FACULTADE DE XEOGRAF ͺΏA E HISTORIA DEPARTAMENTO DE HISTORIA. Historia de Roma. Ana M. μ Su «rez Pi «Πeiro GU ͺΏA DOCENTE E MATERIAL DID ͺ CTICO

Tamanho: px
Começar a partir da página:

Download "FACULTADE DE XEOGRAF ͺΏA E HISTORIA DEPARTAMENTO DE HISTORIA. Historia de Roma. Ana M. μ Su «rez Pi «Πeiro GU ͺΏA DOCENTE E MATERIAL DID ͺ CTICO"

Transcrição

1 FACULTADE DE XEOGRAF ͺΏA E HISTORIA DEPARTAMENTO DE HISTORIA Historia de Roma Ana M. μ Su «rez Pi «Πeiro GU ͺΏA DOCENTE E MATERIAL DID ͺ CTICO 2016/2017

2 FACULTADE DE XEOGRAF ͺΏA E HISTORIA. DEPARTAMENTO DE HISTORIA AUTORA: Ana M. μ Su «rez Pi «Πeiro Edici «Ρn electr «Ρnica ADVERTENCIA LEGAL. Reservados todos os dereitos. Queda prohibida a duplicaci «Ρn total ou parcial desta obra, en calquera forma ou por calquera medio (electr «Ρnico, mec «nico, gravaci «Ρn, fotocopia ou outros) sen consentimento expreso por escrito da autora.

3 1. DATOS B ͺ SICOS C «Ρdigo: G Plan de estudos: Grao de Filolox «Ώa Cl «sica. Curso: primeiro. Centro: Facultade de Filolox «Ώa. Tipo: obrigatorio. 6 cr «±ditos. Segundo cuadrimestre. Lingua: impartirase en galego. 2. PROFESORA Nome: Ana M. μ Su «rez Pi «Πeiro Centro/Departamento: Facultade de Xeograf «Ώa e Historia. Dpto. de Historia. ͺ rea de co «Πecemento: Historia Antiga. N λ de despacho: 22 (planta baixa). Correo electr «Ρnico: ana.suarez.pineiro@usc.es. Tel.: TITOR ͺΏAS D «Ώas: martes e xoves de 12 a 14 horas, venres: 11:00-13:00 horas. Lugar: despacho n λ 22, Facultade de Xeograf «Ώa e Historia. 4. DATOS XERAIS DA MATERIA Descritor. O estudo en profundidade de aspectos pol «Ώticos, institucionais e socioecon «Ρmicos da historia de Roma, para que o alumnado se dote dun referente hist «Ρrico co cal co «Πecer a natureza da cultura romana. Palabras clave: Roma. Imperium. Res publica. Imperator. Romanizaci «Ρn. Contexto dentro da titulaci «Ρn. A materia Historia de Roma ten que ser cursada polo alumnado no primeiro curso. Est «integrada no m «Ρdulo historia, arte e pensamento greco-romanos. Non se esixen co «Πecementos previos para comprender os diferentes temas ou unidades de estudo que integran esta materia. Obxectivos. O alumnado co «Πecer «e comprender «: -1. O marco xeogr «fico e cronol «Ρxico de desenvolvemento do Imperio Romano. -2. Os aspectos esencias da Historia de Roma nos seus diversos «mbitos: pol «Ώtico e institucional, social e econ «Ρmico, cultural ou relixioso. -3. O valor do legado da cultura cl «sica. -4. Os elementos culturais com «βns na formaci «Ρn de Europa. -5. As li «Πas actuais de investigaci «Ρn na materia.

4 Competencias espec «Ώficas. O alumnado ser «capaz de: -1. Identificar as fontes textuais e arqueol «Ρxicas para o estudo da Historia de Roma. -2. Asumir a dimensi «Ρn espacial do Imperio romano desde as s «βas orixes mediante a an «lise de mapas hist «Ρricos. -3. Organizar a informaci «Ρn hist «Ρrica de maneira coherente mediante a realizaci «Ρn de comentarios de texto. -4. Avaliar de forma cr «Ώtica a bibliograf «Ώa consultada, encadr «ndoa nunha perspectiva te «Ρrica. -5. Abstraer, sintetizar e analizar os datos a partir da informaci «Ρn hist «Ρrica. Recomendaci «Ρns xerais Estudo continuo da materia; participaci «Ρn activa nas clases expositivas e interactivas. 5. CONTIDOS DA MATERIA -1. Introduci «Ρn. Por que debemos estudar a historia de Roma? Marco xeogr «fico e cronol «Ρxico. Fontes textuais e materiais. Tendencias actuais da investigaci «Ρn. -2. A fundaci «Ρn de Roma. O Lacio primitivo: os pobos de Italia. Os etruscos. A fundaci «Ρn de Roma: lenda e realidade hist «Ρrica. A monarqu «Ώa. -3. A formaci «Ρn da Rep «βblica. A conquista do Mediterr «neo. A Lei das Doce T «boas. O conflito entre patricios e plebeos. -4. O Estado patricio-plebeo. O sistema pol «Ώtico. Instituci «Ρns e maxistraturas. Transformaci «Ρns econ «Ρmicas. A sociedade: nobilitas, campesi «Πado, libertos e escravos. A organizaci «Ρn de Italia: anexi «Ρn e alianzas (it «licas e latinas). -5. A expansi «Ρn de Roma polo Mediterr «neo. Cartago. A primeira e a segunda Guerra P «βnica. Oriente e Occidente: as monarqu «Ώas helen «Ώsticas a finais do s. III e a intervenci «Ρn de Roma. A terceira Guerra P «βnica. O imperialismo romano. -6. A crise da Rep «βblica. A cuesti «Ρn agraria e os intentos de soluci «Ρn: os Graco. Os intentos de reforma: Mario e A. Saturnino. As reformas de Livio Druso. A guerra social. A restauraci «Ρn de Sila. O primeiro triunvirato. A guerra entre C «±sar e Pompeio. C «±sar: reformas e r «±xime pol «Ώtico. O segundo triunvirato. O triunfo de Octavio. -7. Augusto e a fundaci «Ρn do Principado. Os poderes do Princeps. O novo ordenamento pol «Ώtico-constitucional: as maxistraturas e o Senado. As reformas de Augusto: organizaci «Ρn provincial, reforma financeira, ex «±rcito. A sucesi «Ρn imperial. -8. Alto Imperio Romano. Dinast «Ώas e emperadores: Xulio-Claudios: Tiberio, Cal «Ώgula, Claudio, Ner «Ρn. Flavios: Vespasiano, Tito, Domiciano. Antoninos: Nerva, Traxano,

5 Hadriano, Antonino P «Ώo, Marco Aurelio, C «Ρmodo. Severos: Septimio Severo, Caracalla, Macrino, Heliog «balo, Alexandre Severo. -9. Alto Imperio: estrutura social e econ «Ρmica. Administraci «Ρn imperial: Senado, comicios e maxistraturas. Administraci «Ρn provincial. Sociedade: ordines senatorial e ecuestre; libertos; escravos. Econom «Ώa A crise do s. III. A anarqu «Ώa militar. Aspectos pol «Ώticos: a militarizaci «Ρn do Imperio e a inestabilidade do poder. O perigo exterior e a presi «Ρn nas fronteiras. Aspectos econ «Ρmicos e sociais: a crise demogr «fica, econ «Ρmica, monetaria e fiscal do Estado A restauraci «Ρn do Imperio ( ). A Tetrarqu «Ώa. As reformas de Diocleciano: militares e fiscais; a pol «Ώtica relixiosa. O ascenso de Constantino O Imperio Constantiniano. O s. IV: de Constantino a Teodosio ( ). A administraci «Ρn do Imperio: o poder imperial e o Estado burocr «tico. O ex «±rcito e a defensa do Imperio. Sociedade e econom «Ώa: a pol «Ώtica fiscal e monetaria. A transformaci «Ρn da propiedade, padroado e colonato. O cristianismo A divisi «Ρn do Imperio e a crise de Occidente ( ). A fin do Estado en Occidente: as invasi «Ρns xerm «nicas e a crise da autoridade imperial (de Honorio a R «Ρmulo Augusto) A vida coti «. Familia, educaci «Ρn, otium. A cidade. As crenzas: ritos, auspicios e prodixios. O mundo funerario. 6. METODOLOX ͺΏA Co obxecto de facilitar e racionalizar a docencia da materia utilizaranse as seguintes t «±cnicas: -clases expositivas nas que se far «a explicaci «Ρn dos contidos te «Ρricos; -clases interactivas nas que as actividades ser «n pr «cticas relacionadas cos contidos te «Ρricos dados; -titor «Ώa personalizada. Na seguinte t «boa ind «Ώcase a distribuci «Ρn das actividades. Docencia expositiva: 30 horas Docencia interactiva: 15 horas Titor «Ώa personalizada: 2 horas

