conxunto do traballo e acada-los obxectivos da organizaci n, as como establecer prioridades e actuar en coordinaci n con outros departamentos.

Transcrição

1 DECRETO 86/1999, DO 11 DE MARZO, POLO QUE SE ESTABLECE O CURRÍ- CULO DO CICLO FORMATIVO DE GRAO SUPERIOR CORRESPONDENTE Ó TÍTULO DE TÉCNICO SUPERIOR EN EDUCACIÓN INFANTIL A Lei Orgánica 1/1990, do 3 de outubro, de Ordenación Xeral do Sistema Educativo, dispón no seu artigo 4 que lles corresponde ás Administracións educativas competentes establece-los currículos dos ciclos formativos. En aplicación do devandito artigo, de acordo coas atribucións recollidas no Estatuto de Autonomía, no Real Decreto 1763/1982 sobre traspaso de funcións e servicios da Administración do Estado á Comunidade Autónoma de Galicia en materia de educación e no Real Decreto 676/1993, do 7 de maio, que establece as directrices xerais sobre os títulos de formación profesional e as súas ensinanzas mínimas, díctase o Decreto 239/1995, do 28 de xullo, polo que se establece a ordenación xeral das ensinanzas de formación profesional e as directrices sobre os seus títulos na Comunidade Autónoma de Galicia, determinando os aspectos que deben cumpri-los currículos dos diferentes ciclos formativos. O Real Decreto 2059/1995, do 22 de decembro, establece o título de Técnico Superior en Educación Infantil e as súas correspondentes ensinanzas mínimas, en consonancia co devandito Real Decreto 676/1993. O Real Decreto 1635/1995, do 6 de outubro, adscribe o profesorado dos Corpos de Profesores de Ensinanza Secundaria e Profesores Técnicos de Formación Profesional ás especialidades propias da formación profesional específica. O Real Decreto 777/1998, do 30 de abril, polo que se desenvolven determinados aspectos da ordenación da formación profesional no ámbito do sistema educativo, completa a ordenación básica relativa a estas ensinanzas. Seguindo os principios xerais que rexerán a actividade educativa, recollidos nos preceptos anteriores, o currículo dos ciclos formativos da formación profesional específica establécese de xeito que permita a adaptación da nova titulación ó eido profesional e de traballo na realidade socioeconómica galega e ás necesidades de cualificación do sector productivo da nosa economía, tendo en conta a marxe suficiente de autonomía pedagóxica que posibilite ós centros adecua-la docencia ás características do alumnado e ó contorno sociocultural do centro. Isto require o posterior desenvolvemento nas programacións elaboradas polo equipo docente do ciclo formativo que concrete a adaptación sinalada, tomando como referencia inmediata as capacidades profesionais que definen o perfil profesional do Título. Estas permitirán realiza-lo rol do posto de traballo en actividades específicas que producen resultados concretos, dirixi-las variacións que se dan na práctica do traballo e nos procesos productivos, actuar correctamente ante anomalías, dirixi-lo 1

2 conxunto do traballo e acada-los obxectivos da organizaci n, as como establecer prioridades e actuar en coordinaci n con outros departamentos. O curr culo que se establece no presente Decreto desenv lvese tendo en conta os obxectivos xerais que fixan as capacidades que o alumnado debe acadar finaliza-lo ciclo formativo, e describen o conxunto de aptitudes que configura a cualificaci n profesional, as como os obxectivos dos distintos m dulos profesionais, expresados neste Decreto como capacidades terminais elementais, que definen en termos de resultados avaliables o comportamento, saber e comprender, que se require do alumnado para acada-los logros profesionais do perfil profesional. Estas capacidades ac danse a partir duns contidos m nimos necesarios de tipo conceptual, procedemental e actitudinal, que proporcionar n o soporte de informaci n e destreza precisos para desenvolver comportamentos profesionais, tanto no aspecto tecnol xico como de valoraci n funcional e t cnica. Estes contidos son igualmente importantes xa que todos eles levan a acada-las capacidades terminais elementais sinaladas en cada m dulo. Pres ntanse agrupados en bloques que non constit en un temario nin son unidades compartimentadas que te an por si mesmas sentido, a s a estructura responde a aquilo que deber ter en conta o profesorado hora de elabora-las programaci ns de aula e a orde na que se presentan non implica secuencia. O proxecto integrado, que se incl e neste ciclo formativo, permite comprender globalmente os aspectos sobresa ntes da competencia profesional caracter stica do t tulo que foron abordados noutros m dulos profesionais. Ademais, integra ordenadamente distintos co ecementos sobre organizaci n, caracter sticas, condici ns, tipolox a, t cnicas e procesos que se desenvolvan nas diferentes actividades productivas do sector que corresponda o t tulo e, mesmo tempo, permite adquirir co ecementos, habilidades, destrezas e actitudes que favorecen o desenvolvemento daquelas capacidades relacionadas coa profesi n que, sendo demandadas polo contorno productivo en que radica o centro, non puideron ser recollidas no resto dos m dulos profesionais. A inclusi n do m dulo de formaci n en centros de traballo (F.C.T.) posibilita que o alumnado complete a competencia profesional acadada no centro educativo, mediante a realizaci n dun conxunto de actividades productivas e/ou de servicios -contidos- do centro de traballo. Estas actividades de referencia poden ser modificadas ou substitu das por outras que, adapt ndose mellor proceso productivo ou de servicios do centro de traballo, conduzan adquisici n das capacidades terminais deste m dulo. Os centros educativos dispor n dun determinado n mero de horas que lles permitir n realiza-lo desenvolvemento curricular establecendo os obxectivos, contidos, 2

