seu nacemento foi un sector dedicado a producir para o mercado e non para o autoconsumo.
4 O desartellamento dos mercados durante a Guerra da Independencia detivo a súa expansión pero despois do conflito e malia o inicio case inmediato da emancipación das colonias e da detención do comercio con elas, o ritmo expansivo da produción proseguiu con rapidez, indicio claro de que o seu principal mercado era o interior de España, e tamén hai que destacar o grao de mecanización acadado (foi máis rápida no fiado ca no tecido), a partir de 1832 empregouse a máquina de vapor (as primeiras foron as da fábrica Bonaplata de Barcelona). As razóns do éxito da industrialización en Cataluña débense buscar na ambición empresarial, na substitución de importacións por produtos elaborados no interior, substitución que estivo fortemente apoiada pola política arancelaria, e na ampliación da demanda a base do téxtil tradicional (a mediados de século, o algodón dominaba o téxtil español representando algo máis do 60% do total do sector). O carbón e os inicios da siderurxia Ata os anos trinta do século XIX a hexemonía correspondeu a Andalucía pero os intentos de crear unha siderurxia propia (Málaga, Marbella, Sevilla) para non ter que depender da importación estranxeira fracasaron pola falta de carbón de calidade. A pesar do seu temperán inicio (en 1831 a fábrica La Constancia de Málaga contaba xa cun alto forno) e de que, cara á metade do século, este núcleo andaluz producía o 85% do ferro coado en España, a competencia das instalacións do Norte e dos produtos estranxeiros acabou por arruinar o foco do Sur. Desde os anos corenta toma o relevo Asturias (zona rica en carbón mineral) e foi o centro siderúrxico de España entre 1864 e 1879; pero a partir de 1876, a chegada de coque galés barato á ría do Nervión, como contrapartida da exportación de mineral de ferro, conduciu á consolidación da siderurxia en Biscaia e á perda de competitividade das empresas asturianas con custos moi superiores polo uso do coque autóctono de escasa calidade. Así, en Biscaia consolidouse unha industria siderúrxica moderna debido á acumulación de capital procedente da exportación de mineral de ferro, debido tamén á repatriación de capital físico (cartos) e humano procedente de Cuba, trala súa independencia. Debido a estes tres factores o País Vasco acadou a súa supremacía fronte a Asturias e o sur malagueño. Tamén se consolidou o eixe comercial entre Bilbao e Cardiff, baseado na exportación de mineral de ferro a Inglaterra e na importación de carbón galés (que era de maior calidade có asturiano) para os Altos Fornos vascos. Isto foi fundamental porque ademais, permitiu reducir o custo dos fletes dado que os barcos voltaban con carga.- A influencia deste eixe comercial tamén se apreciou en Cantabria, onde se constituiu en 1899 unha siderurxia (País Vasco, Asturias, Cantabria). Á beira da siderurxia vasca consolidáronse en Biscaia as principais empresas de construcións mecánicas e de construción naval, industrias químicas, compañías eléctricas, etc. que conformarán unha sólida base industrial e financeira. A difusión industrial O tamaño do sector algodoeiro catalán non debe facernos esquecer o reducido peso do
5 conxunto da industria dentro da economía cara o ano 1875 nin, tampouco, o feito de que na maior parte do territorio español predominasen as actividades tradicionais. Doutra banda, dentro desta reducida actividade manufactureira, os sectores preponderantes eran os vencellados á alimentación e ao vestido, as necesidades máis inmediatas da poboación. Isto é síntoma evidente da debilidade da base industrial española cando é comparada coa de Gran Bretaña, Francia ou Alemaña. Xunto aos núcleos industriais básicos, Cataluña e País Vasco, a industria difundiuse por zonas máis amplas do territorio; por exemplo, Madrid participou tamén neste proceso de expansión ata converterse na terceira rexión industrial. Evidentemente, a importancia dos seus progresos está vencellada, en boa medida, ao feito de ser a capital de España e sede da Administración Central (tiña moita poboación e aumentaba a demanda de bens de consumo, p.ex. creáronse empresas dedicadas á fabricación de automóbiles). Destaca tamén a industria conserveira galega (a partir de fins do século XIX), Aragón, a Comunidade Valenciana, no sector das fariñas e do cemento. Os obstáculos á industrialización A escasa capacidade de compra da inmensa maioría dos consumidores españois foi unha das causas do reducido tamaño acadado polo sector industrial durante o século XIX. A escasa demanda supón custos por unidade máis elevados porque estes adoitan diminuír segundo aumenta a cantidade producida. A súa posición xeográfica, no extremo sudoccidental de Europa, constituíu un factor adverso para a expansión industrial. Tendo en conta que o mercado interno era modesto pola reducida renda dos seus habitantes, a distancia en relación co núcleo central da industrialización do continente supoñía unha desvantaxe tanto para a adquisición de materias primas como para a colocación do producido. Tamén hai que ter en conta o feito de que o Estado absorbese recursos para facer fronte ós seus gastos debido á insuficiencia dos impostos. Deste xeito, encareceu o financiamento das empresas e deixou de incentivarse o investimento produtivo. E por último, deben subliñarse as consecuencias negativas da ausencia de carbón de calidade e de auga, materias primas fundamentais da industrialización europea. A desfavorable dotación destes dous recursos naturais limitou o crecemento da produción. En Galicia, o panorama industrializador é máis ben pobre. Os sectores artesanais tradicionais, especialmente o téxtil, os curtidos e a ferrería, arruináronse pola competencia doutras zonas. O liño galego non resistiu a competencia do algodón, polo que foi desaparecendo. En cambio, a salgadura da pesca, actividade tradicional nas rías galegas, deu lugar a unha importante industria conserveira de peixe, de rápido crecemento a partir das décadas finais do século XIX, que arrastrou tras de si a outros sectores. Na década dos oitenta instálanse as principais fábricas nas Rías Baixas (Barreras, Alonso, Curbera, Massó, Cerqueira, Alfageme). As conserveiras xiraban arredor da sardiña, que se convertía así na clave de todo o proceso. Fóra do sector conserveiro, cómpre destacar a construción naval (estaleiros de Ferrol e de Vigo) e o desenvolvemento, a partir de 1900, da produción hidroeléctrica, aproveitando a abundancia de cursos de auga. As