6 7. PLANIFICACI ͺΡN DE ACTIVIDADES* Semana Horas clase Actividades Contidos 1 μ 3 Doc. expositiva Presentaci «Ρn. Tema 1. Introduci «Ρn. 2 μ 3 Doc. expositiva 3 μ 3 Doc. expositiva 4 μ 3 Doc. expositiva 5 μ 3 Doc. expositiva 6 μ 3 Doc. expositiva Tema 2. Comentarios de texto: -Fundaci «Ρn de Roma: Livio, Ab urbe condita -Artigo: ΘLos Reyes de Roma entre la leyenda y la historia Ι, de Mart «Ώnez-Pinna -Artigos de prensa: achado da cova de R «Ρmulo e Remo Tema 3. Comentarios de texto: Lei das Doce T «boas Temas 4-5. Temas 5-6. Audiovisual: Guerras P «βnicas-han «Ώbal. Comentario de texto: Apiano, Historia de Roma Tema 6 Comentarios de texto: De bellum civile; Commentariolum petitionis 7 μ 3 Doc. expositiva Temas μ 3 Doc. expositiva Temas μ 3 Doc. expositiva Tema 10 Pr «ctica de xeograf «Ώa antiga 10 μ 3 Doc. expositiva Temas μ 3 Doc. expositiva Temas Lectura cr «Ώtica do artigo: Causas de la decadencia y hundimiento del Mundo Antiguo, de J. M μ Bl «zquez. 12 μ 3 Exposici «Ρn de traballos 13 μ 3 Exposici «Ρn de traballos 14 μ 3 Doc. expositiva Preparaci «Ρn do exame Exposici «Ρn traballos * Esta planificaci «Ρn «± orientativa e poder «estar suxeita a modificaci «Ρns por motivos continxentes.

7 8. BIBLIOGRAF ͺΏA XERAL Manuais: -Grimal, P. Historia de Roma. Barcelona, Paid «Ρs, L «Ρpez Barja, P. e F. J. Lomas Salmonte. Historia de Roma. Madrid, Akal, Mangas, J. Historia universal, v. I-B, Edad Antigua. Roma, Barcelona, Vicens Vives, Montanelli, I. Historia de Roma. Barcelona. Plaza & Jan «±s, Rold «n Herv «s, J. M. Historia de Roma. Universidad de Salamanca, Obras de referencia: -Atlas Akal de historia cl «sica. Madrid, Akal, Crawford, M. et alii, Fuentes para el estudio de la Historia Antigua, Madrid, Taurus, Unidades did «cticas: -Su «rez Pi «Πeiro, Ana M μ. A Rep «βblica romana, Universidade de Santiago de Compostela, Su «rez Pi «Πeiro, Ana M μ. A Monarqu «Ώa. Universidade de Santiago de Compostela, BIBLIOGRAF ͺΏA ESPEC ͺΏFICA -Ari «±s, Ph. e G. Duby (eds.). Historia de la vida privada, v. I. Madrid, Taurus, Beard, M. Pompeia. Barcelona, Cr «Ώtica, Beard, M. SPQR: Una historia de la antigua Roma, Barcelona, Cr «Ώtica, Brandt, H. Constantino. Barcelona, Herder, Bravo, G. (coord.). La ca «Ώda del Imperio Romano y la g «±nesis de Europa. Cinco nuevas visiones. Madrid, Editorial Complutense, Bravo, G. Diocleciano y las reformas administrativas del Imperio. Madrid, Akal, Cameron, A. El Bajo Imperio Romano, Madrid, Encuentro, Canfora, L. Julio C «±sar. Un dictador democr «tico. Barcelona, Ariel, Cantarella, E. La mujer romana. Univ. de Santiago de Compostela, Carcopino, J. La vida cotidiana en Roma en el apogeo del Imperio. Madrid, Temas de Hoy, Cornell, T. e J. Matthews. Roma: legado de un imperio. Barcelona, Folio, Cornell, T. Los or «Ώgenes de Roma. Barcelona, Cr «Ώtica, Crawford, M. La Rep «βblica romana. Madrid, Taurus, Fern «ndez Ubi «Πa, J. El Imperio romano bajo la anarqu «Ώa militar. Madrid, Akal, Fern «ndez Ubi «Πa, J. La crisis del siglo III y el fin del mundo antiguo. Madrid, Akal, Fraschetti, A. Augusto. Madrid, Alianza, Gabba, E. e U. Laffi. Sociedad y pol «Ώtica en la Roma republicana. Pisa, Paccini, Gibbon, E. Historia de la decadencia y ruina del Imperio romano. Madrid, Turner, Goldsworthy, A. Las Guerras P «βnicas. Barcelona, Ariel, Go «Πi Zubieta, C. Una de romanos: un paseo por la historia de Roma. Barcelona, Ariel, Goodman, M. The Roman world, 44 BC-AD 180. London-New York, Routledge, 1997.

8 -Harris, W.V. Guerra e imperialismo en la Roma republicana a. C. Madrid, Siglo XXI, Heurgon, J. Roma y el Mediterr «neo occidental hasta las guerras p «βnicas. Barcelona, Labor, Jenkins, R. (ed.) El Legado de Roma: una nueva valoraci «Ρn. Barcelona, Cr «Ώtica, Jones, A. H. M. Augusto. Buenos Aires, EUDEBA, Le Glay, M. Grandeza y decadencia de la Rep «βblica romana. Madrid, C «tedra, Leppin, H. Teodosio. Barcelona, Herder, Mart «Ώnez-Pinna, J. Los or «Ώgenes de Roma. Madrid. S «Ώntesis, Matyszak, P. Legionario. El manual del soldado romano. Akal, Matyszak, P. La antigua Roma por cinco denarios al d «Ώa. Akal, Momigliano, A. (ed.). El conflicto entre el paganismo y el cristianismo en el siglo IV. Madrid, Alianza, Pastor, B. Constantino: la invenci «Ρn del cristianismo. Madrid, Ober «Ρn, Pina Polo, F. La crisis de la Rep «βblica, Madrid, S «Ώntesis, Syme, R. La revoluci «Ρn romana. Madrid, Taurus, Torelli, M. Historia de los etruscos. Barcelona, Cr «Ώtica, Veyne, P. La sociedad romana. Madrid, Mondadori, Vi «Πas, A. Instituciones pol «Ώticas y sociales de la Roma antigua. Madrid, Iustel, Williams, S. Diocletian and the Roman recovery, New York, Methuen, Zanker, P. Augusto y el poder de las im «genes. Madrid, Alianza, RECURSOS EN REDE -Perseus Digital Library: -Colecci «Ρns de textos cl «sicos: -Le Dictionnaire des Antiquit «±s Grecques et Romaines de Daremberg et Saglio (en franc «±s): -Rome Project: -The American Classical League: -Internet Ancient History Sourcebook: -De Imperatoribus Romanis (enciclopedia en li «Πa dos emperadores romanos): -Epigraphische Datenbank Heidelberg (Base de datos de inscrici «Ρns latinas de todas as rexi «Ρns do Imperio Romano): de/institute/sonst/adw/edh/ -Hispania Epigraphica: -Inscriptiones Latinae Selectae (selecci «Ρn de inscrici «Ρns latinas): -Roma no Google earth:

