c Vr :a e UNESCO Recursos Educacionais Abertos: Perguntas Frequentes Neil Butcher, OER Africa

Tamanho: px
Começar a partir da página:

Download "c Vr :a e UNESCO Recursos Educacionais Abertos: Perguntas Frequentes Neil Butcher, OER Africa"

Transcrição

1 Rcurss Educcinis Abrts: Prgunts Frqunts Nil Butchr, OER Afric UNESCO Unitd Ntins Eductinl, Scintific nd Culturl Orgniztin iw COMMONWEALTH OfLEARNING L c Vr : UNESCO with Citç: th Cmmnwlth j prmissä A rplicr, visit tribuiç f Lrning cncdid sb cpir, distribuir trnsmitir, css N. (2011). A Bsic Guid Lrning. Butchr, sj 0 um licnç u n frncid cm ilustrd sguint sit: mns.r/licnss/by/3.0/. t Opn Eductinl Rsurcs Crtiv Cmmns Attributin pr dptr st trbih livrmnt, dsd qu citc bix. Pr (OER), UNESCO nd vr um cópi th Cmmnwlth dst f Trduzid pr Esthr Msrir, UCM, Bir, Mzmbiqu Rvisd pr Mri Albrtin Brbit 1

2 Indic 1. 0 qu s Rcurss Educcinis Abrts(OER) 2. Os OER s msm qu -Irning Os OER s msm qu prndizgm brt / ducç brt Os OER s rlcinds cncit d prndizgm bsd m rcurss? 4 5. At qu pnt brtur urn Iicnc brt? 5 6. Qu! difrnç ntr 05 OER pub!icc d css brt? 6 7. N s dvri prcupr m dr minh prpridd intlctul? 6 8. Qum vi grntir qulidd ds OER Cm ducc pd prvitr Os OER? Os OER s r!mnt!ivrs? 10 ii. us ds OER impd us d cntüd cmrcip Qu mudncs d piltic sä ncssáris pr qu s instituicôs utilizm s OER d frm mis ficz? Quis s s mihrs mnirs d s cnstruirm cpcidds ns OER Ond pss ncntrr s OER Cm 05SO cmprtilhr s mus OER crn s utrs 16. At qu pnt u pss mudr s OER pr s minhs própris finlidds

3 1. 0 qu sã Rcurss Educcinis Abrts (OER)? N su frm mis simpls, cncit d Rcurss Educcinis Abrts (OER) dscrv tds s rcurss duccinis (incluind mps curricul, mtrils didáctics, livrs, vids, plicçôs niultimdi, qusqur utrs mtrils qu frm prjtds pr us n nsin prndizgm ) qu s, brtmnt, dispnivis pr us ds ducdrs studnts, sm ncssidd d cmpnhmnt pr pgr ryltis u txs d Iicnc. O trm OER m grnd prt sinónim d utr trm: Opn Curswr (OCW), mbr st tltirn pss sr usd pr s rfrir um subcnjunt spcific, mis struturd OER. Urn Opn Curswr dfinid pl Cnsórci OCW cm um pubiicç grtuit brt, digitl d lt qulidd d nivl univrsitári crn mtrils ductivs. Ests mtrils s rgnizds cm curss, muits vzs inclurn mtrils d plnmnt frrmnts d vlic, brn crn cntüd tmátic. OER mrgiu cm urn cncit cm grnd ptncil pr plr trnsfrmç duccinl. Enqunt su vlr ductiv rsid n idi d usr rcurss cm um mtd intgrl d cmunicc d curricul m curss d ducç (prndizgm bsd m rcurss), su pdr d trnsfrmc stá n fcilidd crn qu tis rcurss, qund digitlizds, pdm sr cmprtllhds trvs d Intrnt. 0 lrnprtnt, qu h pns um chv difrncidr ntr urn OER qulqur utr rcurs duccinl: su licnc. Assim, urn OER, simplsmnt, urn rcurs duccinl qu incrpr um Iicnc, qu fcilit su rutilizçã ; ptncilmnt, dptc, srn prmiss, slicitnd prirnir dtntr d cpyright 2. Os OER sã msm qu c-lrning? Os OER n s sinónim d prndizgm n-lin u -lrning, mbr muits psss cmtm rr d usr s trms cm sinónims. Os cntüds, brtmnt, licncids pdm sr prduzids m qulqur ml: ppr-bsd txt, vid, multimdi d udi u bsd m cmputdr. Urn mnt d curss -lrning pdm prvitr s OER, ms iss nà signific qu s OER sä, ncssrimnt, d -lrning. D fct, muits rcurss brts s prduzids tulmnt, nqunt cmprtilhávis num frmt digitl, tmbm sä xprimivis. Dd lrgur d bnd cnctividd crn dsfis cmuns m lguns plss d dsnvlvimnt, sprd qu hj urn prcntul lvd d rcurss d rlvânci pr nsin suprir nsts piss, snd cmprtllhds cm rcurss d irnprss, invs d srm prjtds pr us m -lrning. 3 Os OER sã msm qu prndizgm brt / ducçã brt? Embr us ds OER pss plr prndizgm brt / ducc brt, s dis nâ s s msms. Fznd ducc brt u prndizgrn brt um priridd trn impliccös rnuit mirs d qu pns crnprmtnd-s librr s rcurss crn brir u usnd s OER m prgrms duccinis. El xig urn nális sistrnátic d: vliç crditc d sistms, suprt studnt, struturs curriculrs, mcnisrns d rcnhcimnt d prndizgrn prvi, ssim pr dint, firn d s dtrminr rndid m qu s umnt u s impd brtur. I 3

4 A prndizgm brt urn brdgm pr ducç qu vis liminr tds s brrirs dsncssáris prndizgm, msm tmp crn bjtiv d prprcinr s studnts um chnc rzávl d sucss num sistm d ducc frmç cntrd ns sus ncssidds spcifics lclizds m mi.ltipts rs d prndizgm. El incrpr vris principis fundmntls: Oprtunidd d prndr dv srprmnnt dv brngrtnt ducc cm frmc; 0 prcss d prndizgm dv cntrr-s sbr s luns, cnstruir su xpriênci incntivr pnsmnt indpndnt critic; A frt d prndizgm dv srflxivl pr qu s luns pssm scihr cd vz mis, nd, qund, quê cm prndm, brn cm ritm m qu ls v prndr; Ants d prndizgm, xpriênci ntrir cmptêncis dmnstrds, sts dvm sr rcnhcids pr qu s luns n sjm, dsncssrimnt, impdids d prtunidds duccinis pr flt d qu lificcôs dquds; Os luns dvm sr cpzs d cumulr crdits d difrnts cntxts d prndizgm; Os prvdrs dvm crir s cndiçös pr um b chnc d sucss d lun. (Sid, n.d.) Cm ilustr st list, nqunt us ficz ds OER pdrim dr xprss prátic principis, s dis trms s distints n su td n su significd. lguns dsss 4. Os OER sã rlcinds cncit d prndizgm bsd m rcurss? Huv ênfs significtiv ns discussös OER sbr qulidd d 0ER. Iss fz crn qu cncit d prndizgm sj bsd m rcurss d intrss prticulr. Apsr diss, dbts sbr 0ER fizrm, tipicmnt, puc rfrnd cncit d prndizgm bsd m rcurss t rcntmnt. Iss pd sr prqu ênfs n mlri ds discussös glbis d OER trn sid n prtllh licncimnt ds mtrils xistnts, um prprc significtiv ds qu inclum nts d ul, simplsmnt, cmprtilhds prsntcös PwrPint utilizds, ns plstrs cr--cr. O qu qu nç d prndizgrn bsd m rcurss signific, n su ssênci? Signific fstr-s d nc trdicinl d prfssr flnd pr s cmunicr n curricul; um prprc significtiv, ms vrind d cmunicç ntr luns ducdrs, nä fc fc, ms crr pr mi d us d difrnts midis, s ncssâri. 0 Imprtnt, cntt fc--fc qu crr tipicmnt, n nvlv simpls trnsmiss d cnhcimnts prtir d ducdr pr lun; st pr su vz nvlv váris frms d pi studnt, pr xmpl: tutrils, discussös m grup d prs u trbihs prátics. A prndizgm bsd m rcurss nà sinônim d ducc distânci. Pl cntrári, prndizgm bsd m rcurss frnc um bs pr trnsfrmr cultur d nsin m tds s sistms duccinis, pr qu sss sistms pssm frcr duccä d mihr qulidd urn nümr, significtivmnt, mir d studnts. Muits curss prgrms m tds s nivis d ducç, gr, incrprm us xtnsiv d rcurss, instrucinlmnt prjtds, cm ducdrs qu prndrm s limitcös ds plstrs, bsds m strtgis d cmunicc d infrmçôs pr s luns. 0 us d prndizgm bsd m rcurss n implic, nturlmnt, tds s mihris n qulidd intrinsc d xpriênci d prndizgrn. A mdid qu h mudnc d cmunicc d curricul, pssnd-s pr s rcurss prjtds, instrucinlmnt mlhr-s qulidd d ducc. A qulidd d duccä dpnd intirmnt d qulidd ds rcurss dsnvlvids. 4

5 Pr rsumir: N h rlç dirt ntr DER rcurss bsds m prndizgm. Muits OER dispnivis n Intrnt nä frm xplicitmnt cncbids cm prt d um strtgi dlibrd d mudnc pr rcurss bsds m prndizgm. D msm frm, n miri, hbit d rcurss bsds m prndizgm, tulrnnt utiliz mtrils ttlmnt prtgids invs ds OER. N ntnt, lignd s QER rcurss bsds m prndizgm prprcin-s um prtunidd pr lcncr mbs ntr si. 5. At qu pnt brtur um licnç brt? Urn qulvc cmum qu brtmnt licncids cntüd prtnc dmini pithlic, utr dsist d tds s sus dirits ss mtril. Ist n ssim. N vrdd, surgimnt d licncs brts têm sid impulsinds frtmnt pl dsj d prtgr s dirits d urn titulr m mbints nd cntüd (prticulrmnt qund digitlizd) pd sr fcilmnt cpid cmprtilhd trvs d Intrnt sm pdir prmiss Urn mpl spctr d struturs lgis stá mrgind pr gvrnr cm OER s licncids pr su us. Alguns ds qudrs juridics simplsmnt prmitm cópi, ms utrs prvêm qu s usuáris s dptrn s rcurss qu ls usm. 0 mis cnhcid dls qudr d licncimnt Crtiv Cmmns (vr m : Est frnc mcnisms lgis pr grntir qu s utrs d mtrils pssm rtr rcnhcimnt pl su trbih, prmitind qu st sj cmprtlihd, pss prcurr rstringir tividd cmrcil, s 0 dsjrm, pd pntr pr impdir s psss d dptá-i s fr cs. Assim, urn utr qu plic um Iicnc Crtiv Cmmns (CC) n su trbih prcur spcificmnt s dirits n trbih, cncrd - trvs d licnc - dr d prsnt lguns dsss dirits. Urn puc sbr Crtiv Cmmns (CC): A brdgm CC frnc fcilidds ns licncs brts d mtrils digitis ssim vit rstriçös d dirits d utr plicds utrnticmnt. Ns licnçs CC n cnt d lis d dirits d utr m difrnts piss u jurisdiçös srvm tmbm pr prmitirm difrnts vrsös linguistics. Pr trnr prcss d licncimnt mis simpls pssivl pr s usuáris, sit Crtiv Cmmns fz us d um grdr d licnç, qu sugr Iicnc mis prprid tnd cm bs rspsts d urn usuári pr prgunts spcifics sbr cm su trblh pdrá sr usd. Tds s licncs CC inclum dirits básics qu s rtids pls utrs, firmnd-s ssim su dirit d utr sbr dirits d utr cncss d librdds d dirits d utr. Dntr dst qudr, s licncs CC prmitm s utrs, d um frrn rnigávl, qu utrs psss tnhm dirit d fzr cópis ds sus trbihs, s dsjrm, prmit qu utrs psss fcm s dvids ltrcös su trblh sm pdirm prmiss. As Iicnçs CC tmbm prmitm s usuáris plicrm lgums rstricôs sbr sss prmissös, pr xmpl: xigind tribuic d utri d br riginl, u rstringir rutiiizç d rcurs pr fins cmrciis. Cnsult Apêndic Urn pr urn vis crnplt ds licncs Crtiv Cmmns. 5

