Eixo hipotálamo-hipófise-adrenal Neuroimunoendocrinologia

Documentos relacionados
Fisiologia do Sistema Endócrino. Glândula Suprarenal. Glândulas Adrenais. SISTEMA ENDÓCRINO Adrenais. Adrenal

Cortisol. Antiinflamatórios 04/06/2013. Córtex da SR. Fascicular: Glicocorticóides AINES. Esteroidais. Hormônios da Supra Renais

SISTEMA ENDÓCRINO Órgãos endócrinos e suas secreções, alvos e efeitos principais

HORMÔNIOS ESTERÓIDES

SISTEMA ENDÓCRINO. Prof.ª Leticia Pedroso

Antiinflamatórios 21/03/2017. Córtex da SR. Fascicular: Glicocorticoides Cortisol AINES. Esteroidais. Hormônios da SR

Regulação hormonal 15/11/2018. Regulação hormonal. Glândula pineal

Então, os hormônios são os responsáveis pela manutenção do equilíbrio e perfeito funcionamento do organismo. Qualquer variação de dosagem hormonal no

PANCREAS A eliminação do suco pancreático é regulada, principalmente, pelo sistema nervoso. Quando uma pessoa alimenta-se, vários fatores geram

Hipófise SISTEMA ENDÓCRINO. Glândulas endócrinas. Hipófise (pituitária) Tireóide Paratireóide Adrenal Pâncreas (glândula mista) Pineal Raduan

GLÂNDULAS DEFINIÇÃO TIPOS DE SECREÇÕES. São um conjunto de células especializadas que têm como finalidade produzir secreções.

Glândulas endócrinas:

Sistema Endócrino. Prof. Mateus Grangeiro

Adrenais OS HORMÔNIOS ADRENOCORTICAIS - SUPRA-RENAL. Msc. Ana Maria da Silva Curado Lins

Glândula Adrenal. Glândula Adrenal. Glândula Adrenal. Córtex Adrenal. Histologia. Histologia. Mamíferos 1 par. Ad renal próximo aos rins

Disciplina: Bioquímica Curso: Análises Clínicas 3º. Módulo Docente: Profa. Dra. Marilanda Ferreira Bellini

Glicocorticoides. Glicocorticoides. Regulação da Secreção de Cortisol

Todos os animais têm direito a vida

Hormônios da Adrenal

Sistema Endócrino. O que é um SISTEMA? SISTEMA 5/6/2010. Prof. Mst. Sandro de Souza CÉLULAS TECIDOS ÓRGÃOS. Disciplina: FISIOLOGIA HUMANA

AULA 02 - Eixo Hipotálamo-Hipofisário DOTS - JOGO DOS PONTOS

H PER E PLASIA ADR D EN E AL CO C NGÊ G N Ê ITA

ESTRESSE E ESTRESSORES

Aula: Sistemas Reguladores II. Sistema Endócrino

ESTRESSE E OS TRANSTORNOS PSICOSSOMÁTICOS

Glândulas exócrinas e endócrinas

Prof. Dra. Bruna Oneda

Controle Hormonal do Metabolismo

Integração. Sistema Nervoso. Glândula Endócrina. Hormônio. Órgão ou Tecido alvo

GD ENDÓCRINO Hiperplasia Adrenal Congênita. Aluna: Sarah Santos Maciel Nº61

HORMONIO ADRENOCORTICOTRÓFICO. Prof. Dr. Rodolfo C. A. Berber Médico Veterinário, MSc. PhD UFMT- Sinop

REGULAÇÃO HORMONAL DO METABOLISMO PROTEÍCO

Todos os animais têm direito a vida

4/19/2007 Fisiologia Animal - Arlindo Moura 1

Sistema endócrino é formado pelo conjunto de glândulas que apresentam como atividade característica a produção e secreções de hormônios.