3 criterios de avaliaci n, secuencia e metodolox a que respondan s caracter sticas do alumnado e s posibilidades de formaci n que ofrece o seu contorno. Por todo isto, por proposta do Conselleiro de Educaci n e Ordenaci n Universitaria, co informe do Consello Galego de Ensinanzas T cnico-profesionais e do Consello Escolar de Galicia, e logo de deliberaci n do Consello da Xunta de Galicia na s a reuni n do d a once de marzo de mil novecentos noventa e nove, DISPO O I. T TULO, PERFIL E CURR CULO Artigo 1.- Identificación do título 1. Este Decreto establece o curr culo que ser de aplicaci n na Comunidade Aut noma Galega para as ensinanzas de formaci n profesional relativa t tulo de T cnico Superior en Educaci n Infantil, regulado polo Real Decreto 2059/1995, do 22 de decembro, polo que se aproban as ensinanzas m nimas. 2. A denominaci n, nivel de formaci n profesional e duraci n do ciclo formativo son as que se establecen no apartado 1 do anexo deste Decreto. Artigo 2.- Perfil profesional A competencia xeral, capacidades profesionais, unidades de competencia, realizaci ns e criterios de realizaci n, dominio profesional, as como a evoluci n da competencia e a posici n no proceso productivo que definen o perfil profesional do t tulo son as que se establecen no apartado 2 do anexo deste Decreto. Artigo 3.- Currículo do ciclo formativo O curr culo do ciclo formativo o que se establece no apartado 3 do anexo deste Decreto, sendo as capacidades terminais elementais os resultados avaliables de cada m dulo. II. ORDENACI N ACAD MICA E IMPARTICI N Artigo 4.- Admisión de alumnado Os criterios de prioridade na admisi n de alumnado para acceder a este ciclo formativo en centros sostidos con fondos p blicos son os que se expresan no apartado 4.1 do anexo deste Decreto. Artigo 5.- Profesorado 1. As especialidades do profesorado con atribuci n docente nos m dulos que compo en este t tulo son as que se expresan no apartado do anexo deste Decreto. 3

4 2. As materias de bacharelato que poden ser impartidas polo profesorado das especialidades relacionadas no presente t tulo, son as que se expresan no apartado do anexo deste Decreto. 3. As titulaci ns declaradas equivalentes a efectos de docencia, son as que se expresan no apartado do anexo deste Decreto. Artigo 6.- Espacios e instalaci ns Os requisitos de espacios e instalaci ns que deben reuni-los centros educativos para a impartici n do presente ciclo formativo son os que se determinan no apartado 4.3 do anexo deste Decreto. Artigo 7.- Validaci ns, correspondencias e acceso a estudios universitarios 1. Os m dulos susceptibles de validaci n por estudios de Formaci n Profesional Ocupacional ou correspondencia coa pr ctica laboral son os que se especifican, respectivamente, nos apartados e do anexo deste Decreto. 2. Sen prexu zo do anterior, por proposta dos Ministerios de Educaci n e Cultura e de Traballo e Asuntos Sociais, poderanse inclu r, no seu caso, outros m dulos susceptibles de validaci n e correspondencia coa formaci n profesional ocupacional e a pr ctica laboral. 3. As persoas que cursen este ciclo formativo poder n unha vez que o superen acceder s estudios universitarios que se indican no apartado do anexo deste Decreto. Artigo 8.- Distribuci n horaria 1. Os m dulos profesionais deste ciclo formativo organizaranse segundo se establece no apartado 4.5 do anexo deste Decreto. 2. As horas de libre disposici n que se incl en neste apartado ser n utilizadas polos centros educativos para reforzar, nos m dulos asociados a unidades de competencia, as capacidades de formaci n profesional de base ou de formaci n profesional espec fica, para lles dar resposta s caracter sticas dos alumnos, e ter en conta as necesidades de desenvolvemento econ mico, social e de recursos humanos do seu contorno socioproductivo. Disposici n adicional nica A Conseller a de Educaci n e Ordenaci n Universitaria poder adecua-las ensinanzas deste ciclo formativo s peculiares caracter sticas da educaci n a distancia e da educaci n de persoas adultas, as como s caracter sticas dos alumnos con necesidades educativas especiais. 4

5 Disposici n derradeira primeira Autor zase o conselleiro de Educaci n e Ordenaci n Universitaria para dictar cantas disposici ns sexan precisas, no mbito das s as competencias, para a execuci n e desenvolvemento do disposto no presente Decreto. Disposici n derradeira segunda O presente Decreto entrar en vigor o d a seguinte da s a publicaci n no "Diario Oficial de Galicia". Santiago de Compostela, once de marzo de 1999 Manuel Fraga Iribarne Presidente Celso Curr s Fern ndez Conselleiro de Educaci n e Ordenaci n Universitaria 5

6 ANEXO 1 Identificación do título Denominaci n: Educaci n Infantil. Nivel: Formaci n Profesional de Grao Superior. Duraci n: 2000 horas. Identificación do título 6

7 2 Perfil profesional 2.1 Competencia xeral Os requirimentos xerais de cualificaci n profesional do sistema productivo para este t cnico son: Programar, intervir educativamente e avaliar programas de atenci n infancia, aplicando os m - todos de ensinanza-aprendizaxe que favorezan o desenvolvemento aut nomo dos nenos e nenas de 0 a 6 anos, organizando os recursos adecuados. Este T cnico actuar, no seu caso, baixo a supervisi n xeral de Licenciados e/ou Diplomados. Especificamente no primeiro Ciclo de Educaci n Infantil, actuar baixo a supervisi n dun mestre, segundo o establecido no R.D. 1004/1991 (B.O.E. n 152, do 26 de xu o de 1991) e na Orde da Conseller a de Familia, Muller e Xuventude, do 29 de febreiro de 1996 (DOG n 57 de 20 de marzo). 2.2 Capacidades profesionais Capacidades t cnicas Obter e procesar informaci n referida desenvolvemento infantil, contorno educativo e proceso de ensinanza-aprendizaxe, co fin de poder determina-la programaci n educativa e avalia-lo desenvolvemento infantil e a programaci n de intervenci n. Elaborar proxectos e actividades educativas e de atenci n infancia, a partir da informaci n obtida, recollendo a informaci n necesaria para cubri-los obxectivos propios dos mbitos de intervenci n mencionados. Desenvolver proxectos de intervenci n con nenos e nenas de 0 a 6 anos, atendendo as s as necesidades b sicas, favorecendo o seu desenvolvemento integral e organizando os recursos did cticos propios da s a competencia profesional. Avaliar programas, proxectos e actividades de educaci n infantil e atenci n infancia, utilizando os recursos t cnicos necesarios, procesando a informaci n obtida para optimiza-lo proceso de ensinanza-aprendizaxe e intervir nos procesos transaccionais do neno co seu contorno inmediato, mediante os recursos de orientaci n adecuados Capacidades para afrontar continxencias Actuar en condici ns de posible emerxencia, transmitindo con celeridade os sinais de alarma, dirixindo as actuaci ns asignadas, aplicando os medios de seguridade establecidos para prever ou corrixir posibles riscos causados pola emerxencia e informando as persoas competentes cando a emerxencia sobrepase as s as competencias Capacidades para a direcci n de tarefas Manter comunicaci ns efectivas no desenvolvemento do seu traballo e en especial en actividades que esixan un elevado grao de integraci n con outros servicios e entre os membros do equipo que as acomete, interpretando ordes e informaci n, xerando instrucci ns claras con rapidez e informando e solicitando axuda a quen proceda, cando se produzan continxencias na prestaci n do servicio. Perfil profesional 7