6 6. Qul difrnç ntr s OER publicçã d css brt? A publiccâ d css brt urn cncit imprtnt, qu clrmnt rlcind crn - ms distints css brt, trm plicd muits cnits, ms grlmnt s rfr tnt : OER.Wikipdi nt qu css brt (dic), u css mtril (principlmnt, publiccös cdmics) trvs d Intrnt d tl frm qu mtril livr pr qu tds pssm lr utilizr (u rutilizr) m grus difrnts, u rvist d css püblic, jrnis qu d css brt tds u um prt cnsidrávl ds sus rtigs 2 Publiccä d css brt nrmlmnt rfrid publicçôs d psquis d lgum tip librd sb um licnc brt. Os OER rfrm-s mtril didáctic librd sb ss Iicnc. Clrmnt, spcilmnt n nsin suprir, h um sbrpsic, cm publicçös d psquis, qu grlmnt frmm um prt imprtnt dum cnjunt grl d rntriis, qu s luns prcism d tr css pr cmpltrm s sus studs crn sucss, sbrtud nivl d pós-grduc. N ntnt, distinc prc vlr pn sr plicd, prqu prmit um discussâ mis mtrilizd plnd sbr quls s tips d licncs brts, qul sri mis prprid pr s difrnts tips d rcurss. 7. Nã s dvri prcupr m dr minh prpridd intlctul? Um ds principis prcupcös pr ducdrs grnts snirs d instituicös d nsin sbr cncit ds OER rfrm-s dr prpridd intlctul, crn prd d ptncil d gnhs cmrciis qu pssm vir prtir dl. Iss muits vzs cmbind crn um nsidd rlcind crn s utrs qu v tirr vntgm injust d su prpridd intlctul, bnficind-s dl vndê-l, plgind- (u sj, pssá-i pr fr cm s fss su própri trblh), u xplr-l. Ests prcupcôs s cmpltmnt cmprnsivis. Em lguns css, clr, qund s ducdrs lvntrn st prcupc, qu n vrdd scnd urn nsidd difrnt - u sj, qu prtilh s sus mtriis ductivs brir-s -á su trblh scrutini d sus prs (nd s sus clgs pdm cnsidrr su trblh cm snd d m qulidd ). Ou n prcupc justificd, imprtnt pr dtrminr qu vrddirmnt, dirigind s prcupcôs ds ducdrs. Qund prcupc prd d prtunidds cmrcils, xig-s urn rspst spcil ( nvlvs crn s incntivs pr prtilh). Ms, qu nd st stá mscrnd um prcupc crn prs scrutini lun, iss prcis d sr trtd durn frrn difrnt (, nrmlrnnt, nvlv-s lgurn piltic u unidd d gstä pr suprr rsistênci mudnc). Crn s instituicös mis rdr d mund st, m difrnts nivis, xigind qu s sus ducdrs pr cmprtilhrrn mtrils sb licnçs brts, s xpriêncis dmnstrrn, clrmnt, qu st brtur d prpridd intlctul scrutini d prs stá tnd urn fit d mihrr qulidd d nsin prndizgm ds mtrils. Iss cntc prqu s ducdrs tndrn invstir tmp pr mlhrrm s sus mtrils nts d s cmprtllhrm brtmnt,, prqu fdbck qu rcbrn d scrutini pls prs luns judm mlhrá-l ind mis. 2 htt://n.wikipdirg/wiki/opn ccss. 6

7 pr Enqunt qu um pqun prcntgm d mtril didáctic pd - vi cntinur - grr rcits trvs d vnds dirts, pis n rlidd urn prcntul d nsin mtriis d prndizgm trn tid vlr d rvnd cmrcil minim, tmbm stá diminuir ind mis mtril duccinl qu fit livrmnt cssivl, n intrnt. Grnd prt d cntüd qu fi prvimnt vndid vi prdr su vlr cnómic, nqunt qu s nichs pr vnd d cntüds ductivs gnrics, prvvlmnt s vi s trnr mis spcilizd. N ntnt, s urn rcurs rlmnt trn ptncil pr sr xplrd pr fins cmrciis pr ml d vnd d rcurs, nt dv sr pssivl - incntivd - urn ducdr (u um instituic) pr rtr tds s dirits d utr rsrvds sbr ss rcurs. Dirits d Prpridd lntlctul (IPR) s plitics d dirits d utr pr ducc prcis d sr flxivl suficint pr prmitir, qu ducdr / u instituiç pss rtr tds s sus dirits d utr rsrvds pr rcurss, qu tnhm st vlr ptncil cmrcil. E cd vz rnis vidnt qu, n nsin prndizgm ld ld, s instituiçôs duccinis qu s sucdm prvvlmnt fzm, prdminntmnt, pr ntndrm qu su vlr rl d ptncil duccinl n rsid n cntüd m si (qu cd vz mis dispnivl m grnds vlums nlin), ms n su cpcidd d rintr s luns d frm ficz pr mi d rcurss duccinis vi cminhs d nsin prndizgm, frcnd pl ficz s luns (sj m sssös prátics, tutriis, sssös d cnslhmnt individul, u nlin), prprcinnd um vliçä intlignt fdbck critic pr s studnts durnt su dsmpnh ( qu cb tnd d lgum frm crditc). Embr pss prcr cntr-intuitiv, prtnt, cm mdls d ngócis s ltrds pl prsnc ds ICT s instituiçös, ms utrs fzm us ds sus mtrils, ms iss vi srvir pr cnstruir rputc institucinl, ssim, trir nvs luns. Dint diss, imprtnt pr s dtntrs d dirits d utr d mtriis ductivs cnsidrm, cuiddsmnt, s bnficis cmrciis, qu pssm ncntrr cmprtilhr s sus mtriis brtrnnt. E clr, qu s principls bnficis ds OER n prvitmnt dv sr ductiv (vr Cm ducc pd bnficir ds OER? Abix), rns qust d cmprtiihmnt d cntüd brtmnt, tmbm pd sr cnsidrd um strtgi pr s prtgr cmrcilmnt. Os sguints bnficis pdm dvir d cmprtilhmnt d cntüd sb um licnç brt: Cm cntüd digitlizd pd sr fcilmnt cmprtllhd ntr luns instituiçös, cmprtilhá-l publicrnnt sb um licnç brt frm mis sgur d prtgr s dirits d prpridd intlctul d utr ds dirits d utr, licnç pd grntir qu, qund cntüd cmprtilhd, l cntinu snd tribuid riginl utr. A prtilh brt d cntüd pd mis rpidmnt xpr plági, fznd cm qu s mtrils riginls sjm d fácil css. Alm diss, librnd s mtrils sb um licnç brt, st trnbrn rduz incntiv pr qu s utrs n mintm sbr rigm ds mtris, já qu ls trn prmiss pr s usr. Q cmprtilhmnt d mtriis frnc s instituicös prtunidds pr cmrcilizrm s sus srvics. As instituiçôs duccinis qu s sucdm, cnmicmnt, num mbint nd cntüd fi digitlizd cd vz mis fácil su css n-lin, snd prpnss fz-b, prqu cmprns d su vlr rl ptncil duccinl n rsid n cntüd m si, ms n frt ds srviçs rlcinds vbrizds pls sus luns. Ests pdrn incluir: rintr luns ftivmnt trvs d rcurss duccinis (vi bm cncbid nsin prcurss d prndizgm), frcnd pi studnt ftiv (cm sssôs prátics, tutrils, sssös d cnslhrnnt individul u nlin), n prcss d vlic intlignt fdbck critic s 7

8 válid, pr luns sbr su dsmpnh ( qu cb lvnd d lgum frm crditç). Dntr dst mbint, lgums instituiçôs juntmnt crn rnis utrs fzm us ds sus mtrils, ms iss vi srvir pr rnrcd d srvics d instituicä d rigm, ssim, trirm nvs uns. Pr s ducdrs individuls, dqud incntivs cmrcils pr crnprtilhrnnt d cntüds, brtmnt, h mis prbbilidd d flux qund s instituicös qu trn plitics pr rcmpnsrm tl tividd crrtmnt. At gr, muits piltics institucinis ncinis qudrs rçmntis tndrn, n pir ds hipótss, pnlizrm clbrc prtlih brt d cnhcimnts (trvs d rmcä d pssivis fluxs d rnd qund cnhcimnt cmprtllhd brtmnt) u, n mlhr ds hipótss ignrá-l (cm tnts muits univrsidds fzm pl publicc d psquis grtificnt sbr utrs tividds). Assim, pr mlri ds ducdrs, s incntivs ncntrm-s rnudr s plitics institucinis ncinis qudrs rcmntis pr qu hj rcmpns n clbrc n prtilh brt d cn hcimnts. Msm qu s plitics institucinis ncinis qudrs rcmntis nâ rcmpnsm clbrcä prtilh brt d cnhcimnts, ind xistm incntivs pr s ducdrs d prtilhr ds sus rcurss, brtmnt. Licnçs brts mximizm prbbilidd d cmprtilhmnt d cntüd crrnd d frm trnsprnt qu prtjm s dirits mrls ds utrs d cntüd. Alm diss, s psss qu prcurm ring-fnc, prtgm scndm s sus cntüds d nsin psquis, prvvlmnt, clcnd limits ns sus crrirs duccinis. Els tmbm ir sr cd vz mis xcluids ds prtunidds pr mihrrm su prátic d nsin prndizgm d cnhcimnts spcifics d cmprtiihmnt clbrç crn s rds crscnts d ducdrs d td mund. Aquls qu cmprtiihm mtrils, brtmnt, já trn prtunidds significtivs pr cnstruirm s sus rputcös individuls trvs dsts viculs nlin (mbr, clr, n mdid m qu ls cnsgm iss v prmncr dpndnts d qulidd, qu ls st cmprtlihnd). 8. Qum vi grntir qulidd ds OER? Est qust, pssivlmnt, rflx dum nc, prfundmnt, nrizd d mtrils ductivs cm snd publicçôs, cuj qulidd cntrld pls ditrs duccinis. Est nc trn sid - cntinu - ms rfit um cmprns prcil n âmbit d divrsidd d mtrils pdgógics utilizds, n nsin m muits cntxts d prndizgm. Rflt tmbm um fls digc d rspnsbilidds pl qulidd d trcirs. Est mntlidd mud n spc CER, n frm d um supsic n dclrd, d qu um u mis gnds ddicds dvm ssumir ttl rspnsbilidd pr ssgurrm, qu s OES cmprtilhds m rpsitóris nlin s d lt qulidd. Alm dsts srm prticmnt impssivis, ist mscr rlidd d qu dfinic d qulidd subjtiv, cntxtulmnt, dpndnt. Em ltim nális, rspnsbilidd pl grnti d qulidd ds OER qu usd m rnbints d nsin prndizgm ir rsidir, n instituiç, n prgrm / curss crdndrs ducdrs, pss rspnsávl pl ntrg d ducc. Cm smpr, qund s prscrvrn livrs didátics, sclh d urn vid pr tl, u usnd lgum utr pss n pin d ul, sss gnts s s qu rtêrn rspnsbilidd finl pr sclh d tis mtrils - püblics / u prpritáris - s usrm. Assirn, qulidd ds OER dpndrá ds rcurss, qu ptrm pr s utilizr, cm ls s scihm pr dptá-ls pr trná-ls cntxtulmnt rlvnts, crn ls s intgrrn, ns tividds d nsin prndizgm d difrnts tips. 8

