O VOLUNTARIADO CAS PERSOAS XORDAS
|
|
- Maria Laura Ávila Medina
- 6 Há anos
- Visualizações:
Transcrição
1 Q-35g O VOLUNTARIADO CAS PERSOAS XORDAS A HETEROXENEIDADE DO COLECTIVO DE PERSOAS XORDAS A pesares de que ó longo dos derradeiros anos produciuse un progresivo medre do nivel de sensibilizazón da sociedade cara as necesidades e barreiras coas que se atopan as persoas xordas a cotío, mediante a aprobación de leis e normativas de promoción da accesibilidade, o noso colectivo atopa dificultades dabondo para reivindica-los seus dereitos e acadar un acceso e participazón plenas á sociedade actual. A Xordeira é unha eiva que socialmente non existe, é invisíbel para aqueles que a cotío crúzanse con persoas xordas no transporte público, as rúas, os lugares de cultura e lecer, a ocupación, etc. Esta invisibilidade repercute negativamente na igualdade de oportunidades e de acceso das persoas xordas, dado que sinxelamente iñóranse, descoñécense. Na meirande parte da sociedade oínte, aínda existe un grande descoñecemento das necesidades deste colectivo, incluso sobre o que siñifica verdadeiramente ser unha persoa xorda e o que pode facerse para doar o seu acceso ós servizos sociais, educativos, laborais e lúdicos dos que goza o resto da sociedade. En primeiro lugar, gostaríanos aclarar un aspecto que trouxo confusión dabondo, e é a enorme heteroxeneidade do colectivo de persoas Xordas, que presenta importantes diferenzas a nivel individual. O grao de perda auditiva, o intre de adquisición da mesma, o redor socio-educativo da persoa, etc. marcan uns perfís concretos que son os que definen esta variedade. Esta, ó mesmo intre, determina uns xeitos de comunicazón diferentes, que poden agruparse basicamente en dous: - a Lingua de Signos, lingua natural das persoas xordas, - e a comunicazón oral, apoiada en diferentes mecanismos (audífonos, implantes cocleares,...) 1
2 O que si é certo, é que, a pesares desta diversidade, existen dous aspectos comúns a todas aquelas persoas con déficit auditivo: - as barreiras de comunicazón coas que atópanse na súa vida cotiá e - a configurazón do seu redor en base ós seus aspectos visuais. Diante desta heteroxeneidade, existe un erro bastante común a nivel social e é o feito de pensar que tódalas persoas xordas podan acceder á lingua oral mediante a lectura labial. Esta idea é errónea xa que a lectura labial é unha opción de comunicazón que compre dunha serie de elementos que aseguren a súa comprensión, así como un dominio completo da lingua falada, unha habilidade dabondo elevada, un coñecemento concreto do tema a tratar, unha boa alumeazón, unhas características do emisor axeitadas (que vogalice claro, fale lentamente, pronuncie correctamente,...) etc. Facer coincidir todos estes puntos é dabondo difícil, e polo tanto podemos dicir que verdadeiros expertos en lectura labial hai moi poucos. ALGÚNS ASPECTOS EN RELAZÓN COA LINGUA DE SIGNOS En primeiro lugar, podemos dicir que tratase da lingua natural das persoas xordas e sobre todo as que presentan xordeira na primeira etapa da súa vida, xa que "sendo unha lingua de recepción visual e produzón xestual resulta completamente accesíbel para eles" É a lingua propria das persoas xordas, e é a que utilizan para comunicarse en todas as situacións da súa vida cotiá. Nembargantes, tamén utilizan a lingua oral para comunicarse co resto da sociedade, maioritariamente oínte. Outro punto a esclarecer é a non universalidade da Lingua de Signos, igual que pasa co resto de linguas. Cada unha delas esta unida a unha cultura e unha historia, tanto nos aspectos formais como lingüísticos, e así a Lingua de Signos de Cataluña desenrolouse vencellada á comunidade Xorda catalana, á súa historia e á súa cultura, sendo tamén diferente da Lingua de Signos utilizada no resto do estado español, onde utilizase a Lingua de Signos Española. Nestes intres, residen en Cataluña mais de persoas xordas que utilizan como primeira lingua de comunicazón a lingua de Signos Catalana. A esta cifra engadiranse os/as alumnos que anualmente están aprendendo Lingua de Signos nos diferentes cursos orgaizados pola FESOCA e os seus centros afiliados, así como tamén cuantificarase todas aquelas persoas que, por relazón familiar e/ou profisional, teñen algunha relazón con persoas Xordas. Deste xeito, o número medra substancialmente e pódese establecer ó redor das persoas. AS BARREIRAS DE COMUNICAZÓN Basicamente, pódense definir como "aqueles obstáculos, trabas ou impedimentos que dificultan ou limitan a liberdade de acceso e comunicazón das persoas que teñen limitada, temporal ou permanentemente, a súa capacidade de relacionarse co entorno mediante a audición e a lingua oral". Tendo en conta que a fonte primordial de relazón co redor e de recepción de informazón para as persoas xordas é a canle visual, loxicamente enfróntanse a unha serie de barreiras que rematan limitando o seu desenrolo como persoas, xa que 2
