DE RAMON PIÑEIRO. Caricatura de Ramón Piñeiro, realizada por Xabier Domínguez. Anagrama da Editorial Galaxia, BIOGRAFÍA RAMÓN PIÑEIRO

Transcrição

1 BIOGRAFÍA RAMÓN PIÑEIRO DE RAMON PIÑEIRO Ramón Piñeiro López naceu na aldea lucense de Armea, no concello de Láncara, un 31 de maio de 1915, hai agora noventa e catro anos. Cando comezou a estudar aos seis anos, na escola da súa parroquia, Ramón xa sabía ler, escribir, sumar, restar, multiplicar e dividir. Tres anos máis tarde trasladouse a Lugo a seguir estudando e facer o bacharelato. Con só quince anos púxose a traballar de oficinista nunha ferraxería da vila lucense de Sarria. Xa de mozo comeza os estudios universitarios en Santiago de Compostela e, posteriormente, en Madrid. Fundou, en Vigo e xunto cun grupo de compañeiros, a Editorial Galaxia para darlle pulo á literatura en galego e promocionar aos autores e autoras que escribían no noso idioma. Ramón foi o primeiro director desta editorial. Ao longo da súa vida tivo moitas iniciativas a favor da cultura galega, chegando a ser membro da Real Academia Galega, presidente do Consello da Cultura, Deputado no Parlamento Galego... Por todo o traballo realizado ao longo da súa vida na defensa da cultura e do idioma galego, a Real Academia adícalle o Día das Letras Galegas do ano Caricatura de Ramón Piñeiro, realizada por Xabier Domínguez Anagrama da Editorial Galaxia, fundada por Ramón Piñeiro en Vigo LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 1

2 QUE SABES DE RAMÓN PIÑEIRO? 1.- En que lugar naceu Ramón Piñeiro? 2.- De que traballou na vila lucense de Sarria? 3.- Como se chama a editorial que fundou cun grupo de amigos? 4.- Poderías cubrir este carné a nome de Ramón Piñeiro? NOME APELIDOS PARLAMENTO DE GALICIA DEPUTADO Foto ou caricatura Naceu en DÍA MES ANO Concello de Provincia de LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 2

3 5.- Sabes colocar cada un destes nomes no lugar que lle corresponde? A C O R U Ñ A L U G O A R M E A M A D R I D L A N C A R A S A N T I A G O V I G O ALDEA NA QUE NACEU PIÑEIRO A D CIDADE ESPAÑOLA NA QUE ESTUDIOU FILOSOFÍA CIDADE GALEGA ONDE ESTUDIOU BACHARELATO L AQUÍ FUNDOU A EDITORIAL GALAXIA O LUGAR ONDE ESTÁ A REAL ACADEMIA GALEGA R Ñ CONCELLO NO QUE NACEU RAMÓN CAPITAL GALEGA ONDE FALECEU PIÑEIRO G LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 3

4 O PRIMEIRO DÍA DE ESCOLA «Meu pai levoume á escola cando cumprín os seis anos, porque esa era a idade legal de iniciar a escolarización. Pero cando me levou á escola, eu xa sabía ler con soltura e sabía escribir en letra de imprenta, e tamén sabía algo das catro regras, non lembro exactamente canto porque despois de empezar a escola seguín practicando as contas na casa e sempre ía máis adiantado na casa que na escola. Como é natural, o mestre formou un grupo cos nenos que ingresabamos na escola para nos iniciar na lectura e na escritura. Como eu ía máis adiantado, aburríame cos exercicios de ler e escribir porque os facía axiña e logo, sobrábame o tempo.» Ramón Piñeiro 1.- A que idade foi Ramón Piñeiro por primeira vez á escola? Casa natal de Ramón Piñeiro 2.- Con que tipo de letra escribía Ramón na escola? 3.- Despois de facer os exercicios que lles poñía o mestre, que lle pasaba a Ramón? 4.- Que cousas sabía Ramón cando foi por primeira vez á escola? LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 4

5 O ENCRUCILLADO Completa este encrucillado con palabras relacionadas co mundo da escola. 1 E 2 S 3 C 4 O 5 L 6 A 1.- LIBRETA 2.- TESOIRAS 3.- CONTOS 4.- FOLLA 5.- LAPIS 6.- PAPELEIRA 1.- É un obxecto con follas en branco ou con liñas. Serve para escribir ditados, facer contas,exercicios É un utensilio para cortar, que ten dúas follas de aceiro que se abren e pechan. 3.- Narracións breves duns feitos imaxinarios.tamén son libros que hai na aula e nos que se relatan historias imaxinarias. 4.- Cada unha das partes dunha libreta ou dun libro. Na da libreta pódese escribir e na dos libros podemos ler. 5.- Utensilio cilíndrico, de madeira, cunha barra de grafito no seu interior e que serve para escribir ou debuxar. O seu trazo pódese borrar cunha goma. 6.- Recipiente para botar os papeis ou as cousas que non serven. LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 5