9 Est trf d ssgurr qulidd trn sid cmplicd pl xpls d cnttd dispnivl (rnbs brts prpritáris). Est um bênc, um vz qu rciuz prbbilidd d qu ncssitm pr dsnvlvrm nvs cntüds, urn rnldic, pis xigm cmptêncis d nivl suprir n busc d infrmçös, slcâ, dptc vlic. Cm instituiçôs d cmprtilhr n-lin cntüd mis duccinl, ls v qurr grntir qu st cntd rflit brn sbr instituic pss, ssim, invstir n mlhri d su qulidd nts d dispnibilizá-l m rpsitóris. N mbint OER, grnti d qulidd, ssim, srá ssistid pl dsnvlvimnt d tis rpsitóris, qu ir frncr, pl mns, s primirs nivis d grnti d qulidd. Ms sss invstimnts pr prt ds instituicôs v, simplsmnt srvir, lng d tmp, pr crirm mis prtunidds, ncntrnd mtriis d b utilizc. A rspnsbilidd primári pr ncntrr dirit d mtril usr, pr usr pir ficzmnt ducç, ind xistm instituicös ducdrs, qu frcm ducc. 9. Cm ducçã pd prvitr s OER? A rz mis imprtnt pr prvitmnt ds OER d qu s mtriis, brtmnt, licncids duccinis trn urn trmnd ptncil pr cntribuirm n mlhrmnt d qulidd ficáci d duccâ. Os dsfis d css crscnt, cmbinds crn xpns cntinu d infr-strutur d ICT m instituicös d nsin, indicm qu s stá trnnd cd vz rnis imprtnt piá-ls, d frm plnd dlibrd; pis, crn dsnvlvimnt mlhri d prgrrn curriculr, m curs prjt d curs, plnrnnt d sssôs d cntct crn s luns, dsnvlvirnnt d urn nsin d qulidd mtriis d prndizgm,, prjt d vliç ficz mlhrrrn rnbint d nsin d prndizgm, gst dst cust, trvs d mjr utilizç ds rcurss bsds n prndizgm. - tds s tividds s dstinds Dint dist, ptncil trnsfrrndr d ducc OER gir m trn d três pssibilidds Jigds: ptncil d trnsfrmcä duccinl d OER gir m trn d trs pssibilidds ligds: 1) 0 umnt d dispnibilidd d lt qulidd s mtrils d prndizgm rlvnts pdm cntribuir pr s luns mis prdutivs ducdrs. OER prqu rmv rstriçôs m trn ds rcurss d cópi, pd rduzir cust d css s rntriis ductivs. Em muits sistms, pgmnts d ryltis pr s livrs d txt utrs rntriis ductivs cnstitum urn prcl significtiv d cust ttl, nqunt qu s prcsss d quisic n prrnissã pr s usr mtril crn dirits d utr tmbm pdm sr muit drnrds crs. 2) 0 principl d prmitir dptcl d mtrils frnc um mcnism d ntr muits pr cnstrucà d ppls pr s studnts cm prticipnts ctivs ns prcsss ductivs, qu prndm mihr, fznd crind, n pl litur ms bsrvnd-, pssivmnt. As licnçs d cntüd, qu ncrjrn ctividd cric, pls luns, trvs d rutilizc dptc d cntds pdm dr urn cntribuic significtiv pr cric d mbints mis ficzs d prndizgm. 3) Os QER trn um ptncil pr dsnvlvrm cpcidd d frncirnnt d instituiçös ducdrs cssnd, bix cust u nâ, s mis d prducà pr dsnvlvrm su crn ptênci, n prduçà d mtrils ductivs rlizçà d prjts d instrucâ ncssáris pr intgrç d tis mtriis m prgrms d lt qulidd d prndizgm. A brtur dlibrd, ssirn, rcnhc qu: Invstimnt m prjtr mbints duccinis ficzs criticmnt imprtnt pr um b ducc. 9

10 mscrm A chv pr sistrns prdutivs dsnvlvr cpitl intlctul cmum, m vz d duplicr sfrcs smihnts. S tud s mntivr cnstnt, clbrc ir mihrr qulidd. Cm duccâ um prátic cntxtulizd, imprtnt pr trnr mis fácil dptcâ d mtriis imprtds d difrnts cnfigurcôs, nd st ncssári; pis, ist dv sr incntivd n rstringid. 10. Os OER sã rlmnt Iivrs? A qustä d librdd d su dfinic trn sid, mplmnt, discutids dsd dvnt ds licncs brts, pssivlmnt d frm mis significtiv, n mbint grtuit d Opn Surc Sftwr. Opn Surc Fr Sftwr spcificm dfinicös d qutr tips d librdd: A ibrdd d xcutr prgrm, pr qulqur prpósit (librdd 0). A librdd d studr cm prgrrn funcin dptâ-l s sus ncssidds (librdd 1) A librdd d rdistribuir cópis pr qu vcê pss judr su próxim (librdd 2). A librdd d prficr prgrm, librr s sus prfiçmnts pr püblic, d md qu td cmunidd bnfici (librdd 3). 3 Cnsidrçôs srnihnts s plicm s cnsidrrm s licncs pr s OER. N ntnt, h um utr dimns spcific d librdd ds OER, qu mrc um discuss xplicit qu nc d cust. Muits prpnnts d OER dfndm qu urn ds principis bnficis d cntüd brt qu l isnt (ist, n cust nd pr dwnld - dixnd d ld s custs d lrgur d bnd, clr su utilizc). Ist, litrlmnt, vrdd: pr dfinic, cntüd brt pd sr cmprtilhd crn s utrs sm s pdir prrniss sm s pgr txs d licnç. N ntnt, s firrncôs simplists dizm qu s OER s livrs - duccinl - pr xtns, urn vz qu utilizç ds OER v crtr s custs d ntrg lgums cnsidrcs d cust imprtnts. As instituicös duccinis qu s sris sbr nsin prndizgrn tr d grntir, qu s sus gsts crn pssl utrs dspss rlcinds rfltm urn sfrc sustntávl pr s invstir n cric dum nsin mis ficz m mbints d prndizgm pr crn s sus luns. E, iss vi xigir urn invstirnnt, ntr utrs ciss, sguint: Dsnvlvr mlhrr s curriculs. 0 prgrm m curs prjt d curs. Plnrnnt d sssös d cntct crn s luns. Dsnvlvimnt quisic d urn nsin d qulidd m mtrils d prndizgm. Dsnh ficz ds tividds d vliç. Muits instituicôs d nsin ind n fzm tis invstimnts d frm plnd dlibrd, snd um prt ssncil d su func principl. Ent, cm qu iss s rlcin crn s OER? Crn s instituicôs duccinis trnm dcisôs strtgics pr umntrm s sus nivis d invstimnt n dsnh dsnvlvirnnt d mihrs prgrms ductivs, frm mis cnómic d fzr iss d brcr mbints d licncimnt brts prvitnd s DER xistnts. Tkn frm 10

11 Assim, umntr cmprmiss crn s OER implic urn ficiênci CER, cpitl OER dispnivis mjr invstimnt n nsin prdutividd dsss invstimnts, prprcinnd dsnvlvimnt d mihrs prgrms, curss brdgm rintd pl prcur s licncirnnt brt nä riquz crscnt ds nsin prndizgm. d librr brtmnt mtrils. nd própri dum instituicâ intlctul, mtivc pr mlhrr Ist inicil prndizgm, ms prmt imprtnt, ms qulidd nvs iss implic frms d um pr brçr mbints d pr trir d ms sim instituiçã própri d Snd pd um pl m fluir Alrn diss, n pr Urn urn óbvi l um ds sb urn licnc A mlri s s, iss, ms ds m s ns sus pis n-lin n mis d Cm d s vz mis, m s n ds OER s brn num vz mis s rntávl. cmcnd librd sbr n-lin, trind brdgm rintd prtir dl. utr vntgm cmprtilhr brt. prcur pd srjustificd qu, cm ntnt, ss brdgm prcntgm crscnt vidênci stá gr cmçnd intrss crscnt trz ptncils bnficis cmrciis, instituic n m subprdut, trms d mlhri d d lv s dsnvlvimnt nrmlmnt qulidd qu mtrils instituiçôs sus própris mtrlis ductivs nlin, instintivmnt, nrvss ds instituiçös surgir ns instituiçös, qu prtilhm luns mtriculrm prtilh d mtrlis Intrnt, msm tmp qu, prprcin s luns qulidd dsnvlvimnt st cnfind cd duccinis ns sus pcös, cd mis imprtnt xpriênci duccinl qu rcbm. imprtnt pr qu dsnvlvirnnt d mtriis. mtrils, dptnd pr um (Vr Apêndic Nv inclurn fins), dint. s OER custs sscids, tis prtlih instituicös. prvitmnt Os custs xistnts, lidnd list crn lrgur d bnd, rlizçâ d ds OER inclum crn ducdrs studnts psdmnt, brig pdm s trnr instituicös tmp ds psss licncimnt cmplt ds crnptêncis rlcinds infr-struturs ficins ICT (pr cric prgrms. umnt prtunidds pr mbs usr invstir s Est pr su vz, visibilidd invstig rm sus mtrils dum plss dsnvlvids Intrnt pr psquiss frrmnt d mrkting - m n curriculs ds ssim crn s OER). Os d, ssim pr dsnvlvimnt d dirits d utr d dsnvlvirnnt d cntd cmprtilhmnt curss, prgrms runiös, pr dint. custs tmbm cntiids N ntnt, sts custs trn func d invstirm ns ducç, indpndntmnt, sss invstimnts num bs cntinu; âmbit brdgrn cust-ftiv prndizgrn. N rnis prndizgm, gvrns instituicös duccinis sus mds primáris d ntrg, urn n OER. Tds s ds ist s d m Os OER. Iss func d invstirm invstimnt d prvitr mihri ls s sris sbr mtrils, dsnh crr prqu: d m h rnlhri d nsin tds s d s n um sctrs str fznd ncssidd qulidd d nsin dsnvlvimnt, n ntnt, d Elimin El s A Jng d d rmv qulidd duplicçã dsncssári d sfrcs pr cnstruir custs d ngcicä d dirits d utr tmp, pd nvlvr grnti. s cmunidds d qujá dpurc, prátic brt xist m n utrs lugrs; mihri cnstnt d us ds OER impd us d cntüd cmrcil? Embr pss dispnivis, ns d nsin rlidd sr dign, s m principl grtuitmnt, spirç fr urn dcisös tnt idlist d pr d d d xclus rnbints d prndizgm s suscptivis qu h muits mtriis d lt qulidd trnr tds s crnrcil d Tl dispnivis pr cntüd srrn indquds. nsin cntüds duccinis cnsidrç pstur cmpr n ignr pr qu, 11

12 dtrminds circunstâncis, su us pd sr mis cssivl d qu tnttivs pr prduzirm ss cntüd brtmnt. Assim, frm mis cust-ftiv pr dsnvlvr btr rcurss pr utilizçä n nsin prndizgm s d xpirrm tds s pcôs dispnivis, m vz d s xcluir lgum principi, mis dint. Os OER cntüd cmrcil pdm, ssim, sr usds junts m curss prgrms, mbr dsnvlvimnt d curs prcis d tr cuidd pr n crir cnflits d Ilcncimnt, intgrnd mtrils cm difrnts cndicôs d licncimnt prjtrm mtrils d nsin prndizgm. Prc, prtnt, um prátic qu vl pn, n ntnt, durnt prjt dsnvlvimnt ds curss prgrms duccinis, h qu cnsidrr tds s pssibilidds n dsnvlvimnt quisic d cntüds. Clr qu, cm cnsquênci d digitlizc ds cntüds d crscimnt d cntüd brtmnt dispnivis nlin, mdls d ngócis duccinis d publicç mudrä mistur d cntüd brt cntüd cmrcil cntinurá mudr. 12. Qu mudnçs d plitic sã ncssáris pr qu s instituös utilizm s OER d frm mis ficz? Pr s sr ficz sustntávl, s dcisôs institucinis pr prvitrm s OER, prvvlmnt, prcisr d sr cmpnhds d rvis ds plltics. H pl mns qutr principls qustös pliti cs: 1. Prstcâ n piltic d clrz m mtri d IPR s dirits d utr sbr brs crids durnt curs d trblh (u stud) cm sts pdm sr cmprtilhds usds pr utrs. 2. Dirtrizs d plitic d rcurss humns rspit d s u n h cric d crts tips d trbih (pr xmpl, rcurss d prndizgm) qu cnstitul um prt d dscric d trbih pr pssl,, quls s s impliccös pr dsnvlvimnt fins, gst d dsmpnh, rmunrc prmc. 3. Orintçäs d piltic d ICr n css us d sftwr prprid, hrdwr, suprt tcnic Intrnt, brn cm prvis pr cntrl d vrs bck-up d tds s sistms d rmznmnt d rcurss duccinis dum instituiç dsnvlvimnt d mtrils dirtrizs d piltic d grnti d qulidd pr grntirm slc dqud, dsnvlvimnt, grnti d qulidd Iibrç d dirits d utr d brs, qu pssm sr cmprtlihds. Um bm pnt d prtid pr cnsidrçä ds OER trm piltics clrs m vigr sbr dirits d prpridd intlctul dirits d utr. Um piltic clr sri, pr xmpl, clrmnt ly ut ds rspctivs dirits d instituic ds sus funcináris sub-mpritirs, brn cm luns (qu s pssrn trnr nvlvids n prcss, dirt u indirtmnt trvs d us d lguns mtrils d su tribuic, crn xmpls) m trms d cpitl intlctul. Cm prt dst prcss plitic, vl pn cnsidrr s mrits rltivs criç d plitics d dirits d utr flxivis, qu pliqurn, utmticrnnt, licncs brts pr cnttid mns qu hj rzös cnvincnts pr s mntrm tds s dirits d utr rsrvds, lng dsss mtrils. Simultnmnt, mbr sts plitics s dvm trnr mis fcis pr pssl s invcr d tds s dirits d utr rsrvds, nd tt s justifiqu. 12