8 Adaptarse a distintas situaci ns de intervenci n e tomar decisi ns, valorando as distintas variables que poden preve-la s a modificaci n, co fin de mellora-lo proceso de intervenci n, dentro do mbito da s a competencia, consultando as decisi ns cos profesionais adecuados e utilizando os recursos subministrados pola formaci n continua e a investigaci n educativa. Establecer relaci ns sociais, afectivas e normativas, adecuadas situaci n individual e colectiva, cos nenos e nenas baixo a s a responsabilidade, mantendo unha actitude profesional, mediante o contacto persoal e o desenvolvemento dunha intervenci n axustada s criterios metodol xicos definidos. Manter relaci ns flu das cos membros do grupo funcional no que est integrado, responsabiliz n- dose dos obxectivos asignados grupo, respectando o traballo dos demais e cooperando en tarefas colectivas e na superaci n das dificultades que se presenten, cunha actitude tolerante cara s ideas dos compa eiros e membros dos equipos multiprofesionais Capacidades para adaptarse medio Posu r unha visi n global dos mbitos en que se pode inseri-la s a actividade profesional, que lle permita adaptarse s contornos e s cambios econ micos ou organizativos que se produzan, implic ndose na consecuci n dos obxectivos previstos e participando activamente nas actividades que se lle encomenden, atendendo s persoas de forma individualizada, con correcci n e coas actitudes e os medios de axuda requiridos polo seu sistema de comunicaci n, condici n sociocultural e situaci n persoal. Reflexionar sobre a s a propia pr ctica profesional, comprendendo a importancia da investigaci n educativa e a formaci n continua, de modo que lle permita mellora-la s a intervenci n, adapt n- dose s circunstancias e modificando a mesma cando as se requira, as como facilita-la toma de decisi ns, tanto sobre a s a intervenci n como en colaboraci n con outros profesionais, especialmente naquelas situaci ns en que a toma de decisi ns supere a s a competencia profesional. 2.3 Responsabilidade e autonom a nas situaci ns de traballo A este T cnico, no marco das funci ns e obxectivos asignados por t cnicos de nivel superior seu, requirir nselle nos campos ocupacionais concernidos, polo xeral, as capacidades de autonom a en: Definir procesos e programar actividades que favorezan o desenvolvemento global do neno de 0 a 6 anos, tendo en conta as competencias establecidas pola lexislaci n vixente. Obter informaci n sobre procesos, programas e actividades de intervenci n con nenos e nenas de0a6anos. Avaliar informaci n sobre o desenvolvemento do neno e a aplicaci n dos programas, proces n- doa para a s a posterior utilizaci n no proceso de aprendizaxe, tanto no campo formal como non formal. Realizar e intervir no seguimento de casos individuais cando se manifesten situaci ns de risco persoal ou social, en colaboraci n cos equipos multiprofesionais ou profesionais responsables dos mbitos afectados. Organiza-lo ambiente e crea-lo clima adecuado para a intervenci n no desenvolvemento infantil. Organizar actividades e/ou proxectos que supo an a adquisici n de novas experiencias ou creaci n de novos intereses, tanto no campo formal como non formal. Deducir e levar a cabo actuaci ns en casos imprevistos no desenvolvemento das actividades profesionais. Perfil profesional 8

9 Elaborar informaci n de resultados e evoluci n de desenvolvemento dos nenos, as como calquera outra informaci n necesaria para o traballo co equipo educativo, equipos profesionais de intervenci n no mbito infantil ou o traballo coas familias. 2.4 Unidades de competencia 1. Programar e avalia-los procesos educativos e de atenci n infancia. 2. Preparar, desenvolver e avalia-las actividades destinadas desenvolvemento de h bitos de autonom a e atenci n das necesidades b sicas. 3. Preparar, desenvolver e avaliar proxectos educativos formais e non formais. Perfil profesional 9

10 2.5 Realizaci ns e dominios profesionais Unidade de competencia 1: Programar e avalia-los procesos educativos e de atención á infancia Nº Realizacións Criterios de realización 1.1 Establece-lo programa de intervenci n en colaboraci n co equipo de intervenci n, segundo contexto e finalidades da instituci n. Aelaboraci nconxuntadaprogramaci ndeintervenci n favorece a reflexi n pedag xica, a formaci n continua e a cohesi n do equipo, e real zase mediante o seguinte: A adaptaci n dos obxectivos de etapa s caracter s- ticas do contexto. A distribuci n e organizaci n dos contidos b sicos das reas. A adaptaci n dos principios metodol xicos s pr c- ticas concretas. A adaptaci n dos elementos avaliativos contexto. A definici n dos obxectivos e a selecci n, se o caso, dos bloques de contidos ten en conta as caracter sticas dos nenos e os obxectivos consensuados e determinados na programaci n, atendendo a criterios de oportunidade, prioridade e tempo dispo ible, co fin de facilita-la atenci n individualizada no desenvolvemento das capacidades (ou reas de Educaci n Infantil) de: Identidade e autonom a persoal. Medio f sico e social. Expresi n e comunicaci n. A selecci n das estratexias de intervenci n ten en conta os obxectivos previstos e medios dispo ibles, co fin de logra-la s a adecuaci n sinalado pola entidade e s necesidades dos nenos. A definici n de actividades deber ter en conta a previsi n de tempo, espacios, materiais, recursos econ micos e recursos humanos necesarios para o seu desenvolvemento A selecci n do material de uso ou consulta real zase tendo en conta os criterios consensuados e determinados na programaci n. A previsi n de adaptaci ns curriculares, se o caso, real zase a partir da informaci n obtida e as recomendaci ns ou instrucci ns das entidades ou os profesionais competentes, co fin de atende-las necesidades derivadas das diversas situaci ns que se poden presentar. A actitude profesional do t cnico, mediante a reflexi n positiva, o contraste de opini ns e o intercambio de experiencias, garante o consenso e a toma de decisi ns no seo do equipo. Perfil profesional 10