9 11. AVALIACI ͺΡN E CUALIFICACI ͺΡN Valorarase o rendemento acadado e a aprendizaxe adquirida a trav «±s dunha combinaci «Ρn equilibrada entre actividades de avaliaci «Ρn formativa e final. Na primeira valorarase o esforzo e o progreso na aprendizaxe e incentivarase unha dedicaci «Ρn constante «materia ao longo do cuadrimestre. A segunda permitir «co «Πecer os resultados da aprendizaxe. έ O alumnado realizar «varias actividades na aula (comentarios de texto, mapas, etc.) que ter «que entregar por escrito. έ Nas d «βas «βltimas semanas o alumnado ter «que expor un traballo (e entregalo escrito), sobre un dos temas aqu «Ώ relacionados. 1. O ocio: xogos, espect «culos, etc. 2. A moeda. 3. A muller. 4. A dieta. 5. A relixi «Ρn. 6. A sexualidade. 7. Grandes xacementos romanos: Pompeia, Herculano, Ostia Antica, etc. 8. Grandes personaxes: Gracos, C «±sar, Cicer «Ρn, etc. Todos os traballos escritos deber «n ser orixinais: o incumpimento deste requisito imposibilitar «superar a materia. A avaliaci «Ρn constar «de tres partes: proba escrita; participaci «Ρn e actividades das sesi «Ρns interactivas, e traballo persoal. A proba escrita supor «o 50% da cualificaci «Ρn final; a participaci «Ρn e as actividades, o 25%, e o traballo outro 25%. Na segunda oportunidade manterase a puntuaci «Ρn das partes superadas.

BOLET ͺΏN OFICIAL DEL ESTADO

BOLET ͺΏN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao n «βm. 75 Xoves 28 de marzo de 2013 Sec. I. P «x. 1 I. DISPOSICI ͺΡNS XERAIS MINISTERIO DE EMPREGO E SEGURIDADE SOCIAL 3363 Orde ESS/485/2013, do 26 de marzo, pola que se

Leia mais

Telf.: 981 534 020 981 522 426 www.fesan.org

Telf.: 981 534 020 981 522 426 www.fesan.org 2015 2015 PLAN PLAN FORMATIVO CICLOS DE FP CERTIFICADOS DE PROFESIONALIDADE O OPOSICI ͺΡNS OPOSICI ͺΡNS ACREDITACI ͺΡN DA EXPERIENCIA OCIO OCIO E TEMPO EMPO LIBRE CURSOS POR POR ͺ REAS PLAN F FORMATIVO

Leia mais

Orde do d «Ώa dos asuntos que se van tratar na sesi «Ρn plenaria ordinaria que ter «lugar o venres, 28 de marzo de 2014, «s DOCE HORAS.

Orde do d «Ώa dos asuntos que se van tratar na sesi «Ρn plenaria ordinaria que ter «lugar o venres, 28 de marzo de 2014, «s DOCE HORAS. Orde do d «Ώa dos asuntos que se van tratar na sesi «Ρn plenaria ordinaria que ter «lugar o venres, 28 de marzo de 2014, «s DOCE HORAS. Actas ASUNTOS 1.-Toma de posesi «Ρn do deputado do Bloque Nacionalista

Leia mais

Nivel de competencia e adaptaci «Ρn curricular. ͺ REA DE MATEM ͺ TICAS 5 λ EP CRITERIOS DE AVALIACI ͺΡN N.C.C C + C

Nivel de competencia e adaptaci «Ρn curricular. ͺ REA DE MATEM ͺ TICAS 5 λ EP CRITERIOS DE AVALIACI ͺΡN N.C.C C + C Nivel de competencia e adaptaci «Ρn curricular. ͺ REA DE MATEM ͺ TICAS 5 λ EP CONTIDOS/CRITERIOS DE AVALIACI ͺΡN (C+C) : Os Contidos e os Criterios de Avaliaci «Ρn que se programen trimestralmente marcaranse

Leia mais

Federaci «Ρn Galega de Atletismo CIRCULAR 42-2016

Federaci «Ρn Galega de Atletismo CIRCULAR 42-2016 Avda. de Glasgow, 13. Complexo Deportivo de Elvi «Πa. Tel «±fono: 981291683 P «xina Web: http://www.atletismogalego.org e http://www.carreirasgalegas.com CIRCULAR 42-2016 - A todas as Delegaci «Ρns (*)

Leia mais

PAU XU ͺΠO 2010 CIENCIAS DA TERRA E AMBIENTAIS

PAU XU ͺΠO 2010 CIENCIAS DA TERRA E AMBIENTAIS XU ͺΠO 2010 Instruci «Ρns: O alumno deber «elixir unha das 2 opci «Ρns (A ou B) das que se comp «Ρn a proba. 1. Contesta as seguintes cuesti «Ρns relacionas coa ATMOSFERA. Valoraci «Ρn: 3 puntos (0,5 puntos/cuesti

Leia mais

CONSELLERIA DE TRABALLO

CONSELLERIA DE TRABALLO ESCOLA DE FORMACI ͺΡN PROFESIONAL MAR ͺΏTIMO PESQUEIRA DE BUEU 1.- Breve historia da Escola 1-1.- Creaci «Ρn da escola A Escola de Formaci «Ρn Mar «Ώtimo-Pesqueira de Bueu creouna o Instituto Social da

Leia mais

UNHA APROXIMACIÓN AO MUNDO CLÁSICO:

UNHA APROXIMACIÓN AO MUNDO CLÁSICO: UNHA APROXIMACIÓN AO MUNDO CLÁSICO: Roma foi desde a súa fundación no ano 753 a.c. unha pequena cidade da Península Nos primeiros tempos, Roma foi gobernada por unha Monarquía, na que o.. tiña todos os

Leia mais

23 de SETEMBRO de 2015. Enlace: PROGRAMA DE ACTIVIDADES

23 de SETEMBRO de 2015. Enlace: PROGRAMA DE ACTIVIDADES 23 de SETEMBRO de 2015 Enlace: PROGRAMA DE ACTIVIDADES A actividade est «aberta ao p «βblico e non necesariamente dirixido a emprendedores, polo que os interesados poden inscribirse no seguinte enderezo:

Leia mais

ROMA ANTIGA. Antiguidade Ocidental

ROMA ANTIGA. Antiguidade Ocidental ROMA ANTIGA Antiguidade Ocidental Roma Antiga Geografia Península Itálica Fonte Eneida (Virgílio) Enéas Lavinia Cidade de Alba Longa Amúlio X Numitor Réia Silvia Marte Remo Rômulo Loba 753 a.c. - Roma

Leia mais

APRENDIZ DE MEC ͺ NICA

APRENDIZ DE MEC ͺ NICA 02 de SETEMBRO de 2015 PONTEemprego Para recibir a comunicaci «Ρn de dispo «Πibilidade do bolet «Ώn de emprego PONTEemprego «± necesario ter descargada a aplicaci «Ρn TOKAPP no seu tel «±fono ou tablet

Leia mais

Origens. Monarquia. República. Triunviratos. Império. Resumo. Cultura

Origens. Monarquia. República. Triunviratos. Império. Resumo. Cultura Geografia Romana Origens Monarquia República Triunviratos Império Resumo Cultura Versão Histórica Versão Lendária Enéias Numitor Amúlio Réia Silvia Deus Marte Rômulo Remo Loba Matam Amúlio Fundam Roma

Leia mais

ANTIGÜIDADE CLÁSSICA

ANTIGÜIDADE CLÁSSICA 1 CARACTERÍSTICAS GERAIS: Península itálica (Lácio); Rio Tibre; Solo fértil desenvolvimento da agricultura; Litoral pouco recortado ausência de portos naturais em abundância; Habitantes da península: Norte