13 A cnsqüênci lógic d s rcnsidrr piltic ds rcurss humns srâ dsnvlvimnt u tulizc d custl rcurss sistms d grncimnt d dsmpnh pr qu ls rcmpnsm pssl pr sguint: / Tmp gst n dsnvlvimnt ds rcurss duccinis. Aprvitr mtrils d utrs psss, qund s mis rntávl d qu prduç d utilizc d prndizgm bsd m rcurss d nd l mis ficz d qu srmôs. mtrlis prtir d zr. Cmprtllhmnt d su cpitl intlctul pr mi d rds d cnhcimnt glbl pr mlhrr s sus rcurss umntr tnt su prfil cm prfil ds sus instituicös. 13. Quls sã s mihrs mnirs d s cnstruirm cpcidds lbs OER? As cmptêncis ncssáris pr s instituicös d prvitrm s OER, ftivmnt, muits vrids. A list cmplt stá dispnivl n Apêndic Nv, ms is inclum sguint: s Atuç n dfs prrnç ds OER cm urn vlcul pr mihrr qulidd d nsin prndizgm n ducçâ. EstudsjurIdics rltivs licncimnt d cntid. Expriênci m dsnvlvimnt xplicr s mdls d ngócis, qu justifiqum s instituicôs, ducdrs individuls, utrs cridrs d cntüds ductivs (incluind ditrs) us d licncimnt brt. Prjt d curs d Prgrm, mtrils spclis pr dsnvlvimnt. Os cnhcimnts tcnics spcilizds. Expriênci m d rds cnsorcis d psss instituiçös trbihrm m cprç n nsin m váris prjts d mlhri d prndizgm. Mnitrmnt prici d vliç. Expriênci n cur cmprtilhmnt ns OER d frm ficz. Cmunicç hbilidds d psquis pr srm cpzs d cmprtllhrm infrmçös sbr s OER. gst / A cpcitçä dvrá tmbm incidir sbr s psss instituiçös ncssáris pr s prmitir us ficz ds OER. Ist nvlvri: Aumntr cnscintizçã sbr ptncil ds OER s rquisits pr su utilizç brn sucdid. Apir s dcisrs plitics dirignts d instituicôs d ntndrm s lrnnts-chv ncssáris pr crirm mbints d piltics d pl, dsnvlvimnt d mtrils, tcnlgi d us rlizrm psquiss. ldntificr s mlhrs prátics, xmpls d us ds OER fcilitr s visits institucinis, pr qu s prticipnts tnhm prtunidd s pr bsrvrm us ficz ds OER, n prátic, ms tmbm pr cmçrm dsnvlvr rds d pl cmunidds d prátic. n 13

14 14. Ond pss ncntrr s OER? O lcnc dispnibilidd ds OER stá smpr s xpndind. Smnlmnt, nvs rcurss st snd dicinds crp glbl ds rcurss. Urn prblm tul dss crscimnt qu n h nnhum list ünic brngnt d tds s OER (nm, dd rápid xpnsâ d cntüd nlin, xist smpr um prbbilidd d sr). Iss signific qu, pr s ncntrr s OER prprids, psquisdr trá d mprgr urn crt nümr d strtgis d busc: 1. Us urn rnáquin d busc spcilizd ns QER: Enqunt s máquins d busc spcilizds cm Ggl Bing s urn pnt grl d prtid pr s ncntrrm cntüds nlin, h tmbm lgums máquins d busc spcilizds, qu psquism spcificmnt pr s OER. As sus lists, n ntnt, s sltivs, tnd cm bs difrnts critris d psquis, pr iss s um b idl pr s tnt rm mis d um vz. Aqul stâ lgums ds mis ppulrs: Glbl Lrning Objcts Brkrd Exchng (GLOBE) Allinc: Flksmntic: DiscvrEd: Crtiv Cmmns Srch: Opn Curswr Cnsrtium: 2. Lcliz urn rpsitóri ds QER dqud: buscdrs dvm tmbm cssr s rpsitóris d REA imprtnts n busc ds OER. A miri s dum bs institucinl, nfcnd s mtrils librds pr ss rgnizç. Urn xrnpl fms Msschustts Institut f Tchnlgy Opn Curswr Rpsitry (MIT OCW). Alguns rpsitóris, cm PORTAL MdEd, trn urn fc dtrmind nst cs, fts mdics multimdi. Abix stä lguns ds rpsitóris ds OER mis significtivs (stnd dscrits ns Apêndics Cinc Sis): OpnLrn: MdEd PORTAL: (mdicl fcus). MIT OCW: Chin Opn Rsurcs fr Eductin (CORE): AgEcn Srch: (griculturl fcus). Tchr Eductin in sub-shrn Afric: (tchr ductin fcus). 3. Us sits d dirtóri ds QER: Existm muits sits qu trn urn rncnism d busc, cujs rsultds pntm pr utrs lcis n Intrnt, nd s rcurss crrspndm s critris d psquis. Els msms n gm num rpsitóri, ms idntificm s rcurss d qulidd rmzná-ls num bnc d dds d links d wb. As sus bss d dds, nrmlmnt, trn urn fc prticulr. N cs ds OER Afric, pr xmpl, ls dstcrn s rcurss d qulidd dsnvlvids n Afric. Aqui st pns lguns (ns Apêndics Cinc Sis): OER Cmmns: Cmmnwlth f Lrning: OER Afric: 14

15 15. Cm pss cmprtllhr s mus OER COil OS utrs? qu btrrn infrmcs sbr Assim lin Existm pr qu 1. Us crir s urn s rcurs utrs váris pçös n dsnvlvid s cssm. qu diz várls pcös), rspit um licnç lcl brt rcurs trá rpsitóri institucinl: Muits rgnizcös, sus própris clcös trná-ls dsnvlvdr trblh pr um instituic dss tip, sb s d uspicis dss instituic dministrdr 2. lcls. curricul Slcin urn d rpsitóri. rpsitóri brt: dvrn H d slccind sr rmznd nd sss rcurss pdrn dispnivis d rsidir dntr spcilmnt n-lin cm (vr Anx A num rsidir: s s OER u OCW. Sc s DER H xpcttiv srá qu su rpsitóri. pr s rpsitóri n univrsidds, st qu buscr scritr u dsnvlvids rintç váris rpsitóris d bs-vinds ns cntribuics d váris JORUM( pr xmpl, rcb submissôs qu suprtm britânic m nivis d ducç cmplmntr suprir. Os OER Cmmns pssum fcilidd ( prmitirm qu usuáris cntribum mtrils. Grlmnt, ftur lgin s nts d nvir prmit srm ctlgds rpsitóris brts rcurs. tiqutds. xigm Els xigm Ist um d tmbm pss qu prsnt infrmçös sbr rcurs d d rvisä pr ncssári pr prmitirm fcilidds ncntrr. 0 rcurs prsntd srá xrnind pr qulidd,nts d srm dicinds 3. Cnstru s QER dsnvlvimnt ds cm xmpl prndizgm publicm-ns mtd n-lin quisic dum n lg similr clbrtiv nlin. 4. Explrm publicc Tmbm bnc d dds : pssivl OER n sus mbints nlin. licnc Crtiv Cmmns cnstruir urn Els quip d rpsitóri. um crn Ihs rgistrr rcurs qu busc pr grntir rcurs pdm nt utmtizr prcsss tis rcurs dds. dsnvlvr móduls d cnt, dsnvlvm mtrils dicinr Cnnxins ( qu prmit quips su sit. Usuáris brm um n-lin. Alguns pr s bnc sits incntivm d nlin, qu qu ls stjm stisfits. WikiEductr ( pr prmitir qu s rds sciis. 0 mund ds rds ds OER nlin. Urn sit crn ducdrs dsnvlvm scils briu nvs Flickr ( licncs digitl. Rds cm tmbm publiqum mtril ftgráfic msm pr mtrils d vid ( prmit Fcbk pdm sr usds pr difundirrn cmprtllhnd s links. s Urn d dpis us urn mtrils d nsin d frm prmit qu pssibilidds pr s Crtiv Cmmns, nqunt qu cm cnhcirnnt ds mtrils clcds sus usuáris YuTub n Twittr Intrnt, 16. At qu pnt u pss mudr Os OER pr s minhs prpris finlidds? N mlri urn s Obrs Drivds fz), crn cm. Est ds css, ncssidds cntxtuis rstring usd usuári trn m qu dptc (cm, pr xmpl, qu dirit n s um licnc Iicnc pssrn utrs n nrm cpcidd pr prmit su dptc. Crtiv Cmmns ltrr rsrvd muits vzs rcurs ns OER. s OER pr S, n licnc crn um Nâ d lgum Trn dptr s ntnt, rstric frm. tndr qu sr 15

16 A grnd miri ds OER s publicds ns bs-vinds s usuáris pr s dptrm rcurs riginl. As mnirs crnuns m qu s OER pdrn sr ltrds s s sguints: Mistur: Um sri d OER s misturds cntüd dicinl dicind pr crir urn rcurs ttlmnt nv. Iss cmurn, qund s dsnhdrs d curs ncssitrn d dsnvlvr mtriis rcurss pr cmbinrm crn urn curricul lcl u prgrrn. Urn prcupc crnurn qu rr ncntrr s OER xistnts, qu s ncixm prfitmnt crn stá. Adptçä: Iss crr qund urn ds OER usd mültipls dptcös s dsnvlvids pr tndrrn mültipls cntxts. Pd sr qu lingu sj trduzid pr utrs, ms grlrnnt dptc xig studs d cs lcl / xmpls srm dicinds pr fzrm mtril rlvnt pr s luns nurn cntxt prticulr. Extrcä d bns: Trnbrn pssivl xtrir pns lguns ds bns d urn rcurs u curs utilizá ls num cntxt cmpltmnt difrnt. Ist, spcilmnt, vrddir m lmnts d midi, cm: fts, ilustrcös gráfics, ssim cm s dsnvlvdrs muits vzs ng trn s hbilidds u rcurss pr dsnvlvrrn s sus própris vrsôs, crnummnt usnd rcurss visuis. Em rnuits spcts, fct d qu s mudncs pdm sr fits pr riginl qu fz crn qu s OER - m crnprc crn utrs frms d mtriis crn dirits d utr spcilmnt, ütis pr s dsnvlvdrs d prgrm. 16

Apenas 5% dos Brasileiros sabem falar Inglês

Apenas 5% dos Brasileiros sabem falar Inglês Apns 5% ds Brsilirs sb flr Inglês D crd cm um lvntmnt fit pl British Cncil pns 5% d ppulçã sb fl r Dvs lbrr stms épcs pré-vnts sprtivs s lhs d mund td cmçm s vltr cd vz mis pr Brsil pr iss nã bst dminr

Leia mais

Normalmente TI. padarias. Além. dormitórios. Assistência. Temos. Por. Nos. região. Nas

Normalmente TI. padarias. Além. dormitórios. Assistência. Temos. Por. Nos. região. Nas Aprsntçã Instlçõs ds A l A Nrmlmnt A Além sc Filipins. ds sgur mis lugr Cbu trnnd td, tmp sgurnç ficiis prsnç cm cnt rgiã diss, pdris. tips váris Strbucks Dnld's, Mc cm 24hrs ljs tmbém váris prt pr Tms

Leia mais

Alteração da seqüência de execução de instruções

Alteração da seqüência de execução de instruções Iníci Busc d próxim Excut Prd Cicl busc Cicl xcuçã Prgrm Sqüênci instruçõs m mmóri Trdutr : Cmpilr X Intrprtr / Linkditr Cnvrt prgrm-fnt m prgrm bjt (lingugm máqui) Prgrm cmpil = mis rápi Prgrm Intrprt

Leia mais

Vamos analisar o seguinte circuito trifásico: Esta aula:! Sistemas Trifásicos equilibrados com Transformador ideal

Vamos analisar o seguinte circuito trifásico: Esta aula:! Sistemas Trifásicos equilibrados com Transformador ideal EA6 Circuits FEEC UNCAMP Aul 6 Est ul:! Sistms Trifásics quilibrds cm Trnsfrmdr idl Nst ul nlisrms um sistm trifásic quilibrd cm trnsfrmdr Cm sistm é quilibrd, pdms nlisr circuit trifásic trtnd pns d um

Leia mais

Eu sou feliz, tu és feliz CD Liturgia II (Caderno de partituras) Coordenação: Ir. Miria T. Kolling

Eu sou feliz, tu és feliz CD Liturgia II (Caderno de partituras) Coordenação: Ir. Miria T. Kolling Eu su iz, s iz Lirgi II (drn d prtirs) rdnçã: Ir. Miri T. King 1) Eu su iz, s iz (brr) & # #2 4. _ k.... k. 1 Eu su "Eu su iz, s iz!" ( "Lirgi II" Puus) iz, s _ iz, & # º #.. b... _ k _. Em cm Pi n cn

Leia mais

BALIZA. Cor central.da PLAYMOBIL podes fazer passes. verde-claro curtos, passes longos e, até, rematar para com a nova função de rotação.