11 N Realizaci ns Criterios de realizaci n A participaci n nas actividades de equipo e a realizaci n das actividades derivadas delas real zanse segundo criterios e procedementos establecidos. 1.2 Obter informaci n do neno e do seu contorno, de modo que permita desenvolve-lo programa de intervenci n. 1.3 Preparar, dirixir e avalia-las actividades dirixidas colaboraci n coas familias A interpretaci n da informaci n recibida (m dica, pedag xica, asistencia social, etc) permite determina-lo nivel de desenvolvemento e as caracter sticas do neno ou da nena. A elaboraci n de instrumentos de observaci n real zase a partir das necesidades detectadas e coas t cnicas adecuadas, segundo criterios de fiabilidade, validez e facilidade de aplicaci n. A recollida de informaci n xunto familia ou s titores do neno ou da nena cumpre cos prazos e procedementos establecidos, permitindo o co ecemento do seu desenvolvemento e do contexto de intervenci n. A organizaci n da informaci n obtida permite o seu contraste e a aplicaci n do m todo de interpretaci n m is adecuados para os par metros fixados. A comunicaci n de informaci n ax stase s procedementos, requirimentos t cnicos e prazos establecidos, de forma que permita a toma de decisi ns equipo educativo e contorno afectivo e social do neno ou da nena. A detecci n de demandas de informaci n/formaci n real zase segundo o procedemento previsto. A selecci n de estratexias de intervenci n favorece a comunicaci n e a colaboraci n entre as familias e os educadores e ten en conta: As caracter sticas e circunstancias das familias. As t cnicas de dinamizaci n adecuadas. A organizaci n dos recursos necesarios. A estructura da informaci n. A elaboraci n de materiais did cticos destinados s familias ten en conta a situaci n sociofamiliar e a informaci n obtida do neno. As instrucci ns e recomendaci ns ofrecidas deben facilitar s pais a comprensi n das conductas que se esperan deles respecto das s as fillas ou fillos. As instrucci ns impartidas facilitan a comunicaci n entre familias e educadores, co fin de obter e reforza-los logros obtidos polos nenos ou as nenas no mbito familiar e educativo. A actitude que o t cnico debe manter respectuosa e comunicativa, de acordo coa s a competencia profesional, facilitando a integraci n e participaci n das familias. Perfil profesional 11

12 N Realizaci ns Criterios de realizaci n O seguimento das estratexias de intervenci n seleccionadas real zase cos procedementos adecuados, co fin de favorece-la adaptaci n das actividades previstas. 1.4 Avaliar, en colaboraci n co equipo, programas de intervenci n infantil, co fin de garanti-la adecuaci n do programa desenvolvemento infantil. A definici n de indicadores ten en conta criterios de fiabilidade, validez e facilidade de recompilaci n, facilita a adaptaci n do plano de intervenci n e permite valorar: Aadecuaci ndosobxectivos. A selecci n e secuencia dos contidos. A adaptaci n dos criterios metodol xicos. A utilizaci n dos procedementos de avaliaci n. A definici n da estratexia e t cnicas de avaliaci n ten en conta os indicadores previstos e os medios dispo i- bles. A definici n das actividades de avaliaci n permite determinar momentos e secuencia delas, atendendo a criterios de oportunidade e participaci n das persoas implicadas. A definici n de procedementos de "retroalimentaci n" ten en conta os indicadores establecidos e os criterios de oportunidade valorados, co fin de resolve-las continxencias ou introduci-las modificaci ns necesarias. A definici n de criterios para a elaboraci n de informaci n de avaliaci n ter en conta a estructura e procedementos establecidos no organismo ou entidade contratante e os destinatarios da informaci n. A recollida de informaci n atense procedemento establecido e real zase nos momentos previstos no programa. O procesamento da informaci n obtida real zase nos prazos establecidos e co m todo definido. A aportaci n de suxesti ns respecto a modificaci ns no programa ten en conta os aspectos identificados m is relevantes. A informaci n destinada equipo educativo elab rase segundo o procedemento e o prazo establecidos, consignando os elementos de informaci n pertinentes para favorece-lo seguimento individual dos nenos e as nenas. Os informes destinados s autoridades educativas ou s responsables empresariais correspondentes elab - ranse segundo procedemento establecido e nos prazos previstos. A informaci n destinada s familias elaborarase segundo o procedemento previsto, aportando os elementos m is significativos de forma individualizada. Perfil profesional 12

13 Dominio profesional Materiais e/ou productos intermedios Principais resultados do traballo Procesos, m todos e procedementos Informaci n Persoal e/ou organizaci ns destinatarias Instrumentos de avaliaci n. Materiais para o tratamento ou procesamento de informaci n (material de oficina, "software" e "hardware" inform - tico, reprograf a, etc). Equipos e materiais audiovisuais. Espacios habilitados para reuni ns e traballo en grupo. Material de promoci n e difusi n destinado s familias. Sesi ns e actividades de equipo. Actividades destinadas s familias. Elaboraci n de programas educativos e atenci n infancia. Nos centros de Educaci n Infantil e para o ciclo 0-3, eses programas desenvolveranse nos seus distintos niveis de concreci n (Proxecto Curricular de Centro, Programaci n de Aula, etc) do proxecto educativo. Avaliaci n de programas educativos e de atenci n infancia e elaboraci n da documentaci n correspondente (informes individuais, memorias, libro de aula, etc). Implicaci n das familias nos programas establecidos. Instrumentos de programaci n educativa. T cnicas e procedementos de avaliaci n educativa. An lise e aplicaci n de modelos did cticos. Din - mica de grupos. Procesos e t cnicas de comunicaci n. Procedementos para o tratamento e procesamento da informaci n. T cnicas de investigaci n-acci n participativa. Material curricular. Programas das empresas ou entidades. Material xerado polos equipos educativos ou de atenci n infancia. Orientaci ns xeradas por equipos de atenci n temper, Centros de Profesores e outras instancias educativas e asistenciais. Actas de reuni ns. Informes socioculturais do contorno da empresa ou instituci n. Lexislaci n vixente en materia de Educaci n Infantil e atenci n infancia. Bibliograf a cient fica en torno atenci n infancia. Informes diversos sobre evoluci n e desenvolvemento dos nenos. Nenasenenosde0a6anos,nosniveisdecompetenciaestablecidos pola lexislaci n vixente. Familias. Equipos educativos e multidisciplinares. Responsables educativos. Escolas infant s (primeiro ciclo), casas de nenos e outros programas e instituci ns de atenci n infancia. Residencias materno-infant s. Servicios sociais con prestaci ns destinadas infancia (c rceres, centros de acollida, etc). Servicios de educaci n non formal, p blicos ou privados. Programas de atenci n infancia no mbito de servicios culturais e de tempo libre. Perfil profesional 13

