O GASTO ENERXÉTICO NAS NOSAS EMPRESAS: A XESTIÓN EFICIENTE

O GASTO ENERXÉTICO NAS NOSAS EMPRESAS: A XESTIÓN EFICIENTE Santiago de Compostela, 8 de marzo de 2007 Xoán Ramón Doldán García Director do Instituto Enerxético de Galicia

Distribución do consumo enerxético en Galicia O consumo enerxético final en Galicia estímase en 6.380 ktep no ano 2006 Previsión consumo enerxético por sectores en Galicia, ano 2006 Transporte 35% Industrial 46% Doméstico 11% Servizos 8% O sector industrial supón un 61 % da demanda total de enerxía eléctrica en Galicia e un 44% en España (ano 2004). Esta notable diferenza atribúese á existencia dunha industria consumidora intensiva de electricidade (aluminio, aliaxes de ferro, siderurxia, cemento e pasta de papel entre outras).

Previsións de evolución de consumo ktep/ano 8000 7000 6000 Previsións de evolución consumo Aforro 2012: 410 ktep 5000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ANO Consumo escenario base Consumo escenario eficiencia Evolución consumo pasado PLAN DE AFORRO E EFICIENCIA ENERXÉTICA: Reducir a taxa de incremento da demanda de enerxía final dun 3% a un 2% no periodo 2007-2012, o que supón un aforro acumulado de 1.386 ktep e se evitaría unha emisión de 3.794 kton CO 2

Plan de Aforro e E.E.. 2007-2012 2012 SECTOR 2012 (ktep) Industrial 131 % aforro ano 2012 Aforro acumulado 2007-2012 (ktep) 4 445 Kton CO 2 evitadas 1.219 Servizos 81 12 263 718 Doméstico 69 8 249 682 Transporte 129 4,6 429 1.175 TOTAL 410 5,4 1.386 3.794 Os sectores de maior incremento interanual da demanda son tamén onde existe un maior potencial de aforro: servizos e doméstico.

Consumo de enerxía final na industria. ktep Enerxía final consumida na industria 1600 1400 1200 Electricidade 1000 800 Calor 600 400 200 Combustibles sector primario y const. 0 2001 2002 2003 2004 2005(1) 2006(2) ano O consumo no sector industrial aumentou nos últimos anos a ritmos inferiores ao resto dos sectores con incrementos interanuais cada vez menores (2%), motivado pola mellora da eficiencia enerxética en moitas industrias.

Previsións de evolución do consumo na industria. Prevese que o consumo de enerxía eléctrica neste sector aumente a un ritmo interanual do 3,3 % e que a demanda de calor se derive progresivamente cara ao gas natural, especialmente despois da entrada en funcionamento en Galicia da planta de Reganosa e a extensión da subministración ao maior número de puntos posibles. Incremento interanual consumo sector industrial 2006-2010 2011-2012 Electricidade 3,3 2,7 Calor 1,5 1,0 Combustibles sector primario 1,0 1,0 Total incremento interanual 2,1 1,6

Consumo de enerxía final no sector servizos. O consumo enerxético deste sector representa o 8% do consumo total de enerxía final en Galicia. Experimentou un incremento importante (23%) durante os últimos anos, como consecuencia dunha maior demanda de servizos sociais, do aumento da actividade económica, do turismo e das actividades empresariais que se agrupan baixo a categoría de oficinas. ktep Evolución consumo enerxía final sector servizos 550 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 2001 2002 2003 2004 2005 2006* ano Electricidade Calor TOTAL

Consumo de enerxía final no sector servizos. Consumo de enerxía final no Sector Servizos no ano 2006 (*) tep Enerxía Electricidade Calor % Educación 20.391 9.713 10.678 4% Hostalería 146.952 86.229 60.723 29% Hospitais 50.924 25.274 25.649 10% Oficinas 151.601 96.636 54.965 30% Comercio 136.666 82.959 53.707 27% Total 506.534 300.812 205.722 100% (*) Previsión Fonte: INEGA Distribución do consumo de enerxía no sector servizos O subsector de oficinas, no que se inclúen a administración e os concellos, é o que presenta maior consumo, seguido do hostaleiro e do comercio. Comercio 27% Educación 4% Hostalaria 29% Oficinas 30% Hospitais 10%