BALIZA. Cor central.da PLAYMOBIL podes fazer passes. verde-claro curtos, passes longos e, até, rematar para com a nova função de rotação. PONTAP DE SAÍDA TCNICAS DE Pntpé bliz Est lnc cntc n iníci jg pós cd gl. Est Gnhs cntr p dis"d jg- bl qund cm dis st jgdrs cir list d cmp tu d quip: pntpé é dd REMATE ntr d círcul cntrl. Os jgdrs jg cm

Leia mais

turismo corporate negócio noronha roma seul garopaba brasília são lu gramado brasília são paulo recife natal tóquio lisboa rio de janeiro capadócia

turismo corporate negócio noronha roma seul garopaba brasília são lu gramado brasília são paulo recife natal tóquio lisboa rio de janeiro capadócia brlim sã l brlim santg rcif curi sul punta dl st rma sul nrnha r rcif rcif garpabacapa nrnha mntvidéu r barilch punta dl st mació sã paul mació sul capadóc r mnt SUPER sã l ngóci gramad turism FÉRIAS crprat

Leia mais

São Paulo capta a maior parte dos fluxos aéreos, como mostra zona de influência potencial, regional, local dos aeroportos do Rio de Janeiro, vis-àvis

São Paulo capta a maior parte dos fluxos aéreos, como mostra zona de influência potencial, regional, local dos aeroportos do Rio de Janeiro, vis-àvis Sã Pul cpt mir prt s fluxs rs, cm mstr zn influênci ptncil, rginl, lcl s rprts Ri Jnir, vis-vis principis rprts vizinhs - Sã Pul, Mins Gris Espírit Snt 148 Sã ftrs strtgics ligs rprts n snvlvimnt rginl

Leia mais

Como se tornar fluente em Inglês em todas as áreas

Como se tornar fluente em Inglês em todas as áreas Cm s trnar flunt m Inglês m tdas as áras Tds s dias rcbms muits -mails pssas rm sabr pm fazr aprnr a falar ingls bm A fórmula xist sim funcina! Qur prvar iss dand minha própria xpriência cm aprndizad da

Leia mais

e-manual Premium FÍSICO-QUÍMICA 9.o ANO Experimente em espacoprofessor.pt

e-manual Premium FÍSICO-QUÍMICA 9.o ANO Experimente em espacoprofessor.pt FÍSICO-QUÍMICA 9. ANO Manual Tabla Priódica (frta a alun) Fichas (frta a alun) Apis Áudi (fichirs mp para dwnlad) Cadrn d Atividads (inclui Fichas d Labratóri) Cadrn d Labratóri Matriais Manipulávis Dssir

Leia mais

Lista de Exercícios 4 Cálculo I

Lista de Exercícios 4 Cálculo I Lista d Ercícis 4 Cálcul I Ercíci 5 página : Dtrmin as assínttas vrticais hrizntais (s istirm) intrprt s rsultads ncntrads rlacinand-s cm cmprtamnt da funçã: + a) f ( ) = Ants d cmçar a calcular s its

Leia mais

Adição dos antecedentes com os consequentes das duas razões

Adição dos antecedentes com os consequentes das duas razões Adição dos ntcdnts com os consqunts ds dus rzõs Osrv: 0 0 0 0, ou sj,, ou sj, 0 Otnh s trnsformds por mio d dição dos ntcdnts com os consqünts: ) ) ) 0 0 0 0 0 0 0 0 ) 0 0 0 0 ) 0 0 0 0 ) Osrv gor como

Leia mais

Brincando com o CRUZADINHA LABIRINTO 7 ERROS JOGO DAS SOMBRAS CAÇA-PALAVRAS E MUITO MAIS! ENCARTE COM JOGO DA MEMÓRIA. Ano 8 - nº 8 - Dezembro / 2010

Brincando com o CRUZADINHA LABIRINTO 7 ERROS JOGO DAS SOMBRAS CAÇA-PALAVRAS E MUITO MAIS! ENCARTE COM JOGO DA MEMÓRIA. Ano 8 - nº 8 - Dezembro / 2010 Um publicçã d Cntruind um vid mlhr www.mbigucci.cm.br Brincnd cm n - nº - Dzmbr / 2010 tividd infnti pr prndr, brincr divrtir! NCRT COM JOGO D MMÓRI CRUZDINH LBIRINTO 7 RROS JOGO DS SOMBRS CÇ-PLVRS MUITO

Leia mais

Instituto de Pesquisa Económico Aplicada (IPEA)

Instituto de Pesquisa Económico Aplicada (IPEA) Emprgs n Brsil ririds lítics Escritri d Bnc Mundil n Brsil Rgiã d Améric Ltin Crib Institut squis Ecnómic Aplicd (IEA) Vic rsint LCR: Dirtr LCC5C: Dirtr LCSHD: Ecnmist rincipl: Lír d Equip: Dvid Frrnti

Leia mais

Acervo: Biblioteca Pública de Santa Catarina

Acervo: Biblioteca Pública de Santa Catarina Acrv: Biblitc Públic d Snt Ctrin CCE d I [crt litr] Rvlu ã digitl J ur qu librdd smpr fi um tm xplrd m tds s rs d humnidd? Pdms ncntrr txts qu flm d ssunt dsd s pnsdrs grgs té hj, pssnd, clr, pl Rvluçã

Leia mais

Prgrmçã O Mu s u Év r, p r l ém f rcr s s i g ns «vi s i t s cl áss i cs» qu cri m s p nt s c nt ct nt r s di v rs s p úb l ic s qu vi s it m s c nt ú d s d s u ri c s p ó l i, p r cu r, c nc m i t nt

Leia mais

providências. parágrafos da Resolução nº 38, de 16 de julho de 2009, do

providências. parágrafos da Resolução nº 38, de 16 de julho de 2009, do LEI Nº 181/2010 Dispõ sbr Municipl quçã 051/2006 d Li 14, gst 2006, qu trt sbr Cnslh Municipl Alimntçã Esclr CMAE, s dispsiçõs d Li Frl junh 2009 MEC/FNDE/DAE-CD julh 11.947, 38, 2009, 16 Rsluçã dá 16

Leia mais

C A PA. Por Ví v i a n Ga m ba

C A PA. Por Ví v i a n Ga m ba Brunn Luz C A PA O mdic Ptrsn Lddi rtrt ss nv grçã: plnj trcr Mdicin pr sguir snh sr tr Pr Ví v i n G m b mrc trblh stá m cnstnt mudnç, s jvns qu stã sin ds univrsids m busc clcçã tmbm. Em funçã diss,

Leia mais

Eu só quero um xodó. Música na escola: exercício 14

Eu só quero um xodó. Música na escola: exercício 14 Eu só qu u xdó Músic n scl: xcíci 14 Eu só qu u xdó Ptitus Mi, hni lt Aut: Dinguinhs stáci Rgiã: Pnbuc : 1973 Fix: 14 Anj: Edsn Jsé Alvs Músics: Edsn Jsé Alvs vilã Pvt clints, sx t Jsé Alvs Sbinh Zzinh

Leia mais

(22) Data do Depósito: 08/05/2012. (43) Data da Publicação: 12/04/2016 (RPI 2362)

(22) Data do Depósito: 08/05/2012. (43) Data da Publicação: 12/04/2016 (RPI 2362) INPI (21) BR 102012010884-4 A2 (22) Dt d Dpósit: 08/05/2012 *BR102012010884A Rpúblic Fdrtiv d Brsil Ministri d Dsnvlvimnt, Indústri d Cmrci Extrir Institut Ncinl d Prpridd Industril (43) Dt d Publicçã:

Leia mais

TEMA 5 2º/3º ciclo. A LIndo de perguntas. saudável? Luísa, 15 anos

TEMA 5 2º/3º ciclo. A LIndo de perguntas. saudável? Luísa, 15 anos 2º/3º cicl s O Ã Ç T N E M I d pguns u m mu um p z pdms f ps O qu sudávl? blnç d i c n c id p Sá d p d n cm p, ic mbém é g á s n v ic. Dsc ís f m f civ b id v m u i d lóics. c s impânc s g õs sb ç n s

Leia mais

Projeto UCA. Um Computador Por Aluno. Relatório da configuração do Metasys Classmate PC. Beatriz Corso Magdalena. Carlos Fagundes

Projeto UCA. Um Computador Por Aluno. Relatório da configuração do Metasys Classmate PC. Beatriz Corso Magdalena. Carlos Fagundes Prjt UCA Um Cmputdr Pr Alun Rltóri d cnfigurçã d Mtsys Clssmt PC Btriz Crs Mgdln Crls Fguns Iris Elisbth Tmpl Cst 2010 Prjt UCA 1 Sári CPU...4 MEMÓRIA...4 SISTEMA OPERACIONAL...4 INTERFACE...5 APLICAÇÕES

Leia mais

VARIÁVEIS ALEATÓRIAS CONTÍNUAS. Vamos agora estudar algumas variáveis aleatórias contínuas e respectivas propriedades, nomeadamente:

VARIÁVEIS ALEATÓRIAS CONTÍNUAS. Vamos agora estudar algumas variáveis aleatórias contínuas e respectivas propriedades, nomeadamente: 86 VARIÁVIS ALATÓRIAS CONTÍNUAS Vmos gor studr lgums vriávis ltóris contínus rspctivs propridds, nomdmnt: uniform ponncil norml qui-qudrdo t-studnt F DISTRIBUIÇÃO UNIFORM Considr-s qu função dnsidd d proilidd

Leia mais

= 1, independente do valor de x, logo seria uma função afim e não exponencial.

= 1, independente do valor de x, logo seria uma função afim e não exponencial. 6. Função Eponncil É todo função qu pod sr scrit n form: f: R R + = Em qu é um númro rl tl qu 0

Leia mais

Armazenamento de Sementes de Milho em Recipientes Reutilizáveis

Armazenamento de Sementes de Milho em Recipientes Reutilizáveis Arznnt d Snt d Milh Rcipint Rutilizávi Miz Sd Strg In Rubl Cntinr SANAZÁRIO, Ann Chritin 1. kinzri@yh.c.br; COELHO, Fábi Cunh 1. fclh@unf.br; VIEIRA, Hnriqu Durt 1. hnriqu@unf.br; RUBIM, RqulL Filh 1.

Leia mais

c.c. É a função que associa a cada x X(S) um número f(x) que deve satisfazer as seguintes propriedades:

c.c. É a função que associa a cada x X(S) um número f(x) que deve satisfazer as seguintes propriedades: Prof. Lorí Vili, Dr. vili@mt.ufrgs.r http://www.mt.ufrgs.r/~vili/ Sj um vriávl ltóri com conjunto d vlors (S). S o conjunto d vlors for infinito não numrávl ntão vriávl é dit contínu. É função qu ssoci

Leia mais

ORGANIZAÇÃO DIDÁTICA DO PROCESSO DE ENSINO, APRENDIZAGEM E DESENVOLVIMENTO: O PLANEJAMENTO. Prof. Dr. Roberto Valdés Puentes

ORGANIZAÇÃO DIDÁTICA DO PROCESSO DE ENSINO, APRENDIZAGEM E DESENVOLVIMENTO: O PLANEJAMENTO. Prof. Dr. Roberto Valdés Puentes ORGANIZAÇÃO DIDÁTICA DO PROCESSO DE ENSINO, APRENDIZAGEM E DESENVOLVIMENTO: O PLANEJAMENTO Prf. Dr. Rbr Vdés Pus PPGED/FACED/UFU rbrpus@fcd.ufu.br MOMENTOS DO PROCESSO DE ENSINO, APRENDIZAGEM E DESENVOLVIMENTO

Leia mais

Turismo Fotografia Mergulho Técnico Naufrágios Cavernas Equipamentos Meio Ambiente Novidades PUBLICIDADE 2014

Turismo Fotografia Mergulho Técnico Naufrágios Cavernas Equipamentos Meio Ambiente Novidades PUBLICIDADE 2014 Turi Ftgrfi Mrgulh Técnic Nufrági Cvrn Equipnt Mi Abint Nvidd PUBLICIDADE 2014 2014 Objtiv ditrii d rvit: A rvit t bjtiv d trr públic rvilh d fund d r, nfcnd pct cini frind iprtânci d cnrvçã bintl. Vi

Leia mais

Roteiro de de Trabalho com com o AQUA AQUA REDE REDE

Roteiro de de Trabalho com com o AQUA AQUA REDE REDE Rtir d d Trblh cm cm AQUA AQUA REDE REDE Prt Prt I I Iníci Iníci AutCAD Lnçr Lnçr s s pnts pnts ct ct d d Rd Rd Lnçr Lnçr s s trchs trchs brts brts lignd lignd smpr smpr d d Mntnt Mntnt pr pr Jusnt Jusnt

Leia mais

Abordagens Administrativas. Abordagens Administrativas INTRODUÇÃO À ADMINISTRAÇÃO AULA 4. Abordagem Sistêmica ORGANIZAÇÃO COMO UM SISTEMA FECHADO