6 necesidades bélicas da I Guerra Mundial permitiron unha explotación extraordinaria, pero pasaxeira, do wolframio O FERROCARRIL A introdución en España do ferrocarril, considerado por todos como símbolo do progreso económico e modernización, foi relativamente tardía. O primeiro ferrocarril inglés dedicado ao transporte de viaxeiros funcionou en 1830, pero en España non o fixo ata 1848, nun pequeno tramo entre Barcelona e Mataró. A Lei de Ferrocarrís de 1855 regulamentaba tanto o carácter da rede como o sistema de concesión e os apoios estatais; entre outras medidas establecía: - Un deseño de trazado radial para as liñas ferroviarias de primeira orde, con centro en Madrid co obxectivo de unir o centro coa periferia. - A construción das liñas podía ser realizada polo Goberno ou por compañías privadas. - A explotación das liñas podía realizala o Goberno ou ser concedida a particulares por un prazo máximo de 99 anos. O capital maioritario foi francés; e as características do terreo aconsellaron dar maior ancho ás vías españolas, ocasionando problemas á hora de unilas cos trazados europeos. As velocidades alcanzadas polas primeiras locomotoras resultan hoxe irrisorias, pero no momento resultaban incribles (de Madrid a Barcelona tardábase 24 horas e de Madrid a Alacante, 15). III.- MODERNIZACIÓN DEMOGRÁFICA E EMIGRACIÓN 3.1. O MODELO DEMOGRÁFICO O réxime demográfico na España liberal presenta trazos característicos do modelo demográfico antigo xunto con importantes elementos de cambio. Os trazos do modelo demográfico antigo (crecemento moi lento da poboación debido á alta mortalidade, a pesar das elevadas taxas de natalidade) mantivéronse ata finais do século XIX (a esperanza de vida estaba en 34 anos para os homes e 36 para as mulleres). Entre os factores que determinaban as elevadas taxas de mortalidade estaban: - Crises cíclicas de subsistencias, especialmente graves foron as de 1847, 1857 e 1867, debido ás malas colleitas por alteracións climáticas. - Epidemias periódicas, como as de cólera (1834, 1854, 1865, 1885) ou a gripe (1918). - Enfermidades de carácter endémico como a tuberculose e tifos - As guerras (Independencia, carlistas, colonais).
7 A partir de 1885 iníciase en España un cambio no comportamento demográfico da poboación, cun crecemento importante: a natalidade foise reducindo por razóns de índole individual e social (crecente industrialización e urbanización), e a mortalidade comezou a descender a partir da década de 1890 debido, principalmente, a unha mellor alimentación, á desaparición das mortíferas crises de subsistencias, á redución das enfermidades infecciosas e á mellora das condicións médico-sanitarias. Este crecemento presentou importantes diferencias rexionais e reforzouse a tendencia dos séculos anteriores: estancamento das rexións do interior (coa excepción de Madrid pola capitalidade) e aumento da poboación nas zonas periféricas, sobre todo na costa mediterránea e atlántica (desenvolvemento agrícola e maior industrialización) O PROCESO DE URBANIZACIÓN Había un predominio absoluto do mundo agrario pero, co transcurso do século, as cidades desempeñaron un papel cada vez máis relevante. O incremento da poboación urbana foi unha das consecuencias máis visibles da consolidación da nova sociedade (no ano 1836, menos do 10% da poboación residía nas capitais de provincia. No ano 1900, a cifra era do 16,6%: un aumento superior ó 50%, malia que era aínda unha proporción moi baixa do total da poboación. Hai que ter en conta que se tratou dun proceso de urbanización limitado debido á modesta transformación industrial (menos intensa que na maior parte dos países industrializados). O crecemento máis importante deuse, a partir do ano 1850, en Madrid e Barcelona (centros político e industrial respectivamente) e cara a onde se dirixiron os fluxos máis importantes de poboación desde outras provincias e especialmente, desde zonas rurais. O aumento de tamaño dalgunhas cidades obrigou a derrubar as murallas de orixe medieval e a programar a súa ampliación con plans de reforma urbana (os ensanches): ensanches de Madrid (Carlos María Castro) e de Barcelona (Ildefonso Cerdá), os dous en En definitiva, novas cidades para unha nova sociedade: amplas rúas e avenidas, estacións de ff.cc, iluminación pública de gas, construción da rede de sumidoiros, novas formas de lecer (apareceron os cafés, as salas de baile e os espectáculos ao aire libre, etc.). Nas cidades, a concentración de industrias e de traballadores asalariados produciu os primeiros conflitos de clase. A riqueza e máis o luxo dos poderosos contrastaba co amoreamento e a miseria dos máis pobres; isto xeraba unha conciencia social da necesidade de organizarse para mellorar as formas de vida e de traballo OS MOVEMENTOS MIGRATORIOS O desfase entre o crecemento demográfico e o desenvolvemento dos recursos orixinou
8 un desequilibrio que obrigou á saída do excedente en busca de novas posibilidades de subsistencia. Unha reacción habitual é a emigración, a saída do lugar de orixe na procura de mellores condicións de vida. Desde a segunda metade do século XIX aumentou considerablemente a emigración española a América. Calcúlase que un millón marcharon na década final do XIX, cifras que seguen en aumento ata a Primeira Guerra Mundial. As boas condicións económicas das repúblicas hispanoamericanas, as afinidades lingüísticas e a mellora nos medios de comunicación facilitaron a marcha dos emigrantes, que soñaban con mellorar a súa situación ( facer as Américas ). A pesar de ser un fenómeno de tipo xeral, non todas as zonas de España estiveron afectadas por igual. Galicia foi unha das zonas de maior emigración. O número de emigrantes foi moi elevado. Entre 1860 (poboación total, ) e 1970 (poboación total, ) saíron de Galicia máis de galegos. Os portos da Coruña e Vigo, nas décadas finais do século XIX e iniciais do XX, foron os principais focos de saída (chegaban a embarcar ata 200 por día na Coruña en 1884); as autoridades advertiron que de seguir así, quedaría sen brazos a rexión. [1] Propios: bens pertencentes aos concellos e dos que estes obtiñan beneficios para cubrir os seus gastos. Comúns: propiedades colectivas dos veciños que as aproveitaban de modo directo, persoal e gratuito, ben conxuntamente ou por quenda.