3 impídenllelo acceso á informazón, a cultura, o lecer, etc., sexan ou non usuarias da Lingua de Signos. É doado comprensíbel que as persoas xordas atópense a cotío con moitas destas barreiras xa que, dada a súa "invisibilidade" para o resto de cidadáns, pasan xeralmente desapercibidas tanto polos axentes sociais como polos lexisladores. A modiño, foi xurdindo unha lexislación de alcance municipal ou autonómico, que tende a "a eliminazón de barreiras", pero á hora de elaborarse e, sobretodo, levarse á práctica limitouse á eliminazón de barreiras arquitectónicas, deixando as barreiras de comunicazón nun segundo termo. A informazón que reciben as persoas xordas é mínima xa que, actualmente, os canais de transmisión están pensados por e para a maioría ointe. A falla de recursos técnicos e humáns que faciliten a supresión destas barreiras provoca que as persoas xordas enfróntense a unha situazón de desvantaxe social. PERFIL DO VOLUNTARIADO CON PERSOAS XORDAS Por todo o que comentouse ata o de agora, é obvio que a persoa que queira facer unha tarefa de voluntariado coas persoas xordas usuarias da lingua de signos, terá un bo dominio da lingua de signos xa que senón non poderá manter unha boa comunicazón coa persoa xorda. E a tarefa que desenrolará dependerá do perfil da persoa xorda coa que realice o voluntariado (acompañamento a persoas xordas maiores, reforzo escolar a nenos xordos, colaborazón con asociacións de persoas xordas e con recreativos de nenos xordos, etc.) 3
4 CONSELLOS E PAUTAS DE ACTUACIÓN PARA MELLORA-LA COMUNICACIÓN COAS PERSOAS XORDAS. Aínda que moitas persoas xordas levan unha prótese auditiva (audífono), esto non implica que oian do mesmo xeito que unha persoa ointe. A pesares de que moitas persoas xordas non levan próteses auditivas, e utilizan a lingua de signos para comunicarse, esto non implica que a comunicazón coas persoas oíntes sexa imposíbel. Así pois, sexan cales sexan as características particulares de cada persoa xorda, á hora de comunicarse con elas, compre seguir, perante a conversa, algunhas pautas, como por exemplo: Antes de falar, chame a súa atenzón e nunca lle fale se el non está a ollar. Para chamala atenzón compre buscar o mellor método (tocándolle suavemente as costas, facéndolle un aceno coa man, pedindo a outra persoa que o avise, dando uns golpeciños na mesa ou incluso no chan, utilizando avisos visuais como acender e apagar as luces, etc.) Probe facerlle unha breve referenza sobre o tema do que se falará, para que él estea ubicado, cando troque de tema fágallo saber. Vocalice sempre correctamente, pero sen exagerar. Nunca fale con obxectos diante da boca (un bolígrafo, a man, un cigarro, etc.. Tampouco fale de costas á persoa, ou nunha situazón na que ela non poda vela súa boca. Diríxase á persoa xorda con voz, pero sen berrar. Non fale demasiado rápido, pero tampouco demasiado lento. Fale con estructuras lingüísticas sinxelas, pero correctas, non fale con palabras illadas. Chame cada cousa polo seu nome, en frases completas e claras. As persoas xordas acostuman a ter dificultades para comprender frases feitas ou refráns. Se compre, axúdese dun aceno, unha verba escrita, un debuxo ou calquera cousa que asegure a comunicazón. Aínda que a persoa xorda teña moi boa competencia oral, (que fale moi ben), esto non implica necesariamente que o seu nivel de lectura labial sexa igualmente satisfactorio (que comprenda moi ben). Para doala comprensión daquelas partes da conversa que a persoa non entende, repita a mensaxe con diferentes palabras ou estructuras. Asegúrese que a persoa xorda entendeu aquelo que se lle explica. Non deixe de comunicarse cunha persoa xorda por medo que non a entenda. Son persoas que posúen moitos recursos para comunicarse, só compre ter paciencia e gañas de comunicarse con elas. Por outra banda, é importante coñece-la existencia da figura do interprete de lingua de signos. Se a persoa xorda coñece a lingua de signos, mediante un interprete profesional que traduce os seus signos a palabras e as nosas palabras a signos podemos chegar a ter unha comunicazón fluída e completa con dita persoa xorda. Non se preocupe se nos primeiros contactos cunha persoa xorda a comunicazón fáiselle difícil, a medida que se vaian coñecendo mais, a persoa xorda adaptarase ó seu ritmo e xeito de falar e a comunicazón 4
5 será moito mais efectiva e fluída. Nembargantes, vostede, como persoa oínte, tamén adaptarase e ira xurdindo automaticamente o xeito mais axeitado e específico para a comunicazón con aquela persoa xorda en concreto. * * * 5
O CONTRATO DE TRABALLO
O CONTRATO DE TRABALLO Enlace da páxina oficial do Servicio Público de Empleo Estatal (SPEE) con información sobre os contratos de traballo www.redtrabaja.es/es/redtrabaja/static/redirect.do?page=ah0103
Leia maisQue é unha rede de ordendores?
Redes Tema 4 Que é unha rede de ordendores? Unha rede informática é o conxunto de ordenadores interconectados entre sí, o que permite compartir recursos e información entre eles, Entre as ventaxas do uso
Leia maisPREGUNTAS E RESPOSTAS SOBRE OS CAMBIOS NO CALENDARIO DE VACINACIÓN
PREGUNTAS E RESPOSTAS SOBRE OS CAMBIOS NO CALENDARIO DE VACINACIÓN Que é o calendario de vacinación infantil? É o documento que inclúe as vacinas que se recomenda administrarlle á poboación dependendo
Leia maisO VOLUNTARIADO E AS PERSOAS CON EIVAS PSÍQUICAS. Monserrat Baró Sans Presidenta Fundación Privada Tutelar ACIDH Traducción Xaquin Barrientos
Q-31g O VOLUNTARIADO E AS PERSOAS CON EIVAS PSÍQUICAS. Monserrat Baró Sans Presidenta Fundación Privada Tutelar ACIDH Traducción Xaquin Barrientos 1. Limiar 2. Eivas psíquicas 3. Integrazón 4. Funcións
Leia maisListaxe dos compoñentes do grupo-clase. Horario das clases. Profesorado e módulos. Calendario escolar. Actividades complementarias e extraescolares.