Abordagens Administrativas. Abordagens Administrativas INTRODUÇÃO À ADMINISTRAÇÃO AULA 4. Abordagem Sistêmica ORGANIZAÇÃO COMO UM SISTEMA FECHADO Abrgns Administrtivs ORGANIZAÇÃO COMO UM SISTEMA FECHADO INTRODUÇÃO À ADMINISTRAÇÃO AULA 4 2009 Administrçã Cintífic Tylr (TAREFAS) Estu s rtis prdutivs slçã trblhr Incntiv slril cndiçõs mbintis trblh

Leia mais

SEGUROS RELATÓRIO & CONTAS N SEGUROS, S.A. Exercício de 2012 SEGUROS. Griçjo 1ntepici. N Seguros, S.A. -

SEGUROS RELATÓRIO & CONTAS N SEGUROS, S.A. Exercício de 2012 SEGUROS. Griçjo 1ntepici. N Seguros, S.A. - SEGURS N Sgurs, S.A. Zn Industril d Mi - Sctr IX - Lt 20 Mrir d Mi 4470 440 Mi infvnsgurs.pt wwwnsgurs.pt Tl 707502525 Fx 22090 77 77 RELATÓRI & CNTAS Exrcíci d 2012 N SEGURS, S.A. SEGURS Griçj 1ntpici

Leia mais

Um outro arquivo texto deve ser criado para usar as funções definidas acima, por exemplo com o nome "simulacao.sce":

Um outro arquivo texto deve ser criado para usar as funções definidas acima, por exemplo com o nome simulacao.sce: List C Auls Prátics d cilb imulçã numéric Exmpl d rsrvtóri Objtiv: sluçã numéric d quçõs dirnciis rdináris usnd unçã ODE. Cnsidr nvmnt sistm d um rsrvtóri: srvtóri cm áu Prâmtrs: 0 m - ár d sçã trnsvrsl

Leia mais

RECURSOS HUMANOS ANÁLISE DO FLUXO DE TRABALHO

RECURSOS HUMANOS ANÁLISE DO FLUXO DE TRABALHO RECURSOS HUMANOS Intduçã Cncits dfiniçã Digms d flux d pcsss Gáfics d flux d pcsss Estud d cs: DDT d FPFutbl Intduçã Cncits dfiniçã Digms d flux d pcsss Gáfics d flux d pcsss Estud d cs: DDT d FPFutbl

Leia mais

Sinais e Sistemas Mecatrónicos

Sinais e Sistemas Mecatrónicos Sinis Sistms Mctrónicos Anális d Sistms no Domínio do Tmpo José Sá d Cost José Sá d Cost T11 - Anális d Sistms no Tmpo - Rsp. stcionári 1 Crctrizção d rspost stcionário A crctrizção d rspost stcionári

Leia mais

COLEÇÃO LEGISLAÇÃO Atualizações Online

COLEÇÃO LEGISLAÇÃO Atualizações Online COLEÇÃO LEGISLAÇÃO Atulizçõs Onlin rquê s tulizçõs s livrs d COLEÇÃO LEGISLAÇÃO? N pnrm lgisltiv ncinl é frnt publicçã nvs diplms lgis, rgulrmnt, ltrm utrs diplms, s quis stã muits vzs incluís ns cmpilçõs

Leia mais

avalia ao de desempenho e

avalia ao de desempenho e Tchnicl Articl Nvs tcnlgis pr vli d dsmpnh Nw tchnlgisfr prfrmnc vlutin nd cntrl lps udit t pulp nd ppr plnts Autrs Brnrd Srs Trrs M Sc I Edurd Shigu Hri Dr 2 Plvrs chv timiz9 d prcsss prcss d ppl clul

Leia mais

CURSO DE INTRODUÇÃO AO

CURSO DE INTRODUÇÃO AO 201 O Ç 1 & 4 1 PO PESENTÇÃO DO CUSO DE INDUÇÃO O LINHEN ESPIITUL LIEN P ENTE EOÇÕES & ELÇÕES EQUILIBDS ELIZÇÃO PESSOL - 1 d INDUÇÃO PO d COCHING ESTEL ESTEL é um pr c ss d ut c nh cim nt, strtégi rintçã,

Leia mais

COMPANHIA DE SANEAMENTO DE MINAS GERAIS COPASA MG COMPANHIA ABERTA NIRE 313.000.363-75 CNPJ/MF nº 17.281.106/0001-03

COMPANHIA DE SANEAMENTO DE MINAS GERAIS COPASA MG COMPANHIA ABERTA NIRE 313.000.363-75 CNPJ/MF nº 17.281.106/0001-03 COMPANHIA DE SANEAMENTO DE MINAS GERAIS COPASA MG COMPANHIA ABERTA NIRE 313.000.363-75 CNPJ/MF nº 17.281.106/0001-03 ATA DE REUNIÃO DO CONSELHO DE ADMINISTRAÇÃO REALIZADA EM 16 DE DEZEMBRO DE 2005 1.Dt,

Leia mais

Histórico e fundamentação teórica do Programa São Paulo pela Primeiríssima Infância

Histórico e fundamentação teórica do Programa São Paulo pela Primeiríssima Infância ÚD S ICO rn cd m ics çã lúd rm s F pç s 3 FORMAÇÃO EM EDUCAÇÃO INFANTIL 0 A 3 ANOS 5 c rn Pr Sã gr Pr P m I n im ul fân ir í ci ssim pl ÃO AÇ RM FO O C n tít scim rn ul 5 s p nt F ut rm V rd é Pr i idig

Leia mais

A Revolução da Longevidade: impacto na sociedade, na família e no indivíduo1

A Revolução da Longevidade: impacto na sociedade, na família e no indivíduo1 A Rvluçã d Lngvid: impct n scid, n fmíli n indivídu1 Ursul Lhr2 Rs A plstr mnstr s mudnçs mgráfics (lt xpcttiv vid, nt rápi grup ds pss iss), trzn ds d Almnh Singpur, nlisn impct sts ltrçõs d strutur ppulcinl

Leia mais

SUUNTO Suunto Ambit 2

SUUNTO Suunto Ambit 2 Ambit 2 é GPS xplrdrs sprtists. Tud ncssit práctic ds sprts utdr: nvgçã, vlcid, frquênci crdíc, ltitu, cndiçõs climtlógics crctrístics crrid, ciclism ntçã. Muits Apps d dispnivis dicinr nvs funçõs rlógi.

Leia mais

Electromagnetismo e Óptica

Electromagnetismo e Óptica Elctromgntismo Óptic Lbortório 1 Expriênci d Thomson OBJECTIVOS Obsrvr o fito d forç d Lorntz. Mdir o cmpo d indução mgnétic produzido por bobins d Hlmholtz. Dtrminr xprimntlmnt o vlor d rlção crg/mss

Leia mais

MATEMÁTICA A - 12o Ano Funções - Teorema de Bolzano Propostas de resolução

MATEMÁTICA A - 12o Ano Funções - Teorema de Bolzano Propostas de resolução MATEMÁTICA A - o Ano Funçõs - Torm d Bolzno Proposts d rsolução Exrcícios d xms tsts intrmédios. Dtrminndo s coordnds dos pontos P Q, m função d são, rsptivmnt P (,h() ) = P Q (,h() ) ( = Q, ln() ), tmos

Leia mais

tese. meus tese. estudo. o trabalho na com exames e seu trabalho na sua privada (Med

tese. meus tese. estudo. o trabalho na com exames e seu trabalho na sua privada (Med 1999 E Algr, 1999 m ts. sua na mus m trabalh na ts. stud. privada (Md su trabalh na cm xams AG v c m nrt u s ts. dst stud. as filhs pl m a a vi s XV 1 3 4-2 2 18 18 18 19 da tiróid........ 1-3- 5- vi

Leia mais

CAPA. Marketing Direto - Set/10 - nº 101 - Ano IX

CAPA. Marketing Direto - Set/10 - nº 101 - Ano IX CP 10 Mrkting n linh Dirt O mrcd tlfni stá m prcss trnsfrmçã. O bm crscimnt pssu, ufri d prtbilid tmbém. O rsultd é sgmnt qu gr brig mntr ptncilizr sus clints. Pr tnt, invst m rlcinmnt n mpliçã srviçs

Leia mais

SÃO PAULO FUTEBOL CLUBE

SÃO PAULO FUTEBOL CLUBE TRICLR JG jogo! IMGNS D TDS S TIMS D SÃ PUL VL. SÃ PUL FUTBL CLUB SÃ PUL FUTBL CLUB proução michael 0-serra UM RSGT D QUS 0 NS D HISTÓRI SÃ-PULIN TRVÉS D FTS DS MIS D 5.600 JGS D CLUB TÇ MINISTR DS RL.

Leia mais

AULA 9. Universidade Tecnológica Federal do Paraná Campus Toledo Curso de Engenharia Eletrônica Desenho Técnico Prof. Dr.

AULA 9. Universidade Tecnológica Federal do Paraná Campus Toledo Curso de Engenharia Eletrônica Desenho Técnico Prof. Dr. Univrsidd Tcnológic Fdrl do Prná Cmpus Toldo d Engnhri Eltrônic Dsnho Técnico AULA 9 PROGRAMA DA AULA: Projçõs ortogonis: Posiçõs ds Figurs plns m rlção um plno d projção. Estudo d sólidos gométricos no

Leia mais

NEW HOLLAND VM, VL. VL6080 e VL6090

NEW HOLLAND VM, VL. VL6080 e VL6090 NEW HOLLND VM, VL Máquins Mls VM4090, Vindimr VL6040, lt VL6050, Cpcid VL6060, Plivlnt VL6080 VL6090 VL6070, 2 I3 VM, VL xclênci Nw Hllnd m td tcnlgi tip Brud: vinhs dur Há Nw mis Hllnd 30 têm ns mrc qu

Leia mais

Geometria Espacial (Exercícios de Fixação)

Geometria Espacial (Exercícios de Fixação) Gomtri Espcil Prof. Pdro Flipp 1 Gomtri Espcil (Exrcícios d Fixção) Polidros 01. Um polidro convxo é formdo por 0 fcs tringulrs. O númro d vértics dss polidro ) 1 b) 15 c) 18 d) 0 ) 4 0. Um polidro convxo

Leia mais

Dualidade. Fernando Nogueira Dualidade 1

Dualidade. Fernando Nogueira Dualidade 1 Dldd Frnndo Nogr Dldd Todo prolm d P.L. pod sr ssttído por m modlo qvlnt dnomndo Dl. O modlo orgnl é chmdo Prml. Prolm Prml M Sjto j n j n c j j j j j j {... n} {... m} Prolm Dl Sjto W m m j c {... m}

Leia mais

NOTA SOBRE INDETERMINAÇÕES

NOTA SOBRE INDETERMINAÇÕES NOTA SOBRE INDETERMINAÇÕES HÉLIO BERNARDO LOPES Rsumo. Em domínios divrsos da Matmática, como por igual nas suas aplicaçõs, surgm com alguma frquência indtrminaçõs, d tipos divrsos, no cálculo d its, sja

Leia mais

Implementação de um sistema de controle inteligente utilizando a lógica fuzzy

Implementação de um sistema de controle inteligente utilizando a lógica fuzzy Implmntção d um sistm d control intlignt utilizndo lógic fuzzy Rsumo Mrclo Bilobrovc (UEPG - CEFET - PR) mbilo@upg.br Rui Frncisco Mrtins Mrçl (CEFET - PR) mrcl@pg.cftpr.br João Luis Kovlski (CEFET - PR)

Leia mais

oampliada Modelixino

oampliada Modelixino Mlixin Um ds grns vntgns pr m gst tm intrss pl rbótic, pçã pr crir pnnts mis plxs trvs dispsitivs mis simpls. Existm divrss pssibilids dispnívis n mrcd, ntr ls stcrms Mlixin, xclnt circuit prmit pçã vrid

Leia mais

Perspectivas para 2015 CONFIRA NESTA EDIÇÃO EDITORIAL

Perspectivas para 2015 CONFIRA NESTA EDIÇÃO EDITORIAL E D U C A Ç Ã O I N FA N T I L E E N S I N O F U N D A M E N T A L Nº8 An 4 EDITORIAL Prspctivs pr 2015 Ouvims, pr td nss vid, dizrm qu águs prds nã mvm minhs. Nã só nã fzm cm tmbém sã fnts d dnçs, cntminçõs

Leia mais

O MAIOR HUB DE ESQUETES DE HUMOR SOCIAL E COLABORATIVO DA INTERNET IDENTIFICAÇÃO E REFLEXÃO ATRAVÉS DO HUMOR

O MAIOR HUB DE ESQUETES DE HUMOR SOCIAL E COLABORATIVO DA INTERNET IDENTIFICAÇÃO E REFLEXÃO ATRAVÉS DO HUMOR rs o d i r c n u s qu t u q s d l l i c o s r o m O mior cn u h zr f r p t n r d int ENTO M A T R O P M ICAÇÃO, CO ENTIF D I, O T N E M I ENTRETEN flxão. r d id s r são, div r iv d, o ã ç ssos. p O DR