ECONOMÍA ESPAÑOLA SÉCULO XIX
ECONOMÍA ESPAÑOLA SÉCULO XIX ECONOMÍA ESPAÑOLA AGRICULTURA ( Sector primario)) INDUSTRIA (Sector secundario)) MINARÍA COMERCIO( Sector terciario) ECONOMÍA EUROPA ESPAÑA SÉCULO XVIII REVOLUCIÓN AGRÍCOLA
Leia maisCONSELLERÍA DE FACENDA Dirección Xeral de Planificación e Fondos. A estratexia Galicia 2020
CONSELLERÍA DE FACENDA Dirección Xeral de Planificación e Fondos A estratexia Galicia 2020 Galicia atópase no 2020, de seguir as tendencias actuais, entre o terzo de rexións europeas que experimentarán
Leia maisTema 3: As transformacións socioeconómicas na España liberal ( )
Tema 3: As transformacións socioeconómicas na España liberal (1800-1923) Paralelamente á construción política do Estado liberal tivo lugar en España, ao longo do S XIX e as primeiras décadas do XX, un
Leia maisUNHA APROXIMACIÓN AO MUNDO CLÁSICO:
UNHA APROXIMACIÓN AO MUNDO CLÁSICO: Roma foi desde a súa fundación no ano 753 a.c. unha pequena cidade da Península Nos primeiros tempos, Roma foi gobernada por unha Monarquía, na que o.. tiña todos os
Leia maisA poboación mundial 1. Cifras e distribución 2. Movemento natural 3. Contrastes demográficos 4. As migracións Carlos Díaz Diéguez - IES As Mariñas
A poboación mundial 1. Cifras e distribución 2. Movemento natural 3. Contrastes demográficos 4. As migracións 1. Cifras e distribución da poboación Somos 7.000 millóns de persoas A distribución da poboación
Leia maisA Sociedade da Información en Galicia desde unha perspectiva de xénero
SI A Sociedade da Información en Galicia desde unha perspectiva de xénero Edita: Xunta de Galicia Presidencia Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (AMTEGA). Fundación para o Fomento da Calidade
Leia maisCiencia que estuda o pasado da humanidade.
- I.- Introdución á Historia: fontes históricas e liñas de tempo. - II.- A caída do Imperio romano e o inicio da Idade Media - III.- O Islam 1.- Define o concepto de Historia: Ciencia que estuda o pasado
Leia mais2 Prestacións económicas da Seguridade Social
28 2 Prestacións económicas da Seguridade Social 2.1 Prestación económica por parto ou adopción múltiple Trátase dunha axuda económica, de pagamento único, cando o número de fillas ou fillos que nacen
Leia maisConceitos PARTE III Conceptos PARTE III
Conceitos PARTE III Conceptos PARTE III REGIÃO NORTE GALICIA Camas por 1000 habitantes: número de camas de hospitais e de centros de saúde com internamento referido à população residente estimada para
Leia maisÁmbito: Xerencias de Atención Primaria e Centros de Saúde. Exemplo
Instrución: 14/2007 Data: 1/06/2007 Asunto: Trámites administrativos de aseguramento a realizar nos centros de saúde Orixe: Dirección Xeral de Aseguramento e Planificación Sanitaria e Dirección Xeral de
Leia maisCadernos do S. N. de CC OO de Galicia O emprego en 2015: pouco, precario e sen dereitos Setembro de 2015
Cadernos do S. N. de CC OO de Galicia O emprego en 2015: pouco, precario e sen dereitos Setembro de 2015 Elaboración: Secretaría de Emprego e Gabinete Económico ÍNDICE 1. Galicia crea menos emprego ca
Leia maisElabora: Instituto Galego das Cualificacións Edita: Xunta de Galicia Consellería de Traballo e Benestar Dirección Xeral de Emprego e Formación
. Elabora: Instituto Galego das Cualificacións Edita: Xunta de Galicia Consellería de Traballo e Benestar Dirección Xeral de Emprego e Formación CONTIDO 1. DATOS DE POBOACIÓN 2. ENQUISA DE POBOACIÓN ACTIVA
Leia maisDOCUMENTACIÓN DUNHA EXPLOTACIÓN GANDEIRA MANUAIS PARA O CUMPRIMENTO DA CONDICIONALIDADE
DOCUMENTACIÓN DUNHA EXPLOTACIÓN GANDEIRA MANUAIS PARA O CUMPRIMENTO DA CONDICIONALIDADE 1.- O QUE VOSTEDE TEN QUE CUMPRIR En toda explotación gandeira deben estar presentes os seguintes documentos: 1.