Farmacologia dos Glicocorticóides

Interação do Metabolismo e Regulação da Ingestão

Sistema Endócrino. Composto pelas glândulas HIPÓFISE, TIREÓIDE, PARATIREÓIDE, ADRENAL e PÂNCREAS

APOSTILA DE EXERCÍCIO FÍSICO E SISTEMA ENDÓCRINO

Sistema endócrino é formado pelo conjunto de glândulas que apresentam como atividade característica a produção e secreções de hormônios.

Glicocorticoides. Glicocorticoides. Regulação da Secreção de Cortisol. Corticoides Corticosteroides Adrenocorticoides.

Atua como um sistema de controle e regulação (juntamente com o sistema nervoso)

BIOLOGIA. Identidade dos Seres Vivos. Sistema Endócrino Humano Parte 2. Prof.ª Daniele Duó

café da manhã almoço lanche da tarde jantar sono noturno fase catabólica fase anabólica

glândulas adrenais (Newton da Cruz Rocha)

Farmacologia dos Antiinflamatórios Esteroidais (GLICOCORTICÓIDES)

O sistema endócrino também é conhecido como sistema hormonal.

HORMÔNIOS ESTRUTURAS DIFERENTES PARA FUNÇÕES DIFERENTES

RESUMO: SISTEMA ENDÓCRINO

SISTEMA ENDÓCRINO Existem três tipos de glândulas no organismo: Glândulas exócrinas, glândulas endócrinas e glândulas mistas.

Componentes do Sistema Endócrino

CARACTERÍSTICAS GERAIS DOS HORMÔNIOS: ESTRUTURA E MECANISMOS DE AÇÃO. Insulina

Fisiologia do Sistema Endócrino

SISTEMA MOTOR VISCERAL

Bases Moleculares da Obesidade e Diabetes. Hormônios e Diabetes

Sistema Endócrino. Importância da endocrinologia... Introdução 17/6/2009 ROTEIRO DA AULA. Glândulas Endócrinas

Introdução à Bioquímica. Lipídeos. Dra. Fernanda Canduri Laboratório de Sistemas BioMoleculares. Departamento de Física.. UNESP. www.

HIPÓFISE. - Neurohipófise (hipófise posterior)

No Contexto Bioclimatológico, não se refere a um simples parâmetro ou conjunto de reações, mas sim a uma classificação do fenômeno;

EIXO HIPOTÁLAMO HIPÓFISE GLÂNDULAS PERIFÉRICAS. Fisiologia Endócrina e Metabólica PG em Zootecnia (Produção Animal) / FCAV / UNESP / Jaboticabal

ADRENAIS. Prof. Dr. Ismar Araújo de Moraes Departamento de Fisiologia e Farmacologia- UFF

Doença de Addison DOENÇA DE ADDISON

ENDOCRINOLOGIA REPRODUTIVA. M.S. Cássio Cassal Brauner FAEM-UFPel

ADRENAIS. Prof. Dr. Ismar Araújo de Moraes Departamento de Fisiologia e Farmacologia- UFF

ESTUDO DIRIGIDO MORFOLOGIA MICROSCOPICA

DICAS DO TIO MARCÃO FISIOLOGIA I Aluno(a) :... Série/Ano: 3º ANO Turma:... Data:.../.../ 2012 Professor(a): Msc. Marcos Morris TECIDO NERVOSO

Drogas que atuam no Sistema Nervoso Autônomo. Astria Dias Ferrão Gonzales 2017

Epinefrina, glucagon e insulina. Hormônios com papéis fundamentais na regulação do metabolismo

Fisiologia do Sistema Endócrino. Introdução e Conceitos Gerais. Profa. Dra. Rosângela F. Garcia

Mecanismo de ação do cortisol Ação genômica

ADRENAL subdivisões da glândula adrenal

Fisiologia da Adrenal

PROGRAMA DE DISCIPLINA. Disciplina: FISIOLOGIA GERAL Código da Disciplina: NDC 200. Período de oferta da disciplina:

Sistema Endócrino Disciplina Citologia e Histologia II. Docente: Sheila C. Ribeiro Outubro/2016

FISIOLOGIA ENDÓCRINA E METABÓLICA DE PEIXES. Programa de PG em Aquicultura. Profa. Elisabeth Criscuolo Urbinati

HCSR. Mariana Xavier da Silva Marana Endocrinologia Pediátrica

SISTEMA ENDÓCRINO. Hipotálamo Paratireóide

Estratégias de regulação do metabolismo. Epinefrina, glucagon e insulina

Controle da Temperatura Corporal

10/09/2015. Glândula pineal. Hormônio Melatonina : produzido à noite, na ausência de luz. Crescimento; Regulação do sono; CONTROLE HORMONAL

BIOQUÍMICA II SISTEMAS TAMPÃO NOS ORGANISMOS ANIMAIS 3/1/2012

Neuroimunoendocrinologia

REGULAÇÃO HORMONAL DO METABOLISMO DO GLICOGÊNIO E DE LIPÍDIOS

Mantém pressão sanguínea e garante adequada perfusão e função dos tecidos corporais

Eixo Hipotálamo Hipófise - Adrenal

BIOSSÍNTESE DOS HORMÔNIOS (Protéicos) Estoque citoplasmático - secreção

DISCIPLINA: Ciências da natureza SÉRIE: 2º. ALUNO(a):

Regulação Hormonal. Sistema endócrino é o conjunto formado por glândulas endócrinas e exócrinas

UNIVERSIDADE DE RIO VERDE FACULDADE DE ODONTOLOGIA PROGRAMA DE DISCIPLINA

Estrutura adrenal. Função da medula adrenal. Função da medula adrenal. Funções do córtex adrenal. Funções do córtex adrenal. Funções do córtex adrenal

Fisiologia Animal sistema endócrino

ONDE OCORRE TRANSPORTE ACOPLADO? Exemplos

SISTEMA ENDÓCRINO - 1 Figuras desta aula são do livro de Silverthorn

Sistema endócrino. Epitélio glandular. Funcionalmente:

Anatomia e Fisiologia Animal Sistema Endócrino. Profa. Valdirene Zabot Unochapecó

SISTEMA NERVOSO AUTÔNOMO

ESTRESSE EMBASAMENTO FISIOLÓGICO E RELAÇÕES COM A PRODUÇÃO ANIMAL

SUMÁRIO Aula 9: Eixo hipotálamo-hipófise

Transcrição:

Eixo hipotálamo-hipófise-adrenal Neuroimunoendocrinologia 2017

Nature Reviews Immunology 5, 243-251 (March 2005)

Eixo hipotálamo-hipófise-adrenal

Antunes-Rodrigues, Moreira, Elias, Castro. Neuroendocrinologia Básica e Aplicada, Fig 13.1. 2005

Antunes-Rodrigues, Moreira, Elias, Castro. Neuroendocrinologia Básica e Aplicada, Fig 13.2. 2005

EsImulação de neurônios liberadores de CRH Cálcio induz liberação de vesículas contendo CRH CRH induz a transcrição de mais CRH

Estresse Especificidade da Resposta Expressão de receptores de CRH no PVN dorsomedial (neurônios CRH) e no núcleo supra óico dependo do Ipo de estresse Restrain: contenção i.p. HS: hipertonic saline injecion WD: water deprivaion SON: liberação de ADH, controle hídrico

Cálcio induz liberação de vesículas contendo CRH

Hipotálamo Levy BH, Tasker JG - Front Cell Neurosci (2012)

Glândulas adrenais

Glândulas adrenais

Córtex Adrenal 3 camadas 3 grupos de hormônios (esteroidais) Zona glomerulosa Capsule Aldosterona Mineralocorticóides aldosterona Zona fasciculata Zona reticularis Cortisol Corticosterona Andrógenos Glicocorticóides cortisol corticosterona Andrógenos adrenais androstenediona Medulla