14 2.5.2 Unidade de competencia 2: Preparar, desenvolver e avalia-las actividades destinadas desenvolvemento de h bitos de autonom a e atenci n das necesidades b sicas N Realizaci ns Criterios de realizaci n 2.1 Preparar e supervisa-los espacios e materiais de actividade, segundo a lexislaci n vixente, co fin de garanti-la satisfacci n das necesidades b sicas e desenvolve-la capacidade de autonom a nos nenos e as nenas asignados. A asignaci n e/ou distribuci n de espacios cumpre a normas de seguridade infantil establecidas, naqueles destinados para: Alimentaci n. Aseo e hixiene. Sono e descanso. Uso e coidado de obxectos persoais. Actividades aire libre. A asignaci n e/ou distribuci n de espacios ten en conta o n mero e a idade dos nenos e das nenas asignados e a finalidade do mesmo. A asignaci n e/ou distribuci n de espacios real zase a partir dos criterios metodol xicos previstos. A asignaci n e/ou distribuci n ter en conta as orientaci ns e informaci ns subministradas polos profesionais ou equipos competentes sobre os espacios de actividade. A selecci n e organizaci n dos materiais espec ficos para cada espacio real zase en funci n da asignaci n e/ou distribuci n de espacios realizada e o presuposto dispo ible. Os materiais e equipos espec ficos dos espacios asignados cumpren as normas de calidade e seguridade establecidas. A aportaci n de materiais por parte das familias atense s criterios establecidos. A supervisi n dos espacios e materiais real zase a partir dos criterios metodol xicos previstos. A supervisi n permite valora-la utilizaci n dos espacios e os materiais, co fin de facilita-la aportaci n de soluci ns s desviaci ns detectadas A supervisi n permite comproba-lo estado e a cantidade dos materiais, co fin de solicitar novas compras ou reposici ns. A supervisi n permite comproba-lo estado dos espacios e materiais, co fin de comproba-la s a seguridade e solicita-las medidas oportunas para a s a reparaci n ou acondicionamento. A solicitude de materiais atense s normas e s procedementos establecidos, utilizando a documentaci n adecuada. Perfil profesional 14

15 N Realizaci ns Criterios de realizaci n 2.2 Realiza-las actividades de intervenci n dirixidas satisfacci n das necesidades b sicas e formaci n de h bitos. A interpretaci n da informaci n recibida permite a comprensi n das necesidades de grupo e individuais dos nenos e das nenas con relaci n a: Alimentaci n. Aseo e hixiene. Descanso e sono. Uso e coidado de obxectos persoais. Actividades aire libre. A programaci n de intervenci n adec ase s necesidades detectadas, s criterios metodol xicos previstos e s recursos dispo ibles e debe recoller: O destinatario da actividade. Obxectivos da actividade. A selecci n dos materiais, segundo idade. A localizaci n espacial da actividade. As normas para a realizaci n das actividades. A secuencia de actividades. Os criterios e instrumentos de recollida de informaci n. Noscasosqueas sedetermine,deberaseinclu-laprevisi n das axudas t cnicas necesarias. As actividades destinadas a cubri-las necesidades b sicas e a formaci n de h bitos relacionados coa alimentaci n real zanse segundo o previsto na programaci n, tendo en conta: A utilizaci n adecuada do material. A adecuaci n secuencia e o tempo previstos. A preparaci n e presentaci n dos alimentos. O seu consumo adecuado. A relaci n establecida co neno ou coa nena. As actividades destinadas a cubri-las necesidades b sicas e a formaci n de h bitos relacionados co aseo e a hixiene real zanse segundo o previsto na programaci n, tendo en conta: A utilizaci n adecuada do material. A adecuaci n secuencia e o tempo previstos. A aplicaci n das medidas hixi nico-sanitarias e de seguridade. A incorporaci n dos h bitos hixi nico-sanitarios no neno ou na nena. A relaci n establecida co neno ou a nena As actividades destinadas a cubri-las necesidades b sicas e a formaci n de h bitos relacionados co descanso e o sono real zanse segundo o previsto na programaci n, tendo en conta: A utilizaci n adecuada do material. Perfil profesional 15

16 N Realizaci ns Criterios de realizaci n A adecuaci n secuencia e o tempo previstos. A aplicaci n das actividades de relaxaci n. A incorporaci n dos h bitos de descanso e sono no neno ou na nena. A relaci n establecida co neno ou coa nena. As actividades destinadas a cubri-las necesidades b sicas e a formaci n de h bitos relacionados co uso e coidado dos obxectos persoais real zanse segundo o previsto na programaci n, tendo en conta: A selecci n e colocaci n adecuada do material de uso persoal. A adecuaci n secuencia e o tempo previstos. A incorporaci n dos h bitos de uso e coidado de obxectos persoais no neno ou na nena. A relaci n establecida co neno ou coa nena. As actividades aire libre destinadas a cubri-las necesidades de benestar psicof sico real zanse segundo o previsto na programaci n, tendo en conta: As posibilidades de uso e adaptaci n da estructura espacial. A selecci n e colocaci n adecuada do material. A adecuaci n tempo previsto. A utilizaci n adecuada do material. A incorporaci n de h bitos de exercicio f sico para un desenvolvemento saudable dos nenos e das nenas. A relaci n establecida co neno ou coa nena. A observaci n dos condicionantes externos e dos inherentes actividade permite a adaptaci n do programa e a modificaci n das intervenci ns. O control dos materiais e productos utilizados nas actividades permite detectar continxencias no mbito do grupo ou no mbito individual. O control dos materiais e productos utilizados permite corrixi-las continxencias detectadas, co fin de garanti-la seguridade dos nenos e das nenas. A intervenci n en accidentes ou situaci ns de alteraci n sanitaria real zase cos procedementos e cos materiais previstos, co fin de garanti-la s a resoluci n. A comunicaci n da informaci n sobre a realizaci n das actividades s persoas implicadas real zase segundo o procedemento previsto. Perfil profesional 16