Leia maisPROGRAMA PARA A PROMOCIÓN DO EMPREGO AUTÓNOMO (TR341D)
PROGRAMA PARA A PROMOCIÓN DO EMPREGO AUTÓNOMO (TR341D) Finalidade / Obxectivo A finalidade deste programa é promover e axudar a financiar aqueles proxectos empresariais cunha viabilidade económica e financeira
Leia maisfinalidade beneficiarias actividades subvencionables normas específicas de subvencionabilidade obrigas
PÁXINA 2 normativa reguladora finalidade beneficiarias PÁXINA 3 actividades subvencionables normas específicas de subvencionabilidade PÁXINA 4 contías obrigas PÁXINA 5 presentación de solicitudes prazo
Leia maisPROGRAMAS EDUCATIVOS MUNICIPAIS EDUCANDO EN DEREITOS DENDE A CIDADE
PROGRAMAS EDUCATIVOS MUNICIPAIS 2009-2010 EDUCANDO EN DEREITOS DENDE A CIDADE Os dereitos das nenas e dos nenos a traverso da obra de Francesco Tonucci PROGRAMAS EDUCATIVOS MUNICIPAIS 2009-2010 EDUCANDO
Leia maisParo rexistrado por sexo e grupos de idade Homes Mulleres. Menores de 30 anos De 30 a 49 anos De 50 ou máis anos
1 PARO REXISTRADO Principais cifras do paro rexistrado O pasado mes de febreiro pechou con 235.268 persoas desempregadas inscritas nas oficinas do servizo público de emprego en Galicia, das cales o 53,73
Leia maisPROCEDEMENTO FACTURA ELECTRÓNICA - UNIVERSIDADE DE VIGO 2015
PROCEDEMENTO FACTURA ELECTRÓNICA - UNIVERSIDADE DE VIGO 2015 A) ALTA NO REXISTRO DE FACTURAS ELECTRÓNICAS DA XUNTA DE GALICIA SEF O primeiro que hai que facer é acceder ao SEF a través do seu enlace para
Leia maisVARIACIÓN MENSUAL DO PARO REXISTRADO EN GALICIA. AGOSTO
1 PARO REXISTRADO Evolución do paro rexistrado No mes de agosto constaban 193.045 persoas desempregadas nas oficinas do servizo público de emprego (SEPE), das cales 107.431 eran mulleres (o 56 % do paro
Leia maisHistoria de España. Introdución
Historia de España Introdución O estudo da historia de España é esencial para o coñecemento e comprensión non só do noso pasado senón tamén do mundo actual. Non menos importante é o carácter formativo
Leia maisGRAO EN TRADUCIÓN E INTERPRETACIÓN
Acordos sobre criterios de convalidación tomados pola Comisión de Relacións Exteriores (Subcomisións dos Graos en Tradución e Interpretación, Linguas Estranxeiras e Ciencias de Linguaxe) modificados o
Leia maisCONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA
DOG Núm. 189 Martes, 4 de outubro de 2016 Páx. 45663 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA RESOLUCIÓN conxunta do 26 de setembro de 2016, da Dirección Xeral
Leia maisCONCELLO DE PONTEDEUME (A CORUÑA) Nº SS.SS TELÉFONO DE CONTACTO NACEMENTO PARENTESCO
CONCELLO DE PONTEDEUME (A CORUÑA) PROCEDEMENTO SOLICITUDE DE NOVO INGRESO NA ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL CHALÉ ROSA CURSO 2018/2019 DOCUMENTO SOLICITUDE DATOS DO NENO/A APELIDOS NOME DATA DE NACEMENTO DATOS
Leia maisTransformacións económicas e sociais no século XIX
Educación secundaria para persoas adultas Ámbito social Educación a distancia semipresencial Módulo 3 Unidade didáctica 11 Transformacións económicas e sociais no século XIX Páxina 1 de 44 Índice 1. Introdución...3
Leia maisIII. ORGANISMOS AUTÓNOMOS
III. ORGANISMOS AUTÓNOMOS Os Organismos Autónomos aparecen recollidos no artigo 11 do texto refundido da Lei de réxime financeiro e orzamentario de Galicia que os define coma entes institucionais de dereito
Leia maisQue é unha rede de ordendores?
Redes Tema 4 Que é unha rede de ordendores? Unha rede informática é o conxunto de ordenadores interconectados entre sí, o que permite compartir recursos e información entre eles, Entre as ventaxas do uso
Leia maisOrzamentos da Xunta de Galiza
Orzamentos da Xunta de Galiza (Ano 2018) Gabinete técnico confederal 1 ORZAMENTOS XUNTA 2018 Os orzamentos e os seus compoñentes (gasto público e impostos) configuran a política fiscal, e nunha comunidade
Leia maisPIALE Integración en lingua portuguesa
PIALE Integración en lingua portuguesa Lisboa, outubro de 2015 Isabel Mato Sánchez. IES de Cacheiras (Teo) E se as histórias para crianças passassem a ser de leitura obrigatória para todos os adultos?
Leia maisMuseo Interactivo da Historia de Lugo. Omni Tempore. Juan Pablo Mastroianni
Museo Interactivo da Historia de Lugo Omni Tempore Juan Pablo Mastroianni Juan Pablo Mastroianni Nacido en Buenos Aires, Arxentina (1957); residente na cidade de Lugo dende o ano 2002. Cursou estudos artísticos
Leia maisA REPRESENTACIÓN DO ESPAZO XEOGRÁFICO REALÍZASE MEDIANTE A CARTOGRAFÍA OU ELABORACIÓN DOS MAPAS.