Medula Adrenal Capsule Zona glomerulosa Zona fasciculata Cortex Zona reticularis medula adrenal Medulla Adrenalina Noradrenalina Dopamina

Glândulas adrenais

Antunes-Rodrigues, Moreira, Elias, Castro. Neuroendocrinologia Básica e Aplicada, Fig 13.4. 2005

Liberação do colesterol na membrana da mitocôndria outro passo limitante... CYP11A Colesterol Colesterol Pregnenolona CH 3 C O HO HO HO StAR steroidogenic acute regulatory protein Mitocôndria

colesterol ð pregnenolona 17-αhidroxiprogesterona progesterona Cholesterol HO Cholesterol side chain cleavage CH 3 CH 3 C O Hydroxylation C O OH HO Pregnenolone HO 17α-hydroxypregnenolone Dehydrogenation Dehydrogenation CH 3 CH 3 C O Hydroxylation C O OH O Progesterone O 17α-hydroxyprogesterone

COLESTEROL Reações que ocorrem na adrenal e em outros tecidos produtores de esteróides PREGNENOLONA 17-OH PREG. DHEA PROGESTERONA 17-OH PROG. ANDROSTENEDIONEA DEOXiCORTICOSTERONA DEOXiCORTISOL Testosterona CORTICOSTERONA ALDOSTERONA CORTISOL Reações que ocorrem unicamente na glândula adrenal estradiol Reações que ocorrem fora da glândula adrenal. Vias biossintéticas distintas para cada hormônio

ACTH e glicocoricóide Ritmos circadiano e ultradiano

Antunes-Rodrigues, Moreira, Elias, Castro. Neuroendocrinologia Básica e Aplicada, Fig 13.1. 2005

Inflamação sistêmica CRF: coricotropinin-releasing factor Ratos tratados com soro normal de coelho ou com anicorpo contra CRF de coelho, injetados ou não com IL-1 de humano. ACTH: adrenocoricotropic hormone Berkenbosch et al., Science, 238, 524-526, 1987

Inflamação sistêmica Aumento de CRH, aumento de ACTH, aumento coricosterona

Inflamação sistêmica Decurso temporal na produção de glicocoricóides

AIvadores imunológicos do HPA

AIvadores imunológicos do HPA

GlicocorIcóides - Funções Metabolismo energé1co Aumento de disponibilidade energéica Quebra de proteínas para serem transformadas em glicose no ngado; Quebra de gordura corporal disponibilização de energia par o corpo Manutenção do tônus muscular dos vasos sanguíneos Melhor circulação sanguínea CONTROLE IMUNOLÓGICO Balanço hídrico Aumenta a reabsorção de sódio e água pelos rins. Atua em sinergismo com a aldosterona.

Efeitos dos glicocorticóides sobre células imune

Efeitos dos GlicocorIcóides nas Células Imunes PBMCs: peripheral blood monuclear cells Tratamento: LPS Incubação: 24 horas Inibição da expressão de citocinas inflamatórias Franchimont et al 1997.

Efeitos dos glicocorticóides sobre células imune

Ações Biológicas de Glicocorticóides durante períodos de estresse Mobilização de estoques de energia por estimular gliconeogênese lipólise

Ações Biológicas dos Hormônios da Medula da adrenal Resposta imediata ao estresse

Nature Neuroscience 15, 669 674 (2012)

Antunes-Rodrigues, Moreira, Elias, Castro. Neuroendocrinologia Básica e Aplicada, Fig 15.2. 2005

Funcionamento normal do eixo HPA

Alteração do funcionamento do eixo HPA pode levar a quadro fisiopatológicos hrp://www.cnsforum.com/educaionalresources/imagebank/neurochemical_pathways/hpa_dpn_dpn_3