Sector servizos: : Oficinas Nos últimos anos aumentaron considerablemente as actividades empresariais agrupadas baixo a categoría de oficinas. Á súa vez, estas instalacións contan cun equipamento ofimático e de climatización cada vez maior. Consumo de enerxía final no sector oficinas Equipos 18% Iluminación 17% Auga Quente 6% Climatización 58% Outros 1%

Sector servizos: Hostaleiro e sanitario O subsector hostaleiro, inclúe hoteis, bares e restaurantes, experimentou un forte crecemento da demanda enerxética, debido ao incremento do turismo e á mellora da calidade dos servizos ofertados. Consumo de enerxía final nos hospitais Calefacción e Climatización 31% Consumo de enerxía final nos hoteis Outros 3% Iluminación 15% Auga Quente 24% Outros 38% Iluminación 23% Cociñas 27% Calefacción e Climatización 27% Auga Quente 9% Cociñas 3% No subsector sanitario, o aumento do número de instalacións sanitarias levou a unha maior demanda de enerxía.

Gasto enerxético miles de euros Gasto enerxetico por fontes. 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 2,5-11 c /kwh 200.000 4-6,5 c /kwh 3-3,53,5 c /kwh 100.000 3-5,5 c /kwh 0 Carbón e derivados Gasóleo Fueloil Outros produtos petrolíferos Gas Electricidade Outros TOTAL Fonte: INE O 48% do gasto total de enerxía en Galicia corresponde á electricidade, seguido do fuelóleo e o gasóleo.

Custos enerxéticos cent /kwh Tarifas eléctricas medias por tipo consumidor 12 10 8 6 4 2 0 Industrias (G4) Grandes industrias (THP) Industrias alta tensión Pymes (baixa tensión) Doméstico Inclúese termo de potencia

Plan Enerxético Galego 2007-2012 Plan Sectorial de Aforro e Eficiencia Enerxética 2007-2012 OBXECTIVOS 2012: - Aforro enerxético: - 1.386 ktep Plan Acción A.E.E. 2006-2009 ENERGOS III XESTIÓN E4 (INEGA) PLAN DE AFORRO E EFICIENCIA ENERXÉTICA NAS AAPP URE Consellería de Innovación e Industria DXIEM - (INEGA) Experiencias piloto. Estratexia enerxía-vivenda: Certificación enerxética.

Posibilidades de aforro. PLAN DE AEE SECTOR INDUSTRIAL: As posibilidades de aforro son importantes posto que os consumos específicos nalgúns sectores son aínda elevados, a dependencia dos produtos petrolíferos é moi alta e o nivel de utilización de fontes de enerxía renovables é baixo. 3500 SECTOR INDUSTRIAL e PRIMARIO ktep/ano 3300 3100 2900 2700 2500 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ANO Aforro 2012: 131 ktep Consumo escenario base Consumo escenario eficiencia Evolución consumo pasado Sería posible un aforro anual no horizonte do Plan (2012) da orde do 8 %, sendo o valor alcanzable máis probable un 4 %, que supón unha redución da factura enerxética de 80 M /ano.

Actuacións sector industrial. PLAN DE AEE ACTUACIÓNS NO SECTOR INDUSTRIAL Programas de xestión enerxética. Introdución de tecnoloxías innovadoras. Desenvolvemento de proxectos de demostración. Medidas orientadas ao uso eficiente da enerxía. Diversificar fontes enerxéticas. Estudos sectoriais. Formación de técnicos enerxéticos e creación da figura do Coordinador Enerxético nas industrias.

Programas de xestión enerxética Apoio público á realización de auditorias enerxéticas nas empresas. 75% subvención do custo do estudo. Obxectivo: coñecer os perfís de consumo das empresas e análise das posibilidades de aforro existentes previas á realización de investimentos. As auditorias enerxéticas previstas nos programas de xestión, incluirán: - Información dos procesos produtivos. - Consumos globais da planta. - Consumos por áreas ou centros de utilización. - Análises de custos de enerxía. - Valoración de enerxías propias autoproducidas. - Determinación de medidas de aforro e mellora. - Xustificación dos investimentos.