17 N Realizaci ns Criterios de realizaci n 2.3 Actuar en situaci ns de conflicto relacionadas co desenvolvemento das capacidades de autonom a e a realizaci n de actividades de atenci n das necesidades b sicas, seguindo, no seu caso, as orientaci ns recibidas dos profesionais competentes. A informaci n de grupo ou individual obtida durante o desenvolvemento das actividades permite detectar posibles situaci ns de conflicto. A aplicaci n das t cnicas e instrumentos de avaliaci n permite recoller informaci n sistem tica sobre a situaci n detectada. A informaci n obtida permite determina-las acci ns necesarias dentro do mbito da s a competencia. A selecci n da informaci n real zase elixindo aquela que te a car cter relevante e significativo, para a s a comunicaci n s profesionais correspondentes e s familias do grupo seu cargo. A comunicaci n das situaci ns detectadas s profesionais correspondentes e s familias dos nenos real zase segundo criterios e procedementos previstos. A comunicaci n ofrecida s familias dos nenos favorece a s a implicaci n nas estratexias que se deben aplicar. Adeterminaci ndosobxectivos,estratexiaseactividades para a resoluci n de conflictos real zase a partir da informaci n recibida, segundo a situaci n detectada e os recursos dispo ibles. A aplicaci n das estratexias e actividades de intervenci n para a resoluci n de conflictos responder s criterios metodol xicos previstos. A aplicaci n das estratexias e actividades de intervenci n para a resoluci n de conflictos permite obte-los logros previstos. A intervenci n do t cnico na aplicaci n das estratexias e actividades real zase segundo criterios propios da s a profesionalidade, mantendo unha actitude serena e controlando a situaci n. A valoraci n das estratexias e actividades aplicadas permite valora-la s a adecuaci n situaci n detectada. A valoraci n das estratexias e actividades aplicadas permite comprobar se se obtiveron os logros previstos. A valoraci n das estratexias e actividades aplicadas permite valora-la s a adecuaci n a outras situaci ns futuras. No caso de accidentes ou sucesos inesperados, apl canse as medidas de primeiros auxilios ou de prevenci n establecidas, de forma correcta e adecuada a cada caso. A comunicaci n s persoas competentes destes accidentes ou sucesos inesperados real zase segundo os criterios e cos procedementos previstos. Perfil profesional 17

18 N Realizaci ns Criterios de realizaci n 2.4 Aplica-las t cnicas e procedementos de avaliaci n para valora-lo benestar f sico e ps - quico obtido e a consecuci n das capacidades de autonom a nos nenos e as nenas asignados. Adeterminaci ndecriterioseprocedementosdeavaliaci n real zase en funci n dos criterios metodol xicos previstos. A elaboraci n dos instrumentos r xese por criterios de facilidade de aplicaci n, funcionalidade e fiabilidade. A aplicaci n dos instrumentos de avaliaci n real zase segundo os criterios previstos. A aplicaci n dos instrumentos de avaliaci n permite recolle-la informaci n de forma adecuada, co fin de valorar correctamente os logros obtidos. A interpretaci n da informaci n obtida permite a comprobaci n de que as capacidades de autonom a e o nivel de benestar adquiridos son os adecuados. A comunicaci n s persoas implicadas no proceso de avaliaci n real zase segundo os procedementos previstos. A interpretaci n da informaci n obtida real zase utilizando correctamente os instrumentos avaliativos previstosepermiteatomadedecisi nssobre: A adecuaci n dos criterios metodol xicos. A utilidade das estratexias de intervenci n aplicadas. A funcionalidade dos espacios e materiais empregados. A adecuaci n das t cnicas e instrumentos de avaliaci n aplicados. A viabilidade e continuidade do programa educativo. Os axustes na coordinaci n do equipo educativo. Perfil profesional 18

19 Dominio profesional Medios de producci n e/ou tratamento da informaci n Materiais e productos intermedios Principais resultados do traballo Procesos, m todos e procedementos Informaci n Persoal e/ou organizaci ns destinatarias Instrumentos de observaci n. Procedementos de colaboraci n coas familias (entrevistas, cuestionarios, etc). Reuni ns de equipo educativo ou asistencial. Soporte inform tico. Material audiovisual. Materiais de aula e de espacio libre. Material espec fico para cada actividade, adaptado s situaci ns infant s: alimentaci n, hixiene e aseo, sono e descanso, uso persoal e actividades aire libre. Materiais da caixa de urxencias e primeiros auxilios. Material did ctico adaptado s actividades. Preparaci n e supervisi n de espacios de actividade. Selecci n e organizaci n de materiais. Intervenci n educativa. Relaci ns entre os nenos. Satisfacci n das necesidades b sicas. Adquisici n de h bitos. Desenvolvemento das capacidades de autonom a no neno. Organizaci n de espacios, materiais e tempos para a satisfacci n de necesidades b sicas e desenvolvemento de h bitos. Establecemento de h - bitos e rutinas. Estratexias de resoluci n de conflictos. T cnicas e instrumentos de observaci n e avaliaci n. Procedementos de control de espacios e materiais. Procedementos de administraci n de primeiros auxilios. T cnicas de traballo en equipo. Material curricular. Informes de avaliaci n individualizados. Informes de equipos especializados. Informes pedi tricos. Escalas evolutivas. Bibliograf a espec fica. Normativa de seguridade, calidade e hixiene respecto s materiais para empregar con nenos. Normativa de espacios de Educaci n Infantil. Cat logos divulgativos sobre material de Educaci n Infantil. Men s adaptados a cada situaci n. Instrucci ns para a elaboraci n de preparados alimenticios. Follas de pedidos de material espec fico. Instrucci ns espec ficas sobre coidados sanitarios. Nenasenenosde0a6anosnosniveisdecompetenciaestablecidospola lexislaci n vixente. Escolas Infant s (primeiro ciclo), casas de nenos e outros programas e instituci ns de atenci n infancia. Residencias materno-infant s. Servicios sociais que cobren servicios de atenci n infancia (c rceres, centros de acollida, centros de menores, etc). Perfil profesional 19