5.2 Acollemento Enténdese por acollemento o proceso que pon en marcha o centro a través dunhas actividades que teñen como obxectivo facilitar a chegada e a adaptación do novo alumnado. A maioría do alumnado
Leia maisPROCEDEMENTO FACTURA ELECTRÓNICA - UNIVERSIDADE DE VIGO 2015
PROCEDEMENTO FACTURA ELECTRÓNICA - UNIVERSIDADE DE VIGO 2015 A) ALTA NO REXISTRO DE FACTURAS ELECTRÓNICAS DA XUNTA DE GALICIA SEF O primeiro que hai que facer é acceder ao SEF a través do seu enlace para
Leia maisOrde do 7 de Xaneiro de 2014 pola que se establecen os requisitos formativos para o acceso á formación dos certificados de profesionalidade de nivel
ACCESO Á FORMACIÓN CERTIFICADOS DE PROFESIONALIDADE NIVEL 2 E 3 DE CUALIFICACIÓN REQUISITOS FORMATIVOS REGULACIÓN PROBAS COMPETENCIAS CLAVE Orde do 7 de Xaneiro de 2014 pola que se establecen os requisitos
Leia maisPROGRAMACIÓN DIDÁCTICA CURSO DEPARTAMENTO DE FRANCÉS
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA CURSO 2017-2018 DEPARTAMENTO DE FRANCÉS NIVEL BÁSICO (A2 do MCERL 1 ) CURSO BÁSICO 1 1 MCERL Marco común europeo de referencia para as linguas 1 Información para o alumnado ÍNDICE
Leia maisPREVENCIÓN = SAÚDE. A prevención na casa. a mellor axuda
Por suposto, non temos que ser expertos en todo, pero como pais interesados en aprender pautas de actuación cos seus fillos, especialmente de comunicación acerca do cánnabis deixámosvos a seguinte ligazón
Leia maisConsulta Existencia do Asociacions 2017 Grafico Zonas. Se Realizarón un total de 400 Consultas na Enquisa: Existencia do Asociacions 2017
Consulta Existencia do 010 - Asociacions 2017 Grafico Zonas Se Realizarón un total de 400 Consultas na Enquisa: Existencia do 010 - Asociacions 2017 1 COÑECE VOSTEDE O SERVIZO DE INFORMACIÓN TELEFONICA
Leia maisPOIO. Directorio. Concello de Poio Praza do Mosteiro, Poio, Pontevedra
POIO Directorio Concello de Poio Praza do Mosteiro, 1 36995 Poio, Pontevedra 986 77 00 01 http://www.concellopoio.com 1 Distancias Terras de Pontevedra: Campo Lameiro Cotobade Marín Poio Ponte Caldelas
Leia maisANEXOS. Situación da lingua galega na sociedade. Observación no ámbito da cidadanía 2007
ANEXOS Situación da lingua galega na sociedade Observación no ámbito da cidadanía 2007 183 Situación da lingua galega na sociedade 14. ANEXO I: ENQUISA 14.1 Precuestionario e cuestionario 14.1.1 Rexistro
Leia mais2 Prestacións económicas da Seguridade Social
28 2 Prestacións económicas da Seguridade Social 2.1 Prestación económica por parto ou adopción múltiple Trátase dunha axuda económica, de pagamento único, cando o número de fillas ou fillos que nacen
Leia maisV I G O AVALIACIÓN DE CALIDADE OFICINAS MUNICIPAIS DE DISTRITO (SETEMBRO 2015)
AVALIACIÓN DE CALIDADE OFICINAS MUNICIPAIS DE DISTRITO (SETEMBRO 2015) V I G O FICHA TÉCNICA TRABALLO DE CAMPO: Do 21 de setembro ao 5 de outubro (a.i.) MOSTRA: 374 persoas PÚBLICO OBXETIVO: Usuarios/as
Leia maisGRAO EN TRADUCIÓN E INTERPRETACIÓN
Acordos sobre criterios de convalidación tomados pola Comisión de Relacións Exteriores (Subcomisións dos Graos en Tradución e Interpretación, Linguas Estranxeiras e Ciencias de Linguaxe) modificados o
Leia maisÍNDICE. 3.1 Redución das cantidades almacenadas 3.2 Separación dos produtos químicos en función da súa incompatibilidade
Páx. 1 de 10 ÍNDICE 1. Obxecto 2. Alcance 3. Pautas de actuación 3.1 Redución das cantidades almacenadas 3.2 Separación dos produtos químicos en función da súa incompatibilidade 4. Condiciones de almacenamento
Leia maisInforme sobre o risco de pobreza e/ou exclusión social en Galicia
Informe sobre o risco de pobreza e/ou exclusión social en Galicia ÍNDICE 1. INTRODUCIÓN... 3 - Gráfico 1. Evolución estatal da pobreza e a exclusión social, 2004-2014.... 3 - Táboa 1. Poboación AROPE por
Leia maisA MÚSICA NA ESCOLA INFANTIL
A MÚSICA NA ESCOLA INFANTIL INTRODUCIÓN Finalidade A música é unha forma de linguaxe na que a función expresiva é unha das súas manifestacións fundamentais. Edgar Wilems di que a música favorece o impulso
Leia maisEXPOSICIÓN DE TEMAS FASES DO TRABALLO. 2. Xustificación necesidade utilidades. 3. Motivación introdutória 3º ESO
EXPOSICIÓN DE TEMAS º ESO O proxecto consiste en que o alunado da clase, por grupos, expoña unha unidade completa ou ben parte dunha unidade do programa. Para iso organizarán-se grupos dun mínimo de dous
Leia maisLei 3/1991, do 14 de xaneiro, de creación do Servicio Galego de Promoción da Igualdade do Home e da Muller
Lei 3/1991, do 14 de xaneiro, de creación do Servicio Galego de Promoción da Igualdade do Home e da Muller Tramitación parlamentaria: Proposición de lei, BOPG núm. 24, do 27.4.1990. Debate e toma en consideración
Leia maisPIALE Integración en lingua portuguesa
PIALE Integración en lingua portuguesa Lisboa, outubro de 2015 Isabel Mato Sánchez. IES de Cacheiras (Teo) E se as histórias para crianças passassem a ser de leitura obrigatória para todos os adultos?