6 SOLUCIONANDO CONFLITOS OS Cando Ramón Piñeiro era novo houbo unha guerra en España. Unha guerra non é unha boa maneira de solucionar problemas. Observa estes debuxos e escribe que problema teñen estes rapaces e rapazas e que solucións atopan para resolvelo. Cal é o problema? Pelexan polo columpio Solución 1 Solución 2 Cal cres que é a mellor solución? LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 6

7 AS CATRO REGRAS Cando Ramón Piñeiro fala de que sabía as catro regras refírese a que sabía sumar, restar, multiplicar e dividir. Ti xa sabes sumar e restar, aplica os teus coñecementos e resolve e colorea, seguindo o código, estas operacións. cor amarela 40 cor verde 55 cor azul 32 cor vermella AS COUSAS DA ESCOLA Localiza neste rebumbio o nome destes oito obxectos relacionados coa escola. ESTOXO BORRADOR ENCERADO LAPIS CADEIRA XIZ CADERNO AFÍA A Q E R T B U O I P E S T O X O Q T U Ñ P A U L T R Ñ O R I T E N C E R A D O Q U O I E Q A T X E R L A P I S D A I R A O U E Q O O R Z T F Q C A D E R N O A I E I Ñ P L R T U I A C A D E I R A R A Q LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 7

8 AS PRIMEIRAS LECTURAS «Naqueles catro anos que residín en Lugo podería dicir que descubrín a lectura. Primeiro, igual que os outros nenos, a través de revistas infantís, como Pulgarcito, ou de novelas para rapaces, que mercaba e que logo intercambiaba con algúns compañeiros, despois de lelas. Máis tarde xa empecei a adquirir libros pola miña conta. Recordo que había unha colección moi barata que se chamaba «Los Poetas», na que se publicaban fundamentalmente antoloxías de poetas de todo o mundo. Un día atopei nunha librería un libriño daquela colección que se titulaba Antología de poetas gallegos, asinado por Álvaro de las Casas e merqueina por curiosidade, atraído polo feito de que se tratase de poesía galega. Foi a primeira vez que lin algo no noso idioma. A antoloxía iniciábase co poema de Rosalía que empeza cos versos «Padrón...! Padrón...! Santa María... Lestrove... Adiós! Adiós!» Ramón descubriu o mundo da literatura a través de revistas como Pulgarcito. 1.- Que revista infantil lía Ramón cando viviu en Lugo? 2.- Como se chamaba a colección de libros baratos que mercaba? 3.- Cal foi o primeiro libro de poesía galega que Ramón leu en galego? 4.- Que facía Ramón coas novelas para rapaces que mercaba? LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 8

9 4.- Ramón Piñeiro lía a revista infantil «Pulgarcito». Que libros ou revistas les ti fóra da escola? 5.- Saberías descubrir cal é o nome e apelido da poetisa citada no texto e á que se adicou por primeira vez o Día das Letras Galegas? O A E R S L A I S C D O A T R 6.- Relaciona cada palabra co seu sinónimo. encontrar económico ATOPAR MERCABA vivín COMEZAR compraba ANTOLOXÍA escolma RECORDO iniciar RESIDÍN lembro BARATO LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 9

10 O TEXTO O INCOMPLETO Uns dos primeiros poemas que leu en galego Ramón Piñeiro foi unha poesía de Rosalía de Castro. Poderías recompoñer algúns destes versos de Rosalía de Castro que se estragaron na imprenta?. Usa as palabras que figuran á marxe e fai unha ilustración relacionada cos versos. Un repoludo G de N sedán vestido como un R cumprido, cariñoso e falangueiro, entre os S o primeiro e nas cidades sen par, tiña U en cantar aló polas A : Con esta miña I as E hei de enganar. NENAS GAITEIRO MAÑANCIÑAS PANO GAITIÑA PRÍNCIPE MOZOS COSTUME LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 10

11 AS EDITORIAIS GALEGAS Arrodea e colorea nestas cinco fichas o nome da editorial de cada libro e completa unha ficha inventada por ti. NEGROS E BRANCOS Autor: David Mckee XERAIS A MIÑA AMIGA A ESCURIDADE Autora: Ella Burfoot BAÍA GALEGO Á BEIRA DO MAR Autores: Juan Farias e Xosé Cobas KALANDRAKA UNHA CHEA DE FAMILIAS Autor: Xosé M. Neira Cruz GALAXIA E QUE PODO FACER EU? Autores: J. Campanari e J. Cisneros OQO E D I T R A Autor ou autora: A CARACOLA Localiza neste rebumbio o nome de cinco editoriais e anota cantas veces aparece cada unha deles. XERAIS GALAXIA XERAIS GALAXIA KALANDRAKA BAÍA GALAXIA XERAIS OQO GALAXIA XERAIS OQO KALANDRAKA GALAXIA KALANDRAKA XERAIS BAÍA GALAXIA XERAIS KALANDRAKA KALANDRAKA GALAXIA XERAIS OQO BAÍA LETRAS GALEGAS ACTIVIDADES PRIMEIRO CICLO 11