20 2.5.3 Unidade de competencia 3: Preparar, desenvolver e avaliar proxectos educativos formais e non formais N Realizaci ns Criterios de realizaci n 3.1 Preparar e supervisa-los materiais did cticos e os espacios de actividade, segundo o programa establecido, adapt ndoos tipo de actividade e s pautas de desenvolvemento da mesma. 3.2 Realiza-las actividades de Educaci n Infantil, a partir do programa establecido, atendendo individual e colectivamente s nenos e as nenas, para o desenvolvemento das s as capacidades. A asignaci n e/ou distribuci n de espacios ten en conta o n mero de participantes, a finalidade da actividade e o previsto na programaci n. No caso de sa das exterior ou de utilizaci n de espacios non destinados especificamente a uso infantil, compr base a dispo ibilidade, as posibilidades de desenvolve-la actividade e a seguridade dos espacios. A realizaci n, se o caso, das xesti ns oportunas para a contrataci n de medios de desprazamento e para o acceso s espacios cumpre cos procedementos previstos. A previsi n de gastos e o seu control fanse de acordo co presuposto asignado e os procedementos establecidos. A selecci n e/ou elaboraci n dos materiais (expresi n e representaci n, iconogr ficos e audiovisuais, xogos e xoguetes, cient fico-recreativos, natureza, etc) real zase a partir dos obxectivos definidos para a actividade, segundo os criterios metodol xicos previstos, co fin de adecualos a cada situaci n individual. A selecci n dos materiais real zase valorando a s a facilidade de acceso e custo e verificando que cumpren coas normas de seguridade e hixiene infant s establecidas. Os espacios de actividade cumpren os requisitos da normativa vixente en canto a seguridade e hixiene. A supervisi n dos espacios e os materiais permite a postaenmarchadaactividade. A supervisi n permite comproba-lo estado e a cantidade dos materiais, co fin de solicitar novas compras ou reposici ns. A supervisi n permite comproba-lo estado dos espacios e materiais, co fin de garanti-la s a seguridade e solicita-las medidas oportunas para a s a reparaci n ou acondicionamento. A solicitude de materiais atense s normas e s procedementos establecidos e real zase coa documentaci n adecuada. No caso de intervenci n doutros profesionais ou das persoas responsables dos nenos ou as nenas, o t cnico comunica as normas previstas, as actuaci ns que se van realizar e as actitudes que se deben manter polos mesmos no desenvolvemento da actividade. A recepci n da informaci n establecida permite a posta en marcha da actividade. Perfil profesional 20

21 N Realizaci ns Criterios de realizaci n A utilizaci n do material ax stase desenvolvemento da actividade, s criterios metodol xicos previstos e s capacidades de cada neno ou nena. A utilizaci n de materiais e equipos audiovisuais cumpre as normas de funcionamento establecidas e os criterios de uso did ctico fixados, co fin de obte-los resultados previstos. O uso dos distintos espacios educativos e a utilizaci n do material ax stase s indicaci ns previstas, co fin de favorece-lo desenvolvemento integral infantil. O desenvolvemento das actividades cumprir a secuencia e horario previstos, resolvendo continxencias e comunicando as desviaci ns, se procede. A aplicaci n de criterios de organizaci n (agrupamento, control, relaci ns, preferencias individuais) dos recursos humanos real zase en funci n do programa establecido, co fin de garanti-lo desenvolvemento e a seguridade e integridade f sica dos nenos e das nenas. A intervenci n do t cnico ten en conta os criterios metodol xicos previstos e as caracter sticas dos nenos e as nenas e real zase mediante: O establecemento de relaci ns afectivas, normativas edeidentidade. A comunicaci n das instrucci ns necesarias para a comprensi n da actividade. A atenci n individual e/ou grupal. A utilizaci n das t cnicas adecuadas ax stase s criterios metodol xicos previstos no programa. A recollida de materiais, a limpeza do espacio e o aseo dos nenos e das nenas trala actividade, realizarase segundo o procedemento e os criterios metodol xicos previstos. 3.3 Aplica-las t cnicas e os procedementos de avaliaci n para valora-lo desenvolvemento de programas e actividades de educaci n formal e non formal. A determinaci n, se o caso, de criterios e procedementos de avaliaci n real zase en funci n dos obxectivos e dos criterios metodol xicos previstos. A elaboraci n dos instrumentos r xese por criterios de facilidade de aplicaci n, funcionalidade e fiabilidade. A aplicaci n dos instrumentos de avaliaci n real zase segundo os criterios previstos. A aplicaci n dos instrumentos de avaliaci n permite recolle-la informaci n de forma adecuada, co fin de valorar correctamente os logros obtidos en relaci n coas finalidades da instituci n, a evoluci n dos nenos e das nenas e a intervenci n desenvolvida. A comunicaci n s persoas implicadas no proceso de avaliaci n real zase segundo os procedementos previstos. Perfil profesional 21

22 N Realizaci ns Criterios de realizaci n A interpretaci n da informaci n obtida real zase utilizando correctamente os instrumentos avaliativos previstosepermiteatomadedecisi nssobre: A adecuaci n dos criterios metodol xicos. A utilidade das estratexias de intervenci n aplicadas. A funcionalidade dos espacios, materiais e t cnicas empregados. A adecuaci n das t cnicas e instrumentos de avaliaci n aplicados. A viabilidade e continuidade do programa. Os axustes na coordinaci n do equipo. Perfil profesional 22

23 Dominio profesional Medios de producci n e/ou tratamento da informaci n Materiais e productos intermedios Principais resultados do traballo Procesos, m todos e procedementos Informaci n Persoal e/ou organizaci ns destinatarias Material inform tico. Material informativo e divulgativo. Instrumentos de avaliaci n. Ficheiro de actividades. Material audiovisual. Materiais de aula e de espacio libre. Material da caixa de urxencias e primeiros auxilios. Material para atenci n de necesidades b sicas. Material did cticos (musicais, pl sticos, dramatizaci n, l dicos, cient fico-recreativos, literarios, psicomotricidade, etc) para cada actividade, adaptado s situaci ns infant s. Preparaci n e supervisi n de espacios de actividade. Xesti n de medios de transporte. Selecci n e organizaci n de materiais. Intervenci n educativa. Relaci ns entre os nenos. Espacios habilitados para o desenvolvemento de actividades. Desenvolvemento de actividades educativas. Desenvolvemento persoal e colectivo dos nenos e das nenas. M todos de intervenci n did ctica. T cnicas de expresi n e comunicaci n. T cnicas de organizaci n e direcci n de xogos. T cnicas de dinamizaci n de grupos. Materiais curriculares. Informaci n diversa e individualizada de evoluci n infantil (psicol xica, educativa, sociol xica, m dica, etc). Bibliograf a espec fica. Material audiovisual. Documentaci n de traballo. Documentaci n de xogos, canci ns, literatura e outras actividades. Lexislaci n en materia de responsabilidade civil. Nenasenenosde0a6anos,nosniveisdecompetenciaestablecidos pola lexislaci n vixente. Familias. Clientes. Escolas infant s (primeiro ciclo), casas de nenos e outros programas e instituci ns de atenci n infancia. Residencias materno-infant s. Outros servicios sociais con prestaci ns destinadas infancia (c rceres, centros de acollida, etc). Programas destinados infancia no mbito de servicios culturais e de tempo libre. Servicios de atenci n infancia ofertados por distintas instituci ns ou empresas (R.E.N.F.E., centros comerciais, transporte mar timo, aeroportos, tur sticas, etc). Perfil profesional 23