Leia maisCampamentos de verán específicos para persoas con discapacidade 2016
Versión lectura fácil Campamentos de verán específicos para persoas con discapacidade 2016 Permiten pasalo ben, durante 10 días, convivindo e relacionándote con outras persoas nun espazo lúdico, humano,
Leia maisprogramas .py python nome.py
Scripts en Python A tradución literal sería guións, aínda que prefiro chamarlles programas. Un programa é un arquivo que contén código fonte en linguaxe Python. Os programas teñen extensión.py Para escribir
Leia maisSBN: O TEMPO NO XORNAL
I SBN:9788445345054 1.O TEMPO NO XORNAL PROXECTO DE EDUCACIÓN AMBIENTAL. CAMBIO CLIMÁTICO 1 O TEMPO NO XORNAL Nesta materia debedes recoller datos meteorolóxicos, podendo obtelos de tres fontes diferentes.
Leia maisFOLLA DE REXISTRO DE DATOS
1.-ÁMBITO PERSOAL FOLLA DE REXISTRO DE DATOS A.-Datos persoais. CLAVE: 1.- Sexo: 2.- Idade: 3.- Estado civil: 4.- Grupo étnico: 5.- Data de recollida dos datos: 6.- Procedencia da demanda: -Familia: -Centros
Leia maisQue é a... Responsabilidade Civil Xeral?
Que é a... Responsabilidade Civil Xeral? A responsabilidade civil establécese polo Código Civil, que di: "Aquel que por acción ou omisión causa dano a outro intervindo fallo ou neglixencia, está obrigado
Leia maisANEXO 4. Política e obxectivos de calidade
ANEXO 4. Política e obxectivos de calidade Política e Obxectivos de Calidade Curso 2014/2015 1 Política de Calidade do Centro A política de calidade do centro deriva da importancia que ten consolidar unha
Leia maisPotencias e radicais
Potencias e radicais Contidos 1. Radicais Potencias de expoñente fraccionario Radicais equivalentes Introducir e extraer factores Cálculo de raíces Reducir índice común Radicais semellantes. Propiedades
Leia maisProceso de facturación.
Proceso de facturación. O proceso de facturación permite asignar os cargos dunha reserva a unha ou varias facturas que, á súa vez, poden estar tamén a un ou varios nomes. Facturar todos os importes a un
Leia maisPlan de Evacuación. CIFP Carlos Oroza. Curso 2017/18
Plan de Evacuación CIFP Carlos Oroza Curso 2017/18 Obxectivos do Plan de evacuación Amosar a toda a comunidade educativa como debe actuarse en situacións de emerxencia. Coñecer as diferentes zonas e as
Leia maisBOLSA DE EMPREGO BEN EMPREGADO III
BOLSA DE EMPREGO BEN EMPREGADO III DEPUTACIÓN PROVINCIAL DE LUGO SERVIZO INTEGRADO NO PROGRAMA BEN EMPREGADO páx. 0 O Programa de Fomento do Emprego e a Economía dos Sectores Estratéxicos da provincia
Leia maisOs Números Reais. 1. Introdución. 2. Números racionais. Número irracionais
Os Números Reais 1. Introdución 2. Números racionais. Números irracionais 2.1 Números racionais 2.2 Números irracionais 3. Os números reais. A recta Real 4. Aproximacións e erros 5. Notación Científica
Leia maisPLANO DE FOMENTO CORRESPONSABILIDADE
PLANO DE FOMENTO da I. Liñas estratéxicas de actuación da Secretaría Xeral da Igualdade O Plano de Fomento da Corresponsabilidade Os obxectivos As áreas de actuación As liñas de acción A temporalización
Leia maisCertificados de profesionalidade. Competencias clave nivel II. Competencia lingüística: lingua galega
CLG-N2-13 Certificados de profesionalidade. Competencias clave nivel II Proba escrita Competencia lingüística: lingua galega Duración: sesenta minutos 1º apelido 2º apelido Nome Lugar do exame Data Obxectivo
Leia maisPROBA B (ORAL) Modelo: C4O/2008-2/B
(ORAL) Modelo: C4O/2008-2/B PARTE 1 (Transcrición do texto oral) TECNOLOXÍAS Deseguido vai ver dúas veces seguidas unha reportaxe sobre as novas tecnoloxías nas aulas. Tome as notas que precise. Este campo
Leia maisCampamentos de verán específicos para persoas con discapacidade Versión en lectura fácil
Campamentos de verán específicos para persoas con discapacidade 2018 Versión en lectura fácil Campamentos de verán específicos para persoas con discapacidade 2018 Versión en lectura fácil Permiten pasalo
Leia maisIMAGINA ATLANTICA: TERRITORIOS CREATIVOS INNOVADORES. INFORME DA REUNIÓN DA ACCION_WP3 Angoulême23_
: TERRITORIOS CREATIVOS INNOVADORES INFORME DA REUNIÓN DA ACCION_WP3 Angoulême23_24.11.2010 IMAGINA ATLANTICA: ESPAZO ATLÁNTICO, TERRITORIOS CREATIVOS INNOVADORES ACCION WP3.1: Programa de Intercambio
Leia maisPOSIBLES IDEAS PARA UNHA HOMILÍA CON NENOS 12 novembro Non deixes que a Súa chamada sexa perdida, ten á man o CARGADOR da ORACIÓN.