Leia mais

PLANO DE TRABALHO DOCENTE 1º Semestre/2015. Ensino Técnico

PLANO DE TRABALHO DOCENTE 1º Semestre/2015. Ensino Técnico PLANO DE TRABALHO DOCENTE 1º Smstr/2015 Ensin Técnic Códig: 0262 ETEC ANHANGUERA Municípi: Santana d Parnaíba Cmpnnt Curricular: Gstã Emprsarial Módul: 1 Eix Tcnlógic: Sgurança C. H. Smanal: 2,5 Habilitaçã

Leia mais

INFORMATIVO 02 / 2009 LEI COMPLEMENTAR 128/08 - SIMPLES NACIONAL - CONTRIBUIÇÃO PREVIDENCIÁRIA PARA CERTOS PRESTADORES DE SERVIÇO

INFORMATIVO 02 / 2009 LEI COMPLEMENTAR 128/08 - SIMPLES NACIONAL - CONTRIBUIÇÃO PREVIDENCIÁRIA PARA CERTOS PRESTADORES DE SERVIÇO 2inf08 HMF (23.01.29) INFORMATIVO 02 / 29 LEI COMPLEMENTAR 128/08 - SIMPLES NACIONAL - CONTRIBUIÇÃO PREVIDENCIÁRIA PARA CERTOS PRESTADORES DE SERVIÇO Em 22.12.28 foi publicd Li Complmntr 128. El ltrou

Leia mais

O AQUEDUTO DAS ÁGUAS LIVRES

O AQUEDUTO DAS ÁGUAS LIVRES MUSEU O AQUEDUTO DAS ÁGUAS LIVRES Um strd d águ O Aqudut ds Águs Livrs fi cnstruíd n séc. XVIII, cm funçã d frncr águ à cidd d Lisb, qu, n épc, sfri d um grv prblm d flt d águ. Até ntã, xistim pns dis

Leia mais

Mapeamento Costeiro com Apoio de Imagens de Satélites THEOS

Mapeamento Costeiro com Apoio de Imagens de Satélites THEOS Mpmnt Cstr cm Ap d Imgns d Stélts THEOS 1 Glbrt Pssnh Rbr, glbrt.pssnh@gml.cm Artur Wllcx ds Snts, rturwllcx@gml.cm Ubrtn d Suz Ds Junr, ubrtn.ds.junr@gml.cm Agrdcmnts: Rbr Brn, Gfísc/UFF UNIFESP Ls Unvrsdd

Leia mais

A atual relevância do ensino do inglês jurídico nos cursos de graduação em Direito

A atual relevância do ensino do inglês jurídico nos cursos de graduação em Direito A tul rlvânci nsino nos cursos grdução m Brv rflxão crc d ncssid s pssr lcionr o nos cursos grdução m sort mlhor prprr os futuros profissionis r pr o xrcício d dvocci mgistrtur promotori Cro migo litor:

Leia mais

ESCOLA SUPERIOR DE TECNOLOGIA

ESCOLA SUPERIOR DE TECNOLOGIA Dprtnto Mtátic Disciplin Anális Mtátic II Curso Engnhri do Abint º Sstr º Fich nº 6: Equçõs difrnciis d vriávis sprds správis, totis cts, co fctor intgrnt hoogéns d ª ord. Coptição ntr spécis E hbitts

Leia mais

Editorial. Radar. Últimas. Mapa da Vez. Eventos. Espaço do Leitor. Epidemiologia espacial da Língua Azul II

Editorial. Radar. Últimas. Mapa da Vez. Eventos. Espaço do Leitor. Epidemiologia espacial da Língua Azul II Sumári Editril 5 Rdr 9 Últims 6 Mp d Vz 10 Evnts 7 Espç d Litr 8 12 48 CAPA Dsnvlvimnt SIG: Um nv mund snd scbrt Epimilgi spcil d Língu Azul II 18 55 Entrvist Gff Ziss Bnc Dds Ggráfi cs n Crp Bmbirs d

Leia mais

Hino da CF 2010 ====================== & 2 C. ci - por ======================= ˆ ˆ ˆ ˆ««« ˆ ˆ« ====================== & œ ««« mui - to

Hino da CF 2010 ====================== & 2 C. ci - por ======================= ˆ ˆ ˆ ˆ««« ˆ ˆ« ====================== & œ ««« mui - to œ ====================== & 2 4 Œ = Rfr.: J sus ci v pr pri mi r um Ri n d jus ti ç_ sus v rs: "Vós nã p s ====================== & = us nhi r mui t gr & 2. j j { nh rs." "Vós nã p nh rs." dr Vz d_um s

Leia mais

Fabiano Gontijo. fgontijo@hotmail.com. Graduada em Filosofia pela Universidade Federal do Rio de Janeiro

Fabiano Gontijo. fgontijo@hotmail.com. Graduada em Filosofia pela Universidade Federal do Rio de Janeiro UZIEL, Ann Pul. Rio Homossxulid Jniro: Grmond, ção. 2007. Fbino Gontijo Doutor m Antropologi m pl Scincs Écol s Socils Huts Frnç. Étus Profssor Adjunto Bolsist Antropologi Produtivid d m Univrsid Psquis

Leia mais

1 Caracterização do Público Alvo 2 Execução de Cognitive Walkthrough (Simulação de Percurso)

1 Caracterização do Público Alvo 2 Execução de Cognitive Walkthrough (Simulação de Percurso) Alguns Cmnáris à Usbilidd d Srviç COMPARA Luís Cs, Linguc - Pól Sinf Crisin M, Linguc - Pól LbEL Luís Srmn, Linguc - Pól CLUP/FLUP 2002 1 Inrduçã Es x fi prduzid pr csiã d nss primir príd d frmçã m Osl,

Leia mais

Cálculo Diferencial II Lista de Exercícios 1

Cálculo Diferencial II Lista de Exercícios 1 Cálculo Difrncil II List d Ercícios 1 CONJUNTO ABERTO E PONTOS DE ACUMULAÇÃO 1 Vrifiqu quis dos conjuntos sguir são brtos m (, ) 1 (, ) 0 (, ) 0 (, ) 0 1 Dtrmin o conjunto d pontos d cumulção do conjunto

Leia mais

+ fotos e ilustrações técnicas de outras usinas

+ fotos e ilustrações técnicas de outras usinas Imgns problms mbintis no sul Snt Ctrin, corrnts s tivis minrção crvão, su lvgm su uso m usin trmlétric + fotos ilustrçõs técnics outrs usins Fotos fits por Oswl Svá ntr 1992 2001, durnt visits fits juntmnt

Leia mais

LEI N /2014 A CÂMARA MUNICIPAL DE RIO VERDE-GO APROVA:

LEI N /2014 A CÂMARA MUNICIPAL DE RIO VERDE-GO APROVA: LEI N 6436 /2014 Altr s Lis nº 6378/13, d 16 d dzmbr d 2013, Pln Plurinul PPA d 2014/2017, Li nº 6246/13, d 19 d bril d 2013, Li d Dirtrizs Orçmntári LDO pr 2014, nº 6377/13, d 20 d dzmbr d 2013, Li Orçmntári

Leia mais

CAPÍTULO 9 COORDENADAS POLARES

CAPÍTULO 9 COORDENADAS POLARES Luiz Frncisco d Cruz Drtmnto d Mtmátic Uns/Buru CAPÍTULO 9 COORDENADAS POLARES O lno, tmbém chmdo d R, ond R RR {(,)/, R}, ou sj, o roduto crtsino d R or R, é o conjunto d todos os rs ordndos (,), R El

Leia mais

Lista 3 - Resolução. 1. Verifique se os produtos abaixo estão bem definidos e, em caso afirmativo, calcule-os.

Lista 3 - Resolução. 1. Verifique se os produtos abaixo estão bem definidos e, em caso afirmativo, calcule-os. GN7 Introução à Álgr Linr Prof n Mri Luz List - Rsolução Vrifiqu s os proutos ixo stão m finios, m so firmtivo, lul-os ) [ / ] / ) / [ / ] ) ) Solução ) orm primir mtriz é x sgun é x, logo o prouto stá

Leia mais

Fernando Nogueira Dualidade 1

Fernando Nogueira Dualidade 1 Dldd Frnndo Nogr Dldd Todo problm d P.L. pod sr sbsttído por m modlo qvlnt dnomndo Dl. O modlo orgnl é chmdo Prml. Problm Prml j n j n c j j j j j j b {... n} {...m} Problm Dl Mn W m m b j c {... m} j

Leia mais

Corrected. Exame de Proficiência de Pré-Cálculo (2018.2)

Corrected. Exame de Proficiência de Pré-Cálculo (2018.2) Em d Profiiêni d Pré-Cálulo (. Informçõs instruçõs. Cro studnt, sj m-vindo à Univrsidd Fdrl d Snt Ctrin! Em oposição o vstiulr, st m não tm rátr sltivo. O ojtivo qui é mdir su onhimnto m mtmáti dqur sus

Leia mais

Exame de Proficiência de Pré-Cálculo

Exame de Proficiência de Pré-Cálculo +//+ Em d Profiiêni d Pré-Cálulo - Informçõs instruçõs. Cro studnt, sj bm-vindo à Univrsidd Fdrl d Snt Ctrin! Em oposição o vstibulr, st m não tm rátr sltivo. O objtivo qui é mdir su onhimnto m mtmáti

Leia mais

Ações Sociais e Sustentáveis Aon 2011

Ações Sociais e Sustentáveis Aon 2011 Açõs Sciis Sustntávis 2011 1. Aprsntçã 1. Aprsntçã é trminlgi d língu gélic pr unid, mtiv pl qul sms sinrgi milhrs cm 1. Aprsntçã vltds é trminlgi dcm língu gélic unid, qul sms disciplins culturs difrnts

Leia mais

Uniforme Exponencial Normal Gama Weibull Lognormal. t (Student) χ 2 (Qui-quadrado) F (Snedekor)

Uniforme Exponencial Normal Gama Weibull Lognormal. t (Student) χ 2 (Qui-quadrado) F (Snedekor) Prof. Lorí Vili, Dr. vili@pucrs.br vili@m.ufrgs.br hp://www.pucrs.br/fm/vili/ hp://www.m.ufrgs.br/~vili/ Uniform Exponncil Norml Gm Wibull Lognorml (Sudn) χ (Qui-qudrdo) F (Sndkor) Um VAC X é uniform no

Leia mais

ELECTROMAGNETISMO. TESTE 1 17 de Abril de 2010 RESOLUÇÕES. campo eléctrico apontam ambas para a esquerda, logo E 0.

ELECTROMAGNETISMO. TESTE 1 17 de Abril de 2010 RESOLUÇÕES. campo eléctrico apontam ambas para a esquerda, logo E 0. LTROMAGNTIMO TT 7 d Ail d 00 ROLUÇÕ Ao longo do io dos yy, o vcto cmpo léctico é pllo o io dos pont p squd Isto dv-s o fcto qu qulqu ponto no io dos yy stá quidistnt d dus ptículs cujs cgs são iguis m

Leia mais

Credenciamento de Bancos Múltiplos

Credenciamento de Bancos Múltiplos Crncimnt Bncs Múltipls mrn invr gstã ptncil cnômic-finncir d Flh Pgmnt Exrcit Brsilir. Gn Bd Ricr Mrqus Figuir Dirtr bstcimnt Exrcit Tn Cl Js Eustáqui S. Mrgtt ssssr Lgístic d Dirtri bstcimnt fnt rcits,

Leia mais

Taxi: Opção mais rápida e cara. Deve ser evitada, a não ser que você privilegie o conforte

Taxi: Opção mais rápida e cara. Deve ser evitada, a não ser que você privilegie o conforte Vi vijr pr? Situ-s com nosss dics roportos trns mtrôs Chgd m Avião: Aroporto Hthrow: Situdo crc 20 km ost um dos mis movim ntdos d Europ possui cinco trminis Dpois pssr pls formlids imigrção pgr su bggm

Leia mais

VIBRAÇÃO NO NÚCLEO ESTATÓRICO DO GERADOR DA UG-05 DA USINA HIDRELÉTRICA ENGº. SÉRGIO MOTTA (PORTO PRIMAVERA) 1.0 INTRODUÇÃO

VIBRAÇÃO NO NÚCLEO ESTATÓRICO DO GERADOR DA UG-05 DA USINA HIDRELÉTRICA ENGº. SÉRGIO MOTTA (PORTO PRIMAVERA) 1.0 INTRODUÇÃO GGH/008 6 de Outubr de 00 Cmpins - Sã Pul - Brsil GRUPO I GRUPO DE ESTUDO DE GERAÇÃO HIDRÁULICA - GGH VIBRAÇÃO NO NÚCLEO ESTATÓRICO DO GERADOR DA UG-05 DA USINA HIDRELÉTRICA ENGº. SÉRGIO MOTTA (PORTO PRIMAVERA)

Leia mais

Atendimento por marcação Atualizado em:

Atendimento por marcação Atualizado em: SEGURANÇA SOCIAL pr rcçã Atulizd : 23-01-2017 O qu é O tn pr rcçã é u rvi qu prit gn d tn di hr prvint finid. C t rvi cidã é tndid n di hr qu i qu à u dipnibili, tr prncr fil pr. O tn pr rcçã p r fit n-lin

Leia mais

Código PE-ACSH-2. Título:

Código PE-ACSH-2. Título: CISI Ctro Itrção Srvços Iformtc rão Excução Atv Itr o CISI Cóo Emto por: Grêc o Stor 1. Objtvo cmpo plcção Est ocumto tm como fl fr o prão brtur chmos suport o CISI. A brtur chmos é rlz o sstm hlpsk, qu

Leia mais

FUND. Empréstimo. Empréstimo Sabesprev Uma opção segura para seu sonho virar realidade

FUND. Empréstimo. Empréstimo Sabesprev Uma opção segura para seu sonho virar realidade An XX nº 77 nvmbr/zmbr 2011 FUND PET SHO P Empréstim Empréstim Sbsprv Um pçã sgur pr su snh virr rlid Sbsprv Entr s mlhrs plns sú d pís. Cbrnç Pglirini Mrls Advgds Asscids é cntrtd pr cbrr indimplnts.