Leia mais

PLAN DE ESTUDOS DO 1 Ђы CURSO DO BACHAREL ATO LO E CURSO ACAD ЊБMICO 2008-2009

PLAN DE ESTUDOS DO 1 Ђы CURSO DO BACHAREL ATO LO E CURSO ACAD ЊБMICO 2008-2009 1 Ђы C U R S O PLAN DE ESTUDOS DO 1 Ђы CURSO DO BACHAREL ATO LO E CURSO ACAD ЊБMICO 2008-2009 M AT E R I AS C I E N CI AS E T ECNOLO X ЊП A H UM AN I D AD E S E C I E N CI AS SO CI AI S Artes pl ЋЁsticas,

Leia mais

Povos: etruscos, samnitas, latinos, italiotas e gregos. Economia: agricultura, pecuária e comércio. Organização social: patrícios, plebeus, clientes

Povos: etruscos, samnitas, latinos, italiotas e gregos. Economia: agricultura, pecuária e comércio. Organização social: patrícios, plebeus, clientes ROMA ANTIGA Roma nasceu na região central da Península Itálica. Ao longo dos séculos, estendeu seus domínios por toda a região do Mediterrâneo e formou uma grande civilização. Divisão histórica: Monarquia

Leia mais

Império Romano (27 a.c. até 476)

Império Romano (27 a.c. até 476) O Mundo Romano - II Império Romano (27 a.c. até 476) *Com a vitória sobre Marco Antônio, Otávio instaura a fase imperial de Roma, a conquista e unificação do mundo Mediterrâneo. PAX AUGUSTUS ou PAX ROMANA

Leia mais

Ciencia que estuda o pasado da humanidade.

Ciencia que estuda o pasado da humanidade. - I.- Introdución á Historia: fontes históricas e liñas de tempo. - II.- A caída do Imperio romano e o inicio da Idade Media - III.- O Islam 1.- Define o concepto de Historia: Ciencia que estuda o pasado

Leia mais

Ciencia que estuda o pasado da humanidade.

Ciencia que estuda o pasado da humanidade. Ciencia que estuda o pasado da humanidade. Clasifícanse FONTES HISTÓRICAS Son pegadas deixadas pola actividade do ser... a través do... Permítennos... os acontecementos e a forma de... Poden ser Restos

Leia mais

Antiguidade Ocidental

Antiguidade Ocidental Antiguidade Ocidental Roma Antiga: Monarquia, República e Império Prof. Alan Carlos Ghedini Origens A lenda narrada na Eneida, de Virgílio: Fundada pelos irmãos Rômulo e Remo, filhos de Réia Sílvia filha

Leia mais

AVISO: O conteúdo e o contexto das aulas referem-se aos pensamentos emitidos pelos próprios autores que

AVISO: O conteúdo e o contexto das aulas referem-se aos pensamentos emitidos pelos próprios autores que AVISO: O conteúdo e o contexto das aulas referem-se aos pensamentos emitidos pelos próprios autores que foram interpretados por estudiosos dos RUBENS temas expostos. RAMIRO Todo JUNIOR exemplo (TODOS citado

Leia mais

Antiguidade Clássica (II) ROMA. LIVRO : 1 AULA: 4 e 5

Antiguidade Clássica (II) ROMA. LIVRO : 1 AULA: 4 e 5 Antiguidade Clássica (II) ROMA LIVRO : 1 AULA: 4 e 5 FASES DA HISTÓRIA ROMANA Monarquia República Império 753 a.c. 590 a.c. 590 a.c. 27 a.c. 27 a.c. 476 d.c. FUNDAÇÃO DE ROMA Versão mitológica: Romulo

Leia mais

Divisão histórica: Monarquia (753 a.c 509 a.c.), República (509 a.c 27 a.c) e Império (27 a.c 476 d.c)

Divisão histórica: Monarquia (753 a.c 509 a.c.), República (509 a.c 27 a.c) e Império (27 a.c 476 d.c) ROMA ANTIGA Roma nasceu na região central da Península Itálica. Ao longo dos séculos, estendeu seus domínios por toda a região do Mediterrâneo e formou uma grande civilização. Divisão histórica: Monarquia

Leia mais

Principais características

Principais características Roma Antiga Principais características Península itálica (Lácio); Rio Tibre; Solo fértil desenvolvimento da agricultura; Litoral pouco recortado ausência de portos naturais em abundância; Fundação: Arqueologia

Leia mais

INTRODUCIÓN Á LITERATURA GALEGA 2

INTRODUCIÓN Á LITERATURA GALEGA 2 FACULTADE DE FILOLOXÍA INTRODUCIÓN Á LITERATURA GALEGA 2 Carme Blanco María Xesús Nogueira Xosé Manuel Salgado G 5051122 GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO 2018/2019 FACULTADE DE FILOLOXÍA. UNIVERSIDADE

Leia mais

LINGUA PORTUGUESA 2 GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO. José Luís Forneiro Pérez (coordenador) Professor Leitor do Brasil

LINGUA PORTUGUESA 2 GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO. José Luís Forneiro Pérez (coordenador) Professor Leitor do Brasil FACULTADE DE FILOLOXÍA DEPARTAMENTO DE FILOLOXÍA GALEGA LINGUA PORTUGUESA 2 José Luís Forneiro Pérez (coordenador) Professor Leitor do Brasil GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO 2017/2018 FACULTADE DE FILOLOXÍA.

Leia mais

LINGUA PORTUGUESA 1 GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO. José Luís Forneiro Pérez (coordenador) Carla Amado

LINGUA PORTUGUESA 1 GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO. José Luís Forneiro Pérez (coordenador) Carla Amado FACULTADE DE FILOLOXÍA DEPARTAMENTO DE FILOLOXÍA GALEGA LINGUA PORTUGUESA 1 José Luís Forneiro Pérez (coordenador) Carla Amado GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO 2017/2018 1 FACULTADE DE FILOLOXÍA. DEPARTAMENTO

Leia mais

PRAZAS LIMITADAS. GRUPO MÁXIMO DE 15 PERSOAS

PRAZAS LIMITADAS. GRUPO MÁXIMO DE 15 PERSOAS Docencia da formación profesional para o emprego CARACTERÍSTICAS XERAIS Modalidade presencial Datas 15/09/2014 18/12/2014 Prácticas Xaneiro 2015 Horario 16:00 21:00 Lugar de impartición Duración Inscrición

Leia mais

PIALE Integración en lingua portuguesa

PIALE Integración en lingua portuguesa PIALE Integración en lingua portuguesa Lisboa, outubro de 2015 Isabel Mato Sánchez. IES de Cacheiras (Teo) E se as histórias para crianças passassem a ser de leitura obrigatória para todos os adultos?

Leia mais

CONVOCATORIA PARA PARTICIPAR NO PROGRAMA DE VISITAS E ACTIVIDADES NA FUNDACI ЊбN COREN DENTRO DO PLAN EDUEMPRENDE

CONVOCATORIA PARA PARTICIPAR NO PROGRAMA DE VISITAS E ACTIVIDADES NA FUNDACI ЊбN COREN DENTRO DO PLAN EDUEMPRENDE CONVOCATORIA PARA PARTICIPAR NO PROGRAMA DE VISITAS E ACTIVIDADES NA FUNDACI ЊбN COREN DENTRO DO PLAN EDUEMPRENDE OBXECTIVO Esta convocatoria ten por obxecto o fomentar, difundir e transmitir ao alumnado

Leia mais

EVOLUÇÃO POLÍTICA DE ROMA

EVOLUÇÃO POLÍTICA DE ROMA EVOLUÇÃO POLÍTICA DE ROMA Aula 08 história 01 Profº Thiago POVOAMENTO DA ITÁLIA E ORIGEM DE ROMA Ocupação da Península Itálica (2000 a.c.) Gregos Italiotas (latinos, sabinos, samnitas, volscos, etc.) Etruscos

Leia mais

Origem mítica: Rômulo e Remo fundam a cidade às margens do Rio Tibre

Origem mítica: Rômulo e Remo fundam a cidade às margens do Rio Tibre ROMA ANTIGA ORIGENS Origem mítica: Rômulo e Remo fundam a cidade às margens do Rio Tibre Origem histórica: conjunto de povos etruscos (norte), sabinos e latinos (centro) e gregos (sul). Fundação por volta

Leia mais

ROMA ANTIGA 1. CARACTERÍSTICAS GEOGRÁFICAS DA ITÁLIA. Localização: a península itálica ocupa posição central no Mar Mediterrâneo.