POSIBLES IDEAS PARA UNHA HOMILÍA CON NENOS 12 novembro 2017 Non deixes que a Súa chamada sexa perdida, ten á man o CARGADOR da ORACIÓN. 1. VER: Tes unha chamada perdida. - Co móbil estamos sempre conectados
Leia maisPROCEDEMENTO DE CONEXIÓN A SERVIDORES E EQUIPOS DA REDE DE DATOS INTERNA DA UDC
PROCEDEMENTO DE CONEXIÓN A SERVIDORES E EQUIPOS DA REDE DE DATOS INTERNA DA UDC O Servizo de Informática e Comunicacións (en diante SIC) da UDC pon a disposición da comunidade universitaria o servizo de
Leia maisINSTRUCIÓNS PARA A EDICIÓN DE ARTIGOS
INSTRUCIÓNS PARA A EDICIÓN DE ARTIGOS RESUMO Anxo de la Puente Fernández, Presidente CPMA-Vigo Neste Anexo ó Regulamento da web da CPMA-Vigo danse as instrucións para crear, editar e publicar artigos na
Leia maisXEOMETRÍA MÉTRICA DO ESPAZO
XEOMETRÍA MÉTRICA DO ESPAZO Índice. Ángulos..... Ángulo de dúas rectas..... Ángulo de dous planos..... Ángulo de recta e plano.... Distancias... 4.. Distancia entre dous puntos... 4.. Distancia dun punto
Leia maisPAU XUÑO 2014 MATEMÁTICAS II
PAU XUÑO 2014 Código: 26 MATEMÁTICAS II (O alumno/a debe responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio
Leia maisNORMATIVA DE TRANSFERENCIA E RECOÑECEMENTO DE CRÉDITOS PARA TITULACIÓNS ADAPTADAS AO ESPAZO EUROPEO DE EDUCACIÓN SUPERIOR (EEES)
NORMATIVA DE TRANSFERENCIA E RECOÑECEMENTO DE CRÉDITOS PARA TITULACIÓNS ADAPTADAS AO ESPAZO EUROPEO DE EDUCACIÓN SUPERIOR (EEES) (Aprobada en Consello de Goberno do 14 de marzo de 2008) A Lei Orgánica
Leia maisAs persoas que presentan estes trastornos manifestan, en maior ou menor medida, as seguintes características:
Que son os TEA? Os trastornos do espectro do autismo (TEA) son alteracións do desenvolvemento de diversas funcións do sistema nervioso central, que se caracterizan pola presenza de dificultades específicas
Leia maispoboación xitana en paro
6 A poboación xitana en paro 6. A poboación xitana en paro En capítulos anteriores vimos, a grandes liñas, cifras da poboación no seu conxunto e a poboación xitana en situación de desemprego. Recordemos
Leia maisINFORMACIÓN PARA PAIS E EDUCADORES
1 LAVAR OS DENTES 2 INFORMACIÓN PARA PAIS E EDUCADORES Establecer unha correcta hixiene oral desde os primeiros anos é un investimento para toda a vida. Os problemas relacionados coa saúde bucodental,
Leia maisTEXTO COMPLETO: para ter en conta o sacerdote
TEXTO COMPLETO: para ter en conta o sacerdote ACOLLIDA Irmáns e irmás: Aínda queda, no noso recordo, o Bautismo de Xesús no Xordán. Aquel Neno que, sendo mozo, iniciou a súa misión como Fillo de Deus ao
Leia mais3.- A ACTIVIDADE ECONÓMICA
3.- A ACTIVIDADE ECONÓMICA A.- A ACTIVIDADE ECONÓMICA : compoñentes e sectores (páx. 94-5) A.1.- Que é a actividade económica? A actividade económica é o conxunto de tarefas ou actividades dos seres humanos
Leia maisA GANDERÍA EXTENSIVA E A NOVA PAC
Santiago, a 5 de novembro do 2012 A GANDERÍA EXTENSIVA E A NOVA PAC A nova proposta para a PAC da Comisión Europea vai eliminar o actual réxime de Pago Único (desaparición dos dereitos históricos no 2019),
Leia maisCRITERIOS DE AVALIACIÓN DOS TRABALLOS FIN DE GRAO DATOS DA TITULACIÓN
CRITERIOS DE AVALIACIÓN DOS TRABALLOS FIN DE GRAO DATOS DA TITULACIÓN TITULACIÓN CURSO ACADÉMICO GRAO EN PEDAGOXIA APELIDOS E NOME DNI DATOS DO/A ALUMNO/A TITULO DO TFG A) TRABALLO ESCRITO (70%) Apartados
Leia maisCondicións do Campamento Explora Ourense subtítulo
Condicións do Campamento Explora Ourense 2016 subtítulo 1. Introdución O campamento de verán Explora Ourense; un proxecto lúdico e educativo que inclúe a programación e o desenvolvemento de actividades
Leia maisANEXO C INFORME DE RESULTADOS ACTIVIDADE DE TRANSFERENCIA TECNOLÓXICA
ANEXO C INFORME DE RESULTADOS ACTIVIDADE DE TRANSFERENCIA TECNOLÓXICA Nº DE PROTOCOLO: 2014/25 1.- TÍTULO DA ACTIVIDADE: Alternativas para o acabado de becerros en pastoreo en sistemas semiextensivos 2.-
Leia maisclases sen fume CUESTIONARIO ESCOLARES
clases sen fume CUESTIONARIO ESCOLARES 2014 2015 Para poder avaliar e mellorar o Programa Clases sen Fume necesitamos que dediques uns minutos a contestar este breve cuestionario. É ANÓNIMO, o que nos
Leia maisEducación Primaria (6 a 12 años) Educación Infantil (0 a 6 años)
Benvidos, Benvidas Universidade Formación Profesional. Ciclos de Grao Superior Bacharelato Formación Profesional. Ciclos de Grao Medio Con proba de acceso Graduado en Educación Secundaria Formación Profesional
Leia maisPAU XUÑO 2013 MATEMÁTICAS II
PAU XUÑO 2013 Código: 26 MATEMÁTICAS II (O alumno/a debe responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio
Leia maisPROGRAMA FORMATIVO MF1445_3 AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINANZA-APRENDIZAXE NA FORMACIÓN PROFESIONAL PARA O EMPREGO
PROGRAMA FORMATIVO MF1445_3 AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINANZA-APRENDIZAXE NA FORMACIÓN PROFESIONAL PARA O EMPREGO páxina 1 páxina 2 DATOS XERAIS DA ESPECIALIDADE: 1. Familia Profesional: SERVIZOS SOCIAIS
Leia maisSISTEMA DIÉDRICO I Intersección de planos e de recta con plano TEMA 8 INTERSECCIÓNS. Obxectivos e orientacións metodolóxicas. 1.