24 2.6 Evoluci n da competencia profesional Cambios nos factores tecnol xicos, organizativos e econ micos Menci nanse a continuaci n unha serie de cambios previsibles no sector que, en maior ou menor medida, poden influ r na competencia deste T cnico: As directrices emanadas do Decreto 1.004/1991 (B.O.E. N 152, do 26 de xu o) transformar n a estructura das empresas ou instituci ns dedicadas atenci n infantil, promovendo a recualificaci n dos profesionais do sector. Tam n se derivar un maior peso cara s actividades e procesos de ensinanza-aprendizaxe. A nova ordenaci n do sistema educativo permitir a constituci n de equipos de educadores infant s, no primeiro ciclo de Educaci n Infantil, compostos por t cnicos superiores e, se o caso, mestres especialistas en Educaci n Infantil. A aparici n de empresas dedicadas a actividades de ocio infantil posibilitar un incremento da demanda de profesionais cualificados para a estimulaci n e desenvolvemento de actividades l - dicas infant s, dentro dos l mites de idade da s a competencia. As novas estructuras sociais (incorporaci n da muller campo laboral, familias monoparentais, etc) e as directrices emanadas da U.E. con relaci n s programas destinados infancia, poder n determina-la aparici n de novas empresas, propostas ou servicios nos que este profesional pode exerce-la s a actividade Cambios nas actividades profesionais A ca da dos ndices de natalidade pode representar un freo xeraci n de emprego, que pode vir compensado por unha diminuci n da proporci n entre nenos e educadores. A libre circulaci n dos profesionais entre os distintos pa ses da Uni n Europea pode supo er unha adaptaci n no exercicio da s a profesi n, as como nas caracter sticas dos destinatarios do servicio (discapacidade, prevenci n social, problemas migratorios, etc.). A tendencia social de incremento do emprego feminino leva emparellada a necesidade de derivar parte dos aspectos educativos mbito escolar, as como a unha maior incidencia do traballo educativo con familias que, neste caso, empezan a asumir tarefas para as que tradicionalmente non est n formados, o que implica o desenvolvemento de actividades como escola de pais ou similares. Os programas e proxectos de integraci n de minusv lidos, amparados polo esp rito lexislativo, crear n a necesidade de acomete-la educaci n de nenos e nenas nesta situaci n, determinados por idade biol xica ou mental, favorecendo a especializaci n nese campo. A crecente aparici n de programas inform ticos interactivos e audiovisuais para o mbito educativo pode derivar no aumento de ferramentas servicio do educador, que debe estar preparado para asumi-lo seu uso na aula Cambios na formaci n O acento nos procesos de ensinanza-aprendizaxe leva emparellado un maior peso dos co ecementos cient ficos no mbito da investigaci n educativa e do dese o curricular, unido a unha conciencia permanente de actualizaci n profesional. Os programas de integraci n e o respecto necesidades de individualizaci n xeran a necesidade de co ecementos espec ficos para poder establece-las adaptaci ns necesarias en cada caso. Perfil profesional 24

25 A importancia crecente do xogo como motor da aprendizaxe nestas idades levar a un maior co ecementodestecampo,valorandoass asaplicaci nseducativaseoaproveitamento de distintos tipos de recursos neste mbito. Pola necesidade de actualizaci n permanente e as caracter sticas do sector e os destinatarios, imprescindible deixar espacio para as posibles aportaci ns que poidan derivarse da intervenci n educativa. 2.7 Posici n no proceso productivo Contorno profesional e de traballo Este t cnico exercer a s a actividade, fundamentalmente, no sector de docencia, dentro do subsector de Educaci n Infantil no primeiro ciclo, nas instituci ns, p blicas ou privadas, dependentes tanto dos organismos estatais como dos auton micos e locais. Nestas instituci ns actuar segundo os requisitos derivados do artigo 10 do Cap tulo I: Da Educaci n Infantil, da Lei Org nica de Ordenaci n xeral do Sistema Educativo. Neste sector fundamental o traballo en equipo con profesionais do seu mesmo rango ou en cooperaci n con outros profesionais, as como a corresponsabilidade coas familias. No sector de asistencia social, encadrarase en instituci ns e/ou programas espec ficos de traballo con menores en situaci ns de risco ou descompensaci n social, de forma plena, ou en medios de apoio familiar segundo as directrices doutros profesionais ou encarg ndose de casos espec ficos. No sector de "educaci n non formal" (actividades recreativas, de tempo libre, l dicas, etc) poder acceder a diversos postos de traballo, incorpor ndose nun equipo con outros profesionais ou desenvolvendo programas espec ficos relacionados con estes campos (natureza, turismo, cidade, lecer, cultura, etc) delimitando as s as funci ns per odo de idade comprendido entre 0 e 6 anos. Os tipos de empresas ou instituci ns son moi variados, tanto no seu tama o como nos seus fins, tendo na actualidade como caracter stica com n a todas elas o traballo en equipo dos distintos profesionais que exercen al a s a actividade Contorno funcional e tecnol xico Desenvolve as s as actividades nas reas funcionais de dese o, programaci n, desenvolvemento e avaliaci n de actividades de ensinanza-aprendizaxe e actividades de educaci n formal e non formal. As t cnicas e co ecementos abarcan o campo do desenvolvemento e aprendizaxe infantil. Enc ntranse ligados directamente a: Proceso de desenvolvemento evolutivo infantil en t dolos seus mbitos: cognitivo-motor e socioafectivo, as como alteraci ns de dito desenvolvemento. Programas, instituci ns, servicios e modalidades de atenci n infancia. T cnicas de planificaci n, programaci n e investigaci n sobre a acci n. T cnicas de observaci n e avaliaci n. Estratexias e m todos de ensinanza-aprendizaxe necesarios para a intervenci n educativa en diferentes idades e contextos. Medios e recursos de intervenci n no mbito infantil, as como as t cnicas requiridas para o seu desenvolvemento: xogos de expresi n e comunicaci n e calquera outros que favorezan o desenvolvemento infantil. Perfil profesional 25