ROMA ANTIGA 1. CARACTERÍSTICAS GEOGRÁFICAS DA ITÁLIA. Localização: a península itálica ocupa posição central no Mar Mediterrâneo. ROMA ANTIGA 1. CARACTERÍSTICAS GEOGRÁFICAS DA ITÁLIA Localização: a península itálica ocupa posição central no Mar Mediterrâneo. Povos: foi ocupada por italiotas, etruscos e gregos. 2. ORIGENS DE ROMA

Leia mais

O Mundo Romano - II. Prof. Thiago

O Mundo Romano - II. Prof. Thiago O Mundo Romano - II Prof. Thiago O Império (27 a.c. 476) Unificação do mundo Mediterrâneo Vitória de Caio Otávio sobre Marco Antônio Início da Era Imperial Otávio absteve-se de proclamar-se rei ou ditador

Leia mais

Programa de formación en comercialización e marketing. Orientación comercial á grande distribución. As claves do punto de venda Entender o lineal

Programa de formación en comercialización e marketing. Orientación comercial á grande distribución. As claves do punto de venda Entender o lineal Programa de formación en comercialización e marketing Orientación comercial á grande distribución As claves do punto de venda Entender o lineal Programa de formación en comercialización e marketing Orientación

Leia mais

Plan de Evacuación. CIFP Carlos Oroza. Curso 2017/18

Plan de Evacuación. CIFP Carlos Oroza. Curso 2017/18 Plan de Evacuación CIFP Carlos Oroza Curso 2017/18 Obxectivos do Plan de evacuación Amosar a toda a comunidade educativa como debe actuarse en situacións de emerxencia. Coñecer as diferentes zonas e as

Leia mais

HISTÓRIA EM FOCO Educação orientada. Roma.

HISTÓRIA EM FOCO Educação orientada. Roma. HISTÓRIA EM FOCO Educação orientada Roma www.historiaemfoco.com.br 1 2 Etapas da História Romana 3 4 Monarquia Romana (753 a.c 509 a.c) 5 Sociedade Modo de Produção Escravista Homens Livres Homens não

Leia mais

NORMATIVA PARA A ORGANIZACIÓN DA DOCENCIA NOS GRAOS PARA O CURSO

NORMATIVA PARA A ORGANIZACIÓN DA DOCENCIA NOS GRAOS PARA O CURSO NORMATIVA PARA A ORGANIZACIÓN DA DOCENCIA NOS GRAOS PARA O CURSO 2016-2017 1 Primeiro e segundo curso 1. Cada crédito ECTS equivale a 25 horas de traballo do alumnado, divididas en 7 horas de docencia

Leia mais

Roma. Antiguidade Clássica

Roma. Antiguidade Clássica Roma Antiguidade Clássica Características gerais Península itálica (Lácio); Rio Tibre; Solo fértil desenvolvimento da agricultura; Litoral pouco recortado ausência de portos naturais em abundância; Habitantes

Leia mais

Spartacus,um homem que nasceu escravo, trabalhou para o Império Romano enquanto sonhava com o fim da escravidão seu trabalho - gladiador

Spartacus,um homem que nasceu escravo, trabalhou para o Império Romano enquanto sonhava com o fim da escravidão seu trabalho - gladiador A REPÚBLICA ROMANA EM CRISE Por volta de 70 à 80 a.c., Roma mergulhou em uma grande crise política, causada principalmente pela disputa pelo poder entre os generais romanos e pelas revoltas de escravos

Leia mais

Império Romano: Inimigos de Roma

Império Romano: Inimigos de Roma Senado Romano Império Romano: Inimigos de Roma "A queda do Império Romano (1964) Conflitos políticos no Império Romano e sua queda Quo Vadis - Ano: 1951 Perseguição aos cristão no Império Romano Ano:

Leia mais

Roma. Profª. Maria Auxiliadora

Roma. Profª. Maria Auxiliadora Roma Profª. Maria Auxiliadora Economia: Agricultura e Pastoreiro Organização Política: MONARQUIA 753 a.c. 509 a.c. Rex = Rei (chefe supremo, sacerdote e juiz) Conselho de Anciãos = Senado (legislativo)

Leia mais

REGULAMENTO DOS TRABALLOS DE FIN DE GRAO NA ESCOLA UNIVERSITARIA DE ESTUDOS EMPRESARIAIS. Aprobado na Comisión Permanente de 26 de febreiro de 2018

REGULAMENTO DOS TRABALLOS DE FIN DE GRAO NA ESCOLA UNIVERSITARIA DE ESTUDOS EMPRESARIAIS. Aprobado na Comisión Permanente de 26 de febreiro de 2018 REGULAMENTO DOS TRABALLOS DE FIN DE GRAO NA ESCOLA UNIVERSITARIA DE ESTUDOS EMPRESARIAIS. Aprobado na Comisión Permanente de 26 de febreiro de 2018 Segundo establécese no RD 1393/2007 de Ordenación dos

Leia mais

PLANO DE ENSINO Ficha w~ 2 (parte variável)

PLANO DE ENSINO Ficha w~ 2 (parte variável) UNIVERSIDADE FEDERAL DO PARANÁ SETOR DE CIÊNCIAS HUMANAS, LETRAS E ARTES DEPARTAMENTO DE LETRAS ESTRANGEIRAS MODERNAS Tel.: (41) 3360-5183 I Fax: 3360-5166 I e-mail: delem@humanas.ufpr.br PLANO DE ENSINO

Leia mais

REGIÃO: Lazio; Centro da Península Itálica. Clima: Mediterrâneo. Rio: Tibre (Tevere); margens Férteis.

REGIÃO: Lazio; Centro da Península Itálica. Clima: Mediterrâneo. Rio: Tibre (Tevere); margens Férteis. ROMA ANTIGA GEOGRAFIA REGIÃO: Lazio; Centro da Península Itálica Clima: Mediterrâneo Rio: Tibre (Tevere); margens Férteis. Extensão Territorial MITOLOGIA DA ORIGEM Lenda dos Irmãos Rêmulo e Rômulo: Eneida

Leia mais

Monarquia (753 a.c 509 a.c.)

Monarquia (753 a.c 509 a.c.) ROMA ANTIGA Roma nasceu na região central da Península Itálica. Ao longo dos séculos, estendeu seus domínios por toda a região do Mediterrâneo e formou uma grande civilização. Divisão histórica: Monarquia

Leia mais

Unidade I Grandes civilizações antigas. Aula 4.2 Conteúdo: Roma: de cidade a República.

Unidade I Grandes civilizações antigas. Aula 4.2 Conteúdo: Roma: de cidade a República. Unidade I Grandes civilizações antigas. Aula 4.2 Conteúdo: Roma: de cidade a República. Habilidades: Compreender o surgimento, fortalecimento e as causas da posterior decadência do Império Romano. GLADIADOR

Leia mais

O CONTRATO DE TRABALLO

O CONTRATO DE TRABALLO O CONTRATO DE TRABALLO Enlace da páxina oficial do Servicio Público de Empleo Estatal (SPEE) con información sobre os contratos de traballo www.redtrabaja.es/es/redtrabaja/static/redirect.do?page=ah0103

Leia mais

A Civilização Romana Na Antiguidade

A Civilização Romana Na Antiguidade A Civilização Romana Na Antiguidade O Império romano (século I a.c. a V d.c.) Professor Rodrigo Dornelles Roma: da monarquia ao império A Monarquia romana A cidade de Roma nasceu por volta do século VIII

Leia mais

da Linguaxe e Estudos Literarios Descriptores Creditos ECTS Carácter Curso Cuadrimestre 6 OP 3 2c

da Linguaxe e Estudos Literarios Descriptores Creditos ECTS Carácter Curso Cuadrimestre 6 OP 3 2c Guía Materia 2016 / 2017 DATOS IDENTIFICATIVOS Lingua portuguesa IV Materia Código Titulacion Lingua portuguesa IV V01G400V01983 Grao en Ciencias da Linguaxe e Estudos Literarios Descriptores Creditos