Obxectvos e orentacóns metodolóxcas SISTEMA DIÉDRICO I Interseccón de planos e de recta con plano TEMA 8 Como prmero problema do espazo que presenta a xeometría descrtva, o alumno obterá a nterseccón de
Leia maise diferente ter un bo a camiñar.
ACTIVIDADE DE SENDEIRISMO EN BABIA Babiaa ofrece unhas das paisaxes máis marabillosas da cordilleira Cantábrica e esta zona montañosa foi declarada Parque Natural no ano 2015. A simbiose entre os seus
Leia maisDecálogo de boas prácticas para facer agasallos sostibles en Nadal
Decálogo de boas prácticas para facer agasallos sostibles en Nadal Celebracións, felicitacións e agasallos, moitos agasallos. O Nadal constitúe a época do ano na que, aferrándonos á tradición, afanámonos
Leia maisParo rexistrado por sexo e grupos de idade Menor de 30 anos De 30 a 49 anos De 50 ou máis anos
1 PARO REXISTRADO Evolución mensual do paro rexistrado No mes de novembro había 225.158 persoas desempregadas inscritas nas oficinas do servizo público de emprego (122.449 mulleres e 102.709 homes). Dese
Leia maisEn 2013, o 59,2% dos fogares galegos contan con conexión a internet
Enquisa de condicións de vida das familias. Novas tecnoloxías. Ano 2013 RESUME DE RESULTADOS En 2013, o 59,2% dos fogares galegos contan con conexión a internet O 58,1% da poboación galega de 5 ou máis
Leia maisPLAN DE SEGURIDADE DA ETSE
PLAN DE SEGURIDADE DA ETSE Integración dun PLAN DE ORDE E LIMPEZA (POL) para os laboratorios CONSIDERANDO : 1- A falta de orde e limpeza como un factor de risco máis. 2- Que a interacción entre as tarefas
Leia maisUnha viaxe á lúa. https://orientacionandujar.wordpress.com/
Unha viaxe á lúa No colexio sortearon unha viaxe á lúa e tocouche a ti. Ademais pódeste levar a un amigo. Con quen farías a viaxe? Que te levarías na túa nave espacial? Pasarías medo?... A caixa faladora
Leia maisPolítica e Obxectivos de Calidade
Facultade Política e Obxectivos de Calidade Anexo 04 Manual de calidade VALIDACIÓN: Comisión de Calidade - 20 de Xullo de 2017 APROBACIÓN: Xunta de Facultade - 21 de Xullo de 2017 Política e Obxectivos
Leia maisTURISMO CREATIVO. Regulamento do Concurso. Turismo Creativo: Ideas innovadoras para o Norte de Portugal e Galicia
TURISMO CREATIVO Regulamento do Concurso Turismo Creativo: Ideas innovadoras para o Norte de Portugal e Galicia CAPÍTULO 1 DISPOSICIÓNS XERAIS Artigo 1º Ámbito e Obxectivos O Concurso Turismo Creativo:
Leia maisPROBLEMAS DE SELECTIVIDAD ( )
PROBLEMAS DE SELECTIVIDAD (010-017) XUÑO 017 (OPCIÓN A). 0,75+1 ptos Página de 47 Página 3 de 47 XUÑO 017 (OPCIÓN B). 1,75 ptos Página 4 de 47 Página 5 de 47 SETEMBRO 017 (OPCIÓN A). 1 pto Página 6 de
Leia maisIV RUTA DA MERLUZA DE BURELA (XII RUTA BTT DE BURELA)
IV RUTA DA MERLUZA DE BURELA (XII RUTA BTT DE BURELA) Día 5 de Febreiro de 2017 ás 9:30 horas Saída: Praza do Concello Chegada: Pavillón Vista Alegre Organiza: CLUB CICLISTA BURELA CONCELLO DE BURELA Colaboran:
Leia maisRede CeMIT Cursos Gratuítos de Alfabetización Dixital MAIO Aula CeMIT de Cuntis
Rede CeMIT Cursos Gratuítos de Alfabetización Dixital MAIO 2017 Aula CeMIT de Cuntis CIBERDELITOS Días: 2 e 4 de Maio (martes e xoves) Horario: 10:00h a 13:00h Nº de Prazas: 10 Nº de Horas: 6h Descrición
Leia maisEmilio Fernández: "Non estamos a formar universitarios e universitarias, senón especialistas"
Emilio Fernández, candidato a reitor da Universidade de Vigo Alba Sotelo hai 15 horas Ciencia e tecnoloxía Emilio Fernández: "Non estamos a formar universitarios e universitarias, senón especialistas"
Leia maisRequisitos para subir documentos ao