A REPRESENTACIÓN DO ESPAZO XEOGRÁFICO REALÍZASE MEDIANTE A CARTOGRAFÍA OU ELABORACIÓN DOS MAPAS. UN MAPA É A REPRESENTACIÓN DA SUPERFICIE ESFÉRICA DA TERRA SOBRE UN PLANO, A TAMAÑO REDUCIDO E DE FORMA
Leia maisEXPOSICIÓN DE TEMAS FASES DO TRABALLO. 2. Xustificación necesidade utilidades. 3. Motivación introdutória 3º ESO
EXPOSICIÓN DE TEMAS º ESO O proxecto consiste en que o alunado da clase, por grupos, expoña unha unidade completa ou ben parte dunha unidade do programa. Para iso organizarán-se grupos dun mínimo de dous
Leia maisIMAGINA ATLANTICA: TERRITORIOS CREATIVOS INNOVADORES. INFORME DA REUNIÓN DA ACCION_WP3 Angoulême23_
: TERRITORIOS CREATIVOS INNOVADORES INFORME DA REUNIÓN DA ACCION_WP3 Angoulême23_24.11.2010 IMAGINA ATLANTICA: ESPAZO ATLÁNTICO, TERRITORIOS CREATIVOS INNOVADORES ACCION WP3.1: Programa de Intercambio
Leia maisEdita: Servizo Galego de Saúde / Consellería de Sanidade. Elabora: División de Asistencia Sanitaria. Colaboradores: Pablo Galego Feal
Edita: Servizo Galego de Saúde / Consellería de Sanidade Elabora: División de Asistencia Sanitaria Colaboradores: Pablo Galego Feal Antonio García Quintáns Ana Mª Gutiérrez Molina Javier Abalo Piñeiro
Leia maisNome e apelidos:... Curso:... Data:... POTENCIAS E RAÍCES. Lese a elevado á quinta. BASE
2 Potencias e raíces Lembra o fundamental Curso:... Data:... POTENCIAS E RAÍCES CONCEPTO DE POTENCIA EXPOÑENTE Calcula. a a a a a = a 5 { 5 VECES BASE Lese a elevado á quinta. 3 2 = 2 5 = 4 3 = 7 2 = PROPIEDADES
Leia maisOs Números Reais. 1. Introdución. 2. Números racionais. Número irracionais
Os Números Reais 1. Introdución 2. Números racionais. Números irracionais 2.1 Números racionais 2.2 Números irracionais 3. Os números reais. A recta Real 4. Aproximacións e erros 5. Notación Científica
Leia maisRequisitos para subir documentos ao
Requisitos para subir documentos ao Ser PDI Rexistrarse en RUC Solicitar a activación dos permisos para o depósito de documentos, enviando un correo a ruc@udc.es. Nel debes indicar os teus datos persoais
Leia maisPotencias e radicais
Potencias e radicais Contidos 1. Radicais Potencias de expoñente fraccionario Radicais equivalentes Introducir e extraer factores Cálculo de raíces Reducir índice común Radicais semellantes. Propiedades
Leia maisPLAN ESPECIAL DE PROTECCION E REFORMA INTERIOR PEPRI O BARCO de VALDEORRAS CATALOGO:
ESTADO DATOS XERAIS RÉXIME URBANISTICO CATÁLOGO REAL (RÚA) 4 TIPO APEGADA - UNIFAMILIAR VIVENDAS 1 LOCAIS APARCADOIROS VECIÑOS INT ARQUITECTONICO INT HISTORICO BAIXO INT URBANISTICO SUP DA PARCELA 26,77
Leia maisMAPA DE RECURSOS: Instalacións Portuarias
ASOCIACION IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE EMPREGO DE BARBANZA-NOIA ASOCIACIÓN IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE EMPREGO DO BARBANZA-NOIA UNIDADES DE PROMOCIÓN E DESENVOLVEMENTO MAPA DE RECURSOS: Instalacións
Leia maisANEXO 4. Política e obxectivos de calidade
ANEXO 4. Política e obxectivos de calidade Política e Obxectivos de Calidade Curso 2014/2015 1 Política de Calidade do Centro A política de calidade do centro deriva da importancia que ten consolidar unha
Leia maisIII. ORGANISMOS AUTÓNOMOS
III. ORGANISMOS AUTÓNOMOS En definición do artigo 11 do texto refundido da Lei de réxime financeiro e orzamentario de Galicia os organismos autónomos son entes institucionais de dereito público, dotados
Leia maisO emprego con apoio e a figura da/o preparadora/or laboral:
CURSO Impartido por Beatriz Méndez Darrocha O emprego con apoio e a figura da/o preparadora/or laboral: UNHA INSERCIÓN LABORAL REAL PARA TODAS/OS. A Coruña 21, 22 e 28 de febreiro, e 1 de marzo. 2013 Con
Leia maisclases sen fume información para os escolares curso É un concurso para mozos e mozas da túa idade (12-14 anos).
clases sen fume información para os escolares curso 2017-2018 É un concurso para mozos e mozas da túa idade (12-14 anos). Ten como fin evitar que comeces a fumar ou ben, se xa o fixeches, que deixes o
Leia maisCONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA
DOG Núm. 187 Mércores, 1 de outubro de 2014 Páx. 42848 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA RESOLUCIÓN do 19 de setembro de 2014, da Dirección Xeral de
Leia maisCiencia que estuda o pasado da humanidade.
Ciencia que estuda o pasado da humanidade. Clasifícanse FONTES HISTÓRICAS Son pegadas deixadas pola actividade do ser... a través do... Permítennos... os acontecementos e a forma de... Poden ser Restos
Leia maisEmilio Fernández: "Non estamos a formar universitarios e universitarias, senón especialistas"
Emilio Fernández, candidato a reitor da Universidade de Vigo Alba Sotelo hai 15 horas Ciencia e tecnoloxía Emilio Fernández: "Non estamos a formar universitarios e universitarias, senón especialistas"
Leia maisPAU XUÑO 2013 MATEMÁTICAS II
PAU XUÑO 2013 Código: 26 MATEMÁTICAS II (O alumno/a debe responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio
Leia maisAs claves da. factura eléctrica
As claves da factura eléctrica Que vai cambiar na miña factura eléctrica? Que vai cambiar na miña factura eléctrica? ANTES AGORA ANTES AGORA Consumidor acollido ao MERCADO REGULADO TUR (Tarifa de Último
Leia maisQue é a... Responsabilidade Civil Xeral?