Leia mais

MÁSTER EN PROFESORADO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA E BACHARELATO, FORMACIÓN PROFESIONAL E ENSINANZAS DE IDIOMAS CURSO

MÁSTER EN PROFESORADO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA E BACHARELATO, FORMACIÓN PROFESIONAL E ENSINANZAS DE IDIOMAS CURSO FACULTADE DE CIENCIAS DA EDUCACIÓN Campus universitario norte Avda. Xoán XXIII 15782 Santiago de Compostela Máster en Profesorado de Educación master.secundaria@usc.es MÁSTER EN PROFESORADO DE EDUCACIÓN

Leia mais

Anatomía aplicada. Vicens Vives. Galicia

Anatomía aplicada. Vicens Vives. Galicia Anatomía Vicens Vives Galicia Anatomía OBRADOIRO DE CIENCIA Nestas páxinas propóñense dous tipos de actividades: INTRODUCIÓN ACTIVIDADE PROCEDEMENTAL Permite poñer en práctica aspectos estudados no ESTUDO

Leia mais

Non se vai predeterminar ningún libro de texto. O material didáctico deixarase por avaliacións, en carpetas, nos computadores da biblioteca.

Non se vai predeterminar ningún libro de texto. O material didáctico deixarase por avaliacións, en carpetas, nos computadores da biblioteca. 1 Departamento de Lingua e Literatura Galega EPAPU Eduardo Pondal LITERATURA UNIVERSAL 1º DE Bacharelato GUÍA BREVE Curso 2017-2018 MATERIAIS E RECURSOS Non se vai predeterminar ningún libro de texto.

Leia mais

NORMATIVA PARA A ORGANIZACIÓN DA DOCENCIA NOS GRAOS PARA O CURSO

NORMATIVA PARA A ORGANIZACIÓN DA DOCENCIA NOS GRAOS PARA O CURSO NORMATIVA PARA A ORGANIZACIÓN DA DOCENCIA NOS GRAOS PARA O CURSO 2017-2018 1 Primeiro e segundo curso 1. Cada crédito ECTS equivale a 25 horas de traballo do alumnado, divididas en 7 horas de docencia

Leia mais

Nome: nº. Recuperação Final de História Profª Patrícia. Lista de atividades 6º ano

Nome: nº. Recuperação Final de História Profª Patrícia. Lista de atividades 6º ano 1 Conteúdos selecionados: Nome: nº Recuperação Final de História Profª Patrícia Lista de atividades 6º ano Apostila 1 Tempo histórico, periodização da História, ocupação da América. Apostila 2 Egito, Mesopotâmia,

Leia mais

3- Sob o poder de qual imperador o império romano atingiu sua maior extensão? R.: Sob o comando do imperador Trajano que governou entre 98 a 117 d.c.

3- Sob o poder de qual imperador o império romano atingiu sua maior extensão? R.: Sob o comando do imperador Trajano que governou entre 98 a 117 d.c. Professor: Edson Alves Martins Questões sobre o Império Romano 1 Qual o nome da 1ª dinastia do império romano? R: Dinastia Julio Cláudia (14-68) 2- Qual o primeiro imperador romano R.: Otávio Augusto.

Leia mais

O emprego con apoio e a figura da/o preparadora/or laboral:

O emprego con apoio e a figura da/o preparadora/or laboral: CURSO Impartido por Beatriz Méndez Darrocha O emprego con apoio e a figura da/o preparadora/or laboral: UNHA INSERCIÓN LABORAL REAL PARA TODAS/OS. A Coruña 21, 22 e 28 de febreiro, e 1 de marzo. 2013 Con

Leia mais

Potencias e radicais

Potencias e radicais Potencias e radicais Contidos 1. Radicais Potencias de expoñente fraccionario Radicais equivalentes Introducir e extraer factores Cálculo de raíces Reducir índice común Radicais semellantes. Propiedades

Leia mais

CIVILIZAÇÃO ROMANA. Prof. Alexandre Cardoso

CIVILIZAÇÃO ROMANA. Prof. Alexandre Cardoso CIVILIZAÇÃO ROMANA Prof. Alexandre Cardoso Roma A aldeia que virou Império Geografia e Povoamento A civilização romana se localizou na parte continental pela península Itálica e na parte insular pelas

Leia mais

ROMA ANTIGA. Colóquio Populismo e as suas Expressões NEPUL 23/24 Maio 2017

ROMA ANTIGA. Colóquio Populismo e as suas Expressões NEPUL 23/24 Maio 2017 Colóquio Populismo e as suas Expressões NEPUL 23/24 Maio 2017 ROMA ANTIGA Maria SOUSA GALITO Investigadora do Centro de História Faculdade de Letras Universidade de Lisboa 23/05/2017, 16h45 Discurso de

Leia mais

ANEXO III MODELO DE PROGRAMACIÓN DE PROBA LIBRE DE MÓDULOS PROFESIONAIS

ANEXO III MODELO DE PROGRAMACIÓN DE PROBA LIBRE DE MÓDULOS PROFESIONAIS 1. Identificación da programación Centro educativo Centro Concello Ano académico 1532391 Santiago Santiago de Compostela 217/218 Ciclo formativo da familia profesional Familia profesional do ciclo formativo

Leia mais

Política e Obxectivos de Calidade

Política e Obxectivos de Calidade Facultade Política e Obxectivos de Calidade Anexo 04 Manual de calidade VALIDACIÓN: Comisión de Calidade - 20 de Xullo de 2017 APROBACIÓN: Xunta de Facultade - 21 de Xullo de 2017 Política e Obxectivos

Leia mais

Trabalho de Regulação. 4 bimestre

Trabalho de Regulação. 4 bimestre V Nome: Ano: 6 ano Disciplina: História Data: Professor: Eder Nº: Trabalho de Regulação 4 bimestre 1 - Complete abaixo a Linha do Tempo da Roma Antiga e responda a seguir com suas palavras o que diferenciou

Leia mais

PLAN DE SEGURIDADE DA ETSE

PLAN DE SEGURIDADE DA ETSE PLAN DE SEGURIDADE DA ETSE Integración dun PLAN DE ORDE E LIMPEZA (POL) para os laboratorios CONSIDERANDO : 1- A falta de orde e limpeza como un factor de risco máis. 2- Que a interacción entre as tarefas

Leia mais

MINISTÉRIO PÃO DA VIDA

MINISTÉRIO PÃO DA VIDA PAGINA 1 BÍBLIA PASSO A PASSO NOVO TESTAMENTO 4. CONTEÚDO DO NOVO TESTAMENTO Hebreus 9.15-17 1. A NATUREZA DO NOVO TESTAMENTO Os 27 livros do Novo Testamento apresentam a vida de Cristo e sua obra contínua

Leia mais

DICAS DO PROFESSOR. História 6º Ano

DICAS DO PROFESSOR. História 6º Ano DICAS DO PROFESSOR História 6º Ano ROMA ANTIGA fases: séculos: IIIdC JC I ac VI ac VIIIaC IMPÉRIO REPÚBLICA MONARQUIA Auge da civilização romana; Pão e circo e Pax Romana; Cristianismo; Bárbaros; Crise.