Requisitos para subir documentos ao Ser PDI Rexistrarse en RUC Solicitar a activación dos permisos para o depósito de documentos, enviando un correo a ruc@udc.es. Nel debes indicar os teus datos persoais
Leia maisCAMPA A RESGAL
CAMPAÑA RESGAL 02-03-2017 ÍNDICE 2 _RESGAL e tecnoloxía A Rede Dixital de Emerxencias e Seguridade de Galicia xurde co obxectivo de mellorar a coordinación nas emerxencias en Galicia. REDE PÚBLICA RESGAL
Leia maisUnidade Didáctica 3: Contamos a nosa historia
Unidade Didáctica 3: Contamos a nosa historia Chanzo 1: Pódese falar de calquera maneira? Tema: As variedades lingüísticas. o Variedades internas da lingua: Niveis Rexistros Variedades xeográficas Chanzo
Leia maisInecuacións. Obxectivos
5 Inecuacións Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Resolver inecuacións de primeiro e segundo grao cunha incógnita. Resolver sistemas de ecuacións cunha incógnita. Resolver de forma gráfica inecuacións
Leia maisTÁBOAS DE VALORACIÓN DO RISCO CARDIOVASCULAR
TÁBOAS DE VALORACIÓN DO RISCO CARDIOVASCULAR Francisco Jesús Represas Carrera Enfermeiro especialista en Atención Familiar e Comunitaria ÍNDICE 1. Introdución Páx. 3 2. Táboa de Framingham Páx. 4 3. Táboa
Leia maisXX SALÓN INTERNACIONAL DO LIBRO INFANTIL E XUVENIL DE PONTEVEDRA. A revolución II PREMIO INTERNACIONAL DE ILUSTRACIÓN
A revolución II PREMIO INTERNACIONAL DE ILUSTRACIÓN II PREMIO DE ILUSTRACIÓN: Convocado polo Concello de Pontevedra en colaboración con Gálix (Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil) A finalidade
Leia maisO emprego con apoio e a figura da/o preparadora/or laboral:
CURSO Impartido por Beatriz Méndez Darrocha O emprego con apoio e a figura da/o preparadora/or laboral: UNHA INSERCIÓN LABORAL REAL PARA TODAS/OS. A Coruña 21, 22 e 28 de febreiro, e 1 de marzo. 2013 Con
Leia maisPor todo o anterior, esta Secretaría Xeral dita a seguinte
INSTRUCIÓN 1/2013, DA SECRETARÍA XERAL DA UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA SOBRE APLICACIÓN DAS NORMAS DE PERMANENCIA A PARTIR DO CURSO 2013/14 E DO REGULAMENTO DE INTERCAMBIOS A EFECTOS DE MATRÍCULA
Leia maisPortal de Directores de Centro de Gasto da USC
Portal de Directores de Centro de Gasto da USC Índice Introdución Acceso ao Portal Operacións de Usuario Informes Orzamento Execución Xestión de follas de pedimento Alta Visualización Introdución (1) O
Leia maisGuía de recursos dixitais da web da UMinho
Universidade do Minho Guía de recursos dixitais da web da UMinho Talleres de uso das TICS para a Orientación Universitaria Proxecto cofinanciado por: Guía rápida de recursos dixitais Índice Pax 2 Introdución
Leia maisCOMO FACER UN CURRICULUM EFICAZ. Vicerreitoría de Estudantes, Cultura e Responsabilidade Social Área de Orientación Laboral e Emprego
COMO FACER UN CURRICULUM EFICAZ Vicerreitoría de Estudantes, Cultura e Responsabilidade Social Recursos de información Páxina web. http://www.usc.es/gl/servizos/saee/aol/ Perfil facebook https://www.facebook.com/areadeorientacionlaboral.usc
Leia maisPrograma de formación en comercialización e marketing. Orientación comercial á grande distribución. As claves do punto de venda Entender o lineal
Programa de formación en comercialización e marketing Orientación comercial á grande distribución As claves do punto de venda Entender o lineal Programa de formación en comercialización e marketing Orientación
Leia mais5.4 Tramitacións administrativas ao longo do curso
5.4 Tramitacións administrativas ao longo do curso 5.4.1 Anulación de matrícula Ao inicio de curso e antes do 31 de outubro pode ocorrer que un alumno ou unha alumna presenten a anulación da súa matrícula.