Que é a... Responsabilidade Civil Xeral? A responsabilidade civil establécese polo Código Civil, que di: "Aquel que por acción ou omisión causa dano a outro intervindo fallo ou neglixencia, está obrigado
Leia maisAnexo II. DECLARACIÓN DE BENS E DEREITOS i
Anexo II DECLARACIÓN DE BENS E DEREITOS i PRIMEIRO APELIDO: NÚÑEZ SEGUNDO APELIDO: FEIJÓO NOME: ALBERTO ESTADO CIVIL: DATA DE PROCLAMACIÓN: 05-10-2016 SOLTEIRO (Indíquese a data na que foi proclamado/a
Leia maisCondicións legais do programa de puntos R Residencial OBXECTO
Condicións legais do programa de puntos R Residencial OBXECTO O programa de puntos de R Cable e Telecomunicacións Galicia S.A. (en diante R) foi deseñado como unha atención para aqueles clientes que dispoñen
Leia maisIndicadores sobre Banda Larga. Enquisa ás empresas sobre a Sociedade da Información en Galicia Ano 2012 Edición 2012
SI SI Indicadores sobre Banda Larga Enquisa ás empresas sobre a Sociedade da Información en Galicia Ano 2012 Edición 2012 . Edita: Xunta de Galicia Presidencia Axencia para a Modernización Tecnolóxica
Leia maisCertificados de profesionalidade. Competencias clave nivel II. Competencia lingüística: lingua galega
CLG-N2-13 Certificados de profesionalidade. Competencias clave nivel II Proba escrita Competencia lingüística: lingua galega Duración: sesenta minutos 1º apelido 2º apelido Nome Lugar do exame Data Obxectivo
Leia maisBOLSA DE EMPREGO BEN EMPREGADO III
BOLSA DE EMPREGO BEN EMPREGADO III DEPUTACIÓN PROVINCIAL DE LUGO SERVIZO INTEGRADO NO PROGRAMA BEN EMPREGADO páx. 0 O Programa de Fomento do Emprego e a Economía dos Sectores Estratéxicos da provincia
Leia maisABSOLUTISMO E LIBERALISMO.
ABSOLUTISMO E LIBERALISMO. 1 - O poder político no Antigo Réxime. Entre os séculos XVI e XVII o réxime político dominante en Europa foi a monarquía absoluta. En todos os reinos europeos os monarcas impuxeron
Leia maisUnha estratexia para a Galicia rural do século XXI. Diagnóstico e propostas para o debate
Unha estratexia para a Galicia rural do século XXI. Diagnóstico e propostas para o debate Documento 22 / 2017 Edelmiro López Iglesias María do Mar Pérez Fra www.foroeconomicodegalicia.es 1 Unha estratexia
Leia maisMatemática Financeira
Matemática Financeira 1. Introdución 2. Porcentaxes 2.1 Incrementos e diminucións porcentuais 2.2 Porcentaxes encadeadas 3. Problemas de intereses 3.1 Interese Simple 3.2 Interese Composto. Capitalización.
Leia maisACORDO: Artigo 1. Obxecto
Anteproxecto de orde do de de 2015 pola que se fixan os prezos privados correspondentes á prestación de servizos nas instalacións xuvenís e á expedición de carnés dirixidos á mocidade, xestionados pola
Leia maisclases sen fume CUESTIONARIO ESCOLARES
clases sen fume CUESTIONARIO ESCOLARES 2014 2015 Para poder avaliar e mellorar o Programa Clases sen Fume necesitamos que dediques uns minutos a contestar este breve cuestionario. É ANÓNIMO, o que nos
Leia maisINDICADORES SOBRE BANDA LARGA Enquisa ás empresas sobre a Sociedade da Información en Galicia
INDICADORES SOBRE BANDA LARGA 2010 Edita: Xunta de Galicia Presidencia Secretaría Xeral de Modernización e Innovación Tecnolóxica. Fundación para o Fomento da Calidade Industrial e o Desenvolvemento Tecnolóxico
Leia mais12.30 h SESIÓN 3. A formación universitaria: evolución, situación actual e futuro
9:00 h Acollida dos participantes e entrega de documentación 9.30 h Inauguración 10.00 h SESIÓN 1. Nova organización empresarial A través da visión de importantes directivos relevantes do país, aspírase
Leia maisRUÍDO AMBIENTAL INFORME 2017 RESUMO
RUÍDO AMBIENTAL INFORME 2017 RESUMO A contaminación acústica ven definida na Lei 37/2007, do 17 de novembro, do Ruído, como a presenza no ambiente de ruído ou vibracións, calquera que sexa o emisor acústico
Leia maisINFORME MULLER E MERCADO LABORAL EN GALIZA Natividade López Gromaz Gabinete Confederal de Economía
INFORME MULLER E MERCADO LABORAL EN GALIZA 2014 Natividade López Gromaz Gabinete Confederal de Economía 1 SITUACIÓN LABORAL DA MULLER (Ano 2014) A crise económica que, desde o ano 2007, afecta a Galiza,
Leia maisPRESENTACIÓN MATERIA MATERIA HISTORIA DE ESPAÑA CURSO 2º BACHARELATO CURSO ACADÉMICO 2016/2017 PROFESOR MANUEL VILAR ÁLVAREZ
PRESENTACIÓN MATERIA MATERIA HISTORIA DE ESPAÑA CURSO 2º BACHARELATO CURSO ACADÉMICO 2016/2017 PROFESOR MANUEL VILAR ÁLVAREZ CONTIDOS E ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE ASOCIADOS. 1ª Avaliación Bloque 0: Como
Leia maisEstudo de inserción laboral dos titulados de FP que remataron estudos no curso
Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa Estudo de inserción laboral dos titulados de FP que remataron estudos no curso 2003-2004 Estudo comparado con curso 2001-2002
Leia maisPuntazo de Encontro speed-dating cultural
Culturgal é un gran punto de encontro. Por iso, o Concello de Pontevedra quere ORGANIZAR espazos e momentos para atoparnos no Culturgal. Entendemos que é moi importante que empresas (novas ou non tanto),