Proxectos de URE Apoio público a investimentos encamiñados a obtención dunha redución do consumo enerxético (22% do custo elixible). Ano 2006: subvención de 13 proxectos de uso racional da enerxía, cun investimento total de 3,4 M e unha contía de axuda total de 680.000 (20% do investimento). Aforro enerxético esperado: 3.500 tep, enerxía final.

ESTUDOS SECTORIAIS. OBXECTIVO Coñecer os perfis de consumo enerxético do sector Establecer as ratios máis significativas do uso da enerxía Posibilitar a comparación con instalacións e usos similares Propoñer melloras de cara a optimización enerxética, avaliando a súa viabilidade técnica e económica Facilitar a toma de decisións Información ó sector das últimas melloras tecnolóxicas maduras

ESTUDOS SECTORIAIS: CONSERVEIRO ESTUDO DE OPTIMIZACIÓN ENERXÉTICA NO SECTOR CONSERVEIRO EN GALICIA

ESTUDOS SECTORIAIS: CONSERVEIRO CONSUMO ENERXÉTICO DISTRIBUCIÓN DOS CONSUMOS ENERXÉTICO NAS EMPRESAS AUDITADAS 3% 2% 2% 19% 5% En. eléctrica Gas natural Fuel óleo Gasóleo A Gasóleo B Outros A maioría da demanda enerxética realízase en forma de calor (78 %, 19 % eléctrico, 3 transporte), sendo o fuel óleo a principal fonte empregada O custo enerxético representa aproximadamente o 2 % dos custos totais de produción 70% DISTRIBUCIÓN DO CONSUMO DE ENERXÍA TÉRMICA

ESTUDOS SECTORIAIS: CONSERVEIRO MELLORAS PROPOSTAS MELLORA DO DESEÑO DA DISTRIBUCIÓN EN PLANTA: -Separación de zonas cálidas e frías -Aproximación dos puntos de consumo aos de xeración INSTALACIÓN DE CENTRAIS DE COXERACIÓN - RD 436/2004, autoconsumo eléctrico 10 % - Investimento aprox. 600 /kw

ESTUDOS SECTORIAIS: CONSERVEIRO PORCENTAXES DE AFORRO ACADABLES Período de amortización da mellora Aforro económico respecto ao total de custos Inferior a 1 ano 3,5 % Entre 1 e 5 anos 10,1 % Superior a 5 anos 29,1 % POTENCIAL DE AFORRO NO SECTOR INVESTIMENTOS REQUIRIDOS EN AFORRO ENERXÉTICO EXTRAPOLADOS A TODO O SECTOR Período de amortización da mellora Investimentos (M ) Inferior a 1 ano 0,1 Entre 1 e 5 anos 3,0 Superior a 5 anos 31,4 Período de amortización da mellora Potencial de aforro enerxético (ktep/ano) Potencial de aforro económico (M /ano) Inferior a 1 ano 1,2 0,5 Entre 1 e 5 anos 3,4 1,3 Superior a 5 anos 9,9 3,9 TOTAL 14,5 5,7

ESTUDOS SECTORIAIS: CONSERVEIRO Existe un potencial de aforro enerxético amortizable nun período inferior a 5 anos do 13,6 % do consumo. O investimento preciso para levalo a cabo en todo o sector ascende a 3,1 M, conseguíndose un aforro económico de 1,8 M /ano. O aforro enerxético resultante sería de 4,6 ktep/ano, equivalentes a 13.800 t de CO2 Considerando medidas con períodos de retorno superior aos 5 anos o aforro total que se alcanzaría sería de 14,5 ktep/ano.