Leia maisParo rexistrado por duración da demanda Menos de 6 meses De 6 a 12 meses De 12 a 24 meses Máis de 24 meses
1 PARO REXISTRADO Principais cifras do paro rexistrado O paro rexistrado baixou en xullo, como ocorre adoito nese mes. Na evolución anual tende á baixa desde novembro de 2013. Malia o descenso, o desemprego
Leia maisDouble-click to enter title
EU SON COMA TI Unidade didáctica sobre igualdade de xénero 8 de marzo Día da Muller Traballadora E TI DE QUE EQUIPO ES? Hoxe imos falar de fútbol, un dos deportes que máis polémica xera... respondede as
Leia maisPlan de acción para as persoas con discapacidade. Lectura fácil
Plan de acción para as persoas con discapacidade Lectura fácil Índice Presentación... 3 A necesidade dun plan de acción... 5 A discapacidade tamén depende de factores ambientais... 7 Unha cuestión de dereitos
Leia maisPREZO PUBLICO POLAS ACTIVIDADES SOCIOEDUCATIVAS DO CENTRO OCUPACIONAL
PREZO PUBLICO POLAS ACTIVIDADES SOCIOEDUCATIVAS DO CENTRO OCUPACIONAL MUNICIPAL A ESCADA Artigo 1.- Obxecto O obxecto deste prezo público é o cobramento da participación nas actividades socioeducativas
Leia mais3º ESO - MÚSICA - EXERCICIOS SETEMBRO
3º ESO - MÚSICA - EXERCICIOS SETEMBRO 1. CUALIDADES DO SON ( REPASO) Exercicios 1. Cita as 4 cualidades do son: 2. Relaciona cada un dos termos coa cualidade correspondente. Recorda que: a intensidade
Leia maisNesta unidade imos imaxinar como seremos dentro duns anos. Para iso, imos aprender:
Mañá unidade 4 Nesta unidade imos imaxinar como seremos dentro duns anos. Para iso, imos aprender: a falar de accións e situacións futuras a expresar condicións: se + presente/futuro de indicativo marcadores
Leia maisPRAZAS LIMITADAS. GRUPO MÁXIMO DE 15 PERSOAS
Docencia da formación profesional para o emprego CARACTERÍSTICAS XERAIS Modalidade presencial Datas 15/09/2014 18/12/2014 Prácticas Xaneiro 2015 Horario 16:00 21:00 Lugar de impartición Duración Inscrición
Leia maisMANUAL DE USUARIO DE etrades
MANUAL DE USUARIO DE etrades Versión: v.01.02 Data edición: 14/12/2010 1. ACCESO Á APLICACIÓN... 3 2. EMPRESA DESPRAZA... 4 3. DATOS DO DESPRAZAMENTO... 5 4. EMPRESA CONTRATA... 6 5. PERSOAL... 8 6. RESUMO...
Leia maisclases sen fume información para os escolares curso É un concurso para mozos e mozas da túa idade (12-14 anos).
clases sen fume información para os escolares curso 2017-2018 É un concurso para mozos e mozas da túa idade (12-14 anos). Ten como fin evitar que comeces a fumar ou ben, se xa o fixeches, que deixes o
Leia maisREGULAMENTO XERAL CATEGORIAS DE PARTICIPACION
É un pracer presentarvos o I Circuíto de carreiras saudables CorreSAN, un programa de probas de carreiras a pé organizadas polo Concello de Santiago de Compostela a través do seu departamento de deportes.
Leia maisXeometría analítica do plano
8 Xeometría analítica do plano Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Recoñecer os elementos dun vector identificando cando dous vectores son equipolentes. Facer operacións con vectores libres tanto analítica
Leia maisVolver empezar. Nesta unidade imos inventar a biografía do candidato ideal para un posto de traballo. Para iso, imos repasar e aprender:
unidade 1 Volver empezar Nesta unidade imos inventar a biografía do candidato ideal para un posto de traballo. Para iso, imos repasar e aprender: a falar de hábitos en presente a relatar experiencias pasadas
Leia maisI.E.S. CADERNO Nº 1 NOME:
I.E.S Os números naturais Contidos 1. Números naturais Sistema de numeración decimal Escritura Orde e redondeo 2. Operacións Suma e resta Multiplicación e división Xerarquía das operacións 3. Potencias
Leia maisManual de cumprimentación da solicitude
Manual de cumprimentación da solicitude Para comezar a realizar a comprimentación da solicitude poderá acceder a páxina habilitada a tal efecto na dirección: https://cooperativas.xunta.es Pasos xerais
Leia maisACORDO: Artigo 1. Obxecto
Anteproxecto de orde do de de 2015 pola que se fixan os prezos privados correspondentes á prestación de servizos nas instalacións xuvenís e á expedición de carnés dirixidos á mocidade, xestionados pola
Leia mais1.- Obxecto. 2.- Requisitos: Poderán solicitar as axudas que cumpran os seguintes requisitos:
BENESTAR SOCIAL 2015 BASES REGULADORAS DAS AXUDAS ECONÓMICAS PARA A ATENCIÓN DA PRIMEIRA INFANCIA EN ESCOLAS INFANTÍS 0-3 PERTENCENTES Á REDE AFESIN, Á CONSELLERÍA DE TRABALLO E BENESTAR E Á AXENCIA GALEGA
Leia maisCENTRO DE EDUCACIÓN ESPECIAL ASPANAES- DUQUES DE LUGO. Centro Concertado Santiago de Compostela CEEPR ASPANAES DUQUES DE LUGO SANTIAGO DE COMPOSTELA
PROXECTO LECTOR CEEPR ASPANAES DUQUES DE LUGO SANTIAGO DE COMPOSTELA 1 INDICE PAX. 1. INTRODUCIÓN 3 2. CONTEXTO 3. OBXETIVOS: 3 4 3.1. Obxectivo xeral. 3.2. Obxectivos específicos. 4. DESCRIPCIÓN DE ACTIVIDADES
Leia maisCONSERVATORIOS E CENTROS AUTORIZADOS. Tipo de ensino Ensino regrado Ensino non regrado
INFORMACIÓN SOBRE O ENSINO ARTÍSTICO DE MÚSICA NO CMUS DE CULLEREDO Que é e para que serve o ensino artístico de música O ensino artístico de música non ter carácter obrigatorio e está considerado como
Leia mais