Leia maisEn Santiago de Compostela, a de de 2011 REUNIDOS
ADDENDA AO ACORDO ASINADO POLAS CONSELLERÍAS DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA, FACENDA E ECONOMÍA E INDUSTRIA E AS UNIVERSIDADES DE SANTIAGO DE COMPOSTELA, A CORUÑA E VIGO PARA O PLAN DE FINANCIAMENTO
Leia maisSISTEMA EXCRETOR IES ANXEL FOLE. 1º DE BAC
SISTEMA EXCRETOR IES ANXEL FOLE. 1º DE BAC FUNCIÓNS DO SISTEMA EXCRETOR: Elimina as substancias de refugo producidas no metabolismo celular Regula a cantidade de auga e sales minerais do organismo É fundamental
Leia maisEdita: Xunta de Galicia Consellería de Traballo Dirección Xeral de Formación e Colocación Instituto Galego das Cualificacións
Edita: Xunta de Galicia Consellería de Traballo Dirección Xeral de Formación e Colocación Instituto Galego das Cualificacións Coordinación: Marisa Mallo Fernández Mª José Cortés Jiménez Equipo técnico:
Leia maisCadernos do S. N. de CC OO de Galicia Dous anos de reforma laboral: menos emprego, máis paro, máis pobreza Xuño de 2014
1 Cadernos do S. N. de CC OO de Galicia Dous anos de reforma laboral: menos emprego, máis paro, máis pobreza Xuño de 2014 Elaboración: Secretaría de Emprego e Gabinete Económico Secretaría Xeral de Política
Leia maisPAU XUÑO 2014 MATEMÁTICAS II
PAU XUÑO 2014 Código: 26 MATEMÁTICAS II (O alumno/a debe responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio
Leia mais11. A LITERATURA GALEGA MEDIEVAL (1)
11. A LITERATURA GALEGA MEDIEVAL (1) Contexto sociocultural A lírica medieval galego-portuguesa A cantiga de amigo Contexto sociocultural A sociedade medieval Durante os séculos XII e XIII Galicia vive
Leia maisDOCUMENTOS A PROBLEMÁTICA DA VIVENDA EN GALICIA
DOCUMENTOS A PROBLEMÁTICA DA VIVENDA EN GALICIA gabinete técnico de cc oo de galicia área económica n.º 119 / agosto de 2007 Documento do Gabinete Técnico do S. N. de CC OO de Galicia Nº 119 / Agosto de
Leia maisINTERCAMBIOS TERRITORIAIS INTERCAMBIO TERRITORIAL GUIMARAES (PORTUGAL)
INTERCAMBIOS TERRITORIAIS INTERCAMBIO TERRITORIAL GUIMARAES (PORTUGAL) MATERIAL PARA A VIAXE... NOME CURSO PROGRAMA DE ACTIVIDADES MÉRCORES 25 (Horarios en hora galega) As 08:30.- Saída do Centro. Chegar
Leia maisTÉCNICO/A SUPERIOR DE PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS TÉCNICO/A DE GRAO MEDIO EN PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS
TÉCNICO/A SUPERIOR DE PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS TÉCNICO/A DE GRAO MEDIO EN PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS Requisitos de Titulación (Nivel mínimo de Titulación e Formación esixible): Técnico/a superior
Leia maisBolsas da Fundación SGAE para a ampliación de estudos internacionais Curso 2014/2015
Bolsas da Fundación SGAE para a ampliación de estudos internacionais Curso 2014/2015 A Fundación SGAE presenta o seguinte programa de bolsas de formación para o ano 2014/2015: -Bolsas para a formación
Leia maisCOPA DE GALICIA DE CLUBES DE PISTA CUBERTA Pazo de deportes de Riazor, A Coruña, 7 de xaneiro 2017
Avda. de Glasgow, 13. Complexo Deportivo de Elviña. Teléfono: 981291683 Páxina Web: http://www.atletismogalego.org e http://www.carreirasgalegas.com CIRCULAR 77-2016 (MODIFICADA A 19/12/2016) - A todas
Leia maisObservatorio Ocupacional Instituto Galego das Cualificacións Dirección Xeral de Emprego e Formación Consellería de Traballo e Benestar Xunta de
Observatorio Ocupacional Instituto Galego das Cualificacións Dirección Xeral de Emprego e Formación Consellería de Traballo e Benestar Xunta de Galicia ÍNDICE 1. INTRODUCIÓN... 1 1.1.- CONTIDO, METODOLOXÍA
Leia maisEducación Financeira. Materias de libre configuración autonómica de elección para os centros docentes en educación secundaria obrigatoria.
Materias de libre configuración autonómica de elección para os centros docentes en educación secundaria obrigatoria Educación Financeira Introdución A introdución no currículo da ensinanza obrigatoria
Leia maisEstatística de familias numerosas 2015 Operación estatística n.º
2016 21-201 Estatística de familias numerosas 2015 Operación estatística n.º 21-201 Estatística de familias numerosas 2015 Operación estatística n.º 21-201 Xunta de Galicia Consellería de Política Social
Leia maisANEXO I NOME PRIMEIRO APELIDO SEGUNDO APELIDO NIF TIPO DE VÍA NOME DA VÍA NÚMEROBLOQUE ANDAR PORTA NOME PRIMEIRO APELIDO SEGUNDO APELIDO NIF
PROCEDEMENTO NOVO INGRESO EN ESCOLAS INFANTÍS 0-3 DO CONSORCIO GALEGO DE SERVIZOS DE IGUALDADE E BENESTAR CÓDIGO DO PROCEDEMENTO BS404A DOCUMENTO SOLICITUDE DATOS DA PERSOA SOLICITANTE EN CALIDADE DE NAI
Leia maisTema PAU: Transformacións recentes na estrutura agropecuaria española
Tema PAU: Transformacións recentes na estrutura agropecuaria española A poboación rural O descenso da poboación activa agraria en España iníciase con forza nos anos cincuenta do século XX e acada o seu
Leia maisEstudo do mercado laboral. Galicia 2011