Leia mais

FOLLA DE REXISTRO DE DATOS

FOLLA DE REXISTRO DE DATOS 1.-ÁMBITO PERSOAL FOLLA DE REXISTRO DE DATOS A.-Datos persoais. CLAVE: 1.- Sexo: 2.- Idade: 3.- Estado civil: 4.- Grupo étnico: 5.- Data de recollida dos datos: 6.- Procedencia da demanda: -Familia: -Centros

Leia mais

OFICINA DE CURSOS ABRIL 2015

OFICINA DE CURSOS ABRIL 2015 FACULTADE DE CIENCIAS DA EDUCACIÓN PROGRAMA FORMATIVO DE INNOVACIÓN: PÍLULAS FORMATIVAS DE APOIO PARA A ELABORACIÓN E PRESENTACIÓN DO TFG/TFM Datas de realización: Febreiro, marzo, abril. Horario de 16:00

Leia mais

1 3BOLET 0 1N OFICIAL DEL ESTADO MINISTERIO DE EDUCACI 0 7N

1 3BOLET 0 1N OFICIAL DEL ESTADO MINISTERIO DE EDUCACI 0 7N Suplemento en lingua galega ao nјвm. 86 Venres 9 de abril de 2010 Sec. I. PЈЂx. 1 I. DISPOSICI 0 7NS XERAIS MINISTERIO DE EDUCACI 0 7N 5662 Real decreto 303/2010, do 15 de marzo, polo que se establecen

Leia mais

EXPOSICIÓN DE TEMAS FASES DO TRABALLO. 2. Xustificación necesidade utilidades. 3. Motivación introdutória 3º ESO

EXPOSICIÓN DE TEMAS FASES DO TRABALLO. 2. Xustificación necesidade utilidades. 3. Motivación introdutória 3º ESO EXPOSICIÓN DE TEMAS º ESO O proxecto consiste en que o alunado da clase, por grupos, expoña unha unidade completa ou ben parte dunha unidade do programa. Para iso organizarán-se grupos dun mínimo de dous

Leia mais

CALENDARIO PARA O CICLO INTENSIVO DO PROGRAMA UNIVERSITARIO PARA MAIORES. CAMPUS DE PONTEVEDRA. CURSO

CALENDARIO PARA O CICLO INTENSIVO DO PROGRAMA UNIVERSITARIO PARA MAIORES. CAMPUS DE PONTEVEDRA. CURSO CALENDARIO PARA O CICLO INTENSIVO DO PROGRAMA UNIVERSITARIO PARA MAIORES. CAMPUS DE PONTEVEDRA. CURSO 2016-2017 A DOCENCIA IMPARTIRASE maioritariamente na Escola de Enxeñería Forestal, agás as materias

Leia mais

3.- A ACTIVIDADE ECONÓMICA

3.- A ACTIVIDADE ECONÓMICA 3.- A ACTIVIDADE ECONÓMICA A.- A ACTIVIDADE ECONÓMICA : compoñentes e sectores (páx. 94-5) A.1.- Que é a actividade económica? A actividade económica é o conxunto de tarefas ou actividades dos seres humanos

Leia mais

CRITERIOS DE AVALIACIÓN DOS TRABALLOS FIN DE GRAO DATOS DA TITULACIÓN

CRITERIOS DE AVALIACIÓN DOS TRABALLOS FIN DE GRAO DATOS DA TITULACIÓN CRITERIOS DE AVALIACIÓN DOS TRABALLOS FIN DE GRAO DATOS DA TITULACIÓN TITULACIÓN CURSO ACADÉMICO GRAO EN PEDAGOXIA APELIDOS E NOME DNI DATOS DO/A ALUMNO/A TITULO DO TFG A) TRABALLO ESCRITO (70%) Apartados

Leia mais

Lingua, literatura e cultura galegas 1

Lingua, literatura e cultura galegas 1 FACULTADE DE FILOLOXÍA DEPARTAMENTO DE FILOLOXÍA GALEGA Lingua, literatura e cultura galegas 1 Rosario Álvarez Blanco María Álvarez de la Granja Ana Isabel Boullón Agrelo Vítor Míguez Rego Eduardo Moscoso

Leia mais

Roma Antiga. Prof. Leopoldo Gollner

Roma Antiga. Prof. Leopoldo Gollner Roma Antiga Prof. Leopoldo Gollner Localização Geográfica Cronologia: Monarquia ( 756 a. C. a 509 a.c.) República (509 a.c. a 27 a.c.) Império (27 a.c. a 476 d.c.) Origens de Roma Origem Lendária: O Mito

Leia mais

PANORAMA E CLAVES NO GRAN CONSUMO

PANORAMA E CLAVES NO GRAN CONSUMO II ciclo de workshops PANORAMA E CLAVES NO GRAN CONSUMO Workshop 1. Tendencias de consumo saudables Workshop 2. O surtido e a innovación na gran distribución Workshop 3. Plan promocional eficiente Primeiro

Leia mais

Dna. Mª Luisa Ramos López Dna. Noemí Martín Álvarez CONTIDOS

Dna. Mª Luisa Ramos López Dna. Noemí Martín Álvarez CONTIDOS Materia / Módulo CIENCIAS DA NATUREZA Páx. 1 Curso / Ciclo ESO 1 Profesor/a responsable * Dna. Mª Luisa Ramos López Dna. Noemí Martín Álvarez CONTIDOS 1ª Proba 2ª Proba Tema 1. O Universo e o Sistema Solar

Leia mais

Requisitos para subir documentos ao

Requisitos para subir documentos ao Requisitos para subir documentos ao Ser PDI Rexistrarse en RUC Solicitar a activación dos permisos para o depósito de documentos, enviando un correo a ruc@udc.es. Nel debes indicar os teus datos persoais

Leia mais

Roma Antiga. O mais vasto império da antiguidade; Lendária fundação pelos gêmeos Rômulo e Remo, em 753 a.c.; Roma - centro político do Império;

Roma Antiga. O mais vasto império da antiguidade; Lendária fundação pelos gêmeos Rômulo e Remo, em 753 a.c.; Roma - centro político do Império; ROMA Roma Antiga O mais vasto império da antiguidade; Lendária fundação pelos gêmeos Rômulo e Remo, em 753 a.c.; Roma - centro político do Império; Sua queda, em 476, marca o início da Idade Média. O mito

Leia mais

Prof. Osvaldo. Civilizações Escravistas da Antiguidade Clássica

Prof. Osvaldo. Civilizações Escravistas da Antiguidade Clássica Prof. Osvaldo Civilizações Escravistas da Antiguidade Clássica Modo de Produção Asiático Comunidades Primitivas Modo de Produção Escravista Grécia Roma sociedades cuja principal característica era o predomínio

Leia mais

Roma antiga. VICENTINO, Cláudio; GIANPAOLO, Dorigo. História para o ensino médio: história geral e do Brasil. São Paulo: Scipione, 2008, p.

Roma antiga. VICENTINO, Cláudio; GIANPAOLO, Dorigo. História para o ensino médio: história geral e do Brasil. São Paulo: Scipione, 2008, p. Roma antiga VICENTINO, Cláudio; GIANPAOLO, Dorigo. História para o ensino médio: história geral e do Brasil. São Paulo: Scipione, 2008, p.67 A história da Roma antiga foi dividida em três períodos: Monarquia

Leia mais

PROGRAMA FORMATIVO MF1445_3 AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINANZA-APRENDIZAXE NA FORMACIÓN PROFESIONAL PARA O EMPREGO

PROGRAMA FORMATIVO MF1445_3 AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINANZA-APRENDIZAXE NA FORMACIÓN PROFESIONAL PARA O EMPREGO PROGRAMA FORMATIVO MF1445_3 AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINANZA-APRENDIZAXE NA FORMACIÓN PROFESIONAL PARA O EMPREGO páxina 1 páxina 2 DATOS XERAIS DA ESPECIALIDADE: 1. Familia Profesional: SERVIZOS SOCIAIS

Leia mais

RESUMO: Aspectos da estrutura politico-militar romana.