Leia mais

9. MODELAGEM DE CONVERSORES: MODELO DA CHAVE PWM

9. MODELAGEM DE CONVERSORES: MODELO DA CHAVE PWM Fns Chs C. 9 Mlgm nrsrs: ml h PWM J. A. Pml 9. MOEAGEM E CONERSORES: MOEO A CHAE PWM As lgs báss nrsrs CCCC ssum um h nrl ur nãnrl sss lmns lnrs nrns n m. A njun ss us hs r nm h PWM [9.]. O bj ns íul é

Leia mais

Associação de Resistores e Resistência Equivalente

Associação de Resistores e Resistência Equivalente Associção d sistors sistêci Equivlt. Itrodução A ális projto d circuitos rqurm m muitos csos dtrmição d rsistêci quivlt prtir d dois trmiis quisqur do circuito. Além disso, pod-s um séri d csos práticos

Leia mais

# D - D - D - - -

# D - D - D - - - 1 [ \ 2 3 4 5 Tl Como um Fcho 6 7 8 # Willim W Phlps (Ltr) nónimo / Erik Sti (Músic) rrnj por J shly Hll, 2007 9 10 11 12 [ \ [ \ # (Sopr) # (lto) # # Q Q [ \ # # # # # # # # # # # # 13 14 15 16# 17 18

Leia mais

IMPACTO DAS NORMAS BRASILEIRAS DE CONTABILIDADE APLICADAS AO SETOR PÚBLICO P PARA OS PROFISSIONAIS E OS SISTEMAS CONTÁBEIS NBC TSP 16 de 01 a 10

IMPACTO DAS NORMAS BRASILEIRAS DE CONTABILIDADE APLICADAS AO SETOR PÚBLICO P PARA OS PROFISSIONAIS E OS SISTEMAS CONTÁBEIS NBC TSP 16 de 01 a 10 IMPACTO DAS NORMAS BRASILEIRAS DE CONTABILIDADE APLICADAS AO SETOR PÚBLICO P PARA OS PROFISSIONAIS E OS SISTEMAS CONTÁBEIS NBC TSP 16 d 01 10 PALESTRANTE: Domingos Poubl d Cstro Rio d Jniro, 28 d gosto

Leia mais

Instituto de Física USP. Física Moderna I. Aula 29. Professora: Mazé Bechara

Instituto de Física USP. Física Moderna I. Aula 29. Professora: Mazé Bechara Institut d Físic USP Físic Mdn I Aul 9 Pfss: Mzé Bch Aul 9 O átm d hidgêni n ti d Schding 1. A sluçã d átm d H n ti d Schding. Cmpçã cm s sultds d Bh.. Os stds dgnds m ngi: stds d msm ngi divss móduls

Leia mais

MATRIZES. Matriz é uma tabela de números formada por m linhas e n colunas. Dizemos que essa matriz tem ordem m x n (lê-se: m por n), com m, n N*

MATRIZES. Matriz é uma tabela de números formada por m linhas e n colunas. Dizemos que essa matriz tem ordem m x n (lê-se: m por n), com m, n N* MTRIZES DEFINIÇÃO: Mtriz é um tl d númros formd por m linhs n coluns. Dizmos qu ss mtriz tm ordm m n (lê-s: m por n), com m, n N* Grlmnt dispomos os lmntos d um mtriz ntr prêntss ou ntr colchts. m m m

Leia mais

O sinal. Exemplos: impulso rectangular. Função exponencial. Aplica-se a sinais de energia finita. função sinc(λ) Transformada de Fourier 2/T 1/T T/2

O sinal. Exemplos: impulso rectangular. Função exponencial. Aplica-se a sinais de energia finita. função sinc(λ) Transformada de Fourier 2/T 1/T T/2 rsrmd d Furir. d [ ]. d pli-s siis d ri ii [ ]. d < lmuiçõs EC Fuçã si λ si λ 3 si λ λ λ sd [ si ] r [ r ] si lmuiçõs EC 3 Exmpls: impuls rulr. r / / s / Fuçã six/x é mui mum. Csum usr-s pr iss uçã siλ

Leia mais

ELETROPNEUMÁTICA E SEGURANÇA DAS MÁQUINAS NOVA DIRETIVA 2006/42/CE NORMAS NF EN/CEI 62061 - EN ISO 13849-1

ELETROPNEUMÁTICA E SEGURANÇA DAS MÁQUINAS NOVA DIRETIVA 2006/42/CE NORMAS NF EN/CEI 62061 - EN ISO 13849-1 ELETRONEUMÁTICA E SEGURANÇA DAS MÁQUINAS NOVA DIRETIVA 2006/42/CE NORMAS NF EN/CEI 62061 - EN ISO 13849-1 SEGURANÇA DAS MÁQUINAS rincípio d sgurnç ds máquins: Grntir sgurnç súd ds pssos xposts durnt instlção,

Leia mais

+ = x + 3y = x 1. x + 2y z = Sistemas de equações Lineares

+ = x + 3y = x 1. x + 2y z = Sistemas de equações Lineares Sisms d quçõs Linrs Equção Linr Tod qução do ipo:.. n n Ond:,,., n são os ofiins;,,, n são s inógnis; é o rmo indpndn. E.: d - Equção Linr homogên qundo o rmo indpndn é nulo ( ) - Um qução linr não prsn

Leia mais

MESTRADO INTEGRADO EM ENGENHARIA INFORMÁTICA E COMPUTAÇÃO EIC0011 MATEMÁTICA DISCRETA

MESTRADO INTEGRADO EM ENGENHARIA INFORMÁTICA E COMPUTAÇÃO EIC0011 MATEMÁTICA DISCRETA 1. Tm 40 livros irnts qu vi gurr m 4 ixs ors irnts, olono 10 livros m ix.. Qunts possiilis tm istriuir os livros pls ixs irnts? Justiiqu.. Suponh gor qu tinh 60 livros. Qunts possiilis pr os olor ns 4

Leia mais

2 Mbps (2.048 kbps) Telepac/Sapo, Clixgest/Novis e TV Cabo; 512 kbps Cabovisão e OniTelecom. 128 kbps Telepac/Sapo, TV Cabo, Cabovisão e OniTelecom.

2 Mbps (2.048 kbps) Telepac/Sapo, Clixgest/Novis e TV Cabo; 512 kbps Cabovisão e OniTelecom. 128 kbps Telepac/Sapo, TV Cabo, Cabovisão e OniTelecom. 4 CONCLUSÕES Os Indicadors d Rndimnto avaliados nst studo, têm como objctivo a mdição d parâmtros numa situação d acsso a uma qualqur ára na Intrnt. A anális dsts indicadors, nomadamnt Vlocidads d Download

Leia mais

Saudável. Assefaz. Envelhecimento. Revista. Câncer de próstata - Centro de lazer de Goiás Velho - Programa Beneficiário Consciente

Saudável. Assefaz. Envelhecimento. Revista. Câncer de próstata - Centro de lazer de Goiás Velho - Programa Beneficiário Consciente A UN DAÇÃ Assfz O F Rvist An 1 - Ediçã 3 - g/dz 2012 SSEFAZ Publicçã d Fundçã Assistncil ds Srvidrs d Ministéri d Fznd Envlhcimnt Sudávl Câncr d próstt - Cntr d lzr d Giás Vlh - Prgrm Bnficiári Cnscint

Leia mais

A Função Densidade de Probabilidade

A Função Densidade de Probabilidade Prof. Lorí Vili, Dr. vili@mt.ufrgs.r http://www.mt.ufrgs.r/~vili/ Sj X um vriávl ltóri com conjunto d vlors X(S). S o conjunto d vlors for infinito não numrávl ntão vriávl é dit contínu. A Função Dnsidd

Leia mais

Desse modo, podemos dizer que as forças que atuam sobre a partícula que forma o pêndulo simples são P 1, P 2 e T.

Desse modo, podemos dizer que as forças que atuam sobre a partícula que forma o pêndulo simples são P 1, P 2 e T. Pêndulo Simpls Um corpo suspnso por um fio, afastado da posição d quilíbrio sobr a linha vrtical qu passa plo ponto d suspnsão, abandonado, oscila. O corpo o fio formam o objto qu chamamos d pêndulo. Vamos

Leia mais

UNIVERSIDADE ESTADUAL DO CENTRO-OESTE - UNICENTRO CURSO DE ESPECIALIZAÇÃO EM MÍDIAS NA EDUCAÇÃO MICHELE SANTOS DA SILVA ORIENTADOR: ------------------

UNIVERSIDADE ESTADUAL DO CENTRO-OESTE - UNICENTRO CURSO DE ESPECIALIZAÇÃO EM MÍDIAS NA EDUCAÇÃO MICHELE SANTOS DA SILVA ORIENTADOR: ------------------ UNIVERSIDADE ESTADUAL DO CENTRO-OESTE - UNICENTRO CURSO DE ESPECIALIZAÇÃO EM MÍDIAS NA EDUCAÇÃO MICHELE SANTOS DA SILVA ORIENTADOR: ------------------ EDUCADOR E RÁDIO: APONTAMENTOS DESSA RELAÇÃO EM UMA

Leia mais

A INFLUÊNCIA DO SNC NA ALTERAÇÃO DA ESTRUTURA DO BALANÇO DAS ENTIDADES QUE ADOTAM AS NORMAS DO IASB: O CASO PORTUGÊS

A INFLUÊNCIA DO SNC NA ALTERAÇÃO DA ESTRUTURA DO BALANÇO DAS ENTIDADES QUE ADOTAM AS NORMAS DO IASB: O CASO PORTUGÊS 35 A INFLUÊNCIA DO NC NA ALTERAÇÃO DA ETRUTURA DO BALANÇO DA ENTIDADE QUE ADOTAM A NORMA DO IAB: O CAO ORTUÊ Fábi d Albuqurqu Assistnt Cnvidd ICAL Institut uprir d Cntbilidd Administrçã d Lisb Jquín Txir

Leia mais

PÁGINA 3 PÁGINAS 4/5 PÁGINA 15. Acervo: Biblioteca Pública de Santa Catarina. CONEXÕES Ciência sem Fronteiras. Antes da universidade.

PÁGINA 3 PÁGINAS 4/5 PÁGINA 15. Acervo: Biblioteca Pública de Santa Catarina. CONEXÕES Ciência sem Fronteiras. Antes da universidade. , _. CONEXÕES Ciênci sm Frntirs ENTREVISTA Brthld Zilly JOR ADA Ants d univrsidd Sbrm vgs MEC fcilit intrcâmbi d studnts diminuir nt mínim ds tsts d prficiênci m idims PÁGINA 15 Prfssr cnvidd d UFSC trblh

Leia mais

PSI-2432: Projeto e Implementação de Filtros Digitais Projeto Proposto: Conversor de taxas de amostragem

PSI-2432: Projeto e Implementação de Filtros Digitais Projeto Proposto: Conversor de taxas de amostragem PSI-2432: Projto Implmntação d Filtros Digitais Projto Proposto: Convrsor d taxas d amostragm Migul Arjona Ramírz 3 d novmbro d 2005 Est projto consist m implmntar no MATLAB um sistma para troca d taxa

Leia mais