ESTUDOS SECTORIAIS: HOTELEIRO ESTUDO DE OPTIMIZACIÓN ENERXÉTICA NO SECTOR HOTELEIRO EN GALICIA

ESTUDOS SECTORIAIS: HOTELEIRO SECTOR SERVIZOS: atomizado e heteroxéneo, destaca pola súa importancia o sector da hostalería no que a demanda enerxética representa case o 30% do sector servizos, o que supón aproximadamente o 2,1% do consumo total de Galicia. Distribución consumos enerxéticos medios nun hotel galego Gas natural 19% Propano 14% Gasóleo 15% Electricidade 52%

ESTUDOS SECTORIAIS: HOTELEIRO Consumo enerxético medio dun establecemento hoteleiro galego ascende a 115,7 tep/ano Distribución consumo enerxía eléctrica por usos Distribución consumo enerxía térmica por usos tep/ano 40,00 Cociñas 16% Auga quente sanitaria 4% Iluminación 23% Outros 11% Climatización 41% Cafetería 1% Lavandería 4% 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 Hoteis pequenos Hoteis grandes Calefacción Cociñas AQS

ESTUDOS SECTORIAIS: HOTELEIRO Posibilidades de aforro enerxético medio por hotel da orde do 29% do total de enerxía consumida, das cales o 12% corresponden a enerxía eléctrica e o 17% a enerxía térmica. Aforro de enerxía medio estimado para un establecemento hoteleiro. Aforro enerxético kwh/ano tep/ano Eléctrico 84.197 13,9 Térmico 228.704 19,7 Total 390.143 33,6 Aforro de enerxía medio total do sector hoteleiro. Aforro enerxético kwh/ano tep/ano Eléctrico 44.961.198 7.423 Térmico 122.127.936 10.520 Total 208.336.362 17.943 O aforro total previsto para o conxunto do sector hoteleiro sería de 17,9 ktep, o que representa o 15,3 % do total do consumo enerxético deste sector. En termos económicos, o aforro total que se obtería no sector sería duns 5,2 M /ano.

ESTUDOS SECTORIAIS: CÁRNICO ESTUDO DE OPTIMIZACIÓN ENERXÉTICA NO SECTOR CÁRNICO EN GALICIA

ESTUDOS SECTORIAIS: CÁRNICO DISTRIBUCION DE CONSUMOS Distribución dos consumos enerxéticos nas empresas auditadas 20% 0% 0% 36% 41% 1% Enerxía eléctrica Gas natural Propano Fuelóleo Gasóleo A Gasóleo B Gasóleo C Gasolina A maioría da demanda enerxética realízase en forma de calor (43 %, 34 % eléctrico, 23 transporte), sendo o fuel óleo a principal fonte empregada O custo enerxético representa da orde do 1-3 % dos custos totais de produción 2% 0% [1] tep = tonelada equivalente de petróleo Actividade Consumo eléctrico (tep/t) Consumo térmico (tep/t) Consumo en transporte e distribución (tep/t) DISTRIBUCIÓN DO CONSUMO DE ENERXÍA TÉRMICA Matadoiro 0,007 0,014 Despezamento 0,005 0,001 Elaborado 0,012 0,015 0,016 (*) Total 0,024 0,030 0,016 (*) Adicionalmente existe un gran consumo subcontratado

ESTUDOS SECTORIAIS: CÁRNICO CONCLUSIONS PORCENTAXES DE AFORRO ACADABLES Período de amortización da mellora Aforro económico respecto ao total de custos Inferior a 5 anos 5,7 % Superior a 5 anos 8,3 % INVESTIMENTOS REQUIRIDOS EN AFORRO ENERXÉTICO EXTRAPOLADOS A TODO O SECTOR Período de amortización da mellora Investimentos (M ) Inferior a 5 anos 2,6 Superior a 5 anos 10,3 POTENCIAL DE AFORRO NO SECTOR Período de amortización da mellora Potencial de aforro enerxético (tep/ano) Potencial de aforro económico (M /ano) Inferior a 5 anos 1.282 0,9 Superior a 5 anos 1.867 1,3 TOTAL 3.149 2,2

ESTUDOS SECTORIAIS: CÁRNICO CONCLUSIONS Existe un potencial de aforro enerxético amortizable nun período inferior a 5 anos do 5,7 % do consumo enerxético. O investimento preciso para levalo a cabo en todo o sector ascende a 2,6 M, conseguéndose un aforro económico de 0,9 M /ano. O aforro enerxético resultante sería de 1,3 ktep/ano, equivalentes a 3.900 t de CO2

O GASTO ENERXÉTICO NAS NOSAS EMPRESAS: A XESTIÓN EFICIENTE Santiago de Compostela, 8 de marzo de 2007 Xoán Ramón Doldán García Director do Instituto Enerxético de Galicia