RESUMO: Aspectos da estrutura politico-militar romana. 1 SAMUEL BARBOSA DE SOUZA RESUMO: Aspectos da estrutura politico-militar romana. Euclides da Cunha - Bahia 2016 2 Aspectos da estrutura politico-militar romana Trabalho apresentado no segundo semestre

Leia mais

ANEXO III MODELO DE PROGRAMACIÓN DE PROBA LIBRE DE MÓDULOS PROFESIONAIS

ANEXO III MODELO DE PROGRAMACIÓN DE PROBA LIBRE DE MÓDULOS PROFESIONAIS 1. Identificación da programación Centro educativo Centro Concello Ano académico 15015767 Politécnico de Santiago Santiago de Compostela 2016/2017 Ciclo formativo da familia profesional Familia profesional

Leia mais

clases sen fume información para os escolares curso É un concurso para mozos e mozas da túa idade (12-14 anos).

clases sen fume información para os escolares curso É un concurso para mozos e mozas da túa idade (12-14 anos). clases sen fume información para os escolares curso 2017-2018 É un concurso para mozos e mozas da túa idade (12-14 anos). Ten como fin evitar que comeces a fumar ou ben, se xa o fixeches, que deixes o

Leia mais

Os materiais do proxecto Aula 3D para as ciencias sociais nas materias de Historia do HISTORIA E XEOGRAFÍA

Os materiais do proxecto Aula 3D para as ciencias sociais nas materias de Historia do HISTORIA E XEOGRAFÍA HISTORIA E XEOGRAFÍA V icensvives HISTORIA E XEOGRAFÍA Vicens Vives Os materiais do proxecto Aula 3D para as ciencias sociais nas materias de Historia do Mundo Contemporáneo (HDM), Historia de España (HEG),

Leia mais

Bolsas da Fundación SGAE para a ampliación de estudos internacionais Curso 2014/2015

Bolsas da Fundación SGAE para a ampliación de estudos internacionais Curso 2014/2015 Bolsas da Fundación SGAE para a ampliación de estudos internacionais Curso 2014/2015 A Fundación SGAE presenta o seguinte programa de bolsas de formación para o ano 2014/2015: -Bolsas para a formación

Leia mais

CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA

CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA DOG Núm. 118 Venres, 21 de xuño de 2013 Páx. 24106 I. DISPOSICIÓNS XERAIS CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA ORDE do 14 de xuño de 2013 pola que se desenvolve o Decreto 49/2013,

Leia mais

A, B (Deberá completarse con todas as facturas correspondentes aos investimentos realizados no 2011), C, G, H, I

A, B (Deberá completarse con todas as facturas correspondentes aos investimentos realizados no 2011), C, G, H, I ANEXO. Requirimento xustificativo Nº 1 Programa A. Axudas a entidades galegas no exterior para a reforma, rehabilitación e conservación das súas instalacións CÓD ENTIDADE LOCALIDADE PAÍS CIF MOTIVO DA

Leia mais

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 2018-2019 ÁREA: CIENCIAS NATURAIS CURSO: CUARTO ETAPA: PRIMARIA Rúa Pi y Margall 58 36202 VIGO Telf.: 986 22 95 20 Fax: 986 43 47 61 Página 1 de 15 UNIDADE 1: AS PLANTAS, UNS SERES

Leia mais

Vespertino (segunda- feira) e Noturno (terça- feira) Semestre: Professor. Julio Cesar Magalhães de Oliveira responsável:

Vespertino (segunda- feira) e Noturno (terça- feira) Semestre: Professor. Julio Cesar Magalhães de Oliveira responsável: UNIVERSIDADE DE SÃO PAULO FACULDADE DE FILOSOFIA, LETRAS E CIÊNCIAS HUMANAS DEPARTAMENTO DE HISTÓRIA FLH0106 HISTÓRIA ANTIGA II Períodos: Vespertino (segunda- feira) e Noturno (terça- feira) Semestre:

Leia mais

PLANO DE CURSO CÓDIGO: GHI002 PERÍODO/SÉRIE: 1º TURMA: I EMENTA DA DISCIPLINA

PLANO DE CURSO CÓDIGO: GHI002 PERÍODO/SÉRIE: 1º TURMA: I EMENTA DA DISCIPLINA UNIVERSIDADE FEDERAL DE UBERLÂNDIA INSTITUTO DE HISTÓRIA COLEGIADO DO CURSO DE HISTÓRIA PLANO DE CURSO DISCIPLINA: História Antiga do Mundo Romano CÓDIGO: GHI002 PERÍODO/SÉRIE: 1º TURMA: I CH CH TOTAL:

Leia mais

7. ROMA: DA FUNDAÇÃO À REPÚBLICA. Páginas 25 à 42.

7. ROMA: DA FUNDAÇÃO À REPÚBLICA. Páginas 25 à 42. 7. ROMA: DA FUNDAÇÃO À REPÚBLICA Páginas 25 à 42. Fundação de Roma Segundo vestígios arqueológicos, foi fundada pelos latinos; Localizada no centro da Península Itálica; Habitada pelos italiotas (latinos,

Leia mais

ROMA ANTIGA 753a.C. 476 d.c. O POVOADO QUE DOMINOU O MUNDO

ROMA ANTIGA 753a.C. 476 d.c. O POVOADO QUE DOMINOU O MUNDO ROMA ANTIGA 753a.C. 476 d.c. O POVOADO QUE DOMINOU O MUNDO Península Itálica. Montes Apeninos. Mares ( Adriático, Tirreno, Jônico e Mediterrâneo). Alpes. Rio Tibre e Região das Sete Colinas. GEOGRAFIA

Leia mais

ANEXO I. Don/Dona... con DNI,... en calidade de responsable de... con CIF..., como entidade provedora de formación continuada

ANEXO I. Don/Dona... con DNI,... en calidade de responsable de... con CIF..., como entidade provedora de formación continuada ANEXO I PROCEDEMENTO SOLICITUDE DE ACREDITACIÓN DE ACTIVIDADES NO SISTEMA ACREDITADOR DA FORMACIÓN CONTINUA DAS PROFESIÓNS SANITARIAS NA COMUNIDADE AUTÓNOMA DE GALICIA A TRAVÉS DE SAGA CÓDIGO DO PROCEDEMENTO

Leia mais

Listaxe dos compoñentes do grupo-clase. Horario das clases. Profesorado e módulos. Calendario escolar. Actividades complementarias e extraescolares.

Listaxe dos compoñentes do grupo-clase. Horario das clases. Profesorado e módulos. Calendario escolar. Actividades complementarias e extraescolares. 5.2 Acollemento Enténdese por acollemento o proceso que pon en marcha o centro a través dunhas actividades que teñen como obxectivo facilitar a chegada e a adaptación do novo alumnado. A maioría do alumnado

Leia mais

conxunto do traballo e acada-los obxectivos da organizaci n, as como establecer prioridades e actuar en coordinaci n con outros departamentos.

conxunto do traballo e acada-los obxectivos da organizaci n, as como establecer prioridades e actuar en coordinaci n con outros departamentos. DECRETO 86/1999, DO 11 DE MARZO, POLO QUE SE ESTABLECE O CURRÍ- CULO DO CICLO FORMATIVO DE GRAO SUPERIOR CORRESPONDENTE Ó TÍTULO DE TÉCNICO SUPERIOR EN EDUCACIÓN INFANTIL A Lei Orgánica 1/1990, do 3 de

Leia mais

1.- Obxecto. 2.- Requisitos: Poderán solicitar as axudas que cumpran os seguintes requisitos:

1.- Obxecto. 2.- Requisitos: Poderán solicitar as axudas que cumpran os seguintes requisitos: BENESTAR SOCIAL 2015 BASES REGULADORAS DAS AXUDAS ECONÓMICAS PARA A ATENCIÓN DA PRIMEIRA INFANCIA EN ESCOLAS INFANTÍS 0-3 PERTENCENTES Á REDE AFESIN, Á CONSELLERÍA DE TRABALLO E BENESTAR E Á AXENCIA GALEGA

Leia mais

Condicións do Campamento Explora Ourense subtítulo

Condicións do Campamento Explora Ourense subtítulo Condicións do Campamento Explora Ourense 2016 subtítulo 1. Introdución O campamento de verán Explora Ourense; un proxecto lúdico e educativo que inclúe a programación e o desenvolvemento de actividades

Leia mais

Tradución e Interpretación Descriptores Creditos ECTS Carácter Curso Cuadrimestre. 6 OB 3 1c Galego

Tradución e Interpretación Descriptores Creditos ECTS Carácter Curso Cuadrimestre. 6 OB 3 1c Galego Guía Materia 2012 / 2013 DATOS IDENTIFICATIVOS Tradución idioma 1, II: Inglés-Galego Materia Código Titulacion Tradución idioma 1, II: Inglés-Galego V01G230V01502 Grao en Tradución e Interpretación Descriptores

Leia mais