1 Estudo do mercado laboral. Galicia 2011 EDITA: Xunta de Galicia Consellería de Traballo e Benestar Dirección Xeral de Formación e Colocación Instituto Galego das Cualificacións COORDINACIÓN: Marisa Mallo
Leia maisNORMATIVA DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE DA UNIVERSIDADE DA CORUÑA (Aprobada no Consello de Goberno do 23 de novembro de 2016)
NORMATIVA DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE DA UNIVERSIDADE DA CORUÑA (Aprobada no Consello de Goberno do 23 de novembro de 2016) A Lei orgánica 6/2001, do 21 de decembro, de universidades establece no seu artigo
Leia maisO SOFTWARE LIBRE NAS EMPRESAS INFORMÁTICAS DE GALIZA
O SOFTWARE LIBRE NAS EMPRESAS INFORMÁTICAS DE GALIZA 2008 O SOFTWARE LIBRE NAS EMPRESAS INFORMÁTICAS DE GALIZA 2008 Este é un informe que presenta os resultados obtidos do estudo sobre o uso e a implantación
Leia maisESTATÍSTICA DE VIOLENCIA DE XÉNERO 2016 (2º semestre e total 2016) OPERACIÓN ESTATÍSTICA Nº 25801
ESTATÍSTICA DE VIOLENCIA DE XÉNERO 2016 (2º semestre e total 2016) OPERACIÓN ESTATÍSTICA Nº 25801 1.- PRESENTACIÓN. O Programa Estatístico Anual da Comunidade Autónoma de Galicia para o 2016, aprobado
Leia maisA muller no mundo laboral
Informe da situación sociolaboral de Galicia. 2014 A muller no mundo laboral 5 CAPÍTULO 5 - A MULLER NO MUNDO LABORAL 184 A muller no mundo laboral 185 Informe da situación sociolaboral de Galicia. 2014
Leia maisEstado da Sociedade da Información en Galicia Resumo executivo
Estado da Sociedade da Información en Galicia Resumo executivo Pleno do Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia (OSIMGA) Santiago de Compostela, 2 de marzo de 2011 Estado
Leia maisPLAN DE ESTUDOS DO 1 Ђы CURSO DO BACHAREL ATO LO E CURSO ACAD ЊБMICO 2008-2009
1 Ђы C U R S O PLAN DE ESTUDOS DO 1 Ђы CURSO DO BACHAREL ATO LO E CURSO ACAD ЊБMICO 2008-2009 M AT E R I AS C I E N CI AS E T ECNOLO X ЊП A H UM AN I D AD E S E C I E N CI AS SO CI AI S Artes pl ЋЁsticas,
Leia maisPlan de Sistemas TIC na Administración de Xustiza en Galicia
Plan de Sistemas TIC na Administración de Xustiza en Galicia Santiago, 14 de xuño de 2010 Por qué o Plan de Sistemas? A Administración de Xustiza enfróntase con grandes retos que asumir derivados dun novo
Leia maisTÁBOAS DE VALORACIÓN DO RISCO CARDIOVASCULAR
TÁBOAS DE VALORACIÓN DO RISCO CARDIOVASCULAR Francisco Jesús Represas Carrera Enfermeiro especialista en Atención Familiar e Comunitaria ÍNDICE 1. Introdución Páx. 3 2. Táboa de Framingham Páx. 4 3. Táboa
Leia maisINTERVENCIÓN XERAL DA COMUNIDADE AUTÓNOMA DE GALICIA PRINCIPAIS INDICADORES DA ACTIVIDADE ECONÓMICO - FINANCEIRA 1º TRIMESTRE 2004
PRIMEIRO TRIMESTRE 2004 INTERVENCIÓN XERAL DA COMUNIDADE AUTÓNOMA DE GALICIA PRINCIPAIS INDICADORES DA ACTIVIDADE ECONÓMICO - FINANCEIRA 1º TRIMESTRE 2004 CONTIDO Páx. Esquema de relacións a nivel de xestión...
Leia maisPola soberanía, o futuro e a democracia: Ruptura coa UE
Pola soberanía, o futuro e a democracia: Ruptura coa UE Movemente Galego ao Socialismo O proxecto de construción europea nin sequera quere ser discutido. A UE non é o mellor camiño, senón o único imaxinábel.
Leia maisA MÚSICA NA ESCOLA INFANTIL
A MÚSICA NA ESCOLA INFANTIL INTRODUCIÓN Finalidade A música é unha forma de linguaxe na que a función expresiva é unha das súas manifestacións fundamentais. Edgar Wilems di que a música favorece o impulso
Leia maisINSTRUCIÓNS A TER EN CONTA PARA EFECTUAR A MATRÍCULA
INSTITUTO DE ENSINO SECUNDARIO "SAN CLEMENTE" C/. San Clemente, s/n. 15705 Santiago de Compostela Teléfonos 981 58 04 96-981 58 03 66 Fax 981 57 21 90 e-mail: ies.sanclemente@edu.xunta.es www.iessanclemente.net
Leia mais1.- Obxecto. 2.- Requisitos: Poderán solicitar as axudas que cumpran os seguintes requisitos:
BENESTAR SOCIAL 2015 BASES REGULADORAS DAS AXUDAS ECONÓMICAS PARA A ATENCIÓN DA PRIMEIRA INFANCIA EN ESCOLAS INFANTÍS 0-3 PERTENCENTES Á REDE AFESIN, Á CONSELLERÍA DE TRABALLO E BENESTAR E Á AXENCIA GALEGA
Leia maisCadernos do S. N. de CC OO de Galicia As políticas de austeridade e a reforma laboral provocan un intolerable retroceso na igualdade Marzo de 2014
Cadernos do S. N. de CC OO de Galicia As políticas de austeridade e a reforma laboral provocan un intolerable retroceso na igualdade Marzo de 2014 Secretaría Xeral de Política Lingüística Elaboración:
Leia maisFicha técnica. Praça Marquês de Pombal nº 70, Porto Telefone: ª Edição ISBN: Depósito Legal nº
José Sixto García Ficha técnica Título: Las redes sociales como estrategia de marketing online Autor: José Sixto García Design e Paginação: Diana Esteves Editora: Mediaxxi Formalpress Coleção: Coleção
Leia maisBLOQUE 2 A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL E OS MOVEMENTOS OBREIROS
BLOQUE 2 A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL E OS MOVEMENTOS OBREIROS TEMA 3 A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL Non é ningunha esaxeración afirmar que a Revolución Industrial constituíu o cambio económico máis importante